کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
05-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەی براکە
04-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
03-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  529,531
ۋېنۍ
  107,207
کتېبۍ PDF
  19,932
فایلی پەیوەڼیدار
  100,678
ڤیدیۆ
  1,470
زۋان
کوردیی ناوەڕاست 
302,579
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,875
هەورامی 
65,827
عربي 
29,189
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,883
فارسی 
8,918
English 
7,352
Türkçe 
3,590
Deutsch 
1,477
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,808
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
732
ژیواینامە 
140
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
323
PDF 
30,339
MP4 
2,389
IMG 
196,051
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
پەی مەسعود عەباسی
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەر...
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
أسلاف الكورد الخوريون - الميتانيون و صناعة الأسلحة الحربية
بە ڕانۋیسېۋی پوخت دلۍ ماشێنو گېڵایەنە گېڵە، بەدڵنېیاییۆ ئەنجامېۋی خاس بەدەسماری!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مهدي كاكه يي

مهدي كاكه يي
أسلاف الكورد الخوريون - الميتانيون و صناعة الأسلحة الحربية
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 5478 - 2017-04-01 - 19:08
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

صناعة الأسلحة الحربية
كان الميتانيون رواداً في تربية الخيول والفروسية، حيث أن إسم مملكة (إيشوا ISHUWA) قد يعني بلد الحصان. تمّ العثور على نصوص مكتوبة بِاللغة السنسكريتية التي هي لغة الآريين الشرقيين القدماء، في قصر الملك الهيتّي (الحثّي) (سوپيلوليوما Suppiluliuma) الكائن في عاصمة المملكة الهيتّية (الحثية) (HATTUSA). وُجِدت هذه النصوص المسمارية محفورة على خمسة ألواح طينية. يعود تاريخ هذه النصوص إلى سنة 1375 - 1335 قبل الميلاد. جاء في هذه النصوص بأن شخصاً خورياً إسمه (كيكولي Kikkuli) كان مسئولاً عن تربية الخيول وتدريبها وتعليم الفروسية.
تتضمن هذه النصوص معلومات عن كيفية ترويض ورعاية وتدريب الخيول التي قام بتأليفها المدرّب الميتاني (كيكولي Kikkuli). تمّ العثور على هذه النصوص خلال الحفريات التي أجراها عالم الآثار الألماني (هوگو وينكلر Hugo Winckler) في سنة 1907م في موقع آثار (بوغازكوي Boğazköy) الواقع في إقليم شمال كوردستان. من خلال إكتشاف هذه النصوص في العاصمة الهيتّية، يستدل المرء بأنّه تمّ إستخدام هذه النصوص الميتانية من قِبل الهيتّيين كمنهج دراسي لتربية ورعاية وتدريب الخيول التي تجرّ العربات الحربية في الجيش الهيتّي.
تتضمن هذه النصوص برامج تدريب مفصلّة، مدتها 184 يوماً لتعليم وتربية ورعاية الخيول وتعلّم الفروسية وإستخدام الخيول لجرّ العربات الحربية وخوض الحروب بها. كانت برامج هذه الدورة التعليمية تتضمن حصص العلف التي تُعطى للخيول وعدد المرّات التي يتم إسقاء الخيول وإجراء تدريبات شاقة للخيول وتحديد فترات الراحة لها و تعليم الخيول كيفية جرّ العربات الحربية وترويضها على كل أنواع السير والركض. كان يتمّ إقتياد الخيول إلى الأنهار للإستحمام والسباحة. كما أنه كان يوضع للخيول جدول نظام غذائي مؤلف من الحشائش والبرسيم والقش والشعير والحبوب المطبوخة. البرنامج الغذائي كان يتضمن أيضاً تحديد أيام مناسبة لصيام الخيول. في البداية، كان يتم إختيار الخيول التي يتم تدريبها. بعد الإختيار، في الأيام الأولى من التدريب، كان يتم وضع برنامج للخيول، يتم خلاله قيام الخيول بفعاليات مكثفة مُجهِدة وثمّ بعد ذلك كان يتم تدريجياً إستخدامها في جر العربات الحربية. خلال التدريبات، كانت الخيول تقطع يومياً مسافة قد تصل الى ستين ميلاً بوتائر مختلفة من المشي والركض. كانت كل عربة حربية تحمل ثلاثة أشخاض، قائد العربة ومُحاربَين إثنين، أحدهما متسلح بالقوس والرمح والآخر بالرمح والدرع. من الجدير بالذكر أن الهيتّيين والخوريين هم من أسلاف الكورد، حيث يذكر عالم الآثار الألماني (هوگو وينكلر Hugo Winckler) بأن الملك الهيتّي (سوبيلوليوما) كان يفتخر بإنتمائه الى الشعب الميتاني، !لا أنه مع ذلك حارب أقرباءه الميتانيين وهزمهم1.
قام الميتانيون بإستخدام الخيول في قيادة عربات حربية خفيفة ذات عجلتين، حيث كان الكاشيون والخوريون أوّل من أدخلوا إستخدام الخيول والعربات الحربية في غربي آسيا وكان (كيكولي Kikkuli)، يقوم بتعليم الفنون الحربية المتعلقة بإستخدام المركبات والعربات الحربية (وليام لانجر 1968. موسوعة تاريخ العالم. أشرف على الترجمة د. محمد مصطفى زيادة، الطبعة الأولى، مؤسسة فرانكلين للطباعة والنشر، القاهرة - نيويورك، صفحة 62). المصطلحات المستعملة في التدريب لتعلّم تربية الخيول والفروسية، تحتوي على الكثير من المفردات الهندوآرية2.
كما أن الميتانيين قاموا بِصُنع آلة (ياشيبو Yashibu) التي هي المنجنيق. إستخدم الميتانيون المنجنيق في حصار القلاع (عدنان الحديدي ومعاوية إبراهيم. تاريخ الشرق الأدنى القديم، مؤسسة دار العرب للنشر والتوزيع. صفحة 346). من الجدير بالذكر أن كلمة (منجنيق) مشتقة من الكلمة اللاتينية واليونانية (Manganon) والتي تعني (آلة الحرب). المنجنيق هو آلة حربية تُستعمل لِقذف الحجارة والسِهام وكل ما يمكن قذفه من أجسام بواسطة ذراع فيه كفّة يتحرر تحت ضغط قوة فتل الحبال. يُستخدم المنجنيق لرمي مقذوف من مسافة بعيدة دون مساعدة المتفجرات. لقد إستمر إستخدام المجانيق في الحروب بأشكال مختلفة حتى مطلع القرن العشرين، حيث تمّ إستخدامها في المراحل الأولى من معارك الخنادق التي دارت خلال الحرب العالمية الأولى لإلقاء القنابل اليدوية على معسكر العدو، الى أن تمّ إستبدالها لاحقاً بِمدافع الهاون. إشتهر الميتانيون كذلك بصناعة الأقواس، حيث تجاوزت شهرة القوس الميتاني خلال القرن الرابع عشر قبل الميلاد حدود بلاد ميتاني. كان الميتانيون يستخدمون الأقواس في حروبهم ضد أعدائهم وكانت تُشكّل عنصر قوة لهم في ساحات المعارك.
المصادر
1. Winckler, Hugo (1908). Excavations at Boghaz-Keui in the Summer of 1907. The Smithsonian Institution annual report 1908.
2. Mayrhofer, Manfred. Die Arier im Vorderen Orientein Mythos?. Vienna: Verlag der Österreichischer Akademie der Wissenschaften, 1974.
[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 79 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | عربي | https://www.ahewar.org/ - 17-04-2024
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 2
ژیواینامە
ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا)
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 01-04-2017 (7 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
وڵات - هەرېم: کورڎەسان
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( ئاراس حسۆ )یۆ جە: 17-04-2024 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 21-04-2024 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( زریان سەرچناری )یۆ جە:17-04-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 79 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
سەی براکە
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
هەڵای تەقە نەکۆتەن باخا
کوڵەباس
هۆرامان وەڵاتوو وێ ئەرمانای و تەبێعەتی و زەریفیەکاو خوڎای گۆرەیەن
کوڵەباس
دەسما بێ دەسەڵاتا
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
جەژنەو کەشکەکی
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی

تازەکی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
پەی مەسعود عەباسی
25-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
پەی مەسعود عەباسی
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە
25-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
26-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
26-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئێرۆس یانې چێش؟
تۊماری تازە
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
05-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەی براکە
04-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
03-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  529,531
ۋېنۍ
  107,207
کتېبۍ PDF
  19,932
فایلی پەیوەڼیدار
  100,678
ڤیدیۆ
  1,470
زۋان
کوردیی ناوەڕاست 
302,579
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,875
هەورامی 
65,827
عربي 
29,189
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,883
فارسی 
8,918
English 
7,352
Türkçe 
3,590
Deutsch 
1,477
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,808
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
732
ژیواینامە 
140
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
323
PDF 
30,339
MP4 
2,389
IMG 
196,051
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
سەی براکە
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
هەڵای تەقە نەکۆتەن باخا
کوڵەباس
هۆرامان وەڵاتوو وێ ئەرمانای و تەبێعەتی و زەریفیەکاو خوڎای گۆرەیەن
کوڵەباس
دەسما بێ دەسەڵاتا
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
جەژنەو کەشکەکی
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
بۊخچۍ
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی) ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرنیشتو کورڎەسانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 3.922 چرکە(چرکۍ)!