لەتەرە ڕېستەی
لەتەرە ڕېستەی پیشێوە کۊنی کوردەواریەن، بە لەتەرۍ (لۊکە_ پەژم _ موو) مەڕېسیان، دمایی پېسە نەیۍ گرمۊڵە کریانو پەی چۊخەڕانکی و پۊشاکی و چېرخەری بەکارئامان، ئا پیشە کۊنە هەرمانەو ژەنا و کناچا بیېنە، هەرمانێ دەسیەنە، یانەنە، یان دلۍ بەرەنە، بڕێ جارېچ وەختو لوای پەی دلۍ باخ و موڵکی ڕارە چن ژەنێ پېوەرە چەنی واتەو گۊشگېرتەی مېیانیشان لەتەرېشان ڕېستېنە.
لەتەرۍ ئامېرێ گولانەن، جە داری وەشەکریێنە، لای واریش باریکەن، بەشو سەریش خڕەن، ئەڵقێوە گولانۍ کۊیێنە دلېڕاسەو سەرەکەیشەرە.
ئا هەرمانە دەسیۍ مادێ فشەڵ مەکەرۊن بە مادێ کرژو ئاماڎە، سەرنجەشا دان، پەندەشا چەنە هۊرگېرتەن، چەنی مادێ خام بکریۊن بە مادێ ئاماڎەو پتەو، پەوکەی پېسە ئیدیۆمێ بەکارشان ئاوەردەن، پەی نمونەی گەر کەسێ هەرمانێش تېکەدێوە، یان هەڵێوەش کەردێ، پەی نمونەی بە قسێوە گولە هەرمانێوە خێرېش تېکە دێوە، واچېنۍ:
ڕېسەکەش کەردۆ بە پەژم.
یانی هەرمانەکېش هۊرڕووشکناوە.
یان گەر کەسێ فرە دوو بیێ، چەنەباز بیێ، پەنەش واچېنۍ:
دا کەم ڕېسە.
دیسان ئامېرو لەتەرۍ وزیێنە دلۍ مەتەڵێ زارۊڵاناو پەرسێنەشا ئەو زارۊڵەکاشا، واتەنشا ئینە چېشەن:
هەلەکونۍ و مەلەکونۍ
قاچ باریکۍ و مل تەکنۍ؟
جە گردی زەریفتەر ئا دیمەنەنە کە وەفایی شاعیری وېنا کەردەن، وەختێ شیرینەی مەعشوقەش لەتەرۍ مەڕېسو:
تایێکی ڕیشەیی دڵ بە نووکی غەمزەدا دا
دەستێکی بۆ سەما برد ڕووبەندی ماهی لادا
نافەی گوڵی بە دەرکەوت عەتری بە دەم سەبا دا
باریک و لووس و ناسک وەک زولفی خاوی بادا
وەک شاخی گوڵ بەلادا، شیرین تەشی دەڕێسێ.[1]