Rêveberiya Xweser dergeha çareserkirina aloziya Sûriyê û herêmê ye
GÎVARA ŞÊX NÛR
Rojhilata Navîn ji ber projeyên jeosiyasî yên mezin ên cîhanê di nava nakokiyan de ye. Ev nakokî li ser hewldanên sepandina hegemonya û belavkirina fikrê desthilatdariya dewletê ava dibe.
Projeya neteweya demokratîk a ku rêber Abdullah Ocalan pêşkêş kiriye, ji bo pêkanîna projeya aştiyê xwedî derfetên mezin e. Ji ber wê bersiva dîrokî ya gelên herêmê ya li hemberî projeyên parçekirinê û tevliheviyê di yekkirina berjewendiyên gelên Rojhilata Navîn û pêkanîna yekitiya wê bi rêya avakirina rêveberiyên xweser de ye.
Bi rêya van rêveberiyên xweser, serdestiya gelên herêmê dibe bingeh. Pêkanîna wê di pratîkê de, bi lihevkirin û yekitiya pêkhateyên herêmê yên Kurd, Ereb, Fars, Tirk û kêmneteweyên din ve girêdayî ye. Divê ev têkilî bigihêje asta herî bilind a biratiyê û parastina mafên hev. Ji ber ku çarenûsa gelên herêmê êdî di destê wan de ye û tenê bi rêya yekbûnê dozên nakok çareser dibin.
Rojhilata Navîn û Sûriye di aloziyeke mezin û girêk re derbas dibin. Ruxmî wê jî gengaze ev alozî bibe navend çareseriyê. Ev yek jî bi rêya modela çareseriya demokratîk û Rêveberiya Xweser pêkan e ku rêber Abdullah Ocalan wiha behsê
kir Modela demokratîk û rêveberiya xweser rewşa birêxistibûna gerdûnê û reva ji tevliheviyê rave dike.
Ji lew re di dirêjahiya salên borî de Rêveberiya Xweser a Bakur û Rojhilatê Sûriyê li hemberî DAIŞ`ê li ber xwe da û ew têk bir. Her kesî digot dê ev rêveberî bi bin bikeve mîna ku di vê dawiyê de bi hêzên Efgan re pêk hat, piştî ku Amerîkayê hêzên xwe ji Efganistanê kişandin. Lê tişta rû daye hemû îhtîmal derbas kirin, ev rêveberî her ku çû bi pêş ket û di pratîkê de cihê xwe girt. Êdî ji sûriyan re bûye nimûne. Li rex wê berxwedanê, çanda gelên herêmê yên kevnar parast.
=KTML_Bold=OCALAN Û FELSEFEYA PÊKANÎNA DI PRATÎKÊ DE=KTML_End=
Rêber Abdullah Ocalan ji girtîgeha Îmraliyê, tiştên ku lîderên mezin nekarîn pêk bînin, pêk anî. Wî teorî bi pratîkê ve girê da. Berhemên vê yekê yên pêşîn jî rêgeza neteweya demokratîk û avakirina rêveberiya xweser li Bakur û Rojhilatê Sûriyê bû. Bi vê yekê mirov dikare rêber Abdullah Ocalan wekî fêlezofekî demokratîk bi nav bike, ji ber ku bawer kir ku kesayeta wî ne tenê bi şexsê wî de sînordarkirî ye lê belê ew têkiliyeke civakî ya guherêbar e.
Fîlozofê marksîst Antonio Gramscî di pirtûka xwe ya Lênûskên Girtîgehê de dibêje birêvebirina gelek mirovan ber bi fikirandinekê ve li gorî cîhana rastîn bûyereke felsefîk e ku ji kifşkirina fîlozofekî dahî yê rastiyekê ku milkê komeke biçûk a rewşenbîran maye, girîngtir û resentir e.
=KTML_Bold=RÊVEBERIYA XWESER PÊWÎSTIYEK E=KTML_End=
Ji dema ku Rêveberiya Xweser di 2014`an de hatiye avakirin, rastî êrişên domdar ji gelek aliyan ve tê çi êrişên dewleta Tirk an jî hikumeta Şamê ku dixwaze hebûna vê rêveberiya bi dawî bike û careke din welêt bi giştî bixe bin serweriya xwe.
Lê herêmên vê rêveberiyê piştî destpêkirina aloziyê sala 2011`an zêde bûn û hêzên leşkerî, siyasî û ewlehiyê ava kirin.
Navên cuda li bûyerên ku di Adara 2011`an de li Sûriyê qewimîne, hatin kirin. Hinekan bi şoreşê bi nav kir, hinek din jî bi serhildanê û hinek din bi komployê bi navê kir. Di hemûyan de banga azadî û demokrasiyê hate kirin. Lê bi lez û bi piştevaniya hêzên herêmî û navneteweyî şoreş veguherîn nakokiyeke çekdarî. Lê bûyerên li Rojhilat û Bakurê Sûriyê rû dane, ji vê yekê cuda bûn. Ew bûyer mîna hêviya ku ji Sindoqa Pandorayê derketiye, bû. Hemû pêkhateyên vê herêmê çareserkirina aloziya li welêt bi rengekî ji yê opozîsyonê û hikumetê cuda dîtin.
Ruxmî destpêkirina aloziyê ji 10 salan ve gelek cudahî di navbera hişmendiya ku dixwaze aloziya li welêt bi rêya gel û rêgeza xwe bi xwebirêvebirinê çareser bike û hişmendiya hikumeta Şamê û opozîsyonê de heye. Bê guman pêwîstî tune ye ku niha em hevrûkirinekê di navbera her du hişmendiyan de çêkin, ji ber ku her tişt zelal e.
=KTML_Bold=NETEWEDEWLETÊN TIRKIYE Û SÛRIYÊ ÇI DIXWAZIN?=KTML_End=
Rêveberiya Xweser ku di qonaxên xwe yên destpêkê de ye, xeta sêyemîn û çareseriya siyasî pejirand ku bala sûriyan kişand ser xwe. Vê rêveberiyê xwedî li vîna çareseriya rastîn a aloziyê derket ku pêkhateyên Sûriyê dike bingeh. Bi rêya avakirina koordîneyê rê ji hemû pêkhateyan re vekir.
Lê netewdewletên Sûriyê û Tirkiyê ji vê yekê nerazî bûn. Ji ber wê li ser astên leşkerî û aborî dest bi tengavkirina rêveberiyê kirin û wê bi cudakirinê tawanbar kir. Lê hemû kes dizanin ku ev rêveberî, hêzeke sûrî ye û bi awayekî cidî dixwaze çareserî û aştî li welêt pêk were û Sûriyê li qada navneteweyî bibe welatekî çalak.
Rêveberiya Xweser her tim banga berdewamkirina diyalogê bi hikumeta Şamê û opozîsyona Sûriyê re kir, lê hikumeta Şamê ev diyalog red dike û hewl dide rewşa li welêt vegerîne beriya 2011`an. Hikumeta Şamê radestkirinek bê şert armanc dike.
=KTML_Bold=RÊVEBERIYA XWESER LI DIJÎ TEVLIHEVIYÊ YE=KTML_End=
Plan ew bû ku nakokiyên mezhebî û kêmneteweyan li Sûriyê zêde bibin. Ji Tirkiyê û DAIŞ`ê hat xwestin bi vê rola kirêt rabin. Enqere û alîgirên wê hemû rêbaz bi kar anîn da ku armancên xwe pêk bînin û welêt parçe bikin. Çi bi rêya dagirkirina yekser mîna dagirkirina Efrîn, Serêkaniyê, Girê Spî, Cerablus, Bab û Ezazê. Yan jî birêya finansekiirna çeteyên DAIŞ`ê û komên din. Pêkanîna siyasetên wêrankirina welêt bi rêya derketina nakokiyên hundirîn di navbera pêkhateyan de. Ji ber wê herêm dorpêç kir û ji aliyê aborî tengav kir. Li herêmên dagirkirî jî zimanê tirkî, siyasetên guhertina demografiyê û danûstana bi lîreyê tirk ferz kir
Lê ji ber ku Rêveberiya Xweser çarçoveya rastîn û xwezayî ya dîroka mirovahiyê fam kiriye, ji destpêka aloziyê ve tê gihîşt ku gelên herêmê bira ne, dîroka hevber û biyekbûn bingeha têkiliyên wan in. Lê erka dewleta Tirk ew bû ku parçebûnê di navbera wan de belav bike ku li dijî xeta biyekbûnê û hevdutemamkirinê ye.
Fikirê neteweya demokratîk ku bi rêya Rêveberiya Xweser di pratîkê de pêk tê, rastiyek ji rastiyên Rojhilata Navîn a demokratîk e û cihê kombûna zimanan, çandan, olan û hevbandorê ye.
(şx)[1]