رێڤەبەرێ‌ جێ‌ بەجێ‌ کار یێ‌ بوردی راگەهاند، سەرجەمێ‌ گشتی یێ‌ ئاوارە و پەنابەران ل سنورێ‌ پارێزگەها #دهۆک#ێ‌ دبیتە 143.096 هزار خێزانن کو دبنە 730.398 کەس و ئەڤە رامانا هندێ‌ ددەت د ناڤ هەر پێنچ کەسان ل دهۆکێ‌ دوو کەس ئاوارانە، و رێژا 37% ژ ئاواران دناڤ کەمپاندا دژین و گۆت: ل پارێزگەها دهۆک نوکە دناڤ کەمپان دا 95 قوتابخانە هەنە و زێدەتر ژ (73) هزار قوتابیان دخوینن و (1290) مامۆستان ل کەمپان هەنە وان قوتابیان ب رێڤەدبەن.
ئەندازیار (ئدریس نبی صالح) رێڤەبەرێ‌ جێ‌ بەجێ‌ کار یێ‌ بوردی بۆ (باس) دیار کر، ل گەل دەستپێکرنا ئوپراسیوونا #مووسل# مە ل پارێزگەها دهوکێ‌ بەرهەڤی کرن بۆ ئاڤاکرنا پێنچ کەمپان بۆ ئاوارێن پارێزگەها مووسل و زێدەتر ژ 15 هزار یەکەیێن ڤەحەواندنێ‌ هاتنە دروستکرن دگەل هەمی جۆرێن خزمەتگوزاریێن سەرەکی یێن ژیانێ‌، بەلێ‌ هژمارا ئەو ئاوارێن هاتینە پارێزگەها دهۆکێ‌ ل دووڤ پێشبینیێن مە و نەتەوێن ئێکگرتی نەبوون و هەتا نوکە سێ‌ کەمپ هاتینە بکارئینان و دو کەمپ ژی هێشتا چاڤەرێی ئاوارانە، چونکو ژمارا زێدە یا ئاوارێن موسل بەرەف باشورێ‌ باژێری ڤە چون، و نوکە ژمارا کەمپا ل دهۆکێ‌ 27 کەمپن ژ وان 4 کەمپ یێن پەنابەرێن کوردێن رۆژئاڤانە.
زێدەتر گۆت: زڤرینا ئاواران بۆ سەر جهێن وان گەلەک یا کێمە، هەر چەندە زێدەتر ژ 30 هزار ئاواران زڤرینە و بارا پتر ژوان خەلکێ‌ مووسل بووینە، بەلێ‌ ژ ئالیێ‌ مەڤە هیچ ئاوارەک ب زۆری ناهێتە ڤەگەراندن بۆ جهێن وان و هەتا نوکە چو ئامارێن دروست ل بەر دەستێ‌ مە نینن و زانینا هژمارا دروست یا ئەو کەسێن دڤێن ڤەگەرن و یێن نەڤێن ڤەگەرن، بەلێ‌ ئەوا ل پێش چاڤ هەتا ڤی دەمی کوردێن ئێزدی کو رێژا وان دناڤ کەمپان دا دبیتە 79% چو بەحسێ‌ زڤرینێ‌ بۆ سەر جهێن خوە ناکەن.
هەروەسا رێڤەبەرێ‌ جێ‌ بە جێ‌ کارێ‌ بۆردی گۆت: سەرجەمێ‌ گشتی یێ‌ ئاوارە و پەنابەران ل سنورێ‌ پارێزگەها دهۆکێ‌ دبیتە 143.096 هزار خێزانن کو دبنە 730.398 کەس و ئەڤە رامانا هندێ‌ ددەت د ناڤ هەر پێنچ کەسان ل دهۆکێ‌ دوو کەس ئاوارانە، و رێژا 37% ژ ئاواران دناڤ کەمپاندا دژین، ئەوێن دی ل ژ دەرڤەیی کەمپان دژین، و رێژا زێدە یا ئاوارێن پارێزگەها دهۆکێ‌ خەلکێ‌ دەڤەرا شنگالێ‌ نە و رێژا وان دبیتە 54% و ل دووڤ دا خەلکێ‌ قەزا مووسل رێژا وان دبیتە 21% و ل دووڤ دا خەلکێ‌ قەزا حەمدانیێ‌ دهێن ب رێژا 17%.
هەروەسا ئەندازیار ئدریس ئەو ژی ئاشکرا کر کو بو هەر ئاوارەکێ‌ پارێزگەها دهۆکێ‌ هەیڤانە نێزیکی 50 دولاران لێ‌ دهێنە مەزاختن کو ئەڤ کوژمە گەلەک بواران بخوڤە دگریت وەکی پارێن ئاڤێ‌ و کارەبێ‌ و دەرمانا و راکرنا گلێشی و سوتەمەنی و پەروەردە و ئازوقە و کرێ‌ یا ئەردێ‌ کەمپا و مۆچە و مەزاختیێن فەرمانگەهێن پۆلیس و ئاسایش و بەرەڤانیا شارستانی و فەرمانگەهێن قائیمقامیا و ناحیا ئەوێن شولدکەن دگەل ئاواران.
ئەو ژی گۆت: ئەرزاقێ‌ ئاواران کێم بوویە و پێرار باشتر بوو ژ پار و پار باشتربوو ژ ئەڤ سالە، چونکو رێکخراوا WFP یا نێڤدەولەتی نەشێت ب شێوەیەکێ‌ باش ب ئەرکێ‌ خوە راببیت ژبەر کێمیا دراڤی و هەتا جۆرێ‌ ئازۆقەی ئەوێ‌ دهێتە دابەشکرن ژی ب دلێ‌ مە نینە، و پەنابەرێن رۆژئاڤا ئەڤێن ژ دەرڤەیی کەمپان دژین هەر ئەرزاقی ناوەرگرن، ئەوێن د ناڤ کەمپان دا 50% ژ وان ئەرزاقی وەردگرن، ب شێوەیەکێ‌ گشتی دابەشکرنا ئەرزاقی ل سەر ئاوارە و پەنابەرا ژلایێ‌ رێکخراوا WFP و رێکخراوێن دیژی ڤە زۆر لاواز بوویە و بەرەف کێمبونێ‌ ڤە دچیت.
ئدریسی ئەو ژی ئاشکراکر کو ل هەر دو سالێن بۆری نێزیکی (100) رێکخراوێن بیانی ل پارێزگەها دهۆک کاردکرن، لێ‌ نوکە ب تایبەتی پشتی ئۆپەراسیوونا مووسل هاریکاریا وان یا کێم بوویی و پتریا وان بەرێ‌ خوە داینە پارێزگەها مویسل و دەوروبەرێن وێ‌ و پووتەدان ب ئاوارێن ل دهۆکێ‌ کێم بوویە.
ئدریس نەبی ئەو ژی گۆت: ل سالا 2013 مە رازیبوونا ڤەکرنا رادیویەکێ‌ وەرگرتی ب پشتەڤانی ژلایێ‌ رێکخراوا UNFPA، لێ‌ پرۆژە گیروبوو، ژ بەر هاتنا ئاواران و هێرشا داعش ل سەر دەڤەرێ‌، بەلێ‌ ئەڤ سالە دەست ب پرۆژەیی کر و ئاڤاهی ب دووماهی هاتیە ل کەمپا دومیز و قوناغا هاتنا ئامیران بۆ رادیویێ‌ دەستپێکریە، ئەگەر پشتەڤانی هەبیت دێ‌ پەخشێ‌ رادیویێ‌ گەهیتە زۆربەیی دەڤەرێن پارێزگەهێ‌ کو ئاوارە و پەنابەر و خەلکێ‌ خوجه مفایی ژێ‌ وەرگرن.
ل دویڤ ئامارێن بوردێ‌ کارۆبارێن مرۆڤایەتی ل پارێزگەها دهۆک نوکە دناڤ کەمپان دا 95 قوتابخانە هەنە و زێدەتر ژ (73) هزار قوتابیان دخوینن و (1290) مامۆستان ل کەمپان هەنە وان قوتابیان ب رێڤەدبەن. بنگەهێن ساخلەمیێ‌ ل کەمپان هەنە (107) نوشدار هەنە و (310) برینپێچ و فەرمانبەرێن ساخلەمیێ‌ هەنە. رۆژانە ل کەمپان هەتا (4500) کەسان سەرەدانا بنگەهێن ساخلەمیێ‌ دکەن. ڤان کەمپان (5600) زارۆیێن ئێتیم هەنە، (4100) بی ژن هەنە و(4020) خودان پێدڤیێن تایبەت هەنە.
رێژا هەرە مەزنا خەلکێ‌ دناڤ کەمپان دا ئێزدی نە و ئەڤە ب رێژا 79% و جهێن ڤەحەواندنێ‌ (65500) جهێن ڤەحەواندنێ‌ هەنە ژ وان (8900) ژوورێن بلوکا بۆ پەنابەرێن رۆژئاڤا دروست کرینە و د بەرنامێ‌ مە دایە ئەڤ سالە چو پەنابەرێن رۆژئاڤا دبن چادران ڤە نەمینن و هەتا نوکە 95% ب دووماهی هاتیە (50500) چادر هەنە ل هەموو کەمپان و (5900) کەرەڤان ژی هاتینە دروستکرن.
زێدەتر ژ هزار کەسان ل بوردێ‌ کاروبارێن مروڤایەتی کاردکەن و خزمەتا پێشکێشی ئاوارە و پەنابەران دکەن دناڤ و ژ دەرڤەیی کەمپان ل هەمی قەزا و دەڤەرێن دهۆکێ‌ 175 ئامیرە ل کەمپان کار دکەن و رۆژانە کارۆبارێن کەمپان ئەنجام ددە. رێژا (47%) ژ ئاکنجیێن کەمپان د تەمەنێ‌ کاری دانە کو ژیێ‌ (18 سالیێ‌ هەتا 59) سالیێ‌ نە. 36 هزار زارۆ ژ بوونێ‌ هەتا ژیێ‌ چار سالیێ‌ مە دکەمپان دا هەنە کو ب رێژا (15%)یە ، ژیێ‌(60) سالیێ‌ زێدەتر (5%) مە هەنە. ل دویڤ ئامارێن مە هەین رێژا ژدایکبوونێ‌ ل کەمپان وەکی رێژا پارێزگەها دهۆکێ‌ یە و ئەگەر زێدەتر نەبیت و رێژا مرنێ‌ ژی د ناڤ کەمپان دا وەکی یا دهۆکێ‌ یە ئەگەر کێمتر نەبیت.[1]
12-09-2017