واتچنسازی پسەو زانشتێوی مەعرفی
نویستەی: #ناجح گوڵپی#
زانشتی مەعریفی واتێوەنە پیٛسەو چەترێو بەکار مەیوٙنە پەی گردو ئا ڕیٛکوستەی و پیٛوەرەبەستەی کە یەک ئامانجشا هەن جە وەسپ و باسکەردەی تەواناو ویرۆکەردەی ئەنزانینە. وردتەر چەنیەتی ویرۆکەردەی ئەنزانی پەی چیٛوە مانایەکا-ئەبستراکتەکا، پیٛسەو وردیلەکاو ئەتۆمی، یام ویرۆکەردەی چەنیەتی ژیوای سەرو هەسارەکای تەریوە، یام ویرۆکەردەی چەنو بە چەنی بیرێوە هوٙربکەنی؟ یام ویریٛ بکەریوە چەنی ئانزان مەدووٙ؟ چەنی دەنگەکیٛ بینینە وەشیٛ مەبانیٛ و مەیانیٛ پەی بەری و زوانو لچیٛ مەجوڵنی؟
یوٙ ئەچا سیما جیاوازا کە ئەنزانی ئەو ئاژەڵی جیا مەکەروٙوە ئانەن هەکە ئیٛمە تەواناو بەکارئاوردەی زوانی بەرهەمداریما هەن، بەیاردی مەژگی. یانی متاومیٛ هەمەجوٙر قسیٛ بکەرمیٛ، بیٛ کوٙتا واتچنیٛ بسازنمیٛ. ئینەیچ زوانەن یاردیما مەدوٙنە، دەوری کاراش هەن پەی بەروستەی چیٛوە ئەبستراکتەکا، مەعنەویەکا، ماناییەکا. یانی تەواناما پەنە مەبەخشوٙ پەی بەروستەی و درکنای ویرە مانایەکا-ئەبستراکتەکا. ڕیٛکوستەی و پیٛوەرەبەستەی (دسپلین)و زوانەئەشناسای یوٙن جە زانشتە مەعریفیەکا، هەرپاسە چەنیەتی نویستەی و ئەنەیاوای جە مانای ئەبستراکتەو واتچنی، مەلوٙنە چیٛرو چەترەو دسپلینو زانشتە مەعریفیەکا. پەوکای جوٙیای و هوٙروشکنای واتچنسازی تەوەنمورەن پەی ئەنەیاوای جە پەیوەندی و کاروەنەکەردەی-مامەڵە چەنی یوٙترینی میانو ئەنزانەکانە.[1]