د. نەسرەدین ئیبراهیم گۆلى*
گەلەک جاران، چ ل سەر ئاستێن بلند و د ناڤ تەخێن ڕەوشنبیر و تێگەهشتی و تاکو ئەکادیمی و سیاسەتڤاناندا ، و چ ل سەر ئاستێن نزم و ل ناڤ خەلکێ سادە و سڤیل، تێبنییا هندێ دهێتە کرن کو تاکێ کورد بەردەوام لۆمەی خوە و سیاسەت و کاودانێن سیاسی و جڤاکیێن خوە دکەتن. ئەڤ لۆمەهیە یا گەهشتیە ئاستەکی کو یا تێکەلی سایکۆلۆژیایا ڤی تاکی بووی و بشێوەیەکێ ئۆتۆماتیک و بێدەستی دهێتە گۆڕێ و کارتێکرنەکا نەرینی یا ل سەر ڤی تاکی کری و ڤەقەتیان بەلکو گرێ یەکا سایکۆلۆژیک د ناڤ ستراکچەرێ کەساتیا خوە دا دروست کری و بوویە ئەگەرێ هندێ وێنەیەکێ شێواندی یێ ژ کەساتیا خوە ئاڤا کری و تێدا دوهی و ئەڤرۆ و سۆبەهی تا ڕادەیەکێ ل نک تێکەل و بەلکو بەرزە و وندا بووین ژی.
ئەزموونا دوور و درێژ و تەحل و نەخاسمە ژی شکەستێن سیاسیێن ل ڤان چەند دەهکێن دوماهیکێ ژ خەباتا نەتەوەییا کورد ل هەموو پارچەیێن کوردستانێ تووشی بزاڤا کورد و سەرکرداتیا وێ هاتی، هەڤکات بووینە د گەل ژناڤچوونا سەرکاروانێن ڤان شۆرشێن کوردی و گەلەک خەلکێ سڤیل و بێگۆنەه، و پێشی هنگێ ژی لۆمەهیکرنا وان بۆ سەرکردەیێن کو تا ئاستێن مەزن گەهشتین و دەستهەلاتێن بلند ژی وەرگرتین ، بۆ نموونە کەسەکێ وەک سەلاحەدینێ ئەیووبی و یێن دیتر ژی، کا بۆچی وەلاتەکێ کوردی نەدامەزراندیە و هنگی دەستێن وان دچوون و نوکە مە ئه و شیان نینن؟ یان کەسەکێ وەک کەریمخانێ زەند کو هەتا ژ خوە نەگرتیە ناڤێ خوە بکەتە پاشا و ئیمپراتۆر و دگەل هندێ ژی دەستهەلاتا پاشایەتیا ئیرانێ هەموو ل بن دەستێن وی بوو؟ گەلەکێن دیتر ژی وەکی وان. هەر ئێک ژ ڤان لۆمەهیا و گازندەیا وەکی وێ بزاڤێ یە مرۆڤەکێ د ناڤ قۆڕئاڤەکێ دا فرتکەکێ ل خوە ددەتن بۆ خوە قۆرتالکرنێ، کەچی بەرۆڤاژی هزرا وی هندا دیتر وی د ڤێ قۆڕئاڤێ دا دبەتە خارێ و نێزیکی خەندقینێ دکەتن.
بڤان لۆمەهیا تاکێ کوردی یێ بوویە خۆدان ستراکچەرەکێ سایکۆلۆژیێ شکەستی و هەڕفتی، کو هەر ئێک ژ ڤان لۆمەهیان نە د جهێ خوە دا وی هندا دیتر دێ د دەریایا جڤاکی و سیاسی دا بەرزەکەتن و د ڕابردوویەکا ژ کیس چوی دا دخەندقینیتن، ل دەمەکی کو وەرگرتنا ئەزموونان مەبەستا سەرەکییا سەربۆرێن دیرۆکی و بزاڤێن زانستەکا وەک سایکۆلۆژیایا دیرۆکییە، چنکو نە ئەڤ لۆمەهی و خوەکێم دیتن و کێمکرنە چارەسەرن بۆ دۆزا ڕەوایا گەلێ مە و نە هەژی هندێ نە ئەم جارەکا دیتر دارێ ستراکچەرێ سایکۆ-سۆسیۆلۆژیک و سیاسیێ خوە بڤان گۆتنا بهەڕفینین و لۆمەی سەرکردەیەکێ کورد بکەین کا بۆچی نەشیاینە ڤێ ئارەزوییا مە ل وان سەردەما بجه بینیتن. ئاشکرایە کو ژبلی هندێ دامەزراندنا دەولەتا کوردی پێدڤی ب هەبوونا هندەک پێداویستیێن لۆژێستیکی و کۆنکرێت هەبوویە، دگەلدا ژی پێدڤی ب بەرهەڤییەکا سایکۆ-سۆسیۆلۆژیک بوویە، چ ل سەر ئاستێ تاکی و جڤاکی و هەتا ل سەر سەرکرداتیا کوردی، چنکو گەلەک جاران مە گۆهلێ دبیتن هندەک سیاسەتڤانێن کوردستانێ، چ بدەست و مەبەستدار بیتن یان ژبەر هزر و مێنتالیتەیا خوە بکێم دیتنێ بیتن، جاڕێ بۆ هندێ لێددەن کو مە دەولەت بۆچیە یان ڤێ لۆگۆیێ هەڕفتی بەلاڤ دکەن کو ئەم هەژی هندێ نینین ببینە دەولەت و ئەڤە گۆپیتکا نەرگێسیزم و خۆپەرێستی و نەزانیێ یە. دگەل هندێ ژی ئەم دزانین دروستبوونا دەولەتا کوردی ل سەردەمێن بەرێ پێدڤی ب بەرهەڤییەکا دیتر بوویە و ئه و ژی دۆخ و کاودانەک تایبەتە کو جیرانێن ڤی نەتەوەیێ بەربەلاڤ ژی ژ لایەنی ڕەوشنبیری و مێنتالیتەیی بگەهنە ئاستەکی کو بشێن بەرهەڤی بیرۆکه و دیفاکتۆیەکا وەک پەرژاندنا بوونا دەولەتەکا کوردی ل تەنشت خوە و د ناخ و دەروون و ستراکچەرێ سایکۆ-سۆسیۆپۆلێتیکا تاک و کەسێن خوە دا چ ل سەر ئاستێن نزم و چ ئاستێن بلندێن دەستهەلاتێ ببن، هینگێ دۆخەکێ ئارام و ژێهاتی و گۆنجای دێ بۆ دامەزراندنا ڤێ دەولەتێ دوروست بیتن.
نوکە سەرکردایەتیا کوردستانێ یێ د ڤێ چەندێ گەهشتی کو بشێوازێن جیاوازێن سیاسی و دیپلۆماسی بزاڤێ دکەتن ڤان جیرانێن خۆدان بەرژەوەندی و ستراکچەر و پێکهاتەیێ جیاوازێن جڤاکی و ئایینی و سایکۆلۆژی و دیرۆکی بگەهینیتە قەناعەتەکێ کو هەبوونا دەولەتا کوردی ل ڕەخ و دۆرماندۆرێن وان نەک تەنها زیانێ ناگەهینیتە وان، بەلکو مسۆگەرکەرێ ئارامی و ئاسوودەییا تاکی و جڤاکی و سیاسی و جێگیرییا ئابووری یا دڤەرێ یە، و ژ ڤێ چەندێ یە کو سایکۆلۆژیا تاکێ کورد، چ ل سەر ئاستێ تاکی و جڤاکی و چ ل سەر ئاستێ سەرکردایەتیێ، هیچ مفایەکی ژ خۆد-لۆمەکرنا بەردەوام و بێ بنەمایا دیرۆکا خوە نابینیتن و بلا ئەڤ چەندە ژی ژبیرا مە نەچیتن ئەڤ کاودانە و شکەستنێن بەردەوام و بەربەلاڤییا نەتەوەیی و ئاریشەیێن جۆدا جۆدایێن سیاسی و دیرۆکی یا د ناڤ دیرۆک و هەموو وەلات و نەتەوەیێن دیتر دا ژی هەین و هەبووین. بلا دلێ مە ب خوە نەسۆژیتن و بزانین کو هیچ دەولەتەک ب شەڤ و ڕۆژەکێ و دارێ سحراوی نەگەهشتیە ڤێ قۆناغێ. تنێ ئەوا ل سەر مە دمینیتن ئەوە ئەم ب گەشبینی ئاییندەیا خوە بێخینە بەر بەرۆکێ کار و بزاڤ و دیپلۆماسیەتا خوە، چنکو ئەڤ خوە گۆنەهبار و لۆمەکرنە هیچ تشتەکی ناگۆهۆڕیتن و تنێ کاودانێن ب دەولەتبوونێ بۆ مە ئالۆزتر دکەتن و پاشتر دئێخیتن. بلا ل بیرا مە بیتن هەموو زۆرداری و ستەما دیرۆکێ ل مە کرین و ئەنفال و کێمیابارانکرن و هاتنا ڕژێما بەعسا فاشی و سەدامێ گۆڕ بگۆڕ و نوکە ژی تاخمێ دەولەتا ئیسلامیا داعشێ هەموو ژ پێدڤیاتیێن قۆناغێن دیرۆکی یێن ب دەولەتبوونا کوردستانێ، نە تنێ دخازیتن ئەم خوە ل بەر وان ئاستەنگا بگرین و ب هەر دوو دەستا سەرکردەیەکێ وەکو سەرۆک مەسعۆد بارزانی بلند بکەین دا ورەیا وی زێدەتر ژ ئه و چەندا هەی پترتر لێبهێتن و د گەهاندنا کەشتیا کوردستانیان دا بۆ کەنارێن ئارامیێ سەرکەفتی تر بیتن و گازندە و لۆمەهیێن نڤشێن ئاییندە نەئینینە سەر خوە چنکو ئەم ل هەمبەر وان بەرپرسیارین.
*بسپۆرێ پێداگۆگی و سایکۆلۆژیایێ/ زانینگەها زاخۆ.[1]
Kurdipedia is not responsible for the content of this item. We recorded it for archival purposes.
This item has been written in (کرمانجی) language, click on icon
to open the item in the original language!
ئەڤ بابەت ب زمانا (کرمانجی) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا
بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
This item has been viewed 865 times
Write your comment about this item!