Library Library
Search

Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!


Search Options





Advanced Search      Keyboard


Search
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
Tools
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Languages
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
My account
Sign In
Membership!
Forgot your password!
Search Send Tools Languages My account
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Sign In
Membership!
Forgot your password!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 About
 Random item!
 Terms of Use
 Kurdipedia Archivists
 Your feedback
 User Favorites
 Chronology of events
 Activities - Kurdipedia
 Help
New Item
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Violent Extremism in Mosul & the Kurdistan Region: Context, Drivers, and Public Perception
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Social Ecology
27-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN CITY GUIDE 2020
26-06-2024
Hazhar Kamala
Biography
Awni Yousef
26-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Learning from Sykes-Picot
25-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The Collapse of Iraq and Syria: The End of the Colonial Construct in the Greater Levant
25-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
24-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
23-06-2024
Rapar Osman Uzery
Statistics
Articles 519,868
Images 105,229
Books 19,550
Related files 98,036
Video 1,414
Library
The Future of Kirkuk: A Roa...
Library
Dialectics of struggle: cha...
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
Biography
Awni Yousef
Library
Social Ecology
خولە چەخماخە، هەوڵێک بۆ خوێندنەوەی کۆمەڵگەی کوردی 01
Kurdipedia's female colleges are contemporary archiving the suffering and successes of Kurdish women in their national database.
Group: Articles | Articles language: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking item
Excellent
Very good
Average
Poor
Bad
Add to my favorites
Write your comment about this item!
Items history
Metadata
RSS
Search in Google for images related to the selected item!
Search in Google for selected item!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

خولە چەخماخە، هەوڵێک بۆ خوێندنەوەی کۆمەڵگەی کوردی 01

خولە چەخماخە، هەوڵێک بۆ خوێندنەوەی کۆمەڵگەی کوردی 01
خولە چەخماخە، هەوڵێک بۆ خوێندنەوەی کۆمەڵگەی کوردی، بەشی یەکەم
نووسەر: یاسین محەمەد

شانۆیی خولە چەخماخە بەرهەمی تیپی پێشڕەوی شانۆی کوردی لە ساڵی 1974دا، لە نووسینی سمکۆ ناکام و دەرهێنانی حەسەن تەنیا و داڕشتنی مۆسیقای مامۆستا خالید سەرکارە. یەکێکە لە شانۆییە دێرینەکانی باشووری کوردستان، کە تۆمار کراوە و تا ئێستایش ماوەتەوە. ئەوەی ئەم شانۆییە لەوانی دیکە – لە پێش خۆی و هەندێک لەوانەی دوای خۆیشی – جیا دەکاتەوە، ئەوەیە کە تا ڕادەیەکی زۆر بە کەرەستەیەکی ناوخۆیی بەرهەم هاتووە؛ نووسین، دەرهێنان، ئەکتەر و ستافی بەرهەمەکە زۆرینەیان کوردن. وەک دەزانرێت زۆرێک لە کارە شانۆییەکانی دیکەی ئەو سەردەمە و هەندێک لەوانەی ئێستاش تێکستەکانیان بیانین و لە شاکارە مەزنەکانی شانۆی جیهانییەوە وەرگیراون. دواتر و لە سەرەتاکانی نەوەدەکاندا شانۆیی ئەحەی کوڕنوو بە کەرەستە و ستافێکی تەواو خۆماڵییەوە بەرهەم هات. لێرەدا دەمەوێت لە سۆنگەیەکی دەروونناسی و کۆمەڵناسییانەوە هەڵوەستەیەک لەسەر شانۆیی خولە چەخماخە بکەم.
شوێنی ڕووداوەکان سلێمانییە، ئاماژە بۆ هەندێک لە گەڕەک و شوێنەکانی ئەو شارە کراوە: قەرەجاوا، عەقاری، باخی شێخ لەتیف، مەزادخانەکە، بەردەرکی سەرا، چایخانەی ئەوقاف. مۆرکی سلێمانی بە ڕادەیەک بە چەخماخەوە دیارە، کە ئەگەر خەڵکی سلێمانی نەبیت باز دەدەیت بەسەر هەندێک لە بڕگە و حیوارەکانیدا و بایەخی هەندێک لە کاراکتەرەکان – بۆ وێنە حاجی ئەبوبەکر – بە تەواوەتی نازانیت. ڕەنگە تا ئێستاش زۆرترین هەوادارانی هەر لەو شارەدا مابێتەوە. وەرزی زستانە، بەڵام زەمەن دەستنیشان نەکراوە، هەرچەندە لە ئەنجامی وردبوونەوە دەردەکەوێت باسی هەمان ئەو ساڵانە دەکات، واتە ساڵانی حەفتاکان. بە داخەوە سەرباری دانسقەیی ئەم کارە شانۆییە و باشیی سیناریۆ و دەرهێنان و ڕۆڵبینینی ئەکتەرەکانیش، بەڵام وێنەگرتنەکەی لە ئاستێکی باشدا نییە. ئەوەش گرفتێکی تەکنیکییە و ئەوەی بۆ ئێمە گرنگە پەیام و ناوەرۆکەکەیەتی.
دەکرێت بڵێین ئەم کارە شانۆییە دژەپاڵەوان (antihero) یان پاڵەوانی پێچەوانەیە، بەو پێیەی کاراکتەرەکانی ناوی ڕۆڵێکی پێچەوانەی پاڵەوان دەگێڕن – هەموو هەڵگری سیفەتی خراپ و پێچەوانەن. پاڵەوانەکان لەبەر چاکەخوازی و مەردی و ڕاستگۆیی نەبوونەتە جێگەی سەرسامیی هیچ کەس؛ ئەوان کەسانێکن شایستەی لاساییکردنەوە نین.
لەنێو شانۆییەکەدا هەست ناکەیت هیچ کاراکتەرێک و بەڵکوو بێ زیادەڕۆیی هیچ دیالۆگێکیش زیادە بن و شوێنی خۆیان نەگرتبێت. بە لابردنی کاراکتەرێک هەرچەندە لاوەکییش بێت، نەنگییەک لە شانۆییەکەدا درووست دەبێت. سەرباری ئەوەی پێویست بە بوونی کاراکتەر و دیالۆگی زیاتریش ناکات، ئەوەش خاڵی هەرە بەهێزی شانۆییەکەیە. لەم شانۆییەدا چایخانەیەک ئامڕازی پێکەوەبەستنەوەی کۆمەڵێک کاراکتەرە کە نوێنەرایەتیی جڤاتی کوردی و مرۆڤەکانی ناوی دەکات، وێنەیەکی ڕاستەقینەی بیرکردنەوەکانی ئەوانمان پیشان دەدات. سیفەتەکانی دووڕوویی، چاپلووسی، بەدبەختی، ترسنۆکی، خۆبردنەپێشەوە، ساختەچێتی و تا دوایی بە ڕوونی لەنێو تاکەکاندا بە دیار دەخات. ئەوەی جێگەی سەرنجە، کاراکتەرەکانی ناوی دوو دوو سیفەتی هاوبەشیان هەیە یاخود لە یەکترەوە نزیکن، بێ ئەوەی دانەیەکیان زیادە بێت. ئا بەو جۆرە کاراکتەرەکانی نێو خولە چەخماخە لەم کەسایەتییانەدا خۆی دەبینێتەوە: خولە چەخماخە (عومەری کەریم ئاغا) و خولەی چەخماخساز (مستەفا ئەحمەد) – زیاتر بە زەبروزەنگ و زاڵخواز و خۆسەپێنن، تەها فەنی (ئەحمەد سالار) و یونسە فەنی (عەبدوڵڵا) – بوودەڵە و خۆهەڵکێش و هیچلەبارانەبوون، کەمال (قادر جەلال) و مارف (ئازاد جەلال) – خەریکی پاشکۆیەتی و کلکەلەقێکردنن، حاجی ئەبوبەکر (کەمال سابیر) و تۆفیقی چایچی (تەها باراوی؟) – بەدبەخت و مافخوراون. لەگەڵ ئەوەی هەموو ئەمانە لە یەک شوێندا پێکەوە کۆ بوونەتەوە و جۆرە ئاشنایەتییەکیش لەنێوانیاندا درووست بووە، کەچی بێمتمانەییەکی زۆر لەنێوان هەموویاندا هەست پێ دەکرێت، هیچیان دۆستایەتیی ڕاستەقینە بەرانبەر بەوی دیکە پیشان نادات. تەنانەت حاجی ئەبوبەکر کە لە کۆتاییدا سەرەڕای ئەوەی نیگەرانی برینداربوونی تۆفیقی چایچییە، کەچی یەکسەر ئەویش بەجێی دەهێڵێت. وەک ئەوەی بیەوێت پێمان بڵێت لەم سەرزەمینەدا بەدبەخت و مافخوراوەکان ناتوانن یان نایانەوێت تا سەر پێکەوە بن و پشتی یەکتری بگرن. لە چەند شوێنێکدا تۆفیقیش سووکایەتی و لاقرتێ بە حاجی دەکات، بۆ نموونە لە شوێنێکدا بەم وشانە زیاتر سەرودڵی دەگرێت: ”پێنجسەد سەرەسۆدە، پێنجسەد بزماری کەوش… کامیانت دەست کەوت لە پای شیربایی نەزیرەدا…”
لە سەرەتادا خولەی چەخماخساز بە ترس و شەرمەوە خۆی دەکات بە چایخانەکەی تۆفیقدا – لە لایەک لە ترسی پۆلیس، بەهۆی ئەو بەزمەی لە چایخانەکەی سمە گێڕ گێڕاویەتی، لە لایەکی دیکەیشەوە لە ترسی ئەوەی نەبادا نازناوە ساختەکەی گەیشتبێتەوە بە خاوەنە ئەسڵییەکەی، واتە خولە چەخماخە و بە کەتنەکانی ئەمی زانیبێت. کەچی دواتر کەسانی نێو چایخانەکە کاتێک دەبینن خولەی چەخماخساز چەکی پێیە – کە لە ڕاستیدا هیی خۆی نییە و خولە چەخماخە پێی داوە تا دەرزییەکەی بۆ چاک بکاتەوە – ئیدی دەست دەکەن بە ماستاوکردن و خۆبچوککردنەوە لە بەرانبەریدا، ئەویش هەر زوو خەڵکەکەی بۆ تاقی دەبێتەوە و دەزانێت بایی چەندن. لێیان دەگەڕێت تا گەورەی بکەن و فووی تێبکەن، هەر درۆیەکیش بچێتە خزمەتی ئەو پڕۆسەیەوە بۆیان دەکات. تا وای لێ دێت خانووی بۆ پەیدا دەکەن و ژنیشی بۆ دەهێنن، دەکەونە دەعوەت و دەعوتکارییش. دوانیشیان دەبنە پاسەوانی، ئەوانی دیکەیش لە ڕوودا هەموو ڕیاییەکی بۆ دەکەن، کەچی لە پاشملە دەکەونە سەرزەنشتکردنی. لێرەدا دەبینین کە درۆ بووەتە خاڵی پێکەوەبەستنەوەی هەموو کاراکتەرەکان و ڕایەڵی سەرەکیی پەیوەندیی نێوانیانە. هەست دەکەین هەموو کەسایەتییەکان نغرۆی نەزانی و بوودەڵەیین – تەها و یونس وەک دوو کەسایەتیی بە ناو ڕۆشنبیر و خوێندەوار، کەمال و مارف وەک دوو شەقاوە و بێکار، حاجی و تۆفیق وەک دوو کەسی سادە و ڕەشۆکی – هەموو دەچنەوە سەر یەک، جیاوازیی سەرەکیی نێوانیشیان شێوازی بیرکردنەوەیان نییە، بەڵکوو تەنیا جلوبەرگەکەیانە.
وەک لە سەرەتاوە دەردەکەوێت، چەخماخساز هەڵاتووە و دەیەوێت خۆی بشارێتەوە، کەچی هێندە نابات دەکەوێت بەسەر خێری خۆیدا. لە مێژووی ئەم نیشتمانەدا کەم نین ئەوانەی لە شوێنێک کەتنێکیان ناوەتەوە و هەڵاتوون بۆ شوێنێکی دیکە، لەوێ ئامێزیان بۆ گیراوەتەوە و بوونەتە کەسانێکی دەستڕۆیشتوو. لە بەدبەختیی گەلیش زۆربەی جار دەسەڵاتێکی نێگەتیڤیان پەیڕەو کردووە و بوونەتە بەڵا بەسەر دەوروبەریانەوە.
ئەو دەمەی کەمال و مارف لەسەر شتێکی سادە تێک بەر دەبن و مارف دەکەوێت بەسەر چەخماخسازدا و پاڵتۆکە لەسەر شانی لا دەبات و تفەنگەکە بەدیار دەکەوێت، ئیدی دەبێت بە خاڵی وەرچەخان و دەرکەوتنی ستەمکاری. مێژووی ئەم میللەتە و گەلێک میللەتی بەدبەختی دیکە پڕن لەو چرکەساتانەی دەرکەوتنی کەسانێک کە لە ئەنجامی بەدحاڵیبوونەوە لە لایەن خەڵکەوە سامێکی درۆینەیان بۆ درووست دەبێت و بەو جۆرەش دەبنە کۆڵی شێر و بارێکی گران بەسەر شانی خەڵکەوە، بە ڕیشەیاندا دەچنە خوارەوە. تا ئەوەی سەرەنجام دەردەکەوێت ئەوانە چ بوودەڵەیەکن.
چایچییەکە تەنیا کەسایەتییەکە دەکرێت بڵێین لەوانی دیکە باشترە، ئەو تا ڕادەیەک حەقخوازە و موجامەلەی کەمترە بە بەراورد لەگەڵ ئەوانی دیکە. بۆیە دەکەوێتە بەر پەلاماری هەموویان، لە کۆتاییشدا تەنیا زەرەمەندی سەرەکییە. حاجی هەرچەندە نزیک و هاوشێوەی ئەوە، بەڵام بە هەر کەسێکی وێرابێت خراپ پەلاماری داوە – پەلاماردانی وەستا شەوکەت و دواتریش داواکردن بۆ کوشتنی حەمە نەجمی سوورەبانی. هەر ئەو دوو کەسەش دەبنە قوربانیی سەرەکی، حاجی – بەپێی عەقڵییەت و نەریتی کوردەواری – شەرەفی دەکەوێتە بەردەستی چەخماخساز و چایچییەکەش جەستەی دەکەوێتە بەر گوللەی گەرمی ئەو. [1]
This item has been written in (کوردیی ناوەڕاست) language, click on icon to open the item in the original language!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
This item has been viewed 280 times
HashTag
Sources
[1] Website | کوردیی ناوەڕاست | دیدی من
Linked items: 4
Group: Articles
Content category: Artistic
Content category: Theater
Country - Province: South Kurdistan
Document Type: Original language
Language - Dialect: Kurdish - Sorani
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Item Quality: 92%
92%
Added by ( Rozhgar Kerkuki ) on 29-11-2022
This article has been reviewed and released by ( Rapar Osman Uzery ) on 30-11-2022
URL
This item according to Kurdipedia's Standards is not finalized yet!
This item has been viewed 280 times
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Jasmin Moghbeli
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
Ayub Nuri
Library
Violent Extremism in Mosul & the Kurdistan Region: Context, Drivers, and Public Perception
Archaeological places
Hassoun Caves
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Archaeological places
Cendera Bridge
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
Articles
The Nightingale of Kurdistan; Hsan Zirak the legend (01-12-1920)-(25-06-1972)
Library
Social Ecology
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Library
MARDİN CITY GUIDE 2020
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Biography
Nurcan Baysal
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Biography
Havin Al-Sindy
Biography
Abdullah Zeydan
Biography
Antonio Negri
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Articles
Drug Trafficking Dynamics Across Iraq and the Middle East: Trends and Responses
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Shilan Fuad Hussain
Biography
HIWA SALAM KHLID

Actual
Library
The Future of Kirkuk: A Roadmap for Resolving the Status of the Governorate
01-09-2015
Hawreh Bakhawan
The Future of Kirkuk: A Roadmap for Resolving the Status of the Governorate
Library
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
26-05-2024
Hazhar Kamala
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Ismail Mohamad Hassaf
Biography
Awni Yousef
26-06-2024
Hazhar Kamala
Awni Yousef
Library
Social Ecology
27-06-2024
Hazhar Kamala
Social Ecology
New Item
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Violent Extremism in Mosul & the Kurdistan Region: Context, Drivers, and Public Perception
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Social Ecology
27-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN CITY GUIDE 2020
26-06-2024
Hazhar Kamala
Biography
Awni Yousef
26-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Learning from Sykes-Picot
25-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The Collapse of Iraq and Syria: The End of the Colonial Construct in the Greater Levant
25-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
24-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
23-06-2024
Rapar Osman Uzery
Statistics
Articles 519,868
Images 105,229
Books 19,550
Related files 98,036
Video 1,414
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Jasmin Moghbeli
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
Ayub Nuri
Library
Violent Extremism in Mosul & the Kurdistan Region: Context, Drivers, and Public Perception
Archaeological places
Hassoun Caves
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Archaeological places
Cendera Bridge
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
Articles
The Nightingale of Kurdistan; Hsan Zirak the legend (01-12-1920)-(25-06-1972)
Library
Social Ecology
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Library
MARDİN CITY GUIDE 2020
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Biography
Nurcan Baysal
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Biography
Havin Al-Sindy
Biography
Abdullah Zeydan
Biography
Antonio Negri
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Articles
Drug Trafficking Dynamics Across Iraq and the Middle East: Trends and Responses
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Shilan Fuad Hussain
Biography
HIWA SALAM KHLID
Folders
Biography - Gender - Male Biography - Nation - Kurd Articles - Country - Province - South Kurdistan Articles - Country - Province - West Kurdistan Library - Country - Province - Outside Biography - People type - Poet Biography - People type - Writer Biography - People type - Journalist Biography - People type - Author Biography - People type - Translator

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contact | CSS3 | HTML5

| Page generation time: 0.203 second(s)!