Library Library
Search

Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!


Search Options





Advanced Search      Keyboard


Search
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
Tools
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Languages
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
My account
Sign In
Membership!
Forgot your password!
Search Send Tools Languages My account
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Sign In
Membership!
Forgot your password!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 About
 Random item!
 Terms of Use
 Kurdipedia Archivists
 Your feedback
 User Favorites
 Chronology of events
 Activities - Kurdipedia
 Help
New Item
Library
GEOPOLITICS, BORDERS, AND FEDERALISM: CHALLENGES FOR POST-WAR IRAQ
02-07-2024
Hazhar Kamala
Library
A Lingua Franca for Kurdish Populations
02-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Kurdistan’s Language “Problem”
02-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Violent Extremism in Mosul & the Kurdistan Region: Context, Drivers, and Public Perception
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Social Ecology
27-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN CITY GUIDE 2020
26-06-2024
Hazhar Kamala
Biography
Awni Yousef
26-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Learning from Sykes-Picot
25-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 520,243
Images 105,264
Books 19,565
Related files 98,156
Video 1,414
Library
The Future of Kirkuk: A Roa...
Library
Dialectics of struggle: cha...
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
Biography
Awni Yousef
Library
Social Ecology
لە قوتووی داخراودا
We are sorry for the banning of Kurdipedia in the north and east of the country by the Turkish and Persian invaders
Group: Articles | Articles language: کوردیی ناوەڕاست
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking item
Excellent
Very good
Average
Poor
Bad
Add to my favorites
Write your comment about this item!
Items history
Metadata
RSS
Search in Google for images related to the selected item!
Search in Google for selected item!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

لە قوتووی داخراودا

لە قوتووی داخراودا
$لە قوتووی داخراودا$
#سیروان ڕەحیم#

#19-11-2019#

بەردەوام پرسیارێک لەسەرمدایە:
$ئایا ئینگلیزەکان بۆچی ئێراقیان بەو شێوەیە درووستکرد؟$

پرسیارێکە تاکوو ئێستا وەڵامی تەواوی نییە. هەندێ وەڵام هەن لە بەڵگەکان و تۆمارەکانی دیرۆکدا نین. هەندێک شت هەن نانووسرێنەوە و هەڵناگیرێن. هەندێک وەڵام هەن، یەک جار و بە یەک چرپە لەنێوان بڕیاردەراندا دەدرکێن و ئیتر بۆ هەمیشە سەرچاوەکانیان بزر دەبن.

ئایا سەرزەمینێک خەڵکەکەی سەدان ساڵ بەوە قایل بووبێت داگیرکراوی عوسمانییەکان بێت، دەتوانێت یان خاوەنی ئەو خواستە و هەڵگری ئەو ویستەیە سەربەخۆ بێت؟ ئەدۆنیس لە دیدارێکدا دەپرسێت: ئاخر عوسمانییەکان خۆیان چی بوون، کولتوور، داهێنان و پەرجوویان چ بوو؟ وا عەرەبیان سەدان ساڵ ملکەچی خۆیان کرد؟

ئەدۆنیس بەردەوام دەبێت و دەڵێت: نرخی مرۆڤی ئێمەی عەرەب لەوێدا دەردەکەوێت کە چەند لە خوارە. کاتێک تەماشای ئەو مێژووە دەکەیت و دەبینیت عوسمانییەکان سەدان ساڵ عەرەبیان ئاژۆتووە، ئەودەم لە زۆر شتی خەمگین حاڵی دەبین.

ئایا بەڕاستی ئینگلیزەکان مەبەستیان بووە دۆزەخێک درووست بکەن؟ یان لە بۆچوون و لە ڕوانگەی ئەوانەوە سەرزەمینێک هەبووە کە دەشێت مرۆڤەکان، ئەو هەموو دەنگ و ڕەنگانە، هەروەها ئەو کولتوور و زمانە جیاوازانە، تێیدا شاد بن و پێکەوە وەکوو شەبەنگێکی نایاب لە ناوچەکەدا بدرەوشێنەوە؟

هێزەکانی ئەودەمی ڕۆژاوا، کە پێشەنگیان ئینگلیز بوو، دەبوو دەوڵەتی عوسمانی هەلاهەلا بکەن و ئەوەندەی بچووک بکەنەوە جارێکی تر بیر لە داگیرکردنی ڕۆما و ڤییەنا نەکاتەوە.

ئەوەی دەزانرێت و پاش سەد ساڵ بەڕوونی دێتە سەلماندن، ئینگلیزەکان لە ناوچەکەدا دەوڵەتی سەرکەوتوویان بنیات نەنا، ئێراق دیارترین نموونەی سەلماندنی ئەو سەرنەکەوتنەیە. ڕەنگبێ هۆکاری گرنگ، یان هەر نەبێت یەکێک لە هۆکارە گرنگەکان ئەو پاشخانی ژێردەستییە بێت، ژێردەستەی سەدان ساڵە و داگیرکراوی دەستی عوسمانییەکان. ئاخر یەکێک لەو شتانەی دەوڵەتی عوسمانی ئامانجی بووە بیکات، داماڵینی مرۆڤەکان بووە لە گیانی سەربەخۆیی و خۆبەڕێوەبردن، بە جۆرێک بۆ هەتاهەتایە گیرۆدەی ناوەندیان کردوون. ناوەندێکیش بەردەوام لەژێر پێی خۆیاندا بووە.

دەکرێت تەمەنی دەوڵەتداری لە ئێراقدا بەسەر سێ قۆناغدا پارڤە بکرێت. دامەزراندنی دەوڵەتەکە لە سەرەتاوە تاکوو ساڵی 1958. لەم قۆناغەدا ئینگلیزەکان دەوڵەتێک درووست دەکەن و مەبەستیانە بەهەر شێوەیەک بێت بیخەنە سەر پێ. تاکوو ساڵی 1958 کە ئەوان ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ لە ئێراقن، دەوڵەتەکە بەشێوەیەکی لەرزۆک پێڕەوکە دەبێت، بەڵام نابێت بە دەوڵەتێک سەربەخۆیانە بتوانێت هەنگاوی گەورە و درێژ باوێ.

لە قۆناغی دووەمدا کە بە کودەتای کۆمەڵێ ئەفسەر دەستپێدەکات و بەدەرکردنی ئینگلیز و پاشان بە خۆماڵیکردنی سامانی وەڵاتەکە کۆتایی بە وەرزێکی دێت، ئێراق ئیتر دەبێت بە شەڕگە و کوشتارگەیەکی گەورە، دەوڵەت لە دژی کورد، لە دژی چەپ، لە دژی هەموو جۆرە ڕکابەرێک و هەموو دەنگێکی نەخوازراو پەلامار دەدات و شەڕ هەڵدەگیرسێنێت. ئەفسەرەکان لە 10 ساڵدا نەک هەر ئەوانی تر، بەڵکوو وەکوو ئاش یەکتریش دەهاڕن. تاکوو بەعس دێت و دەستبەسەر هەموو بوارەکاندا دەگرێت، بەعس وەڵاتەکە لە بەڵایەکەوە دەداتە دەم بەڵایەکی تر و لە کارەساتێکەوە بەرەو کارەساتێکی تری دەبات.

ساڵی 2003 هێزەکانی ئەمەریکا دەگەنە ئەو کاولاشە و وەڵاتەکە لە چنگی بەعس دەردێنن.

ئێراقییەکان کە ساڵی 1958 بە چەپڵە ئینگلیزیان دەرکرد، ساڵی 2003 بە چەپڵە پێشوازی لە هێزەکانی ئەمەریکا دەکەن.
هێزەکانی ئەمەریکا بەغدایان لە چنگی جانەوەرئاسای بەعس دەرهێنا، بەڵام بەغدایان نایە دەست هەندێک کەس کە تینووی تۆڵە، تاسەی تاڵانی و خوازیاری دووبارەکردنەوەی هەمان ئەو شێوازە بوون کە بەعس دەیان ساڵ وەڵاتەکەی پێ بەڕێوەبرد.
ئێستایش کاتێک هەمووان گوێیان لە داخوازیی ڕوون و ڕاشکاوانەی شیعە دەبێت بۆ گۆڕینی سیستەمی بەڕێوەبردن، ئیتر مرۆڤ دەتوانێت گوێی لە دەنگدانەوەی ناخیشیان ببێت کە هەر لە سەرەتاوە چ مەبەستێکی تاریک و چ ئامانجێکی نادادپەروەرانەیان بووگە.

$دەستەکەوتەکانی دەوڵەتی ئێراق لە 100 ساڵی تەمەنیدا$

چوارەم دەوڵەتی بەرهەمهێنەر و شەشەم دەوڵەتی هەناردەکاری نەوت، خاوەنی سەرزەوینێکی دەوڵەمەند بە دارستان و کشتوکاڵ. لە چیای سەرکەشەوە بۆ دەشتایی پڕ پیت، لە ئاوەوە بۆ بیابانی پڕ ئەفسوون، لە زمان و کولتووری جیاواز و دەوڵەمەندەوە بۆ ئایین و ئایینزا ناسراوەکان، ڕاستییەکەی بەم هەموو سامانە ماکی و میناکییەوە ئێراق شوێنێکە دەکرا ببێت بە سویسرایەکی دڵبەر و نازدار. بەڵام نەبوو. بەداخەوە نایشبێت. چونکە ئاوەزێک کە بتوانێت لەو کەرەستە و لەو سامانە گرنگانە سویسرا پێکبێنێت، بوونی نییە.

پاش سەد ساڵ لە کارەسات، لە سەرنەکەتن و لە نووچدانی بەردەوام، شیعە دەیانەوێت (بە تەنیا) دەست بەسەر وەڵاتەکەدا بگرن. ئەوەی ئەوان دەیانەوێت هەمان ئەو خەونە زڕەی سوننەیە کە بەرهەمەکەی خوێنڕشتن، کوشتار و بەکاولاشکردنی ئێراق بوو.

جا هاتنەدی خەونی ئێستای شیعە و بوونی بە کاری کردە، هەر وەڵاتەکە لەمسەر بۆ ئەوسەر ڕەشپۆش ناکات، هەر وەڵاتەکە هەموو ناکات بە سیمای ڕیشداری مۆن و دزێو، هەر ئەوە نییە ببێت بە هەواری جبە و عەمامە، نەخێر وەڵاتەکە دەکەن بە قوتووی داخراو. دەیکەن بە دۆزەخێک بواری هەناسەدانی تێدا ناهێڵنەوە.

ئەو ئاوەزەی هێزێکی وەکوو حەشد درووست دەکات، سبەی بۆی بلوێ و چنگ لە ئێراق گیر بکات، حەشدی گەورەتر لە خەڵکی ئەو وەڵاتە درووست دەکات و شەڕی ناوەوە و دەرەوە لە یەک کاتدا بەرپا دەکات.

$ڕێگەدان بە درووستکردنی دەوڵەتی بەهێز$
درووستکردنی دەوڵەتێکی بەهێز یان بۆ چاوبەست یەکگرتوو لەم ئێراقە تێکشکاو، هەلاهەلا و داوەشاوەی ئێستا بە زیانی هەمووان تەواو دەبێت، بەر لە هەموو کەس بە زیانی کورد و شیعە. کولتووری بەڕێوەبردن و دەسەڵاتداری لە ئێراقدا وەهایە، کاتێک ناوەند هێزی بوو، یان پەلاماری پێکهاتەکانی ناوخۆ دەدات، ئەنفالیان دەکات و چ چەکێکی ترسناک لەبەردەست بێت لە دژیان بەکاری دەهێنێت، یاخود هێرشی دەرودراوسێ دەکات. یاخود هاوکات هەردوو ئەو تاوانانە پێکەوە دەکات.

ژیرێتییەکی گەورە ئێستا بکرێت، هەم لە ناوخۆی وەڵاتەکە، بەتایبەتی لە بەغدا، هەم دۆستەکانی ئێراق، ئەگەر دۆستی هەبێت، پێویست دەکات یار و یارمەتیدەر بن، بەشێوەیەکی شارستانی، بە شێوازێکی هاوچەرخ و دوور لە ڕک و نزیک لە تێگەیشتن، لەسەر کاولاشی ئێراقی ئێستا چەند دەوڵەتێک بنیات بنرێت. هەتا دەکرێت بیر لە درووستکردنی چەند دەوڵەتێک لەژێر یەک ساباتی زاگۆنی نێودەوڵەتی، پێکەوە ژیان و هاوکاریکردندا، بە یارمەتیدان و پشتگیری وەرگرتن لە ڕێکخراوی وەکوو نەتەوە یەکگرتووەکان، هێزگەلی کاریگەریی جیهان، نەک هێزەکانی ناوچەکە، ئەو کارە بکرێت.

ئێراق ئیتر بەشوێنێک گەیشتووە بنبەستە، ناتوانێت وەکوو یەک جەستەی ساخ بژی و بەردەوام بێت. پارچەکانی ئەو سەرزەمینە بە زۆرداری، بە کوشتن و وێرانکاری پێکەوە گرێنادرێن.

ئەم بۆچوونەم لە ڕوانگەی حەزی کەسی، لە بواری بەرژەوەندیی نەتەوەیی، لە مەیلی ئینفیساڵییەوە سەرچاوە ناگرێت، بەڵکوو لە خۆشەویستیم بۆ ژیانی ئێراقییەکان، لە خەمی قووڵمەوە بۆ ژیان و کەرامەتی مرۆڤەکان، لە نرخپێدانەوە بۆ ژیان و شوێنی نیشەجێبوون خۆی، سەرچاوە دەگرێت.

ئاخر لە ئێراق جەخار دەمێکی درێژە ژیان، کەرامەت و سەنگی مرۆڤەکان فڕێدراونەتە نێو گەمەیەکی ترسناکەوە. گەمەیەک تەنیا بە دابەشکردنی ئەو وەڵاتە کۆتایی دێت. [1]
This item has been written in (کوردیی ناوەڕاست) language, click on icon to open the item in the original language!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
This item has been viewed 227 times
HashTag
Sources
[1] Website | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی ڕووداو 19-11-2019
Linked items: 2
Biography
Dates & Events
Group: Articles
Publication date: 19-11-2019 (5 Year)
Cities: Erbil
Content category: Political Criticism
Content category: Politic
Content category: Investigation
Country - Province: South Kurdistan
Document Type: Original language
Language - Dialect: Kurdish - Sorani
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Item Quality: 99%
99%
Added by ( هومام تاهیر ) on 25-04-2023
This article has been reviewed and released by ( Ziryan Serchinari ) on 25-04-2023
This item recently updated by ( Rozhgar Kerkuki ) on: 06-04-2024
URL
This item according to Kurdipedia's Standards is not finalized yet!
This item has been viewed 227 times
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Biography
HIWA SALAM KHLID
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Articles
The Nightingale of Kurdistan; Hsan Zirak the legend (01-12-1920)-(25-06-1972)
Biography
Havin Al-Sindy
Biography
Ayub Nuri
Biography
Nurcan Baysal
Library
GEOPOLITICS, BORDERS, AND FEDERALISM: CHALLENGES FOR POST-WAR IRAQ
Articles
Drug Trafficking Dynamics Across Iraq and the Middle East: Trends and Responses
Biography
Abdullah Zeydan
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
Archaeological places
Cendera Bridge
Library
A Lingua Franca for Kurdish Populations
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Biography
Shilan Fuad Hussain
Archaeological places
Hassoun Caves
Biography
Antonio Negri
Biography
KHAIRY ADAM
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Library
Kurdistan’s Language “Problem”
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Biography
Jasmin Moghbeli
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946

Actual
Library
The Future of Kirkuk: A Roadmap for Resolving the Status of the Governorate
01-09-2015
Hawreh Bakhawan
The Future of Kirkuk: A Roadmap for Resolving the Status of the Governorate
Library
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
26-05-2024
Hazhar Kamala
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Ismail Mohamad Hassaf
Biography
Awni Yousef
26-06-2024
Hazhar Kamala
Awni Yousef
Library
Social Ecology
27-06-2024
Hazhar Kamala
Social Ecology
New Item
Library
GEOPOLITICS, BORDERS, AND FEDERALISM: CHALLENGES FOR POST-WAR IRAQ
02-07-2024
Hazhar Kamala
Library
A Lingua Franca for Kurdish Populations
02-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Kurdistan’s Language “Problem”
02-07-2024
Hazhar Kamala
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Violent Extremism in Mosul & the Kurdistan Region: Context, Drivers, and Public Perception
28-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Social Ecology
27-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN CITY GUIDE 2020
26-06-2024
Hazhar Kamala
Biography
Awni Yousef
26-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Learning from Sykes-Picot
25-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 520,243
Images 105,264
Books 19,565
Related files 98,156
Video 1,414
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Biography
HIWA SALAM KHLID
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Articles
The Nightingale of Kurdistan; Hsan Zirak the legend (01-12-1920)-(25-06-1972)
Biography
Havin Al-Sindy
Biography
Ayub Nuri
Biography
Nurcan Baysal
Library
GEOPOLITICS, BORDERS, AND FEDERALISM: CHALLENGES FOR POST-WAR IRAQ
Articles
Drug Trafficking Dynamics Across Iraq and the Middle East: Trends and Responses
Biography
Abdullah Zeydan
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Library
Ninewa: Initiative Mapping of Sustainable Returns & Stabilization Efforts
Archaeological places
Cendera Bridge
Library
A Lingua Franca for Kurdish Populations
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Library
Decentralisation in Iraq: Process, Progress & a New Tailor-Made Model
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Biography
Shilan Fuad Hussain
Archaeological places
Hassoun Caves
Biography
Antonio Negri
Biography
KHAIRY ADAM
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Library
Kurdistan’s Language “Problem”
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Biography
Jasmin Moghbeli
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Folders
Biography - People type - Caricaturist Biography - Gender - Male Biography - Language - Dialect - Kurdish - Sorani Biography - Place of Residence - Kurdistan Biography - Alive? - Yes (until of registration/modification of this record, this character was alive) Biography - Nation - Kurd Biography - Country of birth - South Kurdistan Articles - Content category - Kurdish Issue Articles - Content category - Politic Articles - Document Type - Original language

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Contact | CSS3 | HTML5

| Page generation time: 2.969 second(s)!