ئایا چېوێوە هەن بەنامې فەلسەفەی ئیسلامیۆ؟!
بەشۍ یەکەمە
نویستەی: #ئیبراهیم میکە عەلی#
چی دەرفەتەنە گەرەکما پەیتا ڕۊشن بکەرووە کە چی بڕێ جە ئەندیشمەندا بڕواشا چامنېنە هەکە دەسەواچێوە بەنامې (فەلسەفەی ئیسلامی)ۆ نەک تەنیا دەسەواچێوە خاس نېیا بەڵکوم دوورا جە ژیریۆ و دژبەیۊیین، ئەر مەرام جە فەلسەفەی ئیسلامی فەلسەفێوە بۊ پابەندو ئەر و نەگەر و ڕانماییەکا ئیسلامی بۊ، ئانە هەرمانێوە ژیرانې نېیەنە نامېش بنیەیمې فەلسەفە یام پەنەش بواچمې فەلسەفە، بەڵکوم خاستەرا پەنەش بواچمې ئیلاهیاتی ئیسلامی.
ئەڵبەت مەبۊ ئانەما هۊش بشۊ هەکە ماوەو هەزار و چوارسەڎ ساڵی وېیەردەینە چڼان ئەندیشمەندې موسڵمانې بەرکەوتېنې کە هەم فەیلەسوفې بیېنې و هەم چڼان نویسیێ فەلسەفیېچشا دماو وېشا ئاستېنې جیا، ئینە تەوەرەو باسەکەی نیا.
باسما سەرو ئانەین هەکە بە ڕەسمی ئەژناسای ئەنەیاوای و دەسەواچێوە بەنامې (فەلسەفەی ئیسلامی)ۆ ئەوەزیێ (ئاکام)ې خراپېش چەنە گناوە، چوونکوم بنەڕەتەنە دەسەواچەو (فەلسەفەی ئیسلامی) دەسەواچێوە نا ژیرانە و دژبەوېشا.
ئەر سەرنجە بڎەیمې دنیاو فەلسەفەی پەڕەنە پەرسې و بەرەنگاریې و گومانې، مزانمېچ هەرمانەو فەلسەفەی ئانېنە، ڕاو گوزارە ژیرانە و ئاوەزیەکاوە گېڵۊ و هەوڵې بڎۊ پەیواچو ئا پەرس و بەرەنگاریا دەس بوزۊ.
وەرانوەریچۆ ئیسلام بە کۊ ئا فېرکاریی و ئەنەیاوایا وچیۊ هەکە بە پلەی یەکەم جە قورئانیۆ هورگۊزیێنې، چاگەیچۆ هەکە فېرکارییە قورئانییەکې لاو موسڵماناوە وەحیەنې و پیرۊزیشا هەن، کەواتە هەرگیز گومان هورمەگېرا، بە واتێوە تەر بە هیچ جۊرێوە پەرسە قبوڵ نمەکەرا و هیچ گومانێوە نېیەنە بارەشاوە، فرەو وەڵاتە ئیسلامیەکانە بیەی شک و گومانی بارەو ئایەتەکا قورئانیۆ و مردایۆ ڕوەشانە بە تاوانە دریۊ قەڵەم.
کەواتە ئېمە چېگەنە ڕووبەڕوو دوې دیاردا بیمېوە:
یۊ: فەلسەفە، هەکە بریتین جە ئازادانە وستەی ساراو پەرسا و ڕووبەڕوو بیەۆ پەیواچەکان.
دوې: ئیسلام هەکە لاو موسڵماناوە پەرسې هورمەگېرۊنە و مەبۊ گومانت بۊ بارەو هیچیشۆ.
چی ڕوېوە چەمەڕا نمەکریۊ دوې دیاردې چیمنې (فەلسەفە و ئیسلام) پېوەرە ژیوایشا یەک ناوچەنە ئاسان بۊ.
چەپەوانەو ئایەتەکا و ئەوەگېڵنایە ئیسلامیەکا، فەلسەفە و هیچ فەیلەسوفێوە پیرۊز و بڤە نیا.
چەپەوانەو ئا ئایەت و ئەوەگېڵنایە ئیسلامیا هەکە چڼان ساڵېن یاگېشا گېرتېنە و نمەکریۊ و نمەبۊ دەسشا پەی ببەری، ویرئەوەکەردەی فەلسەفی بە درېژی وېیەردەی سەرەمڕە ڕاڕەوێوە وات و واچیرە لوان و خجڵو فاڕ و جمی بیەن، هەچ فەیلەسوفێوە ئامان وینگە و پەیلوایەکې فەیلەسوفەکا وەڵې وېش وستېنېش وەرو لۊقەتا و وستېنېش وەرو پەرسا.[1]