Library Library
Search

Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!


Search Options





Advanced Search      Keyboard


Search
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
Tools
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Languages
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
My account
Sign In
Membership!
Forgot your password!
Search Send Tools Languages My account
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Sign In
Membership!
Forgot your password!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 About
 Random item!
 Terms of Use
 Kurdipedia Archivists
 Your feedback
 User Favorites
 Chronology of events
 Activities - Kurdipedia
 Help
New Item
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
24-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
23-06-2024
Rapar Osman Uzery
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
STABILIZATION AND DEMOCRATIZATION OF IRAQ A STRATEGIC ANALYSIS OF THE CONSTITUTION-BUILDING PROCESS
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
THE FUTURE OF IRAQI KURDISTAN: THE ”ISLAMIC STATE” AS A CATALYST FOR INDEPENDENCE?
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Nation Building and Genocide As Civilising and De- civilising processes
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The Future of Kirkuk: T HE REFERENDUM AND ITS POTENTIAL I MPACT ON D ISPLACEMENT
18-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 519,047
Images 104,924
Books 19,350
Related files 97,687
Video 1,402
Library
Political Communication the...
Articles
Kurdish fighters in Ukraine...
Library
Woman’s role in the Kurdish...
Library
Dialectics of struggle: cha...
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat-4
Our goal is to have our own national database like any other nation.
Group: Articles | Articles language: Türkçe
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking item
Excellent
Very good
Average
Poor
Bad
Add to my favorites
Write your comment about this item!
Items history
Metadata
RSS
Search in Google for images related to the selected item!
Search in Google for selected item!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat-4

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden Mevlanzade Rıfat-4
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) Sürgün Listesinden #Mewlanzade Rifat Beg# -4
Yazma ve Hazırlık: #Seîd Veroj#

(#22-10-1918# )’de Mevlanzade Rıfat’ın başkanı olduğu ve Emin Âli Bedirhan, Mazlûm Bey (gazeteci), Mehmet Faik Bey (tüccardan), Ragıp Bey (Müdafaa gazetesi sahibi) ve Babanzade Aziz Bey’in kurucuları(1) arasında olduğu Radikal Avam Fırkası (RAF) kurulur. Geçen yazıda da belirtiğimiz gibi, RAF’ın yayın organı olarak da 26 Ekim 1918’de İnkılab-ı Beşer adlı bir gazete yayınlamaya başlamışlar. Adı geçen gazete kısa bir sürede kapatıldıktan sonra da, 17 Kanun-i Sani 1919’da Hukuk-u Beşer gazetesini yayınlamaya başlamışlar. Bu yayınları çıkartmanın iki temel amacı vardı; birincisi, mevcut gazetelerin çoğunluğu hükümet taraftarı yayınlar olduğu için halkın sorunlarını dile getirmediğini ve ikinci olarak da, Radikal Avam Fırkası”nın (Radikal Halk Partisi’nin) fikirlerini yaymak için çıkartıldığı belirtilmektedir. O zaman “İstanbul’da ve taşrada birçok gazeteler çıkıyor fakat bun­ların arasında esaslı bir fark yok. Çünkü hiçbirisi de muay­yen [belirli, belirlenmiş] bir yöntem takip etmiyor. Bunlar daha ziyade hükümetçi birer gazetedir ve halkın bu sıralarda bazı gazeteler için söylediği gibi, “kimin arabasına binerse onun türküsünü söyler” esasından ayrılmıyorlardı. Bu yöntem hiç doğru değildir. Gazetelerin çeşitliliği ancak fikirlerin çe­şitliliğiyle ifade etmeğe kabildir. Fikirler ise, belirlenmiş ve muntazam yöntemlerde olabilir. Gazetemiz, hadi­seleri bu görüşle tetkik edecek ve bu suretle “Radikal Avam” fikirlerini de kapsayacaktır.”(2)
RAF’nın nizamnamesinden öyle anlaşılmaktadır ki parti dönemin yaygın siyasi akımı olan “ittihadı-ı Osmani”yi savunmakla birlikte “milliyet prensipleri” dairesinde bir idare oluşturmayı hedeflemiş. “Devlet-i âliyenin temamiyet-i mülkiyesini son derecede gözetmek ve bütün aksamının ittihadına halel gelmemek şartile “milliyet prensipleri” dairesinde idaresini temin eylemek.”(3)
RAF’ın yayın organı olan İnkılab-ı Beşer gazetesinin birinci sayısında “Radikal Avam Mesleği” amaç ve ilkelerine dair şöyle bir açıklama yapılmış: Mevcut hükümet idari bir yönteme sahip değildir. Fakat artık diri dirlik devam edemeyecektir. Her millet ve bilhassa beşeriyet, esaslı bir şekil almak mecburiyetinde bulunuyor. Muntazam ve açık yöntem­lerle çalışmak mecburiyeti vardır. Biz hayatta en doğru ve bü­tün insanlık hukukunu kapsayacak, milletlere refah ve saadet temin edecek yöntemin “Radikal Avam” nazariyat idariyesi olduğunu kabul ediyoruz ve hükümet idaresinde, siyasette, iktisatta, ticarette, hukukta, seçim hakkında, kadın hukukun­da, maarifte, terbiyede ve hayatın bütün safhalarında “Radi­kal Avam” esaslarının tatbikini öngörüyoruz.”(4) Mevcut idare şekline ve yönetime karşı olmayı, Avrupa’dakilerin bir taklidinden ibaret olmadığını. “Toplumsal hayatın gerektirdiği esaslar dahilinde ha­reket ederek, genel sosyalizmle birleşmek gibi bir hususiyeti kapsadığını belirtmektedir. İşte mesleğin asıl kuvveti de buradadır. Avam tabiriyle ifade ettiğimiz demokrasi, bizim memlekette yanlış bir telakkiye [anlayışa] uğramıştır. Birçok­ları bizim tamamıyla demokrat bir idareye sahip olduğumu­zu iddia ediyor ki bu doğru değildir. “Demokrasi; yalnız millet fertlerinin hükümet teşkil etmesi değildir. Bu kanaat doğru değil, kolay malumat­tan ibarettir. Çünkü bizdeki idari şekil bir monopol sendikası­dır ki aristokrasinin yolunu takip eder. İşte şimdiki felaketin asıl sebepleri buradadır. Demokrasi; bütün kuvva-yı milliye­nin hükümet idaresine müdahalesi ve hükümet idaresinden temin edilecek menfaatlerin de bütün millete eşit taksimidir. Bu suretle saltanat idaresinin keyfi, aristokrasinin infirad [tek olma], liberalizmin inhisar [monopol] idareleriyle doğan fe­laketlerin önüne geçilebilir. Bu üç idare çeşidi dünyanın her tarafında iflas etmiştir.”(5)
Burada RAF’ın programını bir bütün olarak değerlendirmek elbette mümkün değildir. Belki de bunun için birkaç bölüm yazı daha gerekir ve o ayrıntıya girmeyeceğim. Ancak genel olarak o zaman da ve bugün de gündemde olan Osmanlı bünyesindeki unsurlar (milletler) sorununa dair yaklaşımı ve tüzüğünde özellikle vurgu yapılan “milliyet prensipleri”yle neyi kastettiği, ilan edilen beyannamede yapılan açıklamayla, dönemin “İttihad-ı Osmani” ya da “Ümmetçilik” siyasetini savunan partilerden oldukça farklı bir yaklaşım ortaya konulmuştur. “İnsanlığın emelleri, milletlerin sükûn ve huzuru değil mi­dir? Biz bu huzuru ihlal etmemek için ne yapıyoruz Arapla­rı, Ermenileri, Rumları, Yahudileri, Kürdleri ve Türkleri bir sosyal aile halinde toplamak, aynı hak ve hâkimiyet ile un­surlar arasında genel kardeşliği tesise çalışmak ve bunun için de çoğunluk-azınlık hâkimiyeti esaslarını derhal kabul ve ilan eylemek lazım gelmez mi? Unsurların nüfus sayısıyla uygun bir hâkimiyetin gerçekleşmesi için hazırlanacak ve dü­zenlenecek maddeler, Anayasa’nın içine ve memurların seçim ve teşkilat kanunları arasına dâhil olunmalıdır.”(6) İkinci önemli bir nokta ise, kadın hukukuna dair yaklaşımıdır. Bu konuda, sıralanan çözüm önerilerinin birinci ve beşinci maddesinde: Cins ve mezhep farkı olmaksızın her kes eşittir. Hü­kümetin münferit bir milli şekli ve milleti mümtaza [seçkin millet] kaydı yoktur… Kadınların erkeklerle aynı hukuka sahip olmaları ve evlilik boşanma meselelerinde eşit hukukun kabulü hakkında bir kanun yayınlanarak ve bu suretle ayrı ayrı kadın ve erkek hukuku kalmayacaktır.(7)
RAF’ın kuruluşundan yaklaşık iki aylık bir müddet sonra da 17 Kanun-i Evvel 1334’te (#17-12-1918# ’de) Seyyid Abdülkadir başkanlığında Kürdistan Teali Cemiyeti (KTC) kurulur. Seyyid Abdülkadir ve arkadaşlarının girişimleriyle Mevlanzade Rıfat ve M. Emin Âlî Bedirhan ikna edilerek KTC’ne katılmaları sağlanır. Kendi deyişiyle Mevlanzade Rıfat KTC’nin merkez yönetiminde yer alır.(8)
Kaynak: https://rudaw.net/turkish/opinion/28012024

(1) Tarık Zafer Tunaya, Türkiye’de Siyasal Partiler, Cilt-2, Mütareke Dönemi, İletişim Yayınları, 4. Baskı, İstanbul, 2010, s. 105
(2) Radikal Avam Mesleği, İnkılab-ı Beşer, no: 1, 26 Teşrini Evvel 1918
(3) Tarık Zafer Tunaya, A.g.e., s. 107
(4) Radikal Avam Mesleği, İnkılab-ı Beşer, no: 1, 26 Teşrini Evvel 1918
(5) İnkılab-ı Beşer, Radikal Avam Mesleği, no: 1, 26 Teşrini Evvel 1918
(6) “Radikal Avam” Fırkasının Beyannamesi, Serbestî, no: 176, 16 Kanun-i Evvel 1918, s. 1
(7) İnkılab-ı Beşer, Radikal Avam Mesleği, no: 1, 26 Teşrini Evvel 1918
(8) Mevlanzâde Rifat; Türkiye İnkılabının İçyüzü, Pınar yayınları. İstanbul, 2000, s. 270
[1]
This item has been written in (Türkçe) language, click on icon to open the item in the original language!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
This item has been viewed 33 times
HashTag
Sources
[1] Website | Türkçe | https://kovarabir.com/ 14-05-2024
Linked items: 9
Group: Articles
Articles language: Türkçe
Publication date: 30-01-2024 (0 Year)
Cities: Istanbul
Content category: Kurdish Issue
Content category: Media
Content category: Politic
Country - Province: Turkey
Document Type: Original language
Language - Dialect: Turkish
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Item Quality: 99%
99%
Added by ( Rapar Osman Uzery ) on 14-05-2024
This article has been reviewed and released by ( Sara Kamela ) on 14-05-2024
This item recently updated by ( Sara Kamela ) on: 14-05-2024
URL
This item according to Kurdipedia's Standards is not finalized yet!
This item has been viewed 33 times
Attached files - Version
Type Version Editor Name
Photo file 1.0.1195 KB 14-05-2024 Rapar Osman UzeryR.O.U.
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Jasmin Moghbeli
Biography
Havin Al-Sindy
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Archaeological places
Hassoun Caves
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
Biography
Nurcan Baysal
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Biography
KHAIRY ADAM
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
Biography
Abdullah Zeydan
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab
Biography
Ayub Nuri
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
Shilan Fuad Hussain
Archaeological places
Cendera Bridge
Biography
Antonio Negri
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Biography
HIWA SALAM KHLID

Actual
Library
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
08-05-2022
Rapar Osman Uzery
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
Articles
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
25-07-2023
Hazhar Kamala
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
Library
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
25-04-2024
Hazhar Kamala
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
Library
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
26-05-2024
Hazhar Kamala
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Ismail Mohamad Hassaf
New Item
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
24-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
23-06-2024
Rapar Osman Uzery
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
STABILIZATION AND DEMOCRATIZATION OF IRAQ A STRATEGIC ANALYSIS OF THE CONSTITUTION-BUILDING PROCESS
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
THE FUTURE OF IRAQI KURDISTAN: THE ”ISLAMIC STATE” AS A CATALYST FOR INDEPENDENCE?
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Nation Building and Genocide As Civilising and De- civilising processes
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The Future of Kirkuk: T HE REFERENDUM AND ITS POTENTIAL I MPACT ON D ISPLACEMENT
18-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 519,047
Images 104,924
Books 19,350
Related files 97,687
Video 1,402
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Biography
Jasmin Moghbeli
Biography
Havin Al-Sindy
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Archaeological places
Hassoun Caves
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
Biography
Nurcan Baysal
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Biography
KHAIRY ADAM
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
Biography
Abdullah Zeydan
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab
Biography
Ayub Nuri
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Biography
Shilan Fuad Hussain
Archaeological places
Cendera Bridge
Biography
Antonio Negri
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Biography
HIWA SALAM KHLID
Folders
Biography - Gender - Male Biography - Gender - Female Biography - Nation - Kurd Articles - Country - Province - Former Soviet Union Documents - Country - Province - Outside Articles - Country - Province - Kurdistan Biography - People type - Poet Biography - People type - Writer Biography - People type - Singer Biography - People type - Athlete

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contact | CSS3 | HTML5

| Page generation time: 0.844 second(s)!