چی بې شعووری
نمەزانۇو چەمتا وسەن سەرو کتیبوو (چرا بی شعوری)، نویسەو (خاویر کرمنت)ی؟ ئی کتیبە کە هۆرگېڵیانەو سەرو زوانی فارسی، کەلاوە جە قسە و باسا کە ڕوانە چی لا و چەولاوە و لاو ئێڎی و ئەویەو مەیاوەرەو پەی گرڎکەسی. پەڕا جە نۆعوو بنیاڎمەکا کە هەنمێ لاو یۊترینیەرە. کاتارێو موانیشەو سەرەت ماسۆ. وەڵێ گرڎ چېوێوی مشیۊ بزانمێ کە بې شعووریچ پېسەو گرڎو نەوەشییاتەری نۆعێو نەوەشییا و دەرمانیچ کریۆ! با بڕېو جە باس و باتوورو ئاکتیبییە پەی هاگاڎاری گرڎیما وزمې وەرو چەما:
1) بې شعووری حەد و مەرزش پەی نیا. متاو مامۊسایێو مەڎرەسەی بۊ یا زارۆڵێوی گۆلانە. متاو پیایێوی دەوڵەمەن بۊ یا ژەنېوە زەریفە.
2) یۊ جە ڕاکا ئەشناسای بې شعوورا ئانەنە کە ئاڎې وېشا فرە گۆرە موانا و مزانا. ئاڎی نە مزانا و نە قبووڵیچ کەرا کە بې شعوورێنێ.
3) بې شعوورێ جە ڕۊ ئەوەڵیەو بې شعوورێ جە ئەڎای پېڎا نەبییێنێ، بەڵکووم خەڵکی یارڎی داینێ تاکو بییێنێ بې شعوورێ! ئەڎا و تاتەی، مامۊساو مەڎرەسەی، واڵە و برای، هەسوورەو هەسوورەسانی، کارمەڼا ئیدارەی و...
4) بنیاڎمی بې شعوور هەمیشە و دایێم حەز کەروو کە زوورش سەرو سەرەو خەڵکیەو بۊ.
5) بنیاڎمی بې شعوور حەز نمەکەرۊ مۆشکڵێ کۊمەڵگای حەل و فەسڵێ با و ئاڎ هەمیشە ئینا شۊنۊ ئانەیەو کە تەقسیربارێو بېزۆوە و گرڎو خەتاکا بنیۆ ملو ئاڎی. دیارا ئاڎ هەرگیز وېش بە تاوانبار نمەزانۆ.
6) بې شعوورێ باوڕشا ئانەنە کە خەڵکی تەر پەی ئانەیە وەش کریان کە هەرمانەکا ئاڎیشا بەرا ڕاوە.
7) جە هەرمانا خەڵکیەنە دەخاڵەت کەرا و تاواوپەنەشا کریۆ ئاژاولێ منیاوە و خەڵکی مڎا گژێ یۊترینیەرە.
8) ئەر هەرمانێوە دەی ملو بې شعووریەرە ئەجۊش ئیهانەتش پەنە کریان، چوون ئاڎ پاسە فێر بېیەن کە کەس حەقش نییا هەرمانە ڎۆ ملو ئاڎیەرە و تەنیا ئاڎا کە حەقش هەن هەرمانە دۊ ملو خەڵکی تەریەرە!
9) بې شعوورێ فێرێ بییێنێ کە هەمیشە جە دەسو دەوروو بەریەکاشاوە گلەمەڼێ و تەڵەبهەرمانې با.
10) پاسە ڕابیتەشا چەنی دەور و بەریەکا تەنزیم کەرا کە کەس داواو هیچیشا وەنە نەکەرۊ!
11) بې شعوورێ جە گرڎ کەسی سۆئیستیفاڎە کەرا، بەڵام کەس مەتاو چاڎیشا سۆئیستیفاڎە کەرۊ، مەگەر بنیاڎمېوی بې شعوورتەر جە وېشا!
12) بې شعوورێ هەرگیز جە کەلیمێ(خواهێشی) ئیستیفاڎە نمەکەرا، بەڵکووم هەمیشە بە ئەمرە قسێ کەرا.
13) قسېشا هەمیشە چزدارەنە.
14) ئاڎې وەششا مێ کە هەرمانەو خەڵکی بە نامې ئاڎیشاوە تەمامە بۊ.
15) بې شعوورێ هەرگیزای هەرگیز وېشا پېسەو خەڵکی ئاسایی حەساب نمەکەرا و بە نۆعێو وېشا سەرتەر مزانا.
16) ئاڎې مشیۊ ئیتمینان پېڎا کەرا کە خەڵکانی تەر خاس خاس مزانا کە ماشینەکەو ئاڎیشا جە هنوو هامساکاشا عال تەرا!
17) بە چاپلووسی و زوان چەربی تەڵاش کەرا کە ڕتبێوی بەرزتەر و پۆسێوی عالتەر جە دۆڵەتەنە بدەس بارا.
18) دەور و بەرو وېشا پەڕ کەرا جە بنیاڎمە چاپلووس و زوان چەربا کە غەیر چینەیە چېوێو تەر مەزانا.
19) هەمیشە بە زاڕۆڵاشا ماچا: هۊشتا بۊ کە وەزیفەی ئەسڵیتا سەربەرزکەرڎەی ئېمەن!
20) بې شعوورێ ئینکار کەرڎەیشا فرە وەش مسیۆ و ئینکار کەرڎەی بە هۆنەرێوی بەرز مزانا.
21) وارڎەی حەقوو خەڵکی و کڵاو نیای سەرەشا بە شۆجاعەت و زرنگی مزانا.
22) ئاڎې بە وېشا باوڕشا هەن کە هەرگیز سەهوە نمەکەرا و هیچ مۆشکڵ و ئیراڎ و نۆقسانیېوشا نیا.
23) ئاڎې ماچا مشیۊ گرڎ کەس و گرڎ چېوێو دەس دۊ دەسو یۊترینیەو تاکو ئېمە وەشما بۊ، دەلیلێوە نیێنە ئېمە گول ویارمێش!
24) ئاڎی بنیاڎمە خول و ول و سەفێکا کەرا بە بەرڎێ وېشا و هەمیشە چینەیە تۊقا کە بنیاڎمېوی جە وېشا بې شعوورتەر ئی بەرڎا چېرو چنگێشانە بەربارۆ.
25) حەز کەرا خەوڵک وەرشا تەرسۆ. ئاڎې تەرسێ و ئێحترامی یۊ مزانا.
26) بې شعوورێ ئەپی چېوا فرە هەمیەت مڎا (کەسایەتی وېشا، یاگە و پاگەو وېشا، ماڵ و سەروەتوو وېشا، مقاموو وېشا، ماشینوو وېشا، سەواڎوو وېشا ئەر سەواڎدارێ با، پەیلواو وېشا، ....)
27) ئاڎې بڕېو چېوێ ماچا کە ئاچېوە مەنزوکارشا نیا، واتە و کرڎەوەشا یۊ نیا. پېچێنێ.
28) ئاڎې ماچا هەرچی ئېمە وەش مسیۆ و هەر چی ئېمە ماچمې و هەرچی ئېمە مزانمې و هرچی ئېمە....تەنیا ئانە درووسا.
29) بې شعوورێ ئەر کەسېوی جە وېشا وەشحاڵ تەر، موەفەق تەر، و ژیرتەر وینا، بەخێڵیش وەنە بەرا و تەڵاش کەرا کە لاو ئێڎی و ئەویەو خرابناش.
30) هەرچن زاهېرشا ئارام مرمانۆ، بەڵام دەروونشا دایېمە قوڵێ هۊرشانۆ پەی ئاژاوە وسەی دلی یانەو خەڵکی.
31) بې شعوورێ ماروو چېرو پووشا و ئاوەو چېرو سمەرا و ژێڵەو چېرو بووڵێنێ، بەڕاسی ئەر بې شعوور نەبی هۆرسەو نیشتەی چەنیشا زەحمەتا.!
32) خاستەرین ڕا پەی ئانەیە بې شعوری نەوینی و ڕابیتەت نەبۊ چەنیش، دووری گرتەیا چەنەش.
مامۊسا وەلی فەتاحی.[1]