بەینوو (هوشیاری نۊتشی) و (جەمیلی نەوسووڎ) یینە
نویستەی: #سوهەیب فاروق#
فرەتەرینوو ئا واتا کە بارەو هوشېیار نۆتشیوە وچیێنێ ئینەشا نەویەرنان، جەمیل نەوسووڎیین فۆڕمێ تەرەنە، یان ئجۆ جەمیلەن یان کاریگەریی دەنگو ئاڎیش ئینا سەرۆ...تاد، کریۆ کۆو پڕۆسە دەنگییەکەینە هاژە گردینەکەشا، کوللیاتەکە خاڵی هامبەشێشا با بە نۆعێ، کە بەرەجیۆ یەک هانەنە ئاویشا واردێنۆ. وەلێ گەر ورد ۋینانە بڎیەیمێ و بژنەومێ جگە جە مەنتێقێوە کە پەنەش ماچا دەنگئاویزانیسەرو شکڵوو دەقئاوێزانی، کەمووفرە بدا لاو یۆترینیرە، هۊشېیار یاگە وردەکانە و بەشەکییەکانە تەمام وېشا، وەختێنە ئی یاگە ورداشە کۆکەریوە و ورازیشاوە و مڎەیشاوە دەمو یۆی هۊشېیارە گرڎینە ساقە پوختەکەت پەی بەرگنۆ ئا وەخت زانی هۊشېیار نۆعێ تاقانەیی و وێبییەیش هەن، بەس وېشنە هەن، ئینی وەختێ وینییۆ و درکش پەنە کریۆ تۊ هاموەختینە هۊشېیاری بوانیوە، یانێ بنیەیرە چېوێ نېیا نامېش جەمیل، ئۆسمان... تادبۊ، یانێ ماڵیشرە جە تاریخی و ئا سەیە مەبارەکێ کە ئۆسمانی و جەمیلی وەشە کەردێنە و ئەوېتەرێش شارتێنێوە.
هۊشېیار یەرێ خاڵێ مەیا دەمشۊ و فریاش گنا کە وېشبۊ و تاقانەبۊ:
1-لوورە، قرمە، قوولە، ئاستێوە دەنگی مەزانوو نامېش بنیەو چېش، چوون کارشناسوو دەنگی نېیەنا دلێشەنە هەن، تەبەقەن، ئاستا، جۊرێ فۆنەتیکا و دەنگەژێنی من بە لوورەو وەرگێ مژنەوش، لوورە بە مانا و قوەی بە ماناو جیاوازیی بە ماناو قوێوە تەبیعی، نەک قوێوە دڕنڎانەی وەرگانەی. ئی قوولە پی قوە جیاوازەوە پی تایبەتمەندیوە پەی شکڵە دلێ جەمیلینە نېیا، گېرا دلێ جەمیلینە شکڵوو چریکەینە بۊ، شکڵوو ئیحساسێ بوڵبوڵانەینە بۊ، ئانەی زانوو قرمەو قڵوەزوو دەنگو هۊشېیاری بە گۊش مژنەویۊ وەلی شەرت نېیا کتومت بەیان کریۆ.
2- سۊزیوە دەروونیی غەریبانە، کە هەستێ سایکۆیی غەریبانەن، یەکڕاس ڕۆنگوو ڕوەشۆ بەرگنۆ، دەمیچ نەکەرۊوە زانییش پەنە، یانێ تەنیا بە گۊش ژنەویەبۆت، هەست کەری ئی ڕەنگووڕوو ڕەنگووڕوو ئا دەنگەینە، یانێ سۊزەکە و قوولەکە نۆعێوە هارمۆنیەتشا هەن، فریاو یۆترینی گنا، ئی سۊزە گېرا خاڵای هامبەشەو دەنگو جەمیلی و هۊشېیاری بۊ و حیچی تەر، چەنی ئی دوە سۊزێ تێکەڵێ با و فرە ناڕەحەت مشناسیاوە، وەختێنە هەردوی دەردەو هۆرامانی و غەریبیی و دوورە وەتەنی ماچا ئەو یۆی مشا، وەلێ وەختێ هۊشېیار دیمە عاشقانەکەش بەرگنۆ و بەرکەوت کەرۊ و سۆتوبرێژێ کەرۊ، یەکسەر مزانی چیگەنە ئی دوە سۊزێ قەت یۊ نېیەنێ، سۊزی عاشقانەو هۊشېیاری شەرحوو غەموو دڵوو وېش کەرۊ حیچی تەر.
3-نۆعێ جە ماتریاڵی هەن، کەبۊ بە میدیەم یاونەر پەی دەنگو هۊشېیاری، تەعبیرا چا کەلیما، ئا تەرزەو بەیانینێ، بە قەولوو کلاسیکا، کە کەلیمێ گۊرانییەکا دێڕە شیعرەکاو هۊشېیارینی، ئانەی بزانوو فرێچشا هینێ وېشنێ، ئی کەلیمێ ئانێ کا هینێ وېشەنێ و ئانێچ کە ئەوەخوای کریێنێ، عەینوو پارچەکاو پەزڵی، خشتەکاو میکانۆی، .... تاد ڕېک پەی لوورەکەو دەنگیش و سۊزەکەو دەروونیش کریێنێ، ئینێ ئی هۊشېیارەشا وەش کەردەن، حەرچڼە بڕېو کەلیمەکا جەڕوەو شیعریەتی و تێکستۆڵۆگیوە کەموکوڵییشا هەن، وەلێ سۊزەکە و لوورەکەی شارتێنی، حەیف چېوی پۆخت و ساف و پاکیزە و بەکوالێتیی تۆمارکریاو هۊشېیاریما کەما، ئینە یۊ جە سەبەبەکاو خاسنەوینای و شاریایۆ هۊشېیارین، هاموەخت، خەریک نېیەنا بواچوو هۊشېیار و جەمیل کامشا هونەرمەنڎتەرێنی خەریکنا بواچوو جیاوازێنێ.
سەرنجەو بڕێ چا کەلیما و هۊشېیاری کە واتم:
- پەنجێش تەڵا بۍ یۆیچش سەعاتە
زاناش عاشقش بۍ دەسەڵاتە.
- ئڼەم بەردەن دڵ داخی دووریی تۆ
گلەیێم هەنێ بە بەزریی ئەو کۆ
-بێکەس کەوتەنا، چی بېیابانە
قیبلەم تۆبی خوڎا، بۊری ئا بانە.[1]