کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: سەڎ و دەهەمە
نویستەی: #هاوڕێ باخەوان#
ساڵەو (1746ز): ئەچی ساڵېنە مەلا عەبدوڵڵای بێتوشی شاعېر ئامان دنیاوە. هەر ئەچی ساڵېنە نویسەر و شاعېر شېخ حوسێنی مەولاناوا کوشېیان. پێمانو ئەرزەڕۆمی یەکەمی میانو ئێران و عوسمانییەکانە بەسیان.
سالەو (1747ز): سلێمان پاشا ئەچی ساڵېنە بېیەن بە میرو بابانی. نادرشا ئەچی ساڵېنە هېرشش کەردەن پەی سەرو کوردەکانو خوراسانی. تاریخو (19-06- 1747ز) نادرشاو ئەفشاری کوشېیان جە وەختو هېرش کەردەیشەنە پەی سەرو کوردەکا خوراسانی، باری سیاسی ئێرانی شېویانو زەندییەکۍ دەسشان گېرتەن ملو فەرمانڕەوایی ئێرانیرە.
ساڵەو (1748ز): شەریف خانو هەکاری شاعېر، ئەچی ساڵېنە کۊچی دمایینش کەردەن. هەم شەریف خانو چۆڵەمێرگی شاعېر، دلۍ شارو چۆڵەمێرگی سەرینینە کۊچی دمایینش کەردەن.
ساڵەو (1749ز): سەلیم پاشا هەمدیسان چی ساڵېنە بېیەنۆ بە میرو بابانی.
سالەو (1750ز): چن تۊمارێ دلۍ تۊمارگاو شۊنەوارئەشناسەکانە پەی ئېمە مەنېنێ کە تاریخشان مەگېڵۊوە پەی ئی ساڵۍ:
عوسمان پاشاو بابانی دمای ئانەی جە سوڵتانی عوسمانی یاخی مەبۊن، ماوێ دلۍ کەشو (ئاوەگرد)ینە مەنەنۆ.
کۊچی دمایینو میر ئەحمەڎ بەگو زەنگەنەی.
فەرمانڕەوایی کەریم خانو زەندی سەرو تەختو ئێرانیۆ.
سڵێمان پاشا، هەمدیس بیەنۆ بە میرو بابانی و سەردەمو ئاڎیینە ناوچەکانو زەنگەباد، مەندەلی، بەدرە و جەسان، بەشێ بیېنۍ جە میرنشینەکەی، هەر جە سەردەمو ئېڎیینە بېیەن کە نەوەشی چەمەقووڵە (تاعون)ە گۆرەکەی دلۍ کوردەسانینە وەڵابېیەنۆ.[1]