پۊختێوە جە تاریخو هۆرامانی و سرووشتو ژیوای خەڵکەکەیش
بەشۍ: شاڼزەهەمە
نویستەی: #ئیبراهیم میکە عەلی#
عەبدوڵڵا شەیدای بنوېسو کتیٛبو (تاریخو سانەکا هۆرامانی) هەکە سەردەمو ڕوٙسەم سانینە ژیوان، دریٛژەو نویستەی مدرامانەکاشەنە نویستەنش: ساڵەو (1321) کوٙچینە بە مەرامو سەردای قەوم و خویٛشی لوایمیٛ پەی دەرەویانی و شەویٛ دەگاو دەرەوکییٛ خزمەتو برزوم بەگینە (خوا چەنەش ڕازی بوٙ) مەنیمیٛوە و ئا شەویٛما وەش بەردە سەر.
سەرسەحب کەوتیمیٛوە ڕا و سەرو هانەو شلیٛرانیۆ نماو سەحبیما کەردە، نماو سەحبی مەنیٛبیٛ لوایمیٛ هەوارو پیر ڕوٙسەمی و یاوایمیٛ خزمەتو ڕوٙسەم سانی، هەڵای مازڵۊخە و سەرو تەوەن نماو سەرو هەساراوەکیٛش هورنەگیٛرتەبیٛ، وەختێ منش وینانیٛ هورئیٛستۆ و بە ویٛچەمنایۆ و ویٛبەکەم زانایۆ چڼ هەنگامێوە ئاما پیٛوای منۆ، برای ئازیز مەڵڵا ئەحمەدی قازیچ چاگە بیٛ.
دریٛژەو ویرەوەریەکەیشەنە قازی عەبدوڵا شەیدا فرەتەرش نویستەن و حاڵو وەزعەو هۆرامانیش وەشتەر ڕوٙشنە کەردیٛنۆ و نویستەنش: دمای خیٛرئامای و هەواڵ پەرسای و وەشی و تشی پی تەشکە دەسما کەرد قسیٛ و من واتم: جەنابو سانی شوٙکر و سوپاسو خوای، پەی جەنابیت جە گردکەسی فرەتەر پەنەوازا، ۋەرو ئانەیە بیٛجگە کەشەکا هۆرامانی هەکە جە قەڵاو ئەستەنجەری بەرزتەریٛ و جە ئاسمانیچ دڵنیا تەریٛنیٛ، قەوم و کەسوکارەکیٛچت چەمڎاریکەریٛ و پاسەوانیٛتەنیٛ، پەی نمونەی لاو ڕاسیت کوڕەکیٛ عەزیز خانی و ماموەکیٛشانیٛ و پیٛسەو شیٛر و پاڵنگا گرد ئامادیٛ جەنگینیٛ، پاسەوانیٛ و هامکارەکیٛ ویٛچت گېیان بەختکەریٛنیٛ، لاو چەپیچت عەباس قولی سانا هەکە پیٛسەو شیٛری ئازای شەو و ڕوٙ پاریٛزگاریت وەنە کەروٙنە و هیچ موچە و جیرێوەیچشا مەڎەی پەنە، ماڎام پاسە بوٙ توٙ جە گردکەسی فرەتەر ئەشوٙ شوٙکرو ستایشو خوڎای بکەری.
پەیواچو قسەکامەنە ڕوٙسەم سان واتش: بەڵۍ قسەکیٛت ڕاسیٛ و بە یاگیٛنیٛ، وەلێم ئی ئاساییش و ئارامیە تاکو ماوێوە تەرا، چوونکوم دەسەڵاتداریٛ کوردەسانی و شارو سنەی پېوەڼیشا چەنی ئیٛمە پیٛسەنە پېوەڼی وەرگی و مەییٛ، هەرچڼە ماوێوەن ئینامیٛ وەزعێ ئارامەنە، وەلێم تەرسەو ڕەفتارەکا دەسەڵاتدارا شاری و زوڵمیشانە دڵما ئارام نیا).
بە وردبېیەیۆ ئەو ئی ویرەوەریەو ماموٙسا شەیدای هەکە هۆرماگیٛڵنان سەرو زوانی هۆرامی، چڼ دیمێوە سیاسییٛ و فەرهەنگییٛ و کوٙمەڵایەتییٛ و ئایینییٛ ئا سەردەمیما پەی ڕوٙشنیٛ مەباوەو چاگۆ متاومیٛ فرەو دیمە شاریاوەکا تەرو ژیوای ئا سەردەمیە بوانمیٛوە.[1]