Library Library
Search

Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!


Search Options





Advanced Search      Keyboard


Search
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
Tools
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Languages
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
My account
Sign In
Membership!
Forgot your password!
Search Send Tools Languages My account
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Sign In
Membership!
Forgot your password!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 About
 Random item!
 Terms of Use
 Kurdipedia Archivists
 Your feedback
 User Favorites
 Chronology of events
 Activities - Kurdipedia
 Help
New Item
Library
“Five Years of Injustice are Enough!” Investigative Study on Violations Against Kurds and Yazidis in Northern Syria
14-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (3)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (2)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Scars Etched on Memory
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN FROM TALES TO LEGENDS
11-06-2024
Hazhar Kamala
Library
“We Will Not Stop”: The Yazidis’ Visions on Transitional Justice
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
YAZIDI SURVIVORS IN GERMANY AND IRAQ’S REPARATION PRO- GRAMME: “I WANT FOR US TO HAVE A SHARE IN IRAQ”
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
WE CANNOT RETURN
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Your house is your homeland
10-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 518,497
Images 105,195
Books 19,482
Related files 97,495
Video 1,394
Library
Revilution
Library
Political Communication the...
Articles
Kurdish fighters in Ukraine...
Library
Woman’s role in the Kurdish...
Library
Dialectics of struggle: cha...
تەتەڵەی خەلافەت لە ئیستانبولەوە بۆ موسڵ(1)
Kurdipedia's contributors archive important information for their fellow speakers from all parts of Kurdistan.
Group: Articles | Articles language: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking item
Excellent
Very good
Average
Poor
Bad
Add to my favorites
Write your comment about this item!
Items history
Metadata
RSS
Search in Google for images related to the selected item!
Search in Google for selected item!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد

فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد
#فەرید ئەسەسەرد#

نەوەد ساڵ کەوتووەتە نێوان هەڵوەشاندنەوەی سیستمی خەلافەت لە تورکیا لە ساڵی 1924و زیندوو کردنەوەی لە #مووسڵ# لە ساڵی 2014 لە سەر دەستی ئەبوبەکری بەغدای سەرۆکی ڕێکخراوی داعش. لە ڕاستیشدا دەستەواژەی (زیندووکردنەوە) پڕ بە پێستی وشەکە نییە، زۆرتر وەک گوزارەیەکی مەجازی بەکار دەهێندرێ چونکە چەند ساڵێک پاش هەڵوەشاندنەوەی خەلافەت، جیهانی ئیسلام مەسەلەی زیندوو کردنەوەی خەلافەتی لە بیری خۆی بردەوە و سەرقاڵی مشوورخواردنی کاروباری خۆی بوو.
بەڵام ئەمە بەم مانایە نییە کە هەڵوەشاندنەوەی خەلافەت لە ساڵی 1924دا بە شێوەیەکی ئاسایی تێپەڕیوە. لانی کەم لە سێ وڵاتدا، کە بریتین لە میسر و کوردستانی باکوور و هیندستان، ڕووداوەکە ڕەنگدانەوەی گەورەی هەبوو. بە کردەوە، دوو فاکتەری سەرەکی ڕۆڵێکی دیاریان لە ڕەت کردنەوەی هەڵوەشاندنەوەی خەلافەتدا هەبوو. یەکەمیان ڕاهاتنی موسڵمان بوو بۆ ماوەیەکی دوور و درێژ لە سەر بوونی مەرجەعێکی باڵا بۆ جیهانی ئیسلام کە خۆی لە خەلیفەدا دەبینییەوە. دووەمیشیان ئەوە بوو، کە زۆربەی هەرە زۆری موسڵمانان وا تێگەیشتبوون، کە خەلافەت بەشێکی ستراکتۆری ئایین پێک دێنێ. لەم سۆنگەیەوە پێیان وابوو هەڵوەشاندنەوەی خەلافەت دەبێتە مایەی لەق کردنی ستراکتۆری گشتیی ئایین، بەڵام مایەی تێڕامانە کە جیهانی ئیسلام لە ماوەی دە ساڵدا لە سەر نەبوونی خەلیفە ڕاهات، بە شێوەیەکی پرەگماتییانە هەڵسوکەوتی لەگەڵدا کرد. لە ناو موسڵماناندا، سێ گەل کە بریتین لە میسری و کورد و موسڵمانانی هیندستان، بە شێوەیەکی جیاواز لە گەلانی تری موسڵمان، مامەڵەیان لەگەڵ مەسەلەکەدا کردووە.
لە میسر هەڵوەشاندنەوەی خەلافەت هەرایەکی زۆری لە سەر ئاستی چینی سیاسی و جەماوەر نایەوە. هەر لەو سەروبەندەدا پاشا فوئاد مەسەلەی خەلیفایەتی لە کەللەی دا و کەوتە کار کردن بۆ پڕکردنەوەی بۆشاییەکە و گواستنەوەی خەلافەت لە ئێستانبوولەوە بۆ قاهیرە. بۆ پاشا فوئاد و بەشێکی میسرییەکان مەسەلەکە ئەوەندەی ڕوخساری (گێڕانەوەی) خەلافەتی بۆ میسر وەرگرت بوو، ئەوەندە ڕووخساری (گواستنەوەی) وەرنەگرت بوو. مەسەلەکەش بنەمایەکی مێژوویی هەیە چونکە کاتێک سوڵتان سەلیمی یەکەمی عوسمانی لە سەرەتای سەدەی شازدەیەمدا میسری داگیر کرد، شەرعیەتی خەلافەتی لە خەلیفە عەباسییەکەی میسر وەرگرت و لەگەڵ خۆیدا بردی بۆ ئێستانبوول. بۆیە، زیندوو کردنەوەی خەلافەت لە میسر، وەک گێڕانەوەی وا بوو بۆ ئەو شوێنەی بە زۆر لێی سەندرا بوو.
دەرەبەگ و زەویدارانی گەورە پێیان خۆش بوو پاشا فوئاد ئەرکی خەلافەت بگرێتە ئەستۆ. خودی پاشا بە گونجاوی دەزانی ئەرکەکە بگرێتە ئەستۆ، لانی کەم بۆ بەرپەرچ دانەوەی ئۆپۆزیسیۆن بە سەرۆکایەتیی سەعد زەغلول و بۆ ڕێگرتن بە یەکجارەکی لە گۆڕینی سیستمی پاشایەتی بۆ سیستمی کۆماری، چونکە، وەک مێژووی خەلافەت نیشانی داوە، خەلافەت بۆ پاشایەتی تا بۆ کۆمار گونجاوترە.
پاشا فوئاد، بۆ زیاد کردنی دەسەڵاتەکانی، پێویستی بە خەلافەت نەبوو چونکە دەستوری 1923 دەسەڵاتی پێویست و خوازراوی پێ بەخشی بوو، بەڵام نازناوی خەلیفە دەیتوانی ڕێزێکی زۆرتری لە جیهان ئیسلام بۆ پەیدا بکا. بۆیە، دەکرێ لەو گۆشەنیگایەوە سەیری هەوڵدانەکەی بکرێ، کە ئەو بۆ خزمەت کردنی ئایین خەلافەتی نەویستووە، بەڵکوو تەنیا بۆ فیز و لافی گەورەیی لێدان ویستوویەتی. پاشا فوئاد عەرەبیی بە چاکی نەدەزانی و قورئانیشی بە چاکی پێ نەدەخوێندرایەوە و زۆر کەمی لێ تێدەگەیشت، بەڵام بە دڵنیاییەوە پێگەی خەلافەت پێگەی پاشایەتییەکەی سەقامگیرتر دەکرد.
بەخشینی خەلافەت بە پاشا فوئاد لە ناو چینی مەلاکاندا لایەنگرێکی زۆری هەبوو، لەوانە محەمەد ڕەشید ڕەزا و محەمەد حسێن هەیکەل و ژمارەیەکی زۆری دەرچووانی ئەزهەر، بەڵام نەیاریشی هەبوو، دیارترینیان عەلی عەبدولڕازق بوو کە بە دەرکردنی پەڕتووکی (ئیسلامء بنەماکانی حوکمڕانی) هەرایەکی گەورەی نایەوە چونکە تێیدا گوتبووی خەلافەت پێوەندیی بە بنەماکانی ئیسلامەوە نییە و تەنانەت حوکمڕانیی ئەبوبەکر و عومەر و عوسمان و عەلیش حوکمڕانییەکی (نائایینی) بووە.
بەریتانیا هیچ هەڵوێستێکی لە دژی بە خەلیفە بوونی پاشا فوئاد دەرنەبڕیوە، بەڵام بە دڵنیاییەوە پێی خۆش نەبووە خەلیفایەتی زیندوو بکرێتەوە. ئەوەی ئەمە ساغ دەکاتەوە ئەوەیە، کە هەڵوەشاندنەوەی خەلافەت یەکێ لە مەرجە نهێنییەکانی هەڵوەشاندنەوەی پەیمانی سیڤەر بووە، کە بەهۆیەوە دەبوایە دوو دەوڵەت لە ڕۆژهەڵاتی تورکیا، یەکێک بۆ کورد و ئەوەی دی بۆ ئەرمەن، پێک بهێندرێ. پێداگرتنی بەریتانیا لەسەر هەڵوەشاندنەوەی خەلافەتی عوسمانی هیچ بوارێک بۆ پشتگیری کردنی زیندوو کردنەوەی لە میسر ناهێڵێتەوە.
بە هەر حاڵ، پاش مشتومڕێکی توند و گەرم و گوڕ کە دووراییەکی کۆمەڵایەتیی وەرگرت بوو، پاشا فوئاد بە شێوەیەکی کتوپڕو پێشبینی نەکراو لە وەرگرتنی خەلافەت پەشیمان بۆوە. سەرچاوەکانی ئاماژەی ڕوونیان بۆ هۆیەکانی پەشیمان بوونەوەی نییە، بەڵام دەشێ بریتانیا لە چوارچێوەی دیپلوماسیەتە نهێنییەکەیدا سەرکەوتوو بوو بێ لە پەشیمان کردنەوەی، بەڵام یەکێک لەگەورەترین کاردانەوەکانی دژ بە هەڵوەشاندنەوەی خەلافەتی عوسمانی، لە ساڵی 1928دا دەبیندرێ، کاتێک حەسەن بەننا لە شاری ئیسماعیلیە کۆمەڵەی ئیخوان موسلمینی دامەزراند. ئەم ڕێکخراوە کە لە ساڵانی دواتردا کاریگەرییەکی زۆری لە سەر سیاسەتی ناوخۆیی و هەڵسوڕانی کۆمەڵایەتی دەبێ، تەنیا پاش چوار ساڵ لە هەڵوەشاندنەوەی خەلافەت سەری هەڵدا. بە دڵنیاییەوە ئەگەر خەلافەت لە تورکیا هەڵنەوەشێندرایەتەوە، ڕێکخراوی ئیخوان موسلمین لە میسر دانەدەمەزرا یاخود لانی کەم زۆر درەنگ، لە ساڵانی چلەکان و پەنجاکاندا، دادەمەزرا.[1]
This item has been written in (کوردیی ناوەڕاست) language, click on icon to open the item in the original language!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
This item has been viewed 236 times
HashTag
Sources
[1] Website | کوردیی ناوەڕاست | www.gulanmedia.com
Linked items: 3
Group: Articles
Publication date: 21-08-2014 (10 Year)
Content category: Articles & Interviews
Content category: History
Country - Province: Turkey
Country - Province: Kurdistan
Language - Dialect: Kurdish - Sorani
Party: ISIS
Publication Type: Printed
Technical Metadata
Item Quality: 99%
99%
Added by ( Hazhar Kamala ) on 17-12-2022
This article has been reviewed and released by ( Ziryan Serchinari ) on 25-12-2022
This item recently updated by ( Ziryan Serchinari ) on: 25-12-2022
URL
This item according to Kurdipedia's Standards is not finalized yet!
This item has been viewed 236 times
Attached files - Version
Type Version Editor Name
Photo file 1.0.126 KB 17-12-2022 Hazhar KamalaH.K.
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Ayub Nuri
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Library
Syria: Scars Etched on Memory
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Biography
Nurcan Baysal
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (3)
Archaeological places
Cendera Bridge
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Articles
The Fictive Archive: Kurdish Filmmaking in Turkey
Biography
Antonio Negri
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
Archaeological places
Hassoun Caves
Biography
Havin Al-Sindy
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Biography
HIWA SALAM KHLID
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (2)
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Biography
Shilan Fuad Hussain
Biography
Jasmin Moghbeli
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
Abdullah Zeydan
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Library
“Five Years of Injustice are Enough!” Investigative Study on Violations Against Kurds and Yazidis in Northern Syria

Actual
Library
Revilution
17-12-2020
Hawreh Bakhawan
Revilution
Library
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
08-05-2022
Rapar Osman Uzery
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
Articles
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
25-07-2023
Hazhar Kamala
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
Library
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
25-04-2024
Hazhar Kamala
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
Library
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
26-05-2024
Hazhar Kamala
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
New Item
Library
“Five Years of Injustice are Enough!” Investigative Study on Violations Against Kurds and Yazidis in Northern Syria
14-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (3)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (2)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Scars Etched on Memory
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN FROM TALES TO LEGENDS
11-06-2024
Hazhar Kamala
Library
“We Will Not Stop”: The Yazidis’ Visions on Transitional Justice
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
YAZIDI SURVIVORS IN GERMANY AND IRAQ’S REPARATION PRO- GRAMME: “I WANT FOR US TO HAVE A SHARE IN IRAQ”
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
WE CANNOT RETURN
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Your house is your homeland
10-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 518,497
Images 105,195
Books 19,482
Related files 97,495
Video 1,394
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Ayub Nuri
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Library
Syria: Scars Etched on Memory
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Biography
Nurcan Baysal
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (3)
Archaeological places
Cendera Bridge
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Articles
The Fictive Archive: Kurdish Filmmaking in Turkey
Biography
Antonio Negri
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
Archaeological places
Hassoun Caves
Biography
Havin Al-Sindy
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Biography
HIWA SALAM KHLID
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (2)
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Biography
Shilan Fuad Hussain
Biography
Jasmin Moghbeli
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
Abdullah Zeydan
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Library
“Five Years of Injustice are Enough!” Investigative Study on Violations Against Kurds and Yazidis in Northern Syria
Folders
Biography - Gender - Male Biography - Nation - Kurd Biography - Country of birth - South Kurdistan Biography - People type - Terrorist Biography - Place of birth - Sulaimaniyah Biography - Language - Dialect - Kurdish - Sorani Articles - Content category - Human Right Articles - Content category - Politic Articles - Publication Type - Born-digital Articles - Language - Dialect - English

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contact | CSS3 | HTML5

| Page generation time: 0.203 second(s)!