کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ یەرەسەڎ و چل و یەرەمە
نویستەی: هاوڕێ باخەوان
ساڵەو (1930ز.)
* تاریخو (#30-08-1930#ز.) دەسەو جابەجاکەرڎەی دلۍ تۊمارگاو کرېکارانو سۆشییالیستی دۆڵەتا جە (زویرخ) داخیۍ هورووژمەو تورکەکاوە پەی سەرو سەرنیشتو کوردەسانی و کاولکەرڎەی دەگایەکا، ناڕەزایێش نیشان دا. دلېشەنە ئینە ئامابۍ: مەسەلۍ کورڎی پەی ئینتەرناسوناڵو ئېمە فرە بەقیمەتەن، چوونکوم مەسەلۍ کورڎی تاکو ئېسە چارە نەکریێنە و هەڕەشۍ جە ئاسایېشو وەرکۆتی نزیکی کەرۊن. ئی جارە بەکرېگیریێکۍ ئینتەرناسونالی یەرەم هۆڵۍ مڎان بخزانە دلۍ ژڵېوەو گەلو کورڎی. ئا هۆڵۍ و تەقەلێ ئینێ یاگۍ وېشانە، چوونکوم کوردەکۍ ئیساتۍ هەس پانەیە کەران کە دنیا هەرمانەش پاڎییشا نەمەنېنە، هەر جۊرە وېئەرمانای و دڵدایێوە ئېمە پەی کوردەکا، مەبۊن بە هۊکارو بەهېز بییەی دژمەنانو ئینتەرناسونالی مۆسکۆی جە کوردەسان.
* تاریخو (#06-09-1930#ز.) جەنگو وەربەرەو سرێ جە سلېمانی قۊمیا، ئەنجامو وېپیشاندایێ بۍ، کە بی بە هۊکارو کوشییای چن کەسێ، چانېشا؛ عەولە سیسی چایچی، عەولە گون سوتاوی چایچی، حەمە قالەی ئەشغال، محەی خولە درێژ، ئەحە ڕەشی حەسەنی دەروێش، مسەفا بەگو فەتاح بەگی، سەعید حەمەی ئامێ، عەزیزو مامە حەمەی، حەمە چاوشین، عەلی سووجگەر، ئەحمەڎ نامێ، هەڵۆ بەگ، باعزێچ گېریێ، چانېشا بێکەسی شاعېر.
* تاریخو (#07-09-1930#ز.) هېرشو داگیرکاری تورکی بە سەرداری ژەنەراڵ ساڵح پاشای، پەی سەرو تەپەکا سەرنیشتو ئاراراتی.
* تاریخو (#07-09-1930#ز.) ئەخۆلی شاعېر، هۊنیێوەش پەی کارەساتەکەو وەربەرەو سرێ هۊڼاوە.
* تاریخو (#10-09-1930#ز.) داگیرکاری تورکی، کەشو (زینوێی) میانو هەر دوە ئاراراتو کەلو سەردار بڵاغیش داگیرکەرد.[1]