کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 525,634
ۋېنۍ 106,448
کتېبۍ PDF 19,790
فایلی پەیوەڼیدار 99,646
ڤیدیۆ 1,449
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,769
ھۊنیێ 
1,388
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
701
ژیواینامە 
137
کتېبخانە 
90
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم (22) – أسلاف الكورد: الميديون
مەرامو ئېمە ئانەنە، پېسە ھەر نەتەۋېۋی تەری خاۋەنو داتابەسېۋی نەتەۋەیی وېما بیمۍ..
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم (22) – أسلاف الكورد: المي...

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم (22) – أسلاف الكورد: المي...
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم (22) – أسلاف الكورد: الميديون
د. مهدي كاكه يي

توحيد القبائل والإمارات الميدية
قام الملك الآشوري (سرجون) بِحملات عسكرية وحروب كثيرة خلال حكمه، وكانت بلاد ميديا هي البلاد الأكثر تعرضاً لهذه الحملات الحربية، حيث قام الميديون بِإنتفاضات وثورات كثيرة ضد الآشوريين. بسبب هذه الثورات، خلال أو بعد حُكم الملك الميدي (دياكو) بقليل، قام الملك الآشوري (سرجون) بِجلب سكان من مدينة السامرة الفلسطينية وقام بتوطينهم في المدن الميدية ضمن سياسة التهجير والإستيطان التي إتبعها الآشوريون ضد البلدان والمناطق الثائرة.
تزامن إستيلاء الملك الآشوري (سرجون) على المدن الميدية مع قضائه على مملكة إسرائيل وإسقاط عاصمتها (السامرة) في سنة 721 قبل الميلاد1، حيث أنه في سنة 715 و713 قبل الميلاد تم إخضاع الميديين لِحُكم الملك الآشوري (سرجون) وصولاً الى مناطق أبعد من جبل (بيكني Bikni).
على الرغم من قيام الإمارات الميدية بالثورات المتكررة ضد الحكم الآشوري، إلا أن الميديين إضطروا أن يدفعوا الجزية لمملكة آشور خلال حكم خلفاء الملك الآشوري سرجون، كلاً من سنحاريب وأسرحدون وآشور بانيبال، كلما سار هؤلاء الملوك بِجيوشهم الشرسة الى ميديا. كانت هناك حصون آشورية موجودة في منطقة ميديا (جبال زاگروس) في وقت حملة أسرحدون (حوالي سنة 676 قبل الميلاد) مثل بيت پارناكي Bit-Parnakki) و (بيت كاري Bit-kari) و (هرهر Harhar (كار شاروكين Kar-Sharrukin). لقد تمت محاربة الميدييين من قِبل الملوك الآشوريين (شلمانصر الثالث) (858 - 823 ق.م)، و(شمشي حدَد الخامس) (821 - 811 ق.م)، و(تغلات پلاسر الثالث) (747 - 728 ق.م)، و(سرجون الثاني) (722 - 705 ق.م)، كما حاربهم (أسرحدون) (680 - 669 ق.م) و (آشور بانيپال) (668- 626 ق.م)a.
يذكر المؤرخ اليوناني، هيرودوتس بأن الميديين إختاروا رجلاً كان يتولى منصب العمدة في إحدى القرى الميدية ليكون ملكاً عليهم. كان إسمه (دياكو(Diyaoku إبن (فراورتيس Phraortes)b (حكم من سنة 727 – 675 قبل الميلاد) وكان الإغريق يُسمّونه (ديوكس Deioces) والفرس يسمّونه (كَيْقُباد). تمّ هذا الإختيار نظراً لإشتهار دياكو بالحكمة والحكم العادل عند فصل المنازعات، حيث كانت القبائل الميدية تلجأ إليه لحل مشاكلها الإجتماعية والإقتصادية. وهو أول حاكم ميدي منتخب، حيث كان الميديون ينتخبون ملوكهم.
يذكر الأستاذ (محمد مردوخي كوردستاني) بأن إسم مؤسس المملكة الميدية هو آراماس والمعروف عند اليونانيين بديوكس2. يقول المؤرخ الدكتور جمال رشيد أحمد بأنّ مؤسس المملكة الميدية لم يكن إسمه (دياكو)، بل أنّ (دياكو) كان لقباً رسمياً له وهو إسم مُركّب من كلِمتَين هما (دهيو) التي تعني (إقليم) و في الوقت الحاضر أصبحت هذه الكلمة في اللغة الكوردية (دێ Deh) التي تعني (قرية) والكلمة الثانية (وك أو ەكە) هي لاحقة غدت اليوم من صميم الخاصية الكوردية3. الكلمة العربية (دهاق) هي الصيغة المقاربة كلياً لأصل الكلمة الميدية. كلام الدكتور جمال رشيد أحمد يعضد ما يقوله الأستاذ (محمد مردوخي كوردستاني) بأنّ إسم مؤسس المملكة االميدية هو آراماس.
وضع (دياكو) اللبنة الأولى للدولة الميدية، حيث قام بتوحيد القبائل و الإمارات المحلية الميدية في مملكة موحدة وجعلها شعباً موحداً وتمّ إنتخابه ملكاً لِميديا (حكم من سنة 727 – 675 قبل الميلاد)c. إنشغال الملك الآشوري (سنحاريب) بِحروبه مع البابليين والإيلاميين، ساعد (دياكو) على النجاح في القيام بتوحيد الإمارات والقبائل الميدية وبناء مدينة (إكباتانا) وجعلها عاصمة لِميديا.
يذكر (هيرودتس) بأن (دياكو) إختار (إكباتانا) لتكون عاصمة لمملكته (وهى مدينة همدان الحالية) و تعني ( محل الإجتماع أو ملتقى الطرق)، حيث قام بتحصينها لِمقاومة الغزوات الأجنبية. تم إختيار هذا الموقع لبناء مدينة (إكباتانا) وإتخاذها عاصمة للمملكة الميدية نظراً لأهميته الإستراتيجية، حيث كان يقع على الطريق التجاري العالمي، طريق الحرير، ووقوعه عند سلسلة جبال الوند المنيعة التي تساعد في الدفاع عن المدينة ضد الغزوات الأجنبية، بالإضافة الى جمال وسحر الطبيعة في هذه المنطقة، حيث الجبال والأنهار والشلالات والمصايف الخلابة. تم بناء القصر الملكي في مدينة (إكباتانا) على أراضٍ تبلغ مساحتها أكثر من 1.7 كيلومتر مربعd، والذي كان يحتوي على حوالي 100 غرفة. كان قصراً منيعاً وعلى شكل سبع قلاع. يقع قصر الملك وخزانته في الطابق السابع، في أعلى الأسوار السبعة. تمّ طلاء القصر الملكي والقلاع بألوان زاهية جميلة.
أقام (دياكو) حكماً لامركزياً، حيث أنشأ مملكة ذات نظام فيدرالي وقام بِسن القوانين وإقامة مؤسسات الدولة وتنظيم حياة المواطنين وتنظيم البيت الميدي وبناء جيش موحد ومسلّح، إلا أن ميديا كانت لا تزال تعيش تحت الحكم الآشوري آنذاك. أعلن (دياكو) الثورة على الإمبراطورية الآشورية وأعلن إستقلال مملكته، إلا أن الملك الآشوري (سرجون الثالث) أخمد الثورة الميدية وأسر (دياكو) في سنة 715 قبل الميلاد ونفاه هو وحاشيته إلى مدينة حَماه (Haniah) في سوريا الحالية. تخلص (دياكو) من الأسر بعد فترة وعاد الى ميدياa.
المصادر
1. هاري ساكز (1991). عظمة بابل. ترجمة عامر سليمان، جامعة الموصل، صفحة 135.
2. مەحەمەد مەردۆخی كوردستانى (1991). مێژووی كورد و كوردستان. وەرگێرانی عەبدول كەریم مەحەمەد سەعيد. مطبعة أسعد، بغداد.
3. الدكتور جمال رشيد أحمد (1984). دراسات كردية في بلاد سوبارتو. بغداد، صفحة 39.
المراجع
a. Diakonoff, I. M. Media .In: The Cambridge History of Iran, Vol. 2: 36-148. Cambridge University Press, Cambridge, England, 1985.
b. Herodotus : the history of Herodotus . translated by Harry Carter ( London – 1962) book 1. Chapter 10.1, pages 96-101.
c. Herodotus, with an English translation by A. D. Godley. Cambridge. Harvard University Press. 1920, 1.101.1.
d. Durant, Will and Ariel (1935). THE STORY OF CIVILIZATION. Page 384.
بقايا القصر الملكي في همدان الذي بناه مؤسس المملكة الميدية، دياكو
سهل نيشاي الساحر الذي يحيط بالعاصمة الميدية، إكباتانا
برج ميدي محصّن
[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 319 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | عربي | https://akhbaar.org/ - 05-02-2024
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 48
ژیواینامە
ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا)
کوڵەباس
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 22-03-2015 (9 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
وڵات - هەرېم: کورڎەسان
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
خاۋەنو ئی بابەتۍ مافو ۋەڵاکەرڎەیش بە کوردیپێدیای بەخشان! یان بابەتەکۍ کۊنە ھەنە، یان بابەتەکۍ بەشېۋەنە چە خاۋەنداریی گرڎینەیی.
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( ئاراس حسۆ )یۆ جە: 05-02-2024 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 08-02-2024 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( ئاراس حسۆ )یۆ جە:29-04-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 319 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
زیارەتێ دوەبارە
کوڵەباس
دنیاو وېیەردەو و هونەر و کەلتووری پەڕ ڕاز و ئەفسانەی و پەڕ جە جوانیما
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
لاچەمێوی گولانە سەرو ڕۊمانو دێڕ بە دێڕ حەسەرەت (1)
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
زوانى هۆرامى جە زوانى سۆمەرى خەتى بزمارى کۊنتەرا
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
پرۊژەو ژیللای

تازەکی
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
15-01-2024
ئەسعەد ڕەشید
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
عەباسی کەمەندی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئیسماعیل سابووری
تۊماری تازە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 525,634
ۋېنۍ 106,448
کتېبۍ PDF 19,790
فایلی پەیوەڼیدار 99,646
ڤیدیۆ 1,449
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,769
ھۊنیێ 
1,388
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
701
ژیواینامە 
137
کتېبخانە 
90
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
زیارەتێ دوەبارە
کوڵەباس
دنیاو وېیەردەو و هونەر و کەلتووری پەڕ ڕاز و ئەفسانەی و پەڕ جە جوانیما
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
لاچەمێوی گولانە سەرو ڕۊمانو دێڕ بە دێڕ حەسەرەت (1)
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
زوانى هۆرامى جە زوانى سۆمەرى خەتى بزمارى کۊنتەرا
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
پرۊژەو ژیللای
بۊخچۍ
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی) ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.578 چرکە(چرکۍ)!