Search Options





    


Navên Kurdkî
Çıme
Video
Weynayen berşav
Survey
Derax
Afîneyen Kurdipedia
E-Mail Serkı / estertış
Spell Check
Kurdipedia extension for Google Chrome
Kurabiye
Zıwan
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Zıwan
Navên Kurdkî
Çıme
Video
Weynayen berşav
Survey
Derax
Afîneyen Kurdipedia
E-Mail Serkı / estertış
Spell Check
Kurdipedia extension for Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Derax
 
 
 Afîneyen Kurdipedia
 
 
 
  - Kurdipedia
 Destdayi
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
Gome
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
EZ BÉKES O
24-02-2024
سارا ک
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
RAYERÊ VACEYÎŞÊ YÊ MIYONÊ ROCĨ RÊBERA AXAFTINÊ YA ROJANE GÜNLÜK KONUŞMA KLAVUZU
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
GRAMER Û RAŞTNUŞTIŞÊ KURDÎ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî) Grûba Xebate ya Vateyî
10-12-2023
سارا ک
Kıtebxane
ZIFQERA BERİ
06-12-2023
سارا ک
 521,264
 105,366
 19,614
 98,350
Video 1,418
Kıtebxane
RODI SONO PARKE
Kıtebxane
BIZA KOLE ASNAWI KENA
Kıtebxane
Adır U Asme
Jiyaname
Faruk İremet
Kıtebxane
Dalpeya Cemedyeyên
Di nivîsînê de sîstema zimên esas e
Kom: Kilm şınasiye | : Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Bol rind
Miyan
Xırab niya
Xırab
Metadata
RSS
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Roşan Lezgîn

Roşan Lezgîn
=KTML_Bold=Di nivîsînê de sîstema zimên esas e=KTML_End=
#Roşan Lezgîn#
Navenda Nûçeyan

Ziman, sazîyeka muhteşem e. Divê otorîteya me ziman bi xwe be. Wek sazîyekê, ew dikare çerxa xwe bi me bide nasîn û nîşan bide ku kîjan qeyde rast, kîjan xelet e. Tenê divê em bala xwe bidin ser û sîstema wî baş nas bikin.
***
Di zimanê nivîsînê de ji bo me sîstema Kurdî esas e. Divê em hemî qeydeyên sîstema zimanê xwe baş bizanin û bi taybetî di zimanê nivîsînê de rîayetî wan qeydeyan bikin. Li vir em nimûneyekî piçûk nîşan bidin. Mesela, kurmancên me yên Farqînê, heta yên Hezroyê, yên Licê, yên Qulpê jî dibêjin “Te min nas kir”. Dimbilîyên me yên van deveran jî eynî wekî kurmancên me, dibêjin “To mi nas kerd.” Lê em bala xwe didin, kurmancên me yên deverên din dibêjin “Te ez nas kirim.” Dîsa, em bala xwe didin, dimbilîyên me yên deverên din jî dibêjin “To ez nas kerda.” Çawa ku dixuye, ji alîyê îmlayê ve problem tune be jî, eynî îfade bi du qeydeyên cihê tê gotin. Muhtemelen yek jê deforme, yanî xirabûyî ye. Lê kîjan?
Em dikarin qeydeya ku pirranîya xelkê me bikar tîne wek qeydeya rast, ya din jî xirabûyî bibînin. Lê belkî qeydeya ku pirranîya xelkê bikar tîne xelet be! Çimkî em nikarin tiştê ku pirranî dike îlmen rast bibînin, divê rastîya tiştekî bi krîterên îlmî îzeh bibe. Ji vê çendê, divê em li sîstema Kurdî binihêrin.
Ziman, sazîyeka muhteşem e. Divê otorîteya me ziman bi xwe be. Wek sazîyekê, ew dikare çerxa xwe bi me bide nasîn û nîşan bide ku kîjan qeyde rast, kîjan xelet e. Tenê divê em bala xwe bidin ser û sîstema wî baş nas bikin. Wê demê, hem em ê tê derxînin kîjan qeyde rast û kîjan xelet e, hem jî em ê bikarin îlmen îzeh bikin.
Kurmancî û Zazakîya me xisûsîyetên nîvî akuzatîvî nîvî ergatîvî nîşan didin. Muhtemelen diyalektên me yên jêr jî wisa bûne, lê bi demê re ergatîvîya wan ji nav çûye.
Bi kurtî, akuzatîvî ew sîstem e ku lêker di bin tesîra kirdeyê de ye; li gorî kirdeyê tê kişandin. Û ergatîvî jî ew sîstem e ku lêker di bin tesîra obje/tiştî de ye; li gorî obje/tiştî tê kişandin.
Cumleyên întransîtîv (geçişsiz), yanî cumleyên bêobje/tişt, jixwe akuzatîv in; ji ber ku tenê kirde heye, lewre lêker tenê di bin tesîra kirdeyê de ye. Mesela, wek “Sêv ket / Saye kewte.” Lê di cumleyên transîtîv (geçişli), yanî cumleyên ku obje/tişt digirin de Zazakî û Kurmancîya me li gorî deman xwedîyê du sîsteman e: 1. Dema niha û dema bê akuzatîv 2. Demên bihûrî ergatîv in. Nimûne:
Ez sêvê dixwim / Ez sêvan dixwim. (dema niha; akuzatîv)
Ez ê sêvê bixwim. / Ez ê sêvan bixwim. (dema bê; akuzatîv)
Min sêv xwar. / Min sêv xwarin. (dema bihurî; ergatîv)
Di vê sîstemê de, kîjan element li ser lêkerê tesîr bike, halê xwe yê sade diparêze, ya din ditewîne û pê tewang dide girtin. Li gorî vê formulê, nabe ku kirde û obje/tişt her du bi hev re di halê sade de bin, yan jî her du bi hev re di halê tewandî de bin. A ji ber vê sîstemê ye ku di zimanê me de yek ji bo halê sade yek ji bo halê tewandî, zemîrên me wek “ez/min, tu/te, wî/wê, ew/wan” cot in. Û dîsa, ji ber vê sîstemê ye ku peyvên me jî di nav cumleyê de hem bi halê sade hem bi halê tewandî, bi du şeklî têne bikaranîn.
Piştî ku me ev qeydeyên sîstema zimanê xwe zanî û li cumleya “Te min nas kir / To mi nas kerd” nihêrî, hingê em ê bibînin ku kirde (te/to) û obje (min) her du jî di halê tewandî de ne. Ji bo ku em bizanin seqetî ji kîjan elementî çêdibe, em ê li dema cumleyê jî binihêrin. Ji ber ku dema bihurî ye, em ê bizanin ku divê kirde (te/to) ya halê tewandî, obje (ez) ya halê sade be; û lêker jî, li gorî objeyê were kişandin. Yanî sîstema zimanê me bi xwe wek otorîteyekê qeydeyê rast bi me nîşan dide:
Te ez nas kirim. / To ez nas kerda.
Ji bo ku em di zimanê nivîsînê de sîstema Kurdî esas bigirin, ev tenê nimûneyeka piçûk bû ku me li vir nîşan da. Di zimanê nivîsînê de divê krîtera me, wek vê nimûneyê, sîstema zimanê me bi xwe be.
Helbet mimkun nîne ku her kesê dinivîse, sîstema Kurdî bi detay bizane. Lê ji bo kesên ku karê redakteyê dikin, tenê zanîna îmlayê (rastnivîsîn) qîm nake, divê sîstema zimanê me jî baş bizanin ku esas cumleyan rast bikin ne ku tenê forma peyvan biguherin. Kesên ku li ser ziman dixebitin, bi taybet yên ku selahîyeta mihendîsîya zimanî didin xwe, miheqeq divê ji îlmê zimannasîyê xeberdar bin.[1]
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
HashTag
Çıme
[1] Mallper | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://botantimes.com/- 11-09-2023
: 50
Belgename
Çand - Mamik
Jiyaname
Kilm şınasiye
Kıtebxane
No specified T2 14
No specified T2 15
Publication date: 30-08-2023 (1 Ser)
Cureya belgeyê: Zon yewın
Kategorîya Naverokê: Zanistî ziwan
Kategorîya Naverokê: No specified T4 263
Publication Type: Born-digital
Xoserı : Kurdistan
Technical Metadata
: 99%
99%
Kilm şınasiye
Zazakî World
Kıtebxane
EZ BÉKES O
Kıtebxane
Gome
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE RAWEYA FERMANÎ
Kilm şınasiye
Bi wergerandina zêdetirî 1000 peyv û 300 hevokên bingehîn ji Zazakî bo Horamî
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ
Kilm şınasiye
BÎBLÎYOGRAFYAYA KITABÊ HÎKAYEYANÊ KURDKÎ (KURMANCKÎ-KIRMANCKÎ (ZAZAKÎ) 2000-2020
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE EDATÎ
Jiyaname
Faruk İremet

Actual
Kıtebxane
RODI SONO PARKE
25-06-2023
سارا ک
RODI SONO PARKE
Kıtebxane
BIZA KOLE ASNAWI KENA
26-06-2023
سارا ک
BIZA KOLE ASNAWI KENA
Kıtebxane
Adır U Asme
29-06-2023
سارا ک
Adır U Asme
Jiyaname
Faruk İremet
01-07-2023
سارا ک
Faruk İremet
Kıtebxane
Dalpeya Cemedyeyên
04-07-2023
سارا ک
Dalpeya Cemedyeyên
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
Gome
14-04-2024
سارا ک
Kıtebxane
EZ BÉKES O
24-02-2024
سارا ک
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
24-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
RAYERÊ VACEYÎŞÊ YÊ MIYONÊ ROCĨ RÊBERA AXAFTINÊ YA ROJANE GÜNLÜK KONUŞMA KLAVUZU
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
GRAMER Û RAŞTNUŞTIŞÊ KURDÎ
21-02-2024
سارا ک
Kıtebxane
Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî) Grûba Xebate ya Vateyî
10-12-2023
سارا ک
Kıtebxane
ZIFQERA BERİ
06-12-2023
سارا ک
 521,264
 105,366
 19,614
 98,350
Video 1,418
Kilm şınasiye
Zazakî World
Kıtebxane
EZ BÉKES O
Kıtebxane
Gome
Kıtebxane
Hêvîya Seseron ROCOBIYN
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE RAWEYA FERMANÎ
Kilm şınasiye
Bi wergerandina zêdetirî 1000 peyv û 300 hevokên bingehîn ji Zazakî bo Horamî
Kıtebxane
FERHENGÊ QEWL Û VATEYÊ VERÎNON DEYİMLER VE ATASÖZLERİ SÖZLÜĞÜ
Kilm şınasiye
BÎBLÎYOGRAFYAYA KITABÊ HÎKAYEYANÊ KURDKÎ (KURMANCKÎ-KIRMANCKÎ (ZAZAKÎ) 2000-2020
Kıtebxane
HAZAR DENGIZ Ê ZERRÊ MI DE
Jiyaname
Burhan Beyazyıldırım
Kilm şınasiye
ZAZAKÎ DE EDATÎ
Jiyaname
Faruk İremet
Folders
Çap - !Continuous publishing - Çap - Ziwan - Kurdî, Zazakî Çap - Xoserı - Swîsre Çap - Weşan - Kovar Kıtebxane - PDF - Erê Kıtebxane - Cureya belgeyê - Zon yewın Kıtebxane - Publication Type - Çawkiraw Kıtebxane - Published more than once - Bəli Kıtebxane - Xoserı - Swêd Kıtebxane - Kategorîya Naverokê - Zanistî ziwan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| | CSS3 | HTML5

|