زوانێ مەنەو گېیانێ زیڼە جە پایېنو کوردەسانیوە
نویستەی: #ئیبراهیم حاجی زەڵمی#
وېرەگانێوە دماو چەمەڕوانیێ فرەی، دیڎارېوە دماو تەماڎاریێ تەژنەی، نیشتەیرێوە پەڕ جە یادەوەری ومەعریفە بە هیزی وێ،
وەختێوە وەش جە وەختو شەوەو پایېزی، شەوانێ کە هیزیشا گومبېیەن و ئارۊ جە ئەڎێ بېیېنېوە، مەراقێوە پەراگەندە جە زوانی، شەنێوە پەی دووبارە خەرمانکەردەیوەی. مێمانیێ هۆرامیەکا پەی لاو کەسەکاو وېشا کە دەسو غەدری گەرەکش بیەبێ جەقەومیشا وزۆ. سەردانێوە وەشو ڕۊشنویرا وهونەردۆسا هۆرامانی پەی لاو هۆرامیەکاو مەنتیقەو موسڵی و دەگایەکا دەورو ڕۊخانەو زێ.
بەڵۍ، ڕۊ پەنجشەمەی وەراوەرو (2-11-2023) چەنی ئەوینداراو هونەر و ئەدەب و زوان و کەڵچەری گۊران (هۆرامی) هامڕایا عەمید موختارسەردار، دکتۆر ئیبرایم حاجی زەڵمی، هونەرمەند سیروان کەیمنەیی و نویسەر ڕەفعەت مورادی ملو ڕېشا گېرتو ڕوەو موسڵ کەوتێ ڕا پەی لاو ئا خەڵکە هۆرامیە پەراگەندەیە کە دەسو ستەمی یاونێنێ ئا شۆنە پېچێ، شۆنێ بەنیسبەتو جوگرافیاو هۆرامانیوە دوورە، بەڵام جەدڵ و هۆرامیەکاوە نزیکەو تێکەڵە بەزوانی و ناخیشا.
دیارا پەی ئی سەفەری، ئی هۆرامیێ جە هۆرامانۆ کەوتێ ڕا، تەنیا موحیبەت و ئینسانی و زوانی و قەومایەتی شکەبەرێنێ، خەمو زوانی و نەتەوەی و ۋېیەردەو کوردەواریشا هەگبەنە بێ، شێشێ بوەو ڕەسەنایەتی و مەکدانێ جە زوانو ئەڎێ و تۆشەبەرێ جە گۊرانیێ وسیاچەمانەشا هورگېرتەبێ، بەیاوایشا پاگەی جە هەریانێنە بوێ ڕەسەنایەتی نەتەوەی دێنێ لوتەو هەوشەو بانو ئا یانارەو چەنی نمەکەو هەریانېوە مەکدانو ڕەسەنایەتی ئا یانا تێکەڵو مەکدانو هۆرامانی و گۊرانی کەرېنێوە، سیروان وکاک حەمەحسەینی قەندانێ سیاوچەمانە وزێ وەرو چایی تاڵو دووری و یاڎاوەریەکاشا.
بەڵۍ، چەنی بەیاوایشا بە کەڵەکو یاسین ئاغای، ئا قەومە عالێ دەشتەو موسڵی، ئامێ پېوای میماناشاوە، بەهامڕایی کاک حەسەن وەردەکی، کەچەنی وېشان چند کەسێ قەومدۆسێ و مێمان پەروەری ئامێبێنێ و چەنیشا ڕاکۆتیمێ ڕوەو دەگایەکا وەردەک، تولەبەند، کوڵەبۊر، گەزەکان، سفەیە، کەبەرلی، دەگایەکای تەری لوایمێ، تاکو وېرەگا جە لاو مەرقەدەکاو شاە هەیاسی و باوا حەیدەری و باوا یادگاری و دایە ڕەزبەرێرە ۋېیەردیمێ و مێمانخانەکەو دەگا و وەردەکینە مەنیمێ، وېرەگاش شەوەکېش مێمانخانەکەو یانەو کاک حەسەنی بی مەنزڵەو مەنەیوە ئېمە. خێر ئامایشا و ڕوەی پەڕ خەندێ و شیرینەشا و دەسگېرتەیشا سینەوە بە مێماناشا ۋاچېنێ (شمە ساعیب یانێ و ئەرەنیشتێ یاناو وېتاندێ) لاو ئېمەی مێمانیچۆ یاوایمێنە پەی لاو کەسە ئازیزەکاو وېما ئامێنمێ.
ئا شەوۍ وەردەک چەم ودڵو ئېمەش ڕۊشنکەردۆ پا خەڵکە عالەی، دیوەخانەکەو کاک حەسەنی وەردەکی، بی کۆجەم و جاو گلێربېیەیوەی فرەو دەگێکێ، مام فەتحوڵا و مام مەحمود و مام فەیزوڵا و کاک عەبدوڵا و کوڕەکاش ئەجۍ سەڎ ساڵێن تێکەڵێ بېیېنمۍ و عەین وېشاو پېسە وېشاو پا زوانە وەش جوانەی قسێما چەنیکەرېنێ و نەرئەجېێ فەرقی زوانی ئاجوگرافیاو تاریخیە ئڼەو سۆتەو جگەرێوە بوڵەش شانێنەنە ملو ئا زوانە شیرینەیمارە. بە ئامای کاک سەیید حسێن کوڕو سەیید پاشای، نەوەو سەیید ئیسماییلی گەورە مەرجەعو کاکەییەکا ئا مەنتیقەیە مەجلیسەکەش گەرم و گوڕتەر کەرد.
ئیتر بەرەو باس و خواستە مێژویی و زوانییەکەیما ڕوەو وېمارە کەردۆ دکتۆر ئیبراهیم و عەمید موختار وکاک ڕەفعەتی مورادی لایەنە ئەدەبی و زمانەوانییەکەما وست وەرو باسی. ئا قەومێچە باسو پارێزناو زوانی و کەلتوری و تارېخو کوردەواریشا باسکەردو جەختشا سەرو ئانەی کەردۆ. چاوەختەنە کاک ژەباری هونەرمەندیچ ئاماو مەجلیسەکەش فاڕا ڕوەو گۊرانی و ئاوازیرە، بەرەشکەردۆ پەی کاک سیروان خالیدی و دەنگ و سیاوچەمانەی بنمیچ و دیوەخانیش ڕۊشنتەرکەرد، گۊرانیێ و حەیران و لاوک و سیاوچەمانە شاڎییشا کەرد مێمانو ئامادەبېیەیا تاکو یاوا سەرە هورپڕای و مەجلیسو زەوقی و چەپڵا. ئاشەوە شەوگارێ درێژو پایېزیش کەردۆ ساتێ وەش و کەم و پەڕ یاڎەوەری.
ڕۆی دمایین سەردای و سێران و گېڵای بیەبێ ئامیانو جمایما، تێکەڵو خەڵکی عالی و دۆس و ئەحبابی و ئشناسای شۆنەکاو سەرکەردەیوە کەسایەتیەکا ئا قەوما چەنی سەعاتەکاو ڕۊدماینی سەرتەقێکەرېنێ. مێمانداری کاک جەباری و ڕازنایوە سفرەو خوانیش پەی مێماناش نیشاندەرو ئانەی بۍ کەچڼە بەسەلێقەوە قەدرو مێمانی گېرا. دماو دوێ ڕوا جەسەردای، گېڵای و ئەشناسای زیاتەرو کەس و کەسایەتی وخەلک و دەگایەکا ئا مەنتیقەیە، کۆتایی ئاما بە یادەوەریېوە وەش و سەرەتایێ تازە دەسپەنەکریا پەی دەمەزەردکەردەیوە قەومی ئشناسای ، پێوەنکەردەیوە زوانی هۆرامی و گۊرانی و شەبەکی و کاکەیی و باجەڵانی بەیۊی.[1]