کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
17-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
16-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
وەستا عەبدولعەزیز تەوێڵەیی
15-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ ئەحمەدی عەللامە
13-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مامۆستا بابا حاجی
10-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەلا موحەمەدی زەنگەنە
09-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی نەزیری
07-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەلای جەباری
06-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
میرزا عەلی عەباسوەندی
05-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
میرزا مەحموودی زەنگەنە
04-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  536,867
ۋېنۍ
  109,435
کتېبۍ PDF
  20,218
فایلی پەیوەڼیدار
  103,677
ڤیدیۆ
  1,530
زۋان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,887
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
774
ژیواینامە 
169
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   سەرجەم 
234,723
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
ژیواینامە
مەڵڵا مسەفای فاوجی
ژیواینامە
ناسر موحەمەد کەریم
ژیواینامە
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
ژیواینامە
مەلا عەبدوڵڵای دشەیی
کوڵەباس
پېوەڼی مەحوی و مەولەوی
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (54) – الآشوريون
چە ڕاو کوردیپێدیایۆ مزانی ھەر ڕۋېۋو ڕۊژمارەکەیمانە چېش ڕوەشدان!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي - Arabic
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî0
English0
کرمانجی0
هەورامی0
لوڕی0
لەکی0
Zazakî0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Français0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Catalana0
Cebuano0
Čeština0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
қазақ0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ترکمانی0
हिन्दी0
ქართველი0
中国的0
日本人0

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (54) – الآشوريون
د. مهدي كاكه يي

الحُكم السومري والسوباري في بلاد سوبارتو (4900 – 1820 قبل الميلاد)
في البداية أود أن أوضّح بأن (السوباريون) و(الأموريون العموريون) ليسا مُصطلحَين عِرقييَن (إثنييَن)، بل أنهما مصطلحان جغرافيان. إسم (السوباريون) متأتي من كلمة (سوبير) التي تعني باللغة السومرية (الشمال) أي (شمال ميزوپوتاميا) وبذلك إسم (السوباريين) يعني (الشماليون أي السكان الشماليون) والذين هم الأقوام الزاگروسية من سومريين وإيلاميين وكاشيين ولوللوين وخوريين وميديين وغيرهم. مصطلح (الأموريون) متأتٍ بِدورِه من كلمة (أموري) السومرية التي تعني (الغرب) وبذلك فأنّ مصطلح (الأموريون) يعني (السكان الغربيون) أي السكان الذين كانوا يعيشون الى الغرب من ميزوپوتاميا (في الصحراء السورية) وأن (مات أمّوري) تعني باللغة السومرية (البلاد الغربية). بعد إنشاء مملكة آشور، تمّت تسمية مواطني هذه المملكة بالآشوريين وهذه المواطَنة تشمل أفراد الأقوام الزاگروسية الذين عاشوا في مملكة آشور، وكذلك الأمّوريين الوافدين الى بلاد سوبارتو.
نتيجة قوة الإمبراطورية الآشورية بعد نشوئها وشُهرتها أو لأسبابٍ عنصرية، فأنّ الكثير من المؤرخين، قاموا بِكتابة تأريخ خاطئ للمملكة الآشورية، حيث جعلوا حُقبة الحُكم السومري والسوباري أيضاً جزءاً من التاريخ الآشوري رغم أنّ مملكة آشور لم يكن لها وجود في ذلك الوقت. لذلك نحن نفصل الحُقبة السومرية والسوبارية عن الحُقبة الآشورية التي تبدأ إعتباراً من تاريخ تأسيس المملكة الآشورية و في هذه الحلقة يتم الحديث عن عهد الحُكم السومري والسوباري. الحلقات القادمة ستتناول الحُقبة الآشورية.
العهد السومري
يبدأ هذا العهد إبتداءاً من بناء المستوطنات السومرية الزراعية في شمال ميزوپوتاميا، التي يعود بعضها إلى عهد حضارة گُوزانا (حضارة حلف) (4900 - 4300 قبل الميلاد). يستمر العهد السومري في هذه المنطقة الى القرن الثالث والعشرين قبل الميلاد1.
العهد السوباري
تتم تسمية هذا العهد عن طريق الخطأ ب(العهد الآشوري الأول). يبدأ هذا العهد إبتداءاً من إنتقال السوباريين من سلسلة جبال زاگروس الى سهول شمال ميزوپوتاميا (جنوب كوردستان الحالية) والتي سُمّيت بلاد (سوبارتو). بعد إستقرار السوباريين في هذه المنطقة، قاموا بِبناء مدينة على أراضٍ كانت عبارة عن مستوطنة زراعية سومرية، وأطلقوا عليها إسم إلههم (سوبار) والذي تم التطرّق إليه في حلقةٍ سابقةٍ من هذه السلسلة من المقالات. استمرّ العهد السوباري من القرن 23 قبل الميلاد الى بداية القرن التاسع عشر قبل الميلاد2. يذكر الدكتور عامر حنّا بأنّ عدد الحُكّام السوباريين كان (38) حاكماً، متكونين من ثلاث فئات تبعاً لِطريقة ومكان عيشهم وهي:
أ. حُكّام عاشوا في الخيام
أسماء هؤلاء الحُكّام السوباريين الذين عاشوا في الخيام خلال فترات حُكمهم هي:
1. (تودِيا Tudiya): أبرم هذا الحاكِم عقد تحالفٍ مع (إبريوم)، حاكم مملكة (إبْلا Ebla) في حوالي سنة 2250 أو سنة 2200 قبل الميلاد.
2. (أدامو Adamu).
3. ينكي Yanki.
4. كِتلامو Kilamu.
5. هرهارو Harharu.
6. مندارو Mandaru.
7. إمشو Imshu.
8. هرشو Harshu.
9. ديدانو Didanu.
10. هانو Hanu.
11. زوابو Zuabu.
12. نوابو Nuabu.
13. أَبازو Abazu.
14. بِيلو Belu.
15. أَزاراهو Azaarahu.
16. أُوشپِيا Ushpia: هذا الحاكِم هو أوّل مَن بنى معبداً للإله السوباري (آسور) على أساس معبد سومري مخصص للإلهة (إنّانا Innana).
17. أَپِياشال Apiashal.
ب - حُكّام عاشوا في بيوت حجرية
أسماء هؤلاء الحُكّام هي:
18. هالي Hale.
19. سامانو Samanu.
20. هايانو Hayanu.
21. إيللومِير Illumir.
22. ياكميسي Yakmesi.
23. ياكميني Yakmeni.
24. يَزكوريل Yazkurel.
25. إيلَكابْكابا Ilakabkaba.
26. أمينو Amino.
27. سوليلي Sulili.
ج – حكّام عاشوا في مدينة آسور
28. كيكيا Kikkia: قام هذا الملِك السوباري بِبناء سور مدينة آشور وتحويل مستوطن زراعي سومري إلى مدينة محصَّنة، كما تمّ الحديث عنه في إحدى الحلقات السابقة.
29. آكيا Akia: حكم هذا الملِك حوالي سنة 1980 / 2000 قبل الميلاد.
د – حكّام مختلَطون:
قسم من هؤلاء الحُكّام، سواء كانوا سوباريين أو أكاديين، كانوا تابعين للسلطة الأكادية.
30. پُوزور آشور الأول Puzur Ashur I: حَكَم بِحدود سنة 1960 قبل الميلاد.
31. شاليم آخوم Shalimm Ahkum.
32. إيلوش أُوما Ilush Umma.
33. إيريشوم الأول Eri Shum I.
34. إيكونوم Ikunum.
35. شاروكين (سرجون الأول Sharru Kin I)
36. پوزور آشور الثاني Puzur Ashur II.
37. نارام سين Naram Sin.
38. إيريشوم الثاني Eri Shum II (حَكمَ في حوالي سنة 1820 قبل الميلاد).
هكذا كانت سوبارتو معروفة بإسمها الأصلي طوال مدة تصل الى 450 سنة، وكان سكّانها سوباريين والغالبية العظمى من حكّامها كانوا أيضاً سوباريين. كان (آسور) الإله الوطني للسوباريين والذي كان الأكاديون يلفظونه (آشور)، ومن هذا التلفّظ جاء إسم الآشوريين وإسم مملكتهم. كانت العاصمة الآشورية الأولى هي مدينة (آسور) التي حملت اسم الإله السوباري. في هذه الفترة، لم يكن للأقوام الأَمورية وجود في بلاد سوبارتو (جنوب كوردستان الحالية).
المصادر
1. عامر حنا فتوحي. الكلديون .. الكلدان .. منذ بدء الزمان – 5300 ق. م حتى الآن. الطبعة الثانية، 2007، صفحة 105.
2. المصدر السابق، صفحة 105، 127.
[1]

کوردیپێدیا جە دلېنەو ئی بابەتۍ ۋەرپەرس نېیەن، خاۋەنو/خاۋەنۊ بابەتەکۍ ۋەرپەرسیارەن. کوردیپێدیا بە مەبەسو ئەرشیڤکەرڎەی ئی بابەتېشە تۊمارە کەرڎېنە.
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 231 جارۍ ۋینیێنە
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | عربي | https://akhbaar.org/ - 07-03-2024
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 56
1. ژیواینامە مهدي كاكه يي
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 07-03-2018 (6 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
وڵات - هەرېم: کورڎەسان
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( ئاراس حسۆ )یۆ جە: 07-03-2024 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 08-03-2024 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 231 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کوڵەباس
سەوقاتیێ ئېژایانە
کوڵەباس
یاڎەوەریەکېم (17)
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
ئەحمەدی نەزیری
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
شېعرۍ هوامیۍ پەی دلۍ پروگرامی وانای کوردی
ژیواینامە
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
ژیواینامە
مامۊسا مەڵڵا مەحمووڎی موفتی دشەیی
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
کوڵەباس
گیاندارو (باز)ی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
کوڵەباس
یەکەمین داستانە کوڵێ بې خاڵەی هۆرامییە

تازەکی
ژیواینامە
مەڵڵا مسەفای فاوجی
11-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
مەڵڵا مسەفای فاوجی
ژیواینامە
ناسر موحەمەد کەریم
11-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ناسر موحەمەد کەریم
ژیواینامە
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
12-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
ژیواینامە
مەلا عەبدوڵڵای دشەیی
15-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
مەلا عەبدوڵڵای دشەیی
کوڵەباس
پېوەڼی مەحوی و مەولەوی
08-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
پېوەڼی مەحوی و مەولەوی
تۊماری تازە
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
17-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
16-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
وەستا عەبدولعەزیز تەوێڵەیی
15-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ ئەحمەدی عەللامە
13-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مامۆستا بابا حاجی
10-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەلا موحەمەدی زەنگەنە
09-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی نەزیری
07-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەلای جەباری
06-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
میرزا عەلی عەباسوەندی
05-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
میرزا مەحموودی زەنگەنە
04-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  536,867
ۋېنۍ
  109,435
کتېبۍ PDF
  20,218
فایلی پەیوەڼیدار
  103,677
ڤیدیۆ
  1,530
زۋان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,887
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
774
ژیواینامە 
169
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   سەرجەم 
234,723
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کوڵەباس
سەوقاتیێ ئېژایانە
کوڵەباس
یاڎەوەریەکېم (17)
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
ئەحمەدی نەزیری
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
شېعرۍ هوامیۍ پەی دلۍ پروگرامی وانای کوردی
ژیواینامە
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
ژیواینامە
مامۊسا مەڵڵا مەحمووڎی موفتی دشەیی
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
کوڵەباس
گیاندارو (باز)ی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
کوڵەباس
یەکەمین داستانە کوڵێ بې خاڵەی هۆرامییە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.859 چرکە(چرکۍ)!