کۆبەندیێوە نرخ شناسانە و
چڼ خاڵێوە بەراوردیی سەرو شێعره و ئارۊو هورامی
یەکەمین بەشە
نویستەی: #عادل محەمەدپوور#
1_ زەڼی هۆرمەگېرۆ هەر یاگێوەنە ڕۊتێوە تازێ ئامای بۊنە، تا چن دەهێوە گرفتېش بېیێنێ. ئینە زەمانا و شێوه و خېزنای شاعێرەکان کە متاوۆ دماو ماوێوە ڕۊتەکێ بېیاونۆ شێوازوو وېش. ئی ڕۊتە تازە هۆرامیێچە چی گوزارەیە پێڕەوی کەرۊ. پەی ئامادە کەرڎەی زەمینه و ڕسکیای فرەتەریش جە دماینه و ئی کتېبینە (چەکەریای حەزێ تازێ) چەمۍ مۋزمێ سەرو ئا بابەتارە کە پێسه و کەلێنێوی بۊتیقایی و هەژاری تێئۆریکی و کرداری جە ویەروو ئی ڕۊتێنە مپێویانە. خاستەر ئانەن پەی کاڵ کەرڎەیه و ئی خەسارا، هەوڵەکاما کەرمې دەسبار تا جە دماڕۆنە، دەقەکێما هەراوتەر و بەنرختەر بەیانە مەیڎان. ئینێ هۆرقوڵیاو پەیلوا و تەرزه و دیاو وېمەنێ و باس جە نسبېیەتێوی کەرا کە دژبەرەن چنی وەرپەنگ کەرڎەی پڕۆسه و شێعرێ. ئاساییا کە چنی وینگاو ئەویتەریچ یۊ نەگېراوە، بەڵام نەفسش پەشت ڕاس کەرڎەیوەن پەی چن دەراوی شێعرێ و گەشه و کارکەرڎەکاش.
2_ ئەشۆ بنەماو سووڕەکاما ئینە بۊ: فەلسەفه و نویستەی و ئەرکوو شاعێروو ئارۊی، یانێ دەرکێوی وەرپەرسانە و ئاگایانە و شارازایانە و هەست بە نیازێوی سەردەمیانە بۊ پەی ئەوەژیوایێوی بنەمایی ئی ساباتێ. ئینەنە چوارچۊ وەش کەرڎەی و نە وەرپەنگنای ئۆبژەی و سووژەین، بەڵکەم جەوهەروو هەرمانەکێن. پەی پاڵپەشتی و سەقامگېرتەی ئی نەخشەڕایە، دیاردېوە نەزەری، وەرەچەمی و تەجروبەکریاش لازما. شاعێر و شێعرە تەمامکەرې یۆترینېیەنێ، بې ئەنترینی بېیەیشا نەگونجیان. شێعرە پێسه و بېڵووین و توەکاو خاکیچ زەینه و شاعێرینە، بېڵوو دلې دڵوو زەمینینە، نمەتاۋۊ هۆرنەتەقۊ.
سووچېویتەروو پڕۆسه و خېزنای، وەردەنگەن و نیشانەکێ شێعرێ کە کامڵ کەروو ئەو دوەکایتەریەنێ. پی جۊرە شێعرە، وەردەنگ، شاعێر و نیشانێ بڕبڕەپەشته و پڕۆسەیەنێ. جە وینگاو منەو ئی چوار ڕەگەزە پێوەندیېوە ئەنداموارەشا هەن. نەبېیەی هەرکامێ بۊ بە هەرۆڵیېوە پەی (پڕۆسه و نویستەی) و (خېزنایو شێعرێ) و (وەرپەرسیارەتی و شارەزایی) هەرمانەکێ.
3_ دەق ئەشۆ فەلسەفه و وېش بۊش. شاعێر ئەرکەکاو وېش بژناسۆ. وەردەنگ مەرامەکاو وېش وینۆوە. نیشانەشناسی ڕەمزکەرڎەیوه و تایبەو وېش هەنش. هۊرگېڵنەر تێئۆری هۊرگېڵنای و وېیەردەکەیش و تێرمە ۋیرییەکاش وانابۊوە. نویسەری پیشەیی زاڵ بۊ ملو ئەرکەو نویستەی و دەربایسییەکاشەرە. هەر پاسە هونەرمەند، فیلسووف، ئیدئۆلۆگ، تێئۆریسیێن، نمایشنامە نویس، نێگارکېش، فیلمنامە نویس و...هتر
4_ تینەتوو شاعێری و سفەتوو ئارۊ بېیەیش ئانەیە موازۆ کە وېش دوور بگېرۆ جه (فۆرم و زوانی ساکار و وێ لاونایوه) چوون دەقی ساکار، ویرێ ساڎێ مارۆ شۆنه و وېشەرە و پێسه و هونەرێوە ساکاری ساباته و شێعرێ تەنۆوە. ئینە ئانەی نمارۆ کە دەقی پېچیاوەیچ خاسا. دەق ئەشۆ وانەروو وېش، بە جۊرێ کېشۆنە دلې زەڼەو فرە مانایی و فرە وېنەیی و سەرسامش کەرۊ و چەشکە بەرۆ. جیا چینەیە، چنی پڕۆسە بېیەیش بۊ پرۆژێوە و حەشارگایوە پەی ڕاو کەرڎەی ژەرەژه و ویری و ترنجنایش دلې قەفەسوو بېیەینە.[1]