Library Library
Search

Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!


Search Options





Advanced Search      Keyboard


Search
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
Tools
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Languages
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
My account
Sign In
Membership!
Forgot your password!
Search Send Tools Languages My account
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Sign In
Membership!
Forgot your password!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 About
 Random item!
 Terms of Use
 Kurdipedia Archivists
 Your feedback
 User Favorites
 Chronology of events
 Activities - Kurdipedia
 Help
New Item
Library
PKK threats to the security of Turkmen in Iraq
10-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Unveiling Discrimination: Minorities in Türkiye
10-07-2024
Hazhar Kamala
Library
YAZIDI DISPLACEMENT AND MIGRATION FROM IRAQ
09-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Iraq on the International Stage
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
A Viable Kurdistan
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Between Dreams and Reality: Understanding Perceptions Towards an Independent Kurdistan
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Rojava An Alternative to Imperialism, Nationalism, and Islamism in the Middle East
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Beating the Islamic State
05-07-2024
Hazhar Kamala
Library
The Subjects of Fatih Akın‘s Melodramas:A Genealogical Reading Through the Films of R.W. Fassbinder, Yılmaz Güney and Atıf Yılmz
05-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Crossroads: The future of Iraq’s minorities after ISIS
02-07-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 522,755
Images 105,758
Books 19,696
Related files 98,586
Video 1,419
Library
The Future of Kirkuk: A Roa...
Biography
Awni Yousef
Library
Social Ecology
Library
Ninewa: Initiative Mapping ...
Library
Between Dreams and Reality:...
HELBEST ÇI YE?
Kurdipedia's contributors archive important information for their fellow speakers from all parts of Kurdistan.
Group: Articles | Articles language: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking item
Excellent
Very good
Average
Poor
Bad
Add to my favorites
Write your comment about this item!
Items history
Metadata
RSS
Search in Google for images related to the selected item!
Search in Google for selected item!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

HELBEST ÇI YE?

HELBEST ÇI YE?
#Helbest# ; hûner , ziman, deng û ritimeke birêkûpêk kiriye , hestyarî û hizirînekî ji rêzê dûr tîne ziman , mirov di riya wê de dikare hemû hestên xwe daberîn bike . Helbest, dermanê rih e û yek ji cûre nivîsînên wêjeyî yê herî girîng e. Li gor naveroka xwe jî cûrên nivîsînên wêjeyî yên din cuddtir e. Hêvî, aşop , evîndarî û hemû mijarên hest û ziman bi hûnandineke bedew tîne ziman û bandorê li kesayeta yê guhdar û helbestvan dike.
Helbest, cûreyek ji wêjeya herî kevn e. Di helbestê de beriya her tiştî, tişta girîng ne wateya peyvê lê belê raman û hestê wê ye , ji pexşanê cuda ye. Helbest bi pîvan û kêşe ( Kilasîk ) , her wiha bi awayê nûjen ( berdayî ) heye .
Bandora helbesta devokî ya Kurdî xwe di demê Avestayê de jî daye der. Beşa Avestayê ya bi navê “Gata yan Gatan” hemû bi awayê helbest û bi pîvana kitan hatiye nivîsandin. Ev dide diyar kirin ku beriya Avestayê jî bi heman rengî bi awayek devokî helbest hatine nivîsîn. Niha jî ew awayê helbest gotinê di nava Kurdan de heye û weke çandek kevnar di koçk û dîwanxanan de tê gotin.
Di helbestên devkî de, ji bilî yên qehremanî û dildariyê, aliyê wê yê olî jî roleke girîng di wêjeya devkî ya kurdî de lîstiye. Ji ber pirtûka Zerdeşt “Avesta” olî ye û bi awayê helbestî hatiye nivîsandin. Her wiha Pîrên Zerdeştî jî nirxandin û duayên xwe yên olî bi awayê helbestî hûnandine . Piştî hatina ola Îslamê jî dîsa bawermendên Misilmanên kurd , çi bi zimanê Erebî û çi bi Kurdî , dua û daxwazên xwe bi helbestî di teşeyên pesindayîn (medîhl , devavêtin , qesîde, xezel û beytên olî de diyar kirine.
Helbesta kilasîk :
Ew helbesta bi endîze , pîvan û kêşe ye . Li dîwanxane û serayên mîr û paşayan û ji bo wan dihatin gotin . Serkêşê vê serdemê di sedsala 10'an de Baba Tahirê Hemdanî ( Uryan ) bû . Her wiha gelek mînakên din jî ku di serdem û çerxên cûda cûda de derketine hene . Weke Elî Herîrî , Melayê Cizîrî , Ehmedê Xanî , Feqê Teyran , Siyapoş , Pertew Begê Hekarî , Mihrîban Xatûn , Mestûre Erdelan , Meyrem Xan , Dildar û hwd .
Helbesta nûjen :
Helbesta berdayî , bê kêşan û terazû ye . Ev helbest di navbera cenga cîhanî ya yekê û didiwan de xwe da der . Balê nade kêşanê lê dive ku bi pîver be û newaya mûzîka wê hebe , bi hay , hest û raman bê hûnandin .
Dibe ku helbestên Qedrî Can di Hawarê de mînaka herî zelal û berbiçav bin di vî warî de. Lê Cegerxwîn bi şêweyê helbesta xwe gelek nav di bin baskê xwe de hiştin û heta niha jî dom dike . Ji vê malbata hunerî helbestên Tîrêj , Keleş , Salihê Heydo û gelekên din hene ku di warê nivîsandina helbestê de mane girêdayî bi kêşesaziyê ve .
Lê pêla nûjenya ku helbestên hemû zimana dabû ber xwe weha helbesta Kurdî jî dabû ber xwe ku di van salên dawî de bi dehan, eger em nebêjin bi sedan nav derketin. Ji wan Ehmeêd Huseynî , Tengezarê Marînî, Fethulla Huseynî, Rizoyê Xerzî, Jan Dost, Hekîm Sefqan, Royarê Amedî, Diya Ciwan, Arşevê Oskan, Nezîr Palo, Rûxweşê Zîvar, Mihemed Hemo, Axîn Arif, Ferhadê Îcmo, Hoşeng Broka, Jana Seyda ...hwd.
Taybetmendiyên zimanê helbestê :
Di zimanê helbestê de bi awayekî giştî peyv, ne li gor wateya xwe ya rast tên bikaranîn.
Zimanê helbestê taybetmendiyê zimanê rojane weke hest û hay himbêz dike. Lê belê bikaranîna aşop û gotinên hûnerî zimanê rojane derbas dike .
Di zimanê helbestê de aşop heye lê di zimanê rojane de aşop nîne.
Di zimanê helbestê de bi peyvên kêm, wateyên zêde tên armanc girtin , lê di zimanê rojane de ev tişt nîne .
Di zimanê helbestê de gotinên hûnerî bi awayekî zêde û bi bandor tên bikaranîn.
Hêmanê helbestê :
Nest û dilsojî : xuyabûna hest û hay helbestvan di helbestê de .
Bîrok (Raman) : raman ku helbestvanbdixwaze bigihîne yê guhdar.
Hizir û sawîr : hizir , aşop û mînandina helbestvan di helbestê de .
Ristin û hûnandin : komkirin , rêzkirin û hûnandina van hêmanan di helbestê
de û ristina wan bi zimanekî xweş û bedew .
Cûreyên Helbestê :
Devokî : bi devokî ye , li ser devê şivan û gavanan tê gotin , dibe ku ketibe nivîsandinê de yan na .
Fermî : beşê sazkirî , fermî û bi rêziman , di hemû aliyan de tekûz e . Şaristanî ye .
Epîk ( destaneyî ) : Helbestên bi kêşe û dirêj in . Serpêhatî , qehremanî , şer û cengan bi awayekî helbestî tên vegotin û nivîsandin . Mînak : Destana Gilgamiş.
Lîrîk ( lorandin , xemgînî û kêf ) : helbestên dûrik , dîlok , bêrîkirin û şînê ne . Navê xwe ji lohirandin an jî ji amûra lîr ya Yûnaniya kevin girtiye . Mînak : Memê Ebasî .
Dîdaktîk ( hînkirinê ) : ev cûre ji hay û hestan dûr e , tenê ji bo şîretkirin û fêrkirinê tê gotin . Armanc jê ew e ku ramana zendekirinê bigihîne guhdar û di mejiyê wî de biçîne . Mînak : Nûbuhara Biçûkan a Ehmedê Xanî .
Drametîk ( pêkenîn û tinazî ) : ev helbest li şano û sînema bêtir tê bikaranîn .
Pastoral ( xwezayî ) : helbestên şivan û gavana ne . Ev cûre peyvên girêdayî bi xwezayê û bêrîkirina jê re di nav xwe de dihewîne . Ê helbestvan hezkirina xwe ji xwezayê re bi wan derdixe û çem , kanî , dar , çiya û deşt tîne zimên .
Satirîk ( felsefî ) : ev cûre cihê xwe di nav gelek helbestan de digire , ji ber piraniya helbestan û helbestvanan , mijar û ramanên felsefî di nav xwe de dihewînin . Serkêşê vê cûreyê Melayê Cizîrî ye .
Ayîrotîk ( pevşabûn ) : ev helbest hêrsa zayendî geş dike û derdixe pêş . Yenî yê helbeatvan bi peyvên vekirî , zayendî kela dilê xwe derdixe û xeyalê jinek / zilamek tezî tîne ber çavên xwe û davêje ser , jiyana xwe pê xweş dike û aramiyê dide laşê xwe . Di wêjeya kurdî de mînakên wê pirin , lê ya herî berçav; Pertew Begê Hekarî ye , her wiha Feqê Teyran di destana Zembîl Firoş , xwe ji vê cûreyê bê par nehişt .[1]
This item has been written in (Kurmancî - Kurdîy Serû) language, click on icon to open the item in the original language!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
This item has been viewed 903 times
HashTag
Sources
[1] Website | کوردیی ناوەڕاست | wejeyakurdi.site123.me
Linked items: 5
Group: Articles
Articles language: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 12-01-2018 (6 Year)
Content category: Culture
Content category: Poetry
Country - Province: Kurdistan
Document Type: Original language
Language - Dialect: Kurdish - Kurmanji - Latin
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Item Quality: 99%
99%
Added by ( Sara Kamela ) on 07-09-2022
This article has been reviewed and released by ( ئاراس حسۆ ) on 08-09-2022
This item recently updated by ( ئاراس حسۆ ) on: 07-09-2022
URL
This item according to Kurdipedia's Standards is not finalized yet!
This item has been viewed 903 times
Attached files - Version
Type Version Editor Name
Photo file 1.0.139 KB 07-09-2022 Sara KamelaS.K.
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Nurcan Baysal
Archaeological places
Cendera Bridge
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
HIWA SALAM KHLID
Articles
Sequential approach of the re-using the historical military barrack in the Old Mardin Heritage in Turkey
Articles
Arabs and Kurds: Shared Hopes and Common Dreams
Biography
Ayub Nuri
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Abdullah Zeydan
Library
Iraq on the International Stage
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Biography
Havin Al-Sindy
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Biography
Shilan Fuad Hussain
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Articles
Mardin in the Post-Tanzimat Era: Heritage, Changes and Formation of an Urban Landscape
Library
A Viable Kurdistan
Library
YAZIDI DISPLACEMENT AND MIGRATION FROM IRAQ
Biography
Antonio Negri
Archaeological places
Hassoun Caves
Library
Unveiling Discrimination: Minorities in Türkiye
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Library
PKK threats to the security of Turkmen in Iraq
Biography
Jasmin Moghbeli
Articles
Disidentification of Historical City Centers: A Comparative Study of the Old and New Settlements of Mardin, Turkey
Articles
Diyarbakir, Mardin, Şırnak Field Report
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965

Actual
Library
The Future of Kirkuk: A Roadmap for Resolving the Status of the Governorate
01-09-2015
Hawreh Bakhawan
The Future of Kirkuk: A Roadmap for Resolving the Status of the Governorate
Biography
Awni Yousef
26-06-2024
Hazhar Kamala
Awni Yousef
Library
Social Ecology
27-06-2024
Hazhar Kamala
Social Ecology
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
28-06-2024
Hazhar Kamala
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
Library
Between Dreams and Reality: Understanding Perceptions Towards an Independent Kurdistan
08-07-2024
Hazhar Kamala
Between Dreams and Reality: Understanding Perceptions Towards an Independent Kurdistan
New Item
Library
PKK threats to the security of Turkmen in Iraq
10-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Unveiling Discrimination: Minorities in Türkiye
10-07-2024
Hazhar Kamala
Library
YAZIDI DISPLACEMENT AND MIGRATION FROM IRAQ
09-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Iraq on the International Stage
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
A Viable Kurdistan
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Between Dreams and Reality: Understanding Perceptions Towards an Independent Kurdistan
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Rojava An Alternative to Imperialism, Nationalism, and Islamism in the Middle East
08-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Beating the Islamic State
05-07-2024
Hazhar Kamala
Library
The Subjects of Fatih Akın‘s Melodramas:A Genealogical Reading Through the Films of R.W. Fassbinder, Yılmaz Güney and Atıf Yılmz
05-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Crossroads: The future of Iraq’s minorities after ISIS
02-07-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 522,755
Images 105,758
Books 19,696
Related files 98,586
Video 1,419
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Nurcan Baysal
Archaeological places
Cendera Bridge
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
HIWA SALAM KHLID
Articles
Sequential approach of the re-using the historical military barrack in the Old Mardin Heritage in Turkey
Articles
Arabs and Kurds: Shared Hopes and Common Dreams
Biography
Ayub Nuri
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Abdullah Zeydan
Library
Iraq on the International Stage
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Biography
Havin Al-Sindy
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Biography
Shilan Fuad Hussain
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Articles
Mardin in the Post-Tanzimat Era: Heritage, Changes and Formation of an Urban Landscape
Library
A Viable Kurdistan
Library
YAZIDI DISPLACEMENT AND MIGRATION FROM IRAQ
Biography
Antonio Negri
Archaeological places
Hassoun Caves
Library
Unveiling Discrimination: Minorities in Türkiye
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Library
PKK threats to the security of Turkmen in Iraq
Biography
Jasmin Moghbeli
Articles
Disidentification of Historical City Centers: A Comparative Study of the Old and New Settlements of Mardin, Turkey
Articles
Diyarbakir, Mardin, Şırnak Field Report
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Folders
Biography - Party - Kurdistan Socialist Party Biography - People type - Veteran Peshmerga Biography - Language - Dialect - Kurdish - Sorani Biography - Alive? - No Biography - Nation - Kurd Biography - Cause of death - Natural death and disease Biography - Country of birth - South Kurdistan Biography - Gender - Male Library - PDF - Yes Library - Publication Type - Born-digital

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contact | CSS3 | HTML5

| Page generation time: 0.703 second(s)!