کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: یەرەسەڎ و شەسس و یەکەمە
هۊرئەوەگېڵنای و ئاماڎەکەرڎەی: #ئەسعەد ڕەشید#
* ساڵەو ویسەکاوە تاکو ئی ساڵې، ئەمین زەکی بەگ (11) جارۍ بییەن بە شالیار دلۍ حکومەتو ئېراقینە.
* ئەحمەڎ موختار بابان، بی بە شالیارو هەرمان و کارو کۊمەڵی جە ئېراقەنە.
* ئامای دنیای هونەرمەڼی شېوەکار عوسمان قاڎر جە شارو سلېمانی.
* تاریخو(#01-01-1942#ز.) کیانیێ (26) دۆڵەتا دلۍ جاڕو گەردوونی نەتەوە یۊگېرتەکانە ئیمزاشان سەرو کۊمەڵێ ڕېککۆتەناما کەردە، کە دلېشەنە دڎانۍ نریێ پانەیرە هەکە (تاک، خەڵک، گەل، نەتەوە) مافو وېچارەنویستەیشان هەن.
* مانگەو(02) ئی ساڵېنە، (ئەمیر ئەسعەد) کریا بە فەرماندارو شارو مەهابادی.
* تاریخو(#28-04-1942#ز.) کوردەکۍ شارو ورمێ وېنیشاندایێشان دلۍ شارەکەینە سازنان و خەتو تەلەفوونیشان بڕییە و تۊقەو شارەکەیشان دان، ناچاریۍ ڕاوەبەرو شارەکەی هۊرئامان پەی شارو تەورېزی و هېزەکانو داگیرکاری ئېرانی بەرمەکەران.
* تاریخو(#30-04-1942#ز.) قونسوڵو سۆڤیەتی جە تەورېز، بە تەیارێ ئاما پەی ورمێ پەی چەمپەنەکۆتەی سەرخېڵە کوردەکا، ئېڎۍ چن داواکاریێ وېشان پېشکەشو ڕووسەکانی کەردۍ، چانېشان؛ ئازاڎی چەک هۊرگېرتەی و وانای بە زوانی کوردی دلۍ وانگاکانە و چۊڵکەردەی میانو شارو (خوی و مەهاباد) و زیارەی ژاندرمەکا.
* تاریخو(#07-05-1942#ز.) گفت و گۊ سەرخېڵە کوردەکا ورمێ چەنی فەرماندارو هېزەکانو شوورەوی و شالیارو وەرگیری داگیرکاری ئېرانی و فەرمانداری تازەو ئازربایجانو وەرنیشتی، دلۍ شارو ورمێنە، سەرو ئانەیە ڕېکېکۆتۍ کە هېزەکانو ئېرانی بەیاوە دلۍ شارو ورمێ.
* تاریخو(#07-06-1942#ز.) گېڵایۆ هېزەکانو داگیرکاری ئېرانی پەی دلۍ شارو ورمێ.
* مانگەو(08) ئی ساڵېنە، وازئاردەی (ئەمیر ئەسعەد)ی جە فەرمانداری شارو مەهابادی.
* ژەنئاردەی کوڕێ قەرەنی ئاغای، کە یۊ بۍ جە سەرخېڵەکا وەرکۆتو کوردەسانی، پا بۊنۆ فرەو سەرخېڵەکانو وەرکۆتو کوردەسانی بەشڎاریشان دلېنە کەرد، ئینگلیزەکۍ بانگشا دا کە ئا گلېرۆبیە بە فیتو شوورەوی بییەن پەی ئەرەمەرزنای کۊمەڵێ کوردی.
* تاریخو(#16-09-1942#ز.) مەرزنارەی کۊمەڵەو ژیوایۆ کوردی(ژ.ک)، جە شارو مەهابادی وەرکۆتو کوردەسانی، مەرزنارەی ئا کۊمەڵەیە بەرەنجامو گلېرۆبییەیێ بی کە دلۍ باخو حاجی داودی نزیک بە چەمەو سابڵاخی بەسیا و دەسەو ئەرەمەرزنی ئینۍ بېنۍ: حەسەنی زەرکری، عەبدەلڕەحمانی زەبیحی، عەبدولڕەحمانی ئیمامی، عەبدولقادری مودەڕیسی، نەجمەدینی تەوحیدی، محەمەدی نانەوازادە، عەلی مەحموودی، محەمەدی ئەسحابی،
عەبدولڕەحمانی کەیانی، سدیقی حەیدەری، قاسم قادری و هەم میرحاجی ئەحمەڎ خەڵکو پانیشتیچشان چەنی بۍ.[1]