Library Library
Search

Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!


Search Options





Advanced Search      Keyboard


Search
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
Tools
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Languages
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
My account
Sign In
Membership!
Forgot your password!
Search Send Tools Languages My account
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Sign In
Membership!
Forgot your password!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 About
 Random item!
 Terms of Use
 Kurdipedia Archivists
 Your feedback
 User Favorites
 Chronology of events
 Activities - Kurdipedia
 Help
New Item
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Scars Etched on Memory
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN FROM TALES TO LEGENDS
11-06-2024
Hazhar Kamala
Library
“We Will Not Stop”: The Yazidis’ Visions on Transitional Justice
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
YAZIDI SURVIVORS IN GERMANY AND IRAQ’S REPARATION PRO- GRAMME: “I WANT FOR US TO HAVE A SHARE IN IRAQ”
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
WE CANNOT RETURN
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Your house is your homeland
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
THE EMIRATE Off ALEPPO
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
EMERGING LAND TENURE ISSUES AMONG DISPLACED YAZIDIS FROM SINJAR, IRAQ
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Aleppo
10-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 518,377
Images 105,305
Books 19,451
Related files 97,481
Video 1,394
Library
Revilution
Library
Political Communication the...
Articles
Kurdish fighters in Ukraine...
Library
Woman’s role in the Kurdish...
Library
Dialectics of struggle: cha...
Em hev du çiqas nas dikin
Kurdipedia has made information so easy! More than half a million records in your pocket due to your cell phones!
Group: Articles | Articles language: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking item
Excellent
Very good
Average
Poor
Bad
Add to my favorites
Write your comment about this item!
Items history
Metadata
RSS
Search in Google for images related to the selected item!
Search in Google for selected item!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Şoreş Reşî

Şoreş Reşî
=KTML_Bold=Em hev du çiqas nas dikin=KTML_End=
=KTML_Underline=Şoreş Reşî=KTML_End=
Di nivîsa berî vê de min qala dayikeka ji Sûra Amedê kiribû. Dayikê berî 40 salan ji min pirsîbû ku ”Li Konyayê jî kurd hene?” Rast e ku wê demê derfet kêm bûn lê êdî cîhan biçûk bûye, di roja îro de mirov dikarê bi pêlêkirineke înternetê, ji zana `google` gelek zanyariyan bi dest bixe. Rexmî vê jî dixwazim di vê nivîsê de `kurdên Konya`, `kurdên Haymana` yan `kurdên Anatoliya Navîn` bi we bidim nasandin ku em baştir ji hev du agahdar bibin.
Li rojhilatê çemê Sakarya gundekî bi navê Zirqan (ji êla zerikî ne) heye, gundekî biçûkî li ser girekî hişk, req û rût e. Yan jî li Yunaqê gundên canbegan yê li sinorê Afyonê hene. A ji wî xetî, sînorê kurdan ê li rojavayê Anatoliye dest pê dike. Bê guman hîn li rojavayê wir jî kurd hene lê dixwazim bêjim ku heger ji gundê Zirqan an yên canbegan bi peya yan bi hesp derkevî tu ye pê bi pê di nava gundên kurdan re heta Kurdistanê herî. Li bakurê Anatoliyê, li dora bajarên mîna Sakarya, Çankiri, Samsûn, Sînopê jî hinek kom û gundên kurdên Şêxbizinî yên ji hev dûr hene. Lê ji Çeltîk, Polatli, Haymanayê bigire heta Akşehîr û Aksarayê tu yê bikaribî gund bi gund, navçê bi navçê dîsa di nava kurdan re herî… Kurt û Kurmancî, li ve herêmê yan navênda Anatoliyê, piraniya nîştecihan kurd in. Dikarê bê gotin ku ji sedî 70 kurdên bi sê zaravayên kurdî diaxivin li wir hene; belê we şaş nexwand se zaravê! Li herêmê zaravê kurmancî, kurdakî/lekî/lorî/şêxbizinkî û kirmanckî/dimilî tê axaftin.
Koma kurdan a mezin kurmancîaxêv; piştre şêxbizinî û kirmanckîaxiv in. Şêxbizin piranî li dora Haymana û Polatliyê; kirmanckîaxêv li dora çiyayê Ekecîkê (Aksaray); li cihên din jî bi tevahî kurmancîaxêv dijîn. Kurmanc ji 300 gundan zêdetir, lek 33-36 û kirmanc jî di 16 gundan de belav dibin. Serhejmara şêniyên gundan zêde ye û mirov dikarê bibêje ku bi hesabekî navîn her yek hezar mal in. Texmînî serhejmar jî nêzikî du milyona ne. Heta roja îro jî kurdên li wir, bi zaravayên xwe deng dikin lê mixabin zimanê wan pir lawaz bûyê û gelek tirkî ketiyê nav.
Heta ku canbexşên netewa me derkevin meydanê, kurdên li Anatoliyê ji alî mamostê, esker û melayên pergalê ve sîstematik dihatin biçûkxistin. Her yekî ji aliyê xwe ve li dij wan êniyeka şerê derûnî vekiribû û dixwestin kurdbûna wan têxin gorên betonî.
Hinekan digotin: ”zimanê we ne ziman e” hinekan: ”Kurd bi dû/boç in” û hinekan jî bi riya ”guneh, ol û fermanên bimbarek” derûniya mirovan têk dibirin. Gelêk caran bûmê şahîd ku hevalên me li zanîngehan dixwendin bi dê û bavên xwe re gotinê: ”Bi kurdî deng mekin” an ”Bila cîranên min nizanin hûn kurd in!” Di saya bedelên giran de îro kurdên herêmê bi serbilindî xwedî li nasname, hebûn û zimanê xwe derdikevin.
Xelkê li herêmê jixwe, kurdên li Kurdistan û yên li cihên din jî dipirsin ku; kurd kêngî û çawa çûne navênda Anatoliyê? Helbet jê re bersiva dûr û direj pêwîst e… Heger mirov bêjê ku kurd di serdêma Xoriyan de li wir hebûn kes bi wê yekê bawer nake. Bêjim ku dora salên 1080’an li Kutahya, li 1165’an de jî li Konya, Kayserî, Kirşehîr, Enqere, Haymana û Polatliyê kurd hebûn, hûn ê bêjin va çi dibêje? Yan jî, yek îdîa bike ku kurdan mirîtiyên mîna: Germiyanî (1260), Qeremanî (1250), Menteşe (1261), Çandarî (candayî, 1291), Sor/Dulqadirî (1337), Remezanî û hwd damezirandine, dibe ku hinek kes navên eceb lê bikin… Ya herî balkeş jî heger bêjin kurdan mirîtiya Osmaniyan damezirandine! Dizanim ku hûn ê bêjin ew dîn bûye… Bi dîtina min van îdîayan aliyekî xwe yê rastî heye! Heger em pirsa berdewam bikin bêjin gelo kurd di salên 1480 an di serdêmên pişt ve de jî li Anatoliyê hebûn? Bersîva min a bibe: belê hebûn…
Di ve nivîsê de dixwazim bi kurtî be jî çarçova çûyîna dawî ya ber bi navênda Anatoliye xêz bikim. Hinek kes dibêjin ku ew ”Gawestiyan ne” gayên wan westiyan û li Anatoliyê mane; hinek jî dibêjin ketin dû pezên xwe û li wir man. Ev îdîana ne rast in. Rastî ew e ku bi zor û zilma osmaniyan li wir hatin bicihkirin û li ser vê gelek belge û ferman di arşîva osmaniyan de hene.
Dema kurdên niha li herêmê hatin bicihkirin, ew di nava pergala zendî û êlî/eşirî de bûn; di demên cuda de û ji cîhên cuda çûn. Dora salên 1500 an reşî û êlên bi wan re tevdigerin di navbera Semsûr/Meletî-Helebê de; yên di bin sîwana canbegan de li dora Gola Xwê û Qizilirmak; şêxbizinî sala 1539 an de li Kastamonû û Erzirûm û di sala 1600 an de li Çorum ê; têrikî, mirdêsî, sewêdî, şêxikî, dimilî (1522) li dora Amadê; sinemilî li dora Mereş-Edenê koçber û nivkoçber dijîn. Helbet di bin sîwana her zendeka kurd de bi dehan êl û serhejmareke wan a pir mezin hebû. Hinek ji wan 80, hinek 40 hezar malbat bûn…
Osmaniyan zend û êlên kurd ji bo xwe wek xeter didîtin, dixwestin wan belav bikin; ji wan bacê û eskeran bigrin; li sinorên xwe bi ereban re bi cih bikin ku dawî li talan-êrîşa wan bînin. Ji bo zenda reşiya ya li Semsûrê, di sala 1692’an de ferman derxistin ku ew li Reqa, Hema û Humsê bi cih bibin.
Di sala 1695’an de bo canbegan û piştre jî ji zend û êlên din re ferman hatin derxistin. Bi gelêk lîstikan êl li wan herêman bi cih kirin. Lê reşî û êlên li dora wan di sala 1698’an de vegerîn Torosan. Dewletê li cihên stratejîk `derbend` an cerdewan bi cih kiribûn ku kurd venegerin. Li çiyayê Torosan bi dewletê re sê mehan şer kirin û di dawî de kurd têk çûn. Di vî şerî de reşiyên nîştecih jî ji neçarî alîkariya dewletê kiribûn. Xeftan li 30 serokên êlan kirin, ew li ser keran di nava xelkê de gerandin û piştre jî serê wan jê kirin! Hinek gelî ji serê kurdan tiji kirin… Lê gotin: `hûn dikarin encax herin çola Anatoliyê` û ew jî neçar çûn. Dema hatin şêxbizin/lek jî bi wan re bûn û di sala 1721’an de beşek jê di navbera Îznîk û Sapancê de bi cih kirin. Sala 1779’an dimilî li Ekecîkê bi cih kirin; 1715’an de jî canbeg vegerîn navênda Anatoliyê û ji Cîhanbeylî bigire heta Çeltîkê bi cih bûn. Di salên 1862/65’an de jî êlên li dora sinemiliyan li Sariz û Pinarbaşi ye bi cih kirin.
Li Kesîkkoprû ya Enqerê derbend (meqerê cerdevanan) hatibû dirûst kirin ku kurd dîsa venegerin Kurdistanê. Kurdên li herêmê di navbera salên 1698-1830’an di navbera Sêwas-Enqerê de koçber jiyan û piştre xani çêkirin û bi cih bûn.[1]
This item has been written in (Kurmancî - Kurdîy Serû) language, click on icon to open the item in the original language!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
This item has been viewed 421 times
HashTag
Sources
[1] Website | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://xwebun1.org/ - 23-06-2023
Linked items: 4
Group: Articles
Articles language: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 31-12-2020 (4 Year)
Content category: Kurdish Issue
Content category: Biography
Country - Province: North Kurdistan
Document Type: Original language
Language - Dialect: Kurdish - Kurmanji - Latin
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Item Quality: 99%
99%
Added by ( ئەڤین تەیفوور ) on 23-06-2023
This article has been reviewed and released by ( Sara Kamela ) on 27-06-2023
This item recently updated by ( Sara Kamela ) on: 27-06-2023
URL
This item according to Kurdipedia's Standards is not finalized yet!
This item has been viewed 421 times
Attached files - Version
Type Version Editor Name
Photo file 1.0.15 KB 23-06-2023 ئەڤین تەیفوورئـ.ت.
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Biography
KHAIRY ADAM
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Biography
HIWA SALAM KHLID
Archaeological places
Hassoun Caves
Articles
The Fictive Archive: Kurdish Filmmaking in Turkey
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
Ayub Nuri
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Library
YAZIDI SURVIVORS IN GERMANY AND IRAQ’S REPARATION PRO- GRAMME: “I WANT FOR US TO HAVE A SHARE IN IRAQ”
Biography
Abdullah Zeydan
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Biography
Jasmin Moghbeli
Biography
Havin Al-Sindy
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Archaeological places
Cendera Bridge
Biography
Nurcan Baysal
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
Shilan Fuad Hussain
Library
“We Will Not Stop”: The Yazidis’ Visions on Transitional Justice
Biography
Antonio Negri
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Image and Description
Yezidi boys 1912
Library
MARDİN FROM TALES TO LEGENDS
Library
Syria: Scars Etched on Memory

Actual
Library
Revilution
17-12-2020
Hawreh Bakhawan
Revilution
Library
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
08-05-2022
Rapar Osman Uzery
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
Articles
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
25-07-2023
Hazhar Kamala
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
Library
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
25-04-2024
Hazhar Kamala
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
Library
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
26-05-2024
Hazhar Kamala
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
New Item
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Syria: Scars Etched on Memory
12-06-2024
Hazhar Kamala
Library
MARDİN FROM TALES TO LEGENDS
11-06-2024
Hazhar Kamala
Library
“We Will Not Stop”: The Yazidis’ Visions on Transitional Justice
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
YAZIDI SURVIVORS IN GERMANY AND IRAQ’S REPARATION PRO- GRAMME: “I WANT FOR US TO HAVE A SHARE IN IRAQ”
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
WE CANNOT RETURN
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Your house is your homeland
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
THE EMIRATE Off ALEPPO
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
EMERGING LAND TENURE ISSUES AMONG DISPLACED YAZIDIS FROM SINJAR, IRAQ
10-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Aleppo
10-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 518,377
Images 105,305
Books 19,451
Related files 97,481
Video 1,394
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Biography
KHAIRY ADAM
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Biography
HIWA SALAM KHLID
Archaeological places
Hassoun Caves
Articles
The Fictive Archive: Kurdish Filmmaking in Turkey
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
Ayub Nuri
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Library
YAZIDI SURVIVORS IN GERMANY AND IRAQ’S REPARATION PRO- GRAMME: “I WANT FOR US TO HAVE A SHARE IN IRAQ”
Biography
Abdullah Zeydan
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Biography
Jasmin Moghbeli
Biography
Havin Al-Sindy
Library
Syria: Role of International Agreements in Forced Displacement (1)
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Archaeological places
Cendera Bridge
Biography
Nurcan Baysal
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
Shilan Fuad Hussain
Library
“We Will Not Stop”: The Yazidis’ Visions on Transitional Justice
Biography
Antonio Negri
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Image and Description
Yezidi boys 1912
Library
MARDİN FROM TALES TO LEGENDS
Library
Syria: Scars Etched on Memory
Folders
Biography - People type - Artist Biography - Gender - Male Biography - Language - Dialect - Kurdish - Sorani Biography - Place of Residence - Kurdistan Biography - Alive? - Yes (until of registration/modification of this record, this character was alive) Biography - Nation - Kurd Biography - Country of birth - South Kurdistan Articles - Content category - Political Criticism Articles - Content category - Report Articles - Country - Province - North Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contact | CSS3 | HTML5

| Page generation time: 0.516 second(s)!