هاونیشتمانانی خۆشەویست
ڕۆژی 2ی ڕێبەندان، 77 ساڵ بەسەر دامەزرانی یەکەم #کۆماری کورستان#دا تێدەپەرێت، 2ی ڕێبەندان و کۆمار بۆ کورد، تەواوکەری بیرەوەرییەکی پر لەشانازی و نووختەگۆرانێکی زەق و بەرچاو لە مێژوویی نەتەوایەتی کورد و #کوردستان#ن. مێژووی کۆمار لەگەڵ ڕووداوە چارەنووس سازەکەی 2ی ڕێبەندان، وەبیرهێنەرەوەی قۆناغێکی زێرینی سەروەریسازی بۆ نەتەوەی کوردن، یاد و یادمانی 2ی ڕێبەندان و کۆمار، واتە گەڕانەوەیەکی ئسوولگەرایانە بەڵام ڕۆمانتیکی لە عالەمی زەین و خەیاڵ، بۆ دوونیای واقیعی سەروەری و سەربەستی کوردانە، واتە گەڕانەوەیەکی زەمەنی بۆ قۆناغێکی درەوشێن و زێرینی پر لە بەختەوەری، سەربەستی، پر لە ئازادی، و ئاساییش و خێر، وە خۆشی نەتەوەیی، هەربۆیەشە ئەم ڕۆژە لە گشت لایەکی کوردستان وەک لووتکەی هەرەبەرزی دوونیای بیرەوەرییەکانی نەتەوەیی، بەرێزەوە یادی دەکرێتەوە و جێژنی بۆ دەگیردرێت.
گرینگیی مێژووی 2ی ڕێبەندان لەمەدایە، کە درووست لەم ڕۆژەدا بوو کە بۆ یەکەم جار حکوومەتێکی دیفاکتۆی کوردی لە ناوچەیەکی زۆر بەرتەسکی نیشتمانی کورددا دامەزرا. لەژێر دەسەڵاتی ئەم حکوومەتەدا بوو کە ئازادی و ئاساییشی نەتەوەیی بە پێی گونجاویی ئەو سەردەمە دابین کرا. خوێندنگە ، چاپخانە، گۆڤار و ڕۆژنامە دامەزران و وەشانی خۆیان بە زمانی کوردی دەستپێکرد، بازرگانی میللی لەپاڵ دەستپێکی هەڵسوکەوتی دیپلۆماتیک بۆ پاراستنی بەرژەوەندی نەتەوەیی گەشەی پێدرا. ئیرادەیەکی میللی سەری هەڵدا کە تا ئەو سەردەمە لە هەموو مێژووی پڕ لە نەهامەتی نەتەوییماندا هەبوونی نەبوو. لەئەنجامی دەستپێکی دیپلۆماسییەکی چالاک و ئەکتیودا بوو، کە نەتەوەی کورد توانی لە کایە سیاسییەکانی ناوچەکەدا، خاوەن ڕۆڵی دیاریکەرو کارگەر بێت کە تا ئەو کات حیسابی بوونی بۆ نەدەکرا.
کۆماری کوردستان لاپەڕەیەکی نوێی لە ژیانی نەتەوایەتی، کۆمەڵایەتی، سیاسی، فەرهەنگی و یاسایی کورددا هەڵدایەوە کە لە چەشنی خۆیدا بێ وێنە بوو. کورد بۆ یەکەم جار لە سەردەمی نوێدا ئەزموونی بەڕێوەبردنی چارەنووسی خۆی لە بەشێکی وڵاتەکەیدا تاقی کردەوە و بەکردەوە ئاستی دەرایەت و کەفایەتی سیاسی خۆی سەبارەت بە خۆبەڕێوەبەری خۆجەیی بە دونیا نیشاندا. بۆیە پێویستە و دەبێ قۆناغی مێژووی کۆماری کوردستان بە هەموو تاریک و ڕوونیەکانیەوە، بە هەموو خاڵە زەق و لاواز و کەم و کوری و نەواقساتیەوە، وەک قۆناغێکی پرشەنگدار و زێرینی مێژوویی بێتەنرخاندن و بە ڕێزو تامەزرۆی دامەزراندنەوەی سەیری ئیلهام بەخشانەی لێبکرێت و ڕێزی بەشکۆی لێ‌بگیردرێت.
چونکە کۆمار دەگەڵ ئەوەش کە نووختەگۆرانێکی گرینگی مێژوویە، لەهەمانکاتیشدا لووتکەیەکی هەرە بەرزی خەباتی نەتەوایەتیمانە، واتە قوولەی سەرکێش و لە بەرچاو وننەبووی گۆڕەپانی خەبات و ڕەوتی مێژووی سەروەریسازی سیاسیمانە. بۆیە هەڵدەگرێ لە عالەمی پر لەقەیرانی ئیستێراتیژی و شووناسی هەنووکەیی کورددا، ئەم قوولە بەرچاوە و کانگەی بیری نەتەوەیی، وەک قیبلەگای هیوا و خەونەکانی نەتەوەییمان ڕووی تێبکرێ و، لە ڕاستای تەنزیمی جەهەتی قوتپنمای سیاسی کوردایەتی و نیشتمان‌خۆشەویستی دا، وەک ئاسۆی ڕوون بۆدەستنیشانکردنی ئەسالەتی ڕێگا و ڕێبازی ئەسیل و ڕاستەقینەی سەروەریسازی نەتەوەیی، سوودی ڕەوەنگەیی و بەرچاوروونی فەلسەفیانەی لێوەربگیرێت و لەپێناۆ دەربازبوون لە قەیران و دۆزینەوەی ڕێگەی ئەسل و بگرە نەجاتمان لە سەحرای سەرگەردانی سیاسی دا، وەک سیمبوول و پارادایمی فیکری و فەلسەفی حیسابی بۆ بکردرێت. هەر بۆیەشە لەم پەیوەندییەدا، بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، وەک بزافێکی نەتەوەیی خاوەن پەیامی سەروەریسازی، و وەک بزووتنەوەیەک کە بەرهەمی خوێندنەوەیەکی خەسارشناسی لە جووڵانەوەی ڕزگاریخوازی نەتەوەیی ڕۆژهەڵاتی کوردستانە، بەرووکەردی ئووسولگەریانەی لە قیبلەگای هیوا و سەربەستی کورد دا، بەئەنجامدانی ڕێنێسانس و گەرانەویەکی توێژکارانە بەرەو ئەسل هەڵدەستێت، و لەپێناو ئەکتوالیزەکردن و بەرۆژکردنەوەی بنەما فیکری و فەلسەفیەکانی سەردەمی کۆمار و پێشەوا و نەمر بارزانی، دێتەناو گۆڕەپانی خەباتی سەروەریسازیانەی نەتەوەیی و تەرحی نەقشەی ڕێگا بۆ ساغکردنەوەی حکومەتی دێفاکتۆ، تەوافقی، ئینتقاڵی، و لە تەبعیددا بۆ کوردی ڕۆژهەلات ئاڕاستە دەکات.
دامەزرێنەرانی بزووتنەوە لە ئەنجامی لێکۆڵینەوەیەکی قوولی خەسارشناسانە بەم قەناعەتە گەیشتوون، کە کۆمەلگای سیاسی رۆژهەڵاتی کوردستان، تووشی قەیرانگەلێکی هەمەلایەنە هاتووە، قەیرانگەلێک کە بالی بەسەر گشت بوارگەلی شووناسی نەتەوەیی، ئیستێراتیژی نەتەوەیی، و ڕێکخراوەییدا کێشاوە. بزووتنەوە پێوایە کە دۆخی هەنووکەیی کۆمەلگا و کەشوهەوای پر لە قەیرانی بزاڤی ڕزگاریخوازی ڕۆژهەلاتی کوردستان ئاکامی سوودوەرگرتن لە ئەدبیاتێکی سیاسی و واریداتییە، کە لەژیر کارتێکەری سیاسەتی تێئۆری تەوتەئەی نەیارانی پرسی کورد ژەهراویی کراوە. بزووتنەوە پێوایە کە کولتووری سیاسی کۆمەلگای کورد و سیستەمی حیزبی پڕ لە قەیرانی ڕێکخراوەیی بزافی کوردی ڕۆژهەلات لەلایەک، و ئیفلیج بوونی ئیرادەی نەتەوەیی و برەویی کوولتوری بێتەفاوەتی و خۆبەدەستەوەدەری تاک و کۆی کۆمەلگا لەلایەکی دیکەوە، بەرهەمی سرووشتی و مەحتوومی تەغزییە و بەکارهێنانی ئەدبیاتێکی لەم چەشنەیە، بۆیە دامەزرینەرانی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەلاتی کوردستان لە ئەنجامی ئەم خوێندنەوەیە، هەولی خۆیان لەپێناو دۆزینەوەی ڕێگای چارە بۆ دەربازبوون لەم دۆخە، بەرەو دۆخێکی لەبار و چارەنووس ساز لە ئاست پرسی نەتەوەییمان خستەگەر، و سەرئەنجام دوای لێکۆڵینەوە و تاووتوێکردنی گشت بەرهەمگەلی فیکری کارناسانی بواری سیاسی وکۆمەلناسی و لەپاڵ ئەوانەشدا هەلسەنگاندنی گشت ئەزموونگەلی کاری مەیدانی و پراکتیکی سیاسی گەلانی جیهان، هاتنە سەر ئەم قەناعەتە کە نووسخەی گوونجاو بۆ تەداویی دەردری کورد، نەک خوولقاندنی ئیدە و ئیدەئالگەلێکی نوێ و نوێخوازیی، و یان سوودوەرگرتنی ناشیانە و سەقەت لە چەمگەلێکی نامۆ لەگەڵ پرسی سەروەریسازییە، بەڵکوو ڕێگەی چارەی پرسی کورد، هەستانە بە ئەنجامدانی ڕێنێسانسێکی هەدەفمەند، لە ڕەوتی مێژوویی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی ڕۆژهەلاتی کوردستاندایە.
ڕێنێسانسی کوردی وێنەی ڕێنێسانس لە ئەوروپا، گەڕانەوە بۆ ئەسلە، واتە خۆ شۆرکردنەوەیەکی توێژکارانە بە مەبەستی دۆزینەوەی گەنجینەی لە کورد ونکراویی نەتەوەییە. ئەم گەنجینە پر لە بەها و بایخانە، کە لە وێستگە و کانگای مێژوویی سەردەمی کۆمار دا قابلییەتی هەلێنجاندن و دەستەبەربوونەوەیان هەیە، بریتین لە گەنجینەی بنەمافیکری و فەلسەفیەکانی سەردەمی کۆمار، و هەروەها ئەزموونی سەرکەوتوانەی لێکبەستن و هاوئاهەنگکردنی دووباڵی سیاسی و سەربازی هەڵۆی تیژبینی کۆمار، واتە بەرۆژکردنەوەی ئەزموونی هاوئاهەنگی هزری و پراکتیکی سیاسی و نیشتمانپەروەری نێوان پێشەوا و نەمر بارزانییە.
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان پێوایە دۆخی پر لە قەیرانی کۆمەڵگەی سیاسی و ژیانی پڕ لە مەینەتی کوردی ڕۆژهەڵات ، ئاکامی لادانێکی ئیستێراتیژیک، (بەڵام کۆنترۆڵکراو لەلایەن نەیارانی سەربەستی کورد) لە ئەسلە، واتە لادانی نەیارپەسەند لە ئەسلی سەروەری سیاسی و نەتەوەیی لە شکلی کۆمار دایە، بۆیە بزووتنەوەی کۆماریخوازان لەم ڕاستایەدا، ڕەوتی ئوسوولگەرایی لە چوارچێوەی بە پراکتیکەکردنی کۆنسێپتی ڕێنێسانس لە مێژوویی مۆدێرن و هاوچەرخی کوردیدا، وەک ڕەوتێکی هەرە پێویست بە مەبەستی دۆزینەوەی گەنجینەی ئەسلەکان و سەرئەنجام بەرۆژکردنەوە و نەوژەنکردنەوەی گشت بنەمافیکری و فەلسەفیەکانی کۆمار و پێشەوای گەورەی کوردان ، وەک ڕێگەو ڕێبازێکی گوونجاو بۆ دەربازبوون لە دۆخی پر لە ئەسارەت و پڕ لە مەینەتی و چەرمەسەری، بەرەو ئاستی ڕزگاری و سەربەستی و بەختەوەری دەزانێ، و وەک ژێرخان و سەرچاوەی هەرە سەرەکی لە ڕاستای دارشتن و تێرئاوکردنی ئیستێراتیژی و ئاجێندای سیاسی بزووتنەوەی سەروەریسازی سوودی لێوەردەگرێ، واتە بزووتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، لەنوێنگەی ئەم بیر و هزرە نەتەوەییەدا، ئیستێراتێژی بزووتنەوەی سەروەریسازی کورد دەلاوێنێت و هەر ئاوەش دیاری دەکات، و هەر لەم ڕاستایەشدا وەک پێشمەرگەی ئەم حەرەکەتە هەموو هەوڵ و توانای خۆی لەپێناو دەوڵەمەندکردنی ئەدبیاتی سیاسی و کولتوری نەتەوەیی کە خوڵقێنەری ئیرادە و ڕوحیکی یەکگرتوویی نەتەوەخوازی و سەروەری سازیانە بێت دەخاتەگەر.
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەلاتی کوردستان، بە بۆنەی جێژنی 2ی ڕێبەندان 77هەمین ساڵرۆژی دامەزرانی کۆماری کوردستان، پیرۆزبایی لەگشت نەتەوەی کورد دەکات و هیواخوازە کە بتوانرێت لەئەنجامی دەستەبەرکردنی کۆدەنگێکی گشت لایەنی، کەبەرهەمی هاریکاری سەمیمانەی گشت پارت و ڕێکخراوە و کەسایەتیە سیاسی، ئایینی و کۆمەڵایەتییەکان بێت، زەمینەی گونجاو لەئاست نەوژەن و بەرۆژکردنەوەی بنەما فیکری و فەلسەفیەکانی کۆماری جوانەمەرگمان برەخسێت، تا بەڵکوو بتوانرێت لە مراستایەدا کۆماری زیندوو لە عالەمی تەسەوراتدا، بەرەو عالەمی ڕێئالیتە و عەرزی واقیعدا دەرباز بکرێتەوە، و دیسان کورد لەسایەی دامەزراندنەوەی کۆماری دووهەم بە ئاشتی، ئازادی و سەربەستی، وە خێر و بەختەوەری بگاتەوە. [1]
شوورای هاوئاهەنگی/ بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەلاتی کوردستان
1ی ڕیبەندانی 2722ی کوردی
#21-01-2023#