کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
مەلا موحەمەد سەلیم فاوجی
24-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مینە جاف
23-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
میرزا ئەحمەدی داواشی
22-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
نامی کەلهوڕی
20-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ ئەبولحەسەنی مەردۆخی
19-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
17-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
16-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
وەستا عەبدولعەزیز تەوێڵەیی
15-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ ئەحمەدی عەللامە
13-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مامۆستا بابا حاجی
10-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  537,623
ۋېنۍ
  109,821
کتېبۍ PDF
  20,257
فایلی پەیوەڼیدار
  103,968
ڤیدیۆ
  1,535
زۋان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,893
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
784
ژیواینامە 
174
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   سەرجەم 
235,241
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
ژیواینامە
مەڵڵا مسەفای فاوجی
ژیواینامە
ناسر موحەمەد کەریم
ژیواینامە
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
ژیواینامە
مەلا عەبدوڵڵای دشەیی
کوڵەباس
پېوەڼی مەحوی و مەولەوی
کوردستانی بەشووناس چۆن لکێنرا بە عێراقی بێشووناس؟
کوردیپێدیا، ڕۊ بە ڕۊو تارېخو کورڎەسانی و کورڎی منۋیسۊۋە..
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

کوردستانی بەشووناس چۆن لکێنرا بە عێراقی بێشووناس؟

کوردستانی بەشووناس چۆن لکێنرا بە عێراقی بێشووناس؟
=KTML_Bold=کوردستانی بەشووناس چۆن لکێنرا بە ئێراقی بێشووناس؟=KTML_End=
#ڕەنج نەوزاد#
تا هاتنی بەریتانیا بۆ ئەم ناوچەیەی کە ئەمڕۆ پێی دەڵێن ئێراق و داگیرکردنی لە سەروبەندی جەنگی یەکەمی جیهانی، شتێک نەبوو بە ناوی نیشتمانی ئێراق، گەلی ئێراق، کولتووری ئێراقی، کۆمەڵگەی ئێراقی یان وڵات و دەوڵەتی ئێراق یان داواکارییەک بۆ درووستکردنی ئێراق لەلایەن ئەو خەڵکەوەی کە دواتر دەبنە ئێراقی. لەو بارەیەوە حەنا بەتاتو، کە توێژەر و شارەزایەکی گەورەی مێژوو و کۆمەڵگەکانی ئێراقە، دەڵێت ”لە سەرەتاکانی سەدەی بیست ئێراقیەکان یەک گەل و یەک کۆمەڵگەی سیاسی نەبوون، ئەمەش تەنیا هۆکارەکەی ئەوە نییە کە لە چەندین کەمینە و گرووپی نەتەوەیی و ئایینیی جیاوازی وەک کورد و تورکمان و کلد و ئاشور و ئەرمەن و جوو و ئێزیدی و سائیبی، پێکدێن، بەڵکوو خودی عەرەبەکان کە زۆرینەی ئێراق پێکدێنن، تا ڕادەیەکی زۆر لە چەندین کۆمەڵگەی لە یەکتر جیاواز پێکدەهاتن”.
جگە لەوە، وشەی “العراق” نە لە ڕێکەوتنامەی سایکس پیکۆ لە 1916، نە لە سیڤەر لە 1920 ئاماژەی پێ نەکراوە، تەنانەت لە کۆنگرەی قاهیرەش لە 1921 کە بڕیاری درووستکردنی ئێراقی تیادا درا، بەکار نەهاتووە. لە هەموو ئەو بەڵگەنامانەی ئەو سەردەمە، ئێراق بە میزۆپۆتامیا ناوی براوە. سەرەڕای ئەمە، نووسەر و وەرگێڕە عەرەبەکان، هەندێکجار بۆ چەواشەکاری وشەی ئێراق دەخەنە شوێن میزۆپۆتامیا کاتێک بەڵگەنامەکان وەردەگێڕنە سەر عەرەبی، لە دەقە ئەسڵییەکان بە ئینگلیزی و فەڕەنسی وشەی ئێراق بوونی نییە. ئێراق وشەیەکی عەرەبیش نییە. لە ڕێکەوتنامەی لۆزان لە 1923 بۆ یەکەمجار وشەی ئێراق بەکاردەهێنرێت وەک دەوڵەت.
وشەی ئێراق وشەیەکی کۆنە، بەڵام هەرگیز کۆی ئەم جوگرافیایەی لەخۆ نەگرتووە کە ئەمڕۆ پێی دەگوترێت ئێراق. بۆ نموونە لە سەردەمی ئەمەوییەکان ئێراق لە بەسرە و کوفە پێکهاتووە، لە سەردەمی دیکە ئێراق لە باشووری ئێراقی ئێستاوە تا تکریتی گرتەوەتەوە. ئەمە لەکاتێکدایە کە وشەی کوردستان لە کۆنگرەی ئاشتی پاریس 1919 و لە ڕێکەوتنامەی سیڤەر زۆر بەڕوونی ئاماژەی پێ کراوە. جگە لەوەی کوردستان لە سەدەی دوازدەوە لە سەرچاوە مێژوویی و نەخشەکان و بەڵگەنامەکاندا زۆر بەڕوونی دەبینرێت.
ئەو ناوچەیەی کە ئێستا پێی دەگوترێت ئێراق، لە مێژوودا بە میزۆپۆتامیا ناوی هاتووە، بریتی بووە لە ویلایەتی بەغدا و بەسرەی سەردەمی عوسمانییەکان. لە هیچ کام لەو بەڵگەنامانە ویلایەتی موسڵ، کە کوردستانی باشوورە، بەشێک نەبووە لە میزۆپۆتامیا. تەنانەت لە کاتی بڕیاردانی درووستکردنی ئێراق لە کۆنگرەی قاهیرە، وینستن چێرچل لکاندنی کوردستان بە ئێراقەوە بە هەڵواسراوی دەهێڵێتەوە و بڕیار نادات کوردستان بەشێک بێت لەو دەوڵەتە درووستکراوە نوێ و بێشووناسە. چێرچل لەو سەردەمەدا نامەیەک ئاڕاستەی مەلیک فەیسەڵ و بەرپرسەکانی بەریتانیا لە ئێراق دەکات و دەڵێت سنووری ئەو دەوڵەتە نوێیە (ئێراق) تا جەبەل حەمرینە، لەوێ بەولاوە کوردستانە. واتە کوردستان بەشێک نییە لە ئێراق. لە هەموو بەڵگەنامە مێژووییەکانی عوسمانی و عەرەبی و بەریتانی و فەرەنسییەکانیش کەرکووک بەشێک بووە لە ویلایەتی موسڵ، واتە کوردستان.
جگە لەوانەش، لە ڕێککەوتننامەی سیڤەر جیاکردنەوەی کوردستان وئێراق لە دەوڵەتی عوسمانی بە دوو بەش و بە دوو ماددەی جیاواز هاتووە، کوردستان بە پێی ماددەکانی 62، 63 و 64 لە بەشی سێیەمدا جیادەکرێتەوە لە دەوڵەتی عوسمانی، ئێراق (میزۆپۆتامیا) بە پێی ماددەی 94 لە بەشی چوارەم جیادەکرێتەوە. ئەمەش بەڵگەیەکی بەهێزە، کەو ئەو دوو ناوچەیە، یەک نین و دەبێت بکرێن بە دوو دەوڵەتی جیاواز. تەنانەت پێرسی کۆکس کە زۆر دژی دامەزراندنی دەوڵەتی کوردستان بوو، لە یەکێک لە بروسکەکانی لە 1921 دا ئاماژە بە کوردستان و ئێراق دەکات وەک دوو ناوچەی جیۆگرافی جیاواز لە یەکدی.
ئەوانەی دەیانەوێت شووناسێکی هاوبەش بۆ کورد و عەرەب، بۆ کوردستان و ئێراق، لە “ئێراق” دابتاشن، زۆر جارشۆڕشی بیست (ثورة العشرین) لە ئێراق بەکاردەهێنن و دەیکەنە بەڵگەیەک بۆ هاوشووناسی. گوایە هەموو ئێراقییەکان لە باشوورەوە بۆ باکوور بە هەموو گرووپە نەتەوەیی و ئایینیی و مەزهەبییەکانەوە بەشدار بوونە لەو شۆڕشە دژی بەریتانییەکان و هەمووان چەند ئامانجێکی هاوبەش و لێکچوویان هەبووە ئەویش دەرکردنی بەریتانیا و سەربەخۆیی ئێراق بووە. لە ڕاستیدا، ئەمە جگە لەوەی ئەفسانەیەکی هەڵبەستراوە، زۆر دوورە لە ڕاستییەوە. سەرەتا، هەموو ئێراقییەکان لە باشوورەوە بۆ باکوور وەک یەک و بە یەک ئەندازە بەشدار نەبوون لەو ڕاپەڕینە، بەوەی زیاتر ناوچەی فوراتی ناوەڕاستی گرتووەتەوە (نەجەف، کەربەلا، دیوانییە، بابل، موسەننا). هاوکات, یەک ئامانجیان نەبوو، لە کوردستان ئامانجەکە سەربەخۆیی ئێراق نەبوو.
هەروەها بە پێی شرۆڤەکانی عەلی وەردی، کۆمەڵناس و مێژوونووسی ئێراق، بەشێک لە عەشیرەتەکان بەشدار بوون لەو شۆڕشە تەنیا بە مەبەستی فەرهود و دەستکەوت. بە گشتی ئەو ڕووداوە ئەوەندەی بزووتنەوەیەکی عەشایەری و پیاوانی ئایینی و مەزهەبی شیعی یبوو، ئەوەندە بزووتنەوەیەکی کۆمەڵایەتی و جەماوەری بۆ سەربەخۆیی ئێراق نەبوو. سەرۆک عەشیرەتەکان و پیاوانی ئایینی دەستیان پێکرد، کە زیاتر بۆ بەدەستهێنانی ئیمتیاز و بەرژەوەندی خۆیان بوو، پاشان خەڵکی هەژار و نەخوێندەواریان هاندا بۆ ئەوەی بەشدار بن و شەڕی سوپای بەریتانی بکەن.
لەو ناوچانەش کە لە ڕووی ئابووریەوە گوزەرانیان باشتر بوو ، نەچوونە پاڵ شۆڕشەکە یاخود کەمتر بەشدار بوون. بۆ نموونە بەسرە کە بەهۆی هەڵکەوتەی جوگرافییەکەیەوە باری گوزەرانی لە شارەکانی دی ئەو کاتی ئێراق باشتربوو، بەشدار نەبوون. هەر بۆیە کۆمەڵێک لە سەرۆک عەشرەت و کەسایەتی دیاری ئەو کاتی بەسرە، نامەیەک ئاڕاستەی پێرسی کۆکسی نوێنەری بەریتانیا دەکەن دوای ماوەیەک لە تەواوبوونی شۆڕشەکە، لەو نامەیەدا ترسی خۆیان پیشاندەدەن کە شارەکەیان بلکێنرێت بە شارە هەژارەکانی تری ئێراق، تەنانەت لەو نامەیەدا بە نوێنەری بەریتانیا دەڵێن کە ئەوان بەشدار نەبوونە لەو ڕووداوە (شۆڕشی 1920) کە بە گێرەشێوێنی و یاخیبوونیش وەسفی دەکەن. هەر بۆیە داوا دەکەن کە بەریتانیا بە چاوێکی جیاوازەوە تەماشای بەسرە بکات. واتە بەشێک لە کەسە دیارەکانی بەسرە، تا ئەو کاتیش باوەڕیان بە ئێراق نەبووە و خوازیار نەبوونە بکرێن بە بەشێک لە ئێراق.
خاڵێکی گرنگ کە زۆر کات باس ناکرێت، ئەو شۆڕشە سەرچاوەکەی تەنیا لە چوارچێوەی ئێراقدا نەبوو، بەڵکوو ڕەگێکی لە سووریا لە دێرەزوور بوو و پەیوەندییەکی پتەوی بەسووریاوە هەبوو و شەش مانگ پێش دەستپێکردنی لە ئێراق، لە دێرەزوورەوە دەستی پێ کرد. ئەگەر ئەم ڕووداوە بکرێت بە بنەمایەک بۆ شووناسێکی هاوبەشی ئێراقییەکان، کەواتە دەبێت بەشێک لە سووریاش سەر بەو شووناسە بێت و بەشێک بێت لە دەوڵەتی ئێراق. بە گشتی لەو سەردەمە لە زۆربەی ویلایەتە کۆنەکانی دەوڵەتی عوسمانی ناڕەزایەتی و بەرەنگاری دەستی پێ کرد بوو دژ بە مەرامەکانی بەریتانیا و فەرەنسا.
بە کوورتی، ئێراق وەک تیۆری و پراکتیک، پڕۆژەیەکی تەواو بەریتانی بوو، ئەگەر بەریتانیا نەبووایە، ئەو خەڵکەی ئەوکات لەم جوگرافیایە بوون، شتێک لە مێشکیان نەبوو بە ناوی دەوڵەتی ئێراقی بەم سنوور و شێوەیەی ئێستا. ئێراق پڕۆژەیەک بوو تەنیا لە مێشکی بڕیاربەدەستانی بەریتانیا بوونی هەبوو، ئەوانیش هەموویان نا، بەڵکوو بەشێک لە بڕیاربەدەستانی بەریتانیا، ئەگەر نا سەرەتا لەلایەن هەندێک بەرپرسانی بەریتانیا پڕۆژەی ئەوەش هەبووە کە ئێراق بکرێت بە بەشێک لە هیند.
کوردستان بە شێوەیەکی فەرمی و یەکلاکەرەوە لە 1926دەبێتە بەشێک لە ئێراق، سێ لایەن کێشەیان هەبوو لەسەر باشووری کوردستان، تورکیا کە دەیویست بیکات بە بەشێک لە وڵاتە تازەدامەزراوەکەی خۆی، بەریتانیا و ئێراق کە دەیانویست ببێت بە بەشێک لە ئێراقی تازەدرووستکراو، هەروەها کورد خۆی، کە کەم تا زۆر سەربەخۆییان دەویست. بەڵام بەریتانیا بڕیار دەدات کوردستان بکرێت بە بەشێک لە ئێراق لەبەر چەندین هۆکارێک لەوانە:
یەکەم، ئەوان پێیان وابوو لە چەندین ڕووەوە ویلایەتی بەسرە و بەغدا بە تەنیا شیاو نین بەوەی ببن بە دەوڵەتێکی پشتبەخۆبەستوو، بۆیە دەبێت ویلایەتی موسڵ بلکێنرێت بەوانەوە.
دووەم، سامانە سرووشتییەکانی کوردستان، بەتایبەتیی نەوتی کەرکووک ڕۆڵی گرنگی هەبوو، چونکە ئێراق بەتەواوی لەژێر کۆنترۆڵی بەریتانیا بوو، کوردستان ئەوکات لە ئێراق بەهێزتر و زیاتر سەروەری هەبوو، چونکە نیمچە حکومەتێکی هەبوو، بەریتانیا دەیویست بیکات بە بەشێک لە ئێراق تا بەتەواوی کوردستانیش بکەوێتە ژێر دەسەڵاتی خۆی.
سێیەم، نا ڕەزایەتی تورکیا و ئێرانی ئەوکات بۆ درووستبوونی دەوڵەتێکی کوردی هۆکارێکی تر بوو. بەتایبەت کە تورکیا بەهێز ببوو و بەریتانیا بەرژەوەندی و مامەڵەی تری هەبوو لەگەڵ تورکیا کە بێگومان بەلای بەریتانیاوە تورکیا و ئێران گرنگتر بوون لە کورد.
لەگەڵ چەندین هۆکاری دیکە، یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکان هۆکاری ناوخۆیی کورد بوو، کە لاواز و دواکەوتوو و پەرتەوازە بوون، ئەگەر نا دەبوو لەو سەردەمە جەنگ و شەڕێکی بەردەوام و کاریگەریان بەرپا بکردایە تا گەیشتن بە ئامانج. ئەگەر کەمترین نرخ بۆ بەها ئەخلاقی و مرۆیی و ماف و دادپەروەری هەبێت لە سیاسەتی نێودەوڵەتیدا، ئەوا دەبوو ئەو کاتەی تورکیا وئێراق داوای کوردستانیان کرد، بەریتانیا بە گوێی دانیشتووانی کوردستان بکات و دەوڵەتی کوردستان لە باشوور دابمەزرێنێت، نەک بیخاتە سەر ئێراق، کە لە بەڵگەنامەکانی خۆیاندا هاتووە کوردستان هەرگیز بەشێک نەبووە لە ئێراق. [1]

کوردیپێدیا جە دلېنەو ئی بابەتۍ ۋەرپەرس نېیەن، خاۋەنو/خاۋەنۊ بابەتەکۍ ۋەرپەرسیارەن. کوردیپێدیا بە مەبەسو ئەرشیڤکەرڎەی ئی بابەتېشە تۊمارە کەرڎېنە.
ئی بابەتۍ بە زۋانی (کوردیی ناوەڕاست) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
ئی بابەتۍ 254 جارۍ ۋینیێنە
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی سەکۆ - 14-10-2023
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 2
1. ژیواینامە ڕەنج نەوزاد تۆفیق
1. ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا) 14-10-2023
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: کوردیی ناوەڕاست
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 14-10-2023 (1 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
وڵات - هەرېم: پانیشتو کورڎەسانی
کتېب - کوڵەباس: پەیجۊری
کتېب - کوڵەباس: پەرسۊ کورڎی
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
خاۋەنو ئی بابەتۍ مافو ۋەڵاکەرڎەیش بە کوردیپێدیای بەخشان! یان بابەتەکۍ کۊنە ھەنە، یان بابەتەکۍ بەشېۋەنە چە خاۋەنداریی گرڎینەیی.
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( هومام تاهیر )یۆ جە: 27-03-2024 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 29-03-2024 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( ڕۆژگار کەرکووکی )یۆ جە:07-04-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 254 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
مینە جاف
کوڵەباس
یاڎەوەریەکېم (17)
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کوڵەباس
سروود خەزان
کوڵەباس
گیاندارو (باز)ی
ژیواینامە
مەلا موحەمەد سەلیم فاوجی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
ژیواینامە
میرزا ئەحمەدی داواشی
کوڵەباس
سەوقاتیێ ئېژایانە
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
کوڵەباس
یاڎەوەریەکېم (18)
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی

تازەکی
ژیواینامە
مەڵڵا مسەفای فاوجی
11-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
مەڵڵا مسەفای فاوجی
ژیواینامە
ناسر موحەمەد کەریم
11-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ناسر موحەمەد کەریم
ژیواینامە
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
12-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
شېخ عەبدولکەریمو خانەگای
ژیواینامە
مەلا عەبدوڵڵای دشەیی
15-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
مەلا عەبدوڵڵای دشەیی
کوڵەباس
پېوەڼی مەحوی و مەولەوی
08-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
پېوەڼی مەحوی و مەولەوی
تۊماری تازە
ژیواینامە
مەلا موحەمەد سەلیم فاوجی
24-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مینە جاف
23-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
میرزا ئەحمەدی داواشی
22-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
نامی کەلهوڕی
20-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ ئەبولحەسەنی مەردۆخی
19-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
17-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
16-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
وەستا عەبدولعەزیز تەوێڵەیی
15-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ ئەحمەدی عەللامە
13-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مامۆستا بابا حاجی
10-09-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  537,623
ۋېنۍ
  109,821
کتېبۍ PDF
  20,257
فایلی پەیوەڼیدار
  103,968
ڤیدیۆ
  1,535
زۋان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,893
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
784
ژیواینامە 
174
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   سەرجەم 
235,241
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
مینە جاف
کوڵەباس
یاڎەوەریەکېم (17)
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کوڵەباس
سروود خەزان
کوڵەباس
گیاندارو (باز)ی
ژیواینامە
مەلا موحەمەد سەلیم فاوجی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
مامۆستا عوسمان هەورامی
ژیواینامە
میرزا ئەحمەدی داواشی
کوڵەباس
سەوقاتیێ ئېژایانە
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
عەلی گوڵپی
کوڵەباس
یاڎەوەریەکېم (18)
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 3.375 چرکە(چرکۍ)!