کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 525,603
ۋېنۍ 106,444
کتېبۍ PDF 19,790
فایلی پەیوەڼیدار 99,634
ڤیدیۆ 1,449
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,764
ھۊنیێ 
1,388
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
701
ژیواینامە 
137
کتېبخانە 
90
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم (25) – أسلاف الكورد: الميديون.. الهجوم الميدي
ھەر ۋېنېۋ ۋەرانۋەرو سەڎان ۋاچا ھەن! تکا کەرمۍ، با ۋېنە تارېخییەکا پارېزنمۍ..
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين و العلاقة بينهم (25) – أسلاف الكورد: الميديون.. الهجوم الميدي – البابلي على الإمبراطورية الآشورية
د. مهدي كاكه يي

بعد إبرام التحالف الميدي - البابلي والإستعدادات العسكرية ، هاجم الميديون بلاد آشور في أواخر عام 614 قبل الميلاد، حيث أنهم في البداية إتجهوا نحو شرقي دجلة، فهجموا على منطقة ارابخا (كركوك) وسيطروا عليها، وإتخذوا هذه المدينة الإستراتيجية قاعدة لإنطلاق أعمالهم الحربية. توجهت القوات الميدية نحو بلاد آشور، قاصدةً مدينة آشور، العاصمة القديمة للآشوريين. في العام التالي أي في عام 613 قبل الميلاد، هاجموا قلب بلاد آشور، حيث تمكنوا من الإستيلاء على مدينة تربيص (شريف خال الحالية الواقعة قرب قرية الرشيدية الى الغرب من نينوى على نهر دجلة)1 التي كانت مركزاً إدارياً مهماً للآشوريين في شمال بلاد ما بين النهرَين، إلا أن الإسكيثيين وقفوا ضد القوات الميدية ومنعوها من الإستيلاء على المدينة المذكورة ولذلك فشل (كَيخَسرَو) في بادئ الأمر من الإستيلاء على مدينة آشور. أعاد الميديون الكرّة في الهجوم على مدينة آشور، حيث إنتقلوا عبر نهر دجلة فإنحدروا مع تياره نزولاً الى مدينة آشور التي حاصروها ثم إستطاعوا الإستيلاء عليها2. قام الميديون بِهدم أسوار مدينة آشور ونهب وتخريب المدينة وقتل أعداد كبيرة من الآشوريين وأسر الكثير منهم وقاموا بِأخذ الأسرى الآشوريين الى ميديا، كما هو مدوّن في النص البابلي الآتي: (في شهر تشرين الثاني، نزل الميديون الى مقاطعة عرفة وقاموا بالهجوم على مدينة ...السنة الثانية عشرة في شهر آب عندما قام الميديون ... بإتجاه نينوى ... وبسرعة إستولوا على مدينة تربيص في مقاطعة نينوى ... وإنحدروا مع التيار (من الشمال الى الجنوب) بمحاذاة دجلة وأقاموا معسكراً قبالة آشور وشنوا هجوماً ضد المدينة (وإستولوا عليها) وقد هدموا سور المدينة وألحقوا بها هزيمة مروعة وذبحوا السكان وأخذوا الغنائم و إقتادوا الأسرى ...)a.
لقد تمّ العثور على الكثير من الدلائل المادية في أطلال مدينة آشور التي تشير الى الخراب الحاصل للمدينة، إلا انه لم يُعثر إلا على القليل من ركام حريق ودلائل أخرى تشير الى الإنهيار في أحد مواقع السد الجنوبي، حيث تجمعت فيه الكثير من رؤوس السهام والمشابك البرونزية التي تشير الى حدوث قتال عنيف عند بوابة كريكوري. كما أنه تمّ العثور كذلك على كتل من خشب الأرز المحترق على الأرضية التي تعود الى سقف البوابة وهذه قد تكون دليلاً مادياً لإحتراق البوابة بعد إقتحام المدينة من قِبل الميديين. فيما يتعلق بالقبور الملكية، فقد تمّ تحطيمها تماماً وتمّ كسر النقوش وتحطيم المعبد الكبير لإله مدينة آشور ونهب وثائقهb. الحجرية الكبيرة المرتبة
يلاحظ من النصوص الملكية للملك نبوبولاصر ( 828- 805 قبل الميلاد)، أن هذا الملك لم يشترك بالهجوم على بلاد آشور، إلا انه إلتحق بالملك الميدي الذي كان مرتبطاً معه بِحلف والذي بموجبه خرج (نبو بولاصر) من تبعية الدولة الآشورية، ومع ذلك فأن الملك البابلي (نبو بولاصر) وصل متأخراً وقام بِعقد إتفاق جديد.
تأخر الملك البابلي نبوبلاصر مع جيشه بشكل متعمد في تقديم المساعدة للميديين من خلال المشاركة في حربهم ضد الدولة الآشورية، ويمكن أن يكون سبب تأخر نبوبلاصر في مساعدة الميديين هو أن مدينة آشور القديمة ومعابدها كانت مقدسة من قِبل البابليين، لذلك لم يرغب أن يقوم بنفسه بتدنيس المقدسات الآشورية، و في نفس الوقت كان الملك نبوبلاصر غير قادر على وقف الزحف الميدي على آشور وإنقاذ الإله الآشوري من الموت. هذا ما يوضحه النص البابلي التالي: (... هب ملك أكد وجيشه لمساعدة (الميديين)، لكنه لم يأت في الوقت المناسب للمعركة، إذ كانت المدينة محتلة، إلتقى ملك أكد و(كَيخَسرَو) (اوماكشتار) أمام المدينة وتمّ عقد تحالف بينهما وأقاما صداقة جيدة ... عاد (كَيخَسرَو) وجيشه الى بلاده وعاد ملك أكد وجيشه الى بلاده ...) a. عند خرائب مدينة آشور التي إنبعث منها الدخان، إلتقى البابليون مع الميديين في شهر آب/أغسطس سنة 614 قبل الميلاد، وعقد نبوبلاصر والملك الميدي (كَيخَسرَو) معاهدة تحالف فيما بينهم والتي تمّ توطيدها بزواج الأمير (نبوخذنصر) إبن نبوبلاصر بالأميرة الميدية أوميد (اميتيس) إبنة الملك الميدي (كَيخَسرَو)3. (حدائق بابل المعلقة) الشهيرة، تمّ بناؤها لهذه الأميرة الميدية من قِبل زوجها نبوخذنصر، لِخلق أجواء جبلية لها.
أراد الملك الميدي (كَيخَسرَو) أن يكون الإستيلاء على مدينة آشور وما ينجم عنه، لِصالح
الميديين فقط، الا أن الطرفين الميدي والبابلي دخلا في حلف سياسي مبني على مصالح مشتركة. أول هجوم مشترك وناجح للكلدانيين والبابليين، كان على مدينة (دور شروكين) (خرسباد) التي كانت المدينة المقدسة عند الاشوريين .
في سنة 612 قبل الميلاد، أمر الملك (كَيخَسرَو) جيشه بالتقدم الى مكان مذكور في النص، إلا أن إسم المكان غير واضح بسبب التلف الذي تعرّض له النص. من المحتمل أن يكون هذا المكان هو مدينة نينوى، حيث عقد الجانبان البابلي والميدي معاهدة ثانية والتي بموجبها تم تأسيس حلف بينهما. تُطلِق الوثيقة البابلية على الملك الميدي إسم (ملك أُومّان مانْدا) والتي تعني باللغة الأكدية (القوة المُرعِبة) 4.
في طريقها الى نينوى، قام جيوش التحالف الميدي - البابلي بِعبور نهر دجلة، حيث تقع مدينة نينوى وعسكرت الجيوش أمامها لِمدة ثلاثة أشهر. من أجل شل مقاومة الآشوريين، قامت الجيوش المهاجمة على نينوى بِفتح نهر (الخوصر) الذي هو أحد روافد نهر دجلة وأحدثوا بذلك فيضاناً إتجه نحو مدينة نينوى. كان لهذا العمل تأثير كبير في فتح الثغرات في الجبهة الآشورية والذي ساعد القوات الميدية – البابلية المشتركة في الدخول الى العاصمة الآشورية، نينوى ومقتل الملك الآشوري (سين شار أشكن) والقيام بِنهب المدينة وذلك في 8 آب/أغسطس سنة 612.
المصادر
1. ساكز، هاري (1979). عظمة بابل. ترجمة عامر سلمان, الموصل، صفحة 165.
2. سليمان, عامر (1969). نتائج حفريات جامعة الموصل في أسوار نينوى. آداب الرافدين: 1، صفحة 54.
3. أندريه، فالتر (2003). آشور تنهض من جديد. دراسة الطالب أنور شكري محمود لنيل الدبلوم العالي، جامعة بغداد، كلية اللغات صفحة 57-58.
4. رو، جورج (1986). العراق القديم. ترجمة حسين علوان، مراجعة فاضل عبد الواحد علي، بغداد، صفحة 504.
المراجع
a. Openheim, A, Leo. Babylonian and Assyrian Historical. ANET, p. 304 .
b. Reqde, Julian (2003). Why did the medesInvaale Assyria? History of Ancient Near East. Monoyraphs, V., Padava, p.152.
[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 335 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | عربي | https://akhbaar.org/ - 05-02-2024
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 57
ژیواینامە
ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا)
کوڵەباس
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 17-10-2015 (9 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
وڵات - هەرېم: کورڎەسان
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( ئاراس حسۆ )یۆ جە: 05-02-2024 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 08-02-2024 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( ئاراس حسۆ )یۆ جە:05-02-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 335 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
کوڵەباس
زیارەتێ دوەبارە
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کوڵەباس
لاچەمێوی گولانە سەرو ڕۊمانو دێڕ بە دێڕ حەسەرەت (1)
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کوڵەباس
زوانى هۆرامى جە زوانى سۆمەرى خەتى بزمارى کۊنتەرا
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کوڵەباس
پرۊژەو ژیللای
کوڵەباس
دنیاو وېیەردەو و هونەر و کەلتووری پەڕ ڕاز و ئەفسانەی و پەڕ جە جوانیما

تازەکی
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
15-01-2024
ئەسعەد ڕەشید
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
عەباسی کەمەندی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئیسماعیل سابووری
تۊماری تازە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 525,603
ۋېنۍ 106,444
کتېبۍ PDF 19,790
فایلی پەیوەڼیدار 99,634
ڤیدیۆ 1,449
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست 
301,349
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,756
هەورامی 
65,744
عربي 
28,846
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,307
فارسی 
8,547
English 
7,168
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,764
ھۊنیێ 
1,388
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
701
ژیواینامە 
137
کتېبخانە 
90
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
کوڵەباس
زیارەتێ دوەبارە
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کوڵەباس
لاچەمێوی گولانە سەرو ڕۊمانو دێڕ بە دێڕ حەسەرەت (1)
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کوڵەباس
زوانى هۆرامى جە زوانى سۆمەرى خەتى بزمارى کۊنتەرا
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کوڵەباس
پرۊژەو ژیللای
کوڵەباس
دنیاو وېیەردەو و هونەر و کەلتووری پەڕ ڕاز و ئەفسانەی و پەڕ جە جوانیما
بۊخچۍ
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی) ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرنیشتو کورڎەسانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 1.156 چرکە(چرکۍ)!