Search Options





    


Navên Kurdkî
Çıme
Video
Weynayen berşav
Survey
Derax
Afîneyen Kurdipedia
E-Mail Serkı / estertış
Spell Check
Kurdipedia extension for Google Chrome
Kurabiye
Zıwan
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Zıwan
Navên Kurdkî
Çıme
Video
Weynayen berşav
Survey
Derax
Afîneyen Kurdipedia
E-Mail Serkı / estertış
Spell Check
Kurdipedia extension for Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Derax
 
 
 Afîneyen Kurdipedia
 
 
 
  - Kurdipedia
 Destdayi
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
Gome
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
EZ BÉKES O
24-02-2024
سارا ک
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
RAYERÊ VACEYÎŞÊ YÊ MIYONÊ ROCĨ RÊBERA AXAFTINÊ YA ROJANE GÜNLÜK KONUŞMA KLAVUZU
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
GRAMER Û RAŞTNUŞTIŞÊ KURDÎ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî) Grûba Xebate ya Vateyî
10-12-2023
سارا ک
Kıtebxane
ZIFQERA BERİ
06-12-2023
سارا ک
 523,085
 105,809
 19,707
 98,683
Video 1,420
Kıtebxane
RODI SONO PARKE
Kıtebxane
BIZA KOLE ASNAWI KENA
Kıtebxane
Adır U Asme
Jiyaname
Faruk İremet
Kıtebxane
Dalpeya Cemedyeyên
Ortadoğu’nun İlk Feminist Erkeği: Kürd Qasim Emin (2)
Kom: Kilm şınasiye | : Türkçe
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Bol rind
Miyan
Xırab niya
Xırab
Metadata
RSS
کوردیی ناوەڕاست2
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Ortadoğu’nun İlk Feminist Erkeği: Kürd Qasim Emin

Ortadoğu’nun İlk Feminist Erkeği: Kürd Qasim Emin
Qasim Emin’inin babası Muhamed Emin Xan’ın Suleymaniyeli Kürd aristokrat bir aileden geldiğini yazan kaynaklardan vardır. Ayrıca Les cles du Moyen Orient adlı site’de yayınlanan Qasim Amin un Penseur Feminist? adlı makalede babasının Kürd asılı bir vali olduğu söyleniyor. Kürd tarihçilerinden Baba Merdoxi ve Mir Basri daha önceleri Qasim Emin’in Kürdlüğünü gündeme getirmiş ve üzerine durmuşlardı. Mîr Basrî Navdaranî Kurd adlı eserinde Qasim Emin’de dair yazdığı biyografi de “ Qasim Emin’in babası Muhammed Emin bir Kürd Mir’inin öğluydu ve İstanbul’da rehine olarak tutuluyordu. Mısır Hıdivi İsmail Paşa döneminde Mısır’a gidiyor ve Mısır ordusunda Miralay görevine kadar yükseliyor. Ahmed Bey Xetab’ın kızı ile evleniyor ve bu kadından büyük oğlu Qasim Emin 1863 yılında dünyaya geliyor” diyor.( Mîr Basrî, Nawdaranî Kurd, Silêmanî-2002, sayfa 91) Muhammed Emin Bey bir dönem Osmanlı devletinin bir yetkilisi olarak Şarezor ve Suleymaniye bölgesinde de görevli olarak bulunuyor.Babasının Osmanlılar döneminde Kürdistan’da yönetici olmasından dolayı “Osmanlı” diye onu kayıt altına alanlarda var.

Kürd çevreleri Qasim Emin gibi eserleri dünyanın belli başlı dillerine çevrilen bir düşünce adamı hakkında tek bir makale yazmış değildir. Hatta Vikipedia’da Kurmanci ve Dimili de bir dizi fuzuli konuda çeviri ve tanıtma yazıları varken, Qasim Emin Vikipedia’da bir dizi dil de tanıtılırken, bir tek satır dahi yazmış değildir .. Acı ama gerçek.

Qasim Emin 1863 yılında İskenderiye’de dünyaya geldi. Ailesi Mısır’ın başkenti Kahire’ye taşınıyor, Qasim Emin elit ve aristokrat ailelerinin çocuklarının okuduğu bir okul da ilk eğitimine başlıyor. Qasim Emin ilk önce Mısır’da ve daha sonra Fransa’ya giderek Montpellier Üniversitesinde 4 yıl hukuk eğitimini alıyor. O Fransa’da okuduğu zaman Rönesans ve Reform hareketleri ve aydınlanma dönemi aydınlarının eserleriyle tanışıyor. Darwin ve Spencer’in düşüncelerinden geniş çaplı etkileniyor. İslam dinini içten reforme etmek isteyen Kürd Şeyh Muhammed Ebdo ile yakın ilişkileri vardı. Bazı kaynaklar Qasim Emin’in Kahire’de Kürd Şeyh Muhammed Ebdo’dan ders aldığı ve öğrencisi olduğu yönünde bilgiler veriyor. Qasim Emin, Paris’te Kürd Şeyh Muhammed Ebdo ve Cemaleddin Afgani ile görüşüyorlar. Qasim Emin, Şeyh Muhammed Ebdo ve Cemaleddin Afgani ile birlikte Al-Ôrwa Al-Wothqa. adlı oluşuma gidiyorlar. Bilindiği gibi Cemaleddin Afgani’nin Nehri Şeyhleriyle sıkı ilişkileri vardı.

Kürd Şeyh Muhammed Ebdo din ile bilimi uzlaştırmaya çalışırken, öğrencisi Qasim Emin daha çok bilime öncellik veriyordu. Qasim Emin’i hem İslam dünyasında ve hem de Batı Avrupa’da tartıştıran 1899 yılında Kahire’de yayınladığı “Kadınların Kurtuluşu” ve 1901’de yayınladığı “Yeni Kadın” adlı eserleridir. Qasim Emin’in kadın haklarının avukatı ve bir çok çevrenin söylemiyle “Feminist bir yazar” olarak ortaya çıkması İslam ve Arap dünyasında bir dizi çevrenin reaksiyonuna neden oldu. O dönem Mısır’da din çevreleri, üst ve orta tabaka temsilcileri tarafından Qasim Emin’e ve eserlerine karşı bir çok kitap ve makale yayınlanıyor. Qasim Emin ne diyordu ki bir dizi çevre kendisine karşı harekete geçiyordu? Qasim Emin kadınlara dair: “Bir kadını nasıl tanımlayabiliriz? Kadın da erkek gibi insani bir varlıktır. Bedeni, fonksiyonları, duyguları ve düşünme kapasitesi erkeklerle aynıdır. Kadınlar, insani olan tüm temel özelliklerine sahiptirler. Kadınla erkeği ayıran tek şey cinsiyetleridir” diyor.

Qasim Emin’in kadınlara ilişkin bu tutumu o dönem büyük tepkilere neden olmuştu. Qasim Emin o dönem kadın için “ en azından ilk okul eğitimini” öneriyor.
Qasim Emin o dönem kadınların peçelenme/örtünme olayına da karşı çıkıyor ve şöyle yazıyor: “Biz kadınlarımız örtünmesi konusunda çok ileri gittik ve onlara örtünmeden erkeklere görünmelerini yasakladık. Böylelikle onları sahip olduğumuz bir maddeye yada metaya dönüştürdük”

Qasim Emin o dönem çokeşliliğe tavır alıyor, kadınların çocukların yetiştirilmesi için gereken eğitime ve kapasiteye sahip olmalarının yolunu açmak gerektiğini düşünüyor. Ayrıca kadınlar yalnız başlarına kaldıkları zaman ailelerine yük olmaları için çalışma imkanlarına sahip olmaları gerektiğini savunuyordu.
Qasim Emin 1908 yılında vefat etti, fakat kadınlara ve kadın haklarına ilişkin geliştirdiği tezler hala tartışılıyor. Tartışılmaması için hiç bir neden de yok. Hala bir çok ülke de kadınların çalışması, sokaklara çıkması ve eğitim görmesi yasak. Bugün sokaklara çıktığımız zaman her gün artarak devam eden örtünen kadınların sayısına baktığımızda Qasim Emin’in ne kadar haklı olduğunu görüyoruz. Hala düşünceleri aktüel olan Mısır Kürdlerinden Qasim Emin’i bu makale ile yad etmek istedim.[1]
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
HashTag
Çıme
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | Newroz.com
: 1
Tarix & rida
Publication date: 21-11-2016 (8 Ser)
Cureya belgeyê: Zon yewın
Kategorîya Naverokê: No specified T4 272
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Publication Type: Born-digital
Ziwan: Turkî
Technical Metadata
: 99%
99%
Attached files - Version
Version
1.0.1186 KB 25-07-2022 سارا کس.ک.
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE RAWEYA FERMANÎ
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
Kilm şınasiye
Bi wergerandina zêdetirî 1000 peyv û 300 hevokên bingehîn ji Zazakî bo Horamî
Jiyaname
Faruk İremet
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
Kıtebxane
Gome
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE EDATÎ
Kıtebxane
EZ BÉKES O
Kilm şınasiye
BÎBLÎYOGRAFYAYA KITABÊ HÎKAYEYANÊ KURDKÎ (KURMANCKÎ-KIRMANCKÎ (ZAZAKÎ) 2000-2020
Kilm şınasiye
Zazakî World
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ

Actual
Kıtebxane
RODI SONO PARKE
25-06-2023
سارا ک
RODI SONO PARKE
Kıtebxane
BIZA KOLE ASNAWI KENA
26-06-2023
سارا ک
BIZA KOLE ASNAWI KENA
Kıtebxane
Adır U Asme
29-06-2023
سارا ک
Adır U Asme
Jiyaname
Faruk İremet
01-07-2023
سارا ک
Faruk İremet
Kıtebxane
Dalpeya Cemedyeyên
04-07-2023
سارا ک
Dalpeya Cemedyeyên
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
Gome
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
EZ BÉKES O
24-02-2024
سارا ک
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
RAYERÊ VACEYÎŞÊ YÊ MIYONÊ ROCĨ RÊBERA AXAFTINÊ YA ROJANE GÜNLÜK KONUŞMA KLAVUZU
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
GRAMER Û RAŞTNUŞTIŞÊ KURDÎ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî) Grûba Xebate ya Vateyî
10-12-2023
سارا ک
Kıtebxane
ZIFQERA BERİ
06-12-2023
سارا ک
 523,085
 105,809
 19,707
 98,683
Video 1,420
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE RAWEYA FERMANÎ
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
Kilm şınasiye
Bi wergerandina zêdetirî 1000 peyv û 300 hevokên bingehîn ji Zazakî bo Horamî
Jiyaname
Faruk İremet
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
Kıtebxane
Gome
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE EDATÎ
Kıtebxane
EZ BÉKES O
Kilm şınasiye
BÎBLÎYOGRAFYAYA KITABÊ HÎKAYEYANÊ KURDKÎ (KURMANCKÎ-KIRMANCKÎ (ZAZAKÎ) 2000-2020
Kilm şınasiye
Zazakî World
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ
Folders
Kıtebxane - PDF - Erê Kıtebxane - Bajar - Stembol Kıtebxane - Cureya belgeyê - Zon yewın Kıtebxane - Publication Type - Çawkiraw Kıtebxane - Kategorîya Naverokê - Roman Kıtebxane - Xoserı - Tirkiya Kıtebxane - Ziwan - Kurdî, Zazakî Kıtebxane - Original Language - Kirdkî - Zazakî Çap - !Continuous publishing - Çap - Ziwan - Kurdî, Zazakî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| | CSS3 | HTML5

|