ئیسحاق نیوتن
ئیسحاق نیوتن جە ئەڎابییەو(25_01_1642ز.)،
فیزیازان و بیرکارێوە ئینگلیزی بېیەن. کە کەسایەتیێەوە لوتکەو زانستی بېیەن جە شۆڕشو سەدەو (17).جە ئۆپتیکەنە ئەرەئاورو پێکهاتەو ڕووشنایی چەرمەی کە دېیاردەو ڕەنگەکا گېرۆوە تێکەڵ بە زانستو ڕوشنایی کەرڎەن. بناغەو ئۆپتیکو فیزیایی مۆدێرنش نیانەرە. جە میکانیکەنە یەرۍ یاسێ جوڵەیش نیێرە کە بنەماو سەرەکیی فیزیای مۆدێرن بییێنێ، بی بە هۆکاروو متەرەی یاساو کېشکەردەی گەردوونی. جە بیرکارینە، کەسی سەرەکی ئېستەیۆ حیسابو بېکۆتایی گولانەی بېیەن.
Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (کتېبو بنەماکا بیرکاری فەلسەفەو سروشتی، 1687ز.). نیوتنی یۊ بې جە ئېژاتەرین خاوەنو بەرهەمەکا مێژوی زانستو مۆدێرنی.
ئا بنەمێ کە نیوتن نیێشەرە چەربارەو دېیاردە زەمیینیەکا، بیۍ بە مەڵامەتو یاوانەی جووڵە فەلەکیەکاچ.
پېسە ئاماژەش پەنە دریا، نیوتن پېشکۆتەی وەرچەمش بەدەس ئاردەن جە بیرکارینە، بە تاییبەت بوارو حساباتینە، وە شۆڕشێ گۆرەش بوارەکەنە کەرڎەن.
نیوتن، پانەی ئەشناسیان کە کەسایەتیێ ئاڵۊزش بېیەن، بەتاییبەت چەنی زانا لایبینز جە بواروو حساباتینە، هەم قووڵ بېیەنۆ جە کیمیانې و وە کتېبو ئاسمانی ئینجیلەنە. کە ڕەنگدایۆ پیێوە ڕېنیسانس بېیەن.
نیوتن دماو مەردێش میراتێش جییا ئاستەن جە زانستو بیردۆزەکاش کە تاکو ئارۊیچ زانێکێ بەکارش ماران پەی یاوانەی جە یاسا فیزیای و بیرکاریەکا. کە ئینێچ بېیەن هۆو ئانەی بۊ بە یۊ جە کەساییەتیە سەرەکیەکا جە شۆڕشو زانستینە. ساڵەو (1727ز.)، جە لەندەن کۊچی دماینش کەرڎەن.[1]