Library Library
Search

Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!


Search Options





Advanced Search      Keyboard


Search
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
Tools
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Languages
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
My account
Sign In
Membership!
Forgot your password!
Search Send Tools Languages My account
Advanced Search
Library
Kurdish names
Chronology of events
Sources
History
User Favorites
Activities
Search Help?
Publication
Video
Classifications
Random item!
Send Article
Send Image
Survey
Your feedback
Contact
What kind of information do we need!
Standards
Terms of Use
Item Quality
About
Kurdipedia Archivists
Articles about us!
Add Kurdipedia to your website
Add / Delete Email
Visitors statistics
Item statistics
Fonts Converter
Calendars Converter
Spell Check
Languages and dialects of the pages
Keyboard
Handy links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Sign In
Membership!
Forgot your password!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 About
 Random item!
 Terms of Use
 Kurdipedia Archivists
 Your feedback
 User Favorites
 Chronology of events
 Activities - Kurdipedia
 Help
New Item
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
24-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
23-06-2024
Rapar Osman Uzery
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
STABILIZATION AND DEMOCRATIZATION OF IRAQ A STRATEGIC ANALYSIS OF THE CONSTITUTION-BUILDING PROCESS
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
THE FUTURE OF IRAQI KURDISTAN: THE ”ISLAMIC STATE” AS A CATALYST FOR INDEPENDENCE?
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Nation Building and Genocide As Civilising and De- civilising processes
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The Future of Kirkuk: T HE REFERENDUM AND ITS POTENTIAL I MPACT ON D ISPLACEMENT
18-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 519,052
Images 104,931
Books 19,354
Related files 97,693
Video 1,402
Library
Political Communication the...
Articles
Kurdish fighters in Ukraine...
Library
Woman’s role in the Kurdish...
Library
Dialectics of struggle: cha...
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) sürgün listesinden Mevlanzade Rıfat-5
Kurdipedia is not a court, it prepares data for research and fact finding.
Group: Articles | Articles language: Türkçe
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Ranking item
Excellent
Very good
Average
Poor
Bad
Add to my favorites
Write your comment about this item!
Items history
Metadata
RSS
Search in Google for images related to the selected item!
Search in Google for selected item!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) sürgün listesinden Mevlanzade Rıfat-5

Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) sürgün listesinden Mevlanzade Rıfat-5
Cumhuriyet’in (Yüzellilikler) sürgün listesinden #Mewlanzade Rifat Beg# -5
Yazma ve Hazırlık: #Seîd Veroj#

Mevlanzade Rıfat gibi bir şahsiyetin Kürdistan Teali Cemiyeti’nde yar alması, o günün İttihat ve Terakkicileri ve ondan sonra da Kemalistleri oldukça rahatsız etmiştir. Şaduman Halıcı, bu rahatsızlığını Mütareke Döneminin İşbirlikçileri Yüzellilik Gazeteciler kitabında, “Kişisel ve etnik çıkarlarını İngiliz çıkarlarıyla bütünleştiren Mevlanzade Rıfat, düşünceden eyleme de geçti. Bağımsız Kürdistan için fiilen çalışmaya başladı.”(1) şeklinde belirtiyor.
Mevlanzade Rıfat, KTC yönetiminde yer aldıktan sonra, Serbestî gazetesi, 9 Kanun-i Evvel (Aralık) 1918’de Mevlanzade Rıfat’ın sorumlu müdürlüğünde yeniden yayına başlar. Bu dönemde Serbestî, KTC’nin amaçlarına paralel bir yayın politikası izlemektedir. Serbestî’nin baş editörü M. Rıfat ve yardımcı editör de Celadet Bedirhan’dır. İBV yayınlarında çıkan Mevlanzade Rıfat û Serbestî adlı kitabımda, bu dönemi Serbestî’nin üçüncü dönemi olarak adlandırmıştım.
Ta o zamandan beri Kürdistan Teali Cemiyeti bünyesindeki aktif çalışmaları nedeniyle İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne yakın gazete ve dergilerde, M. Rıfat’ı yıpratma amaçlı asılsız haberler yayımlanmış. KTC’ne bağlı yayın organları ve Serbestî gazetesi de, gerek KTC ve faaliyetlerine yönelik gerekse de M. Rıfat’ın şahsına yönelik İttihatçı Kemalistlerin asılsız karşıt propagandalarını her seferinde teşhir etmişler.
Kemalistlerin Mevlanzade Rıfat’a gösterdikleri tepkinin en önemli iki nedeni: birincisi, İttihat ve Terakki Cemiyeti ve daha sonra da onun bir türevi olan Kemalist hareketle ilgili amasız ve fakatsız net duruşu; ikinci bir neden ise, Ermeni aydınları ve Ermeni hareketiyle olan ilişkisi, Ermeni Tehcirine dair yazdıkları ve yaklaşımdır.
Mevlanzade Rıfat KTC’de yer aldıktan hemen sonra, İttihatçı ve Kemalistlere yakın İdareyi Milliye ve Albayrak gazeteleri, “Elazığ Valisi Ali Galip Olayı” vesilesiyle Mevlanzade’ye karşı asılsız propagandalarına başlamışlar. Bu asılsız propagandalar, Kürdistan Teali Cemiyeti tarafından yayımlanan bir tekziple çok açık bir şekilde teşhir edilmektedir. “İdareyi Milliye ve Albayrak gazetelerinde yer almış Malatya vakası namında vukua gelen bir hadisenin cereyanından bahseden beyanname, hakikatleri tahrif ile Kürdler hakkında bazı isnatlarda bulunduğundan, yapılan isnatları kemali nefretle reddeder ve Kürdlerden hiç kimsenin Elaziz valisi Ali Galip Beyin harekâtına iştirak etmediğini beyan eyleriz. İdari heyetimiz azasından Mevlanzade Rıfat Bey, Mütarekeden beri İstanbul’u terk etmemiştir.”(2)
M. Rıfat, İttihatçılar ile onların devamı niteliğinde olan çevrelerinin bu ve benzeri asılsız iddialarına karşı şöyle değerlendirmede bulunur: “Biz bugünlerde başlayan yeni cereyanlardan (olaylardan), memleketi yıkan ve koca Osmanlı İmparatorluğu’nu viran eden İttihat ve Terakki musibetinin yeni bir kisve ile zuhuruna (oluşumuna) çalışanlara karşı durmak istiyoruz.”(3)
Aslında dünden bugüne İttihatçılar ve Kemalistlerin, M. Rıfat ve diğer milliyetçi Kürd şahsiyetlerine iftiralar atıp itibarsızlaştırmak istemelerinin nedeni, geçmişten beri gelen bu muhalif duruşu, ulusal kimlik temelinden örgütlenme ve yaklaşımlarından kaynaklanıyor.
İttihatçıların, Kürd milli cemiyetleri ve yönetici kadroların örgütlemesini kırmak ve halk arasında itibarsızlaştırmak için kullandığı yöntemlerden biri de, kendini merkeze koyarak kavramlar üzerinden manipülasyon yapmaktır. Mütareke sonrasında en sık kullandıkları kavramlar “din”, “ümmet”, “milliyet” ve “milliyetperverlik” kavramları olmuştur.
Kendilerini “milliyetperver” ve ötekilerini de milliyetperver olmayanlar olarak tanımlayıp itibarsızlaştırmak istemişler. Mevlanzade Rıfat gibi KTC üyesi olan, cemiyete bağlı olarak yayımlanan “Kurdistan” dergisinin imtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü olan Mehmed Mihri, bir yazısında bu suçlamaları ve sahte “milliyetperverlere” şöyle cevap vermiştir: “Mazlum, biçare, bedbaht, safdil ve cahil Osmanlıları Almanlara satma ve dolayısıyla bu biçare kitleyi binlerce felaketlere sevk, ölüme mahkum, hal ve canlarını paymal etmiş (çiğnetmiş) ve halihazırda bile mel’un prensiplerini takip etmekte olan bedasıl, pedersiz, serseri, menfaatperest türedilere milliyetperver söylemek son derece sebebi hayret ve taaccüp (şaşkınlık) yeridir.
Meşrutiyetimizin başlangıcından bugünlere kadar hatıra ve hayale gelmeyecek, tasavvur ve tevehhüm (kuruntuya düşme) dairesine girmeyecek cinayetler, suçlar, facialar ve kötü işleri irtikap etmiş olan bir lanetli güruha milliyetperver vasfını bahşetmek zerre kadar hak ve hakikate muvafık olamayacağı aşikar olduğu gibi, bu memleket ve milletle alakadar olan bütün alemi cuz’i (azıcık) bir şahsi menfaate feda eyleyen; vicdan, seviye, din, diyanet ve insani duygulardan mahrum olan, yerel halka binlerce tezvir, desiseler, hileler, yalan, işkence, idam, sürgün, tağrip, yağma ve talanla iğfal (aldatma) ve korkutan, Yıldız yağmasından itibaren Maraş hadiselerine kadar yüzlerce kisve ile binlerce fesat ve ifsatları yapan, Osmanlı Devleti gibi muhtelif unsur ve kavimlerden oluşan bir devletle yalnız gayrı Müslim unsurları değil “Arap, Kürd, Arnavut” gibi bütün İslami unsurları da rencide ve dilhun (gönül yaralama) etmekle devletin tefrik ve teferrukuna (ayrılma ve dağılmasına) neden olanlara milliyetperver söylemek elbette doğru olamaz…
Milliyetperverlik perdesi altında binlerce dolapları çeviren, hesapsız felaketlere zemin hazırlamış ve etmekte olan cani ve suçlu milliyetperverlerin te’dip ve tenkili (cezalandırma ve uzaklaştırma) ve harap olmuş vatanı, biçare ve bitab (bitkin) milleti hile ve desise tuzaklarından kurtarmak insaniyetkarane, asilane, her insaflı ve mütefekkirce memduh (övülecek) pür bir bereket ve bir harekettir.”(4)
Tekrardan asıl konuya dönersek, M. Rıfat bir taraftan yayın faaliyetini sürdürürken diğer taraftan da siyasi çalışmaların ve girişimlerin merkezinde bulunmuş. KTC yöneticilerinden biri olarak, gerek dönemin İstanbul yönetimi ve gerekse de yabancı misyonlarla yapılan birçok görüşmeye katılmış. Bunlardan biri de, 10 Temmuz 1919’da Sadrazamı Damat Ferit Paşa kabinesi adına Sadarette hükümet heyetiyle (Başbakanlık’ta) yapılan görüşmedir.

(Yazılar, yazarların görüşlerini yansıtmaktadır. Rûdaw Medya Grubu'nun kurumsal bakış açısıyla örtüşebilir ya da örtüşmeyebilir.)
(1) Şaduman Halıcı, Mütareke Döneminin İşbirlikçileri Yüzellilik Gazeteciler, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul, 2021, s. 68
(2) Kürdistan Teali Cemiyeti’nden Tekzip, Kurdistan, Sayı: 15, 29 Teşrin-i Evvel 1335, s. 190
(3) Serbestî, No: 645, Çarşamba 9 Haziran 1336 (9 Haziran 1920), s. 1
(4) Kaka Heme, Türkiye milliyetperverleri, Kurdistan, Sayı: 19, 29 Mart 1336 (29 Mart 1920)
[1]
This item has been written in (Türkçe) language, click on icon to open the item in the original language!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
This item has been viewed 37 times
HashTag
Sources
[1] Website | Türkçe | https://rudaw.net/ 14-05-2024
Linked items: 10
Group: Articles
Articles language: Türkçe
Publication date: 24-02-2024 (0 Year)
Cities: Istanbul
Content category: Kurdish Issue
Content category: Politic
Content category: History
Country - Province: Turkey
Document Type: Original language
Language - Dialect: Turkish
Publication Type: Born-digital
Technical Metadata
Item Quality: 99%
99%
Added by ( Rapar Osman Uzery ) on 14-05-2024
This article has been reviewed and released by ( Sara Kamela ) on 14-05-2024
This item recently updated by ( Sara Kamela ) on: 14-05-2024
URL
This item according to Kurdipedia's Standards is not finalized yet!
This item has been viewed 37 times
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Archaeological places
Hassoun Caves
Biography
Antonio Negri
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Biography
HIWA SALAM KHLID
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Archaeological places
Cendera Bridge
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
Biography
Abdullah Zeydan
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Biography
Shilan Fuad Hussain
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Biography
Nurcan Baysal
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Biography
Jasmin Moghbeli
Biography
Havin Al-Sindy
Biography
Ayub Nuri
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab

Actual
Library
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
08-05-2022
Rapar Osman Uzery
Political Communication the Kurdish Parties Patriotic Union Of Kurdistan as a sample
Articles
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
25-07-2023
Hazhar Kamala
Kurdish fighters in Ukraine? SDF denounced Fake news from Russland
Library
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
25-04-2024
Hazhar Kamala
Woman’s role in the Kurdish political movement in Syria
Library
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
26-05-2024
Hazhar Kamala
Dialectics of struggle: challenges to the Kurdish women\'s movement
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Ismail Mohamad Hassaf
New Item
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
24-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
23-06-2024
Rapar Osman Uzery
Biography
Ismail Mohamad Hassaf
22-06-2024
Rapar Osman Uzery
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
22-06-2024
Hazhar Kamala
Library
STABILIZATION AND DEMOCRATIZATION OF IRAQ A STRATEGIC ANALYSIS OF THE CONSTITUTION-BUILDING PROCESS
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
THE FUTURE OF IRAQI KURDISTAN: THE ”ISLAMIC STATE” AS A CATALYST FOR INDEPENDENCE?
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
Nation Building and Genocide As Civilising and De- civilising processes
20-06-2024
Hazhar Kamala
Library
The Future of Kirkuk: T HE REFERENDUM AND ITS POTENTIAL I MPACT ON D ISPLACEMENT
18-06-2024
Hazhar Kamala
Statistics
Articles 519,052
Images 104,931
Books 19,354
Related files 97,693
Video 1,402
Kurdipedia is the largest multilingual sources for Kurdish information!
Archaeological places
Hassoun Caves
Biography
Antonio Negri
Articles
An Illusory Unity Understanding the Construction of Kurdish Political Identity
Biography
HIWA SALAM KHLID
Image and Description
Kurdish Jews from Mahabad (Saujbulak), Kurdistan, 1910
Biography
KHAIRY ADAM
Biography
Bibi Maryam Bakhtiari
Archaeological places
Cendera Bridge
Library
The British Administration of Iraq and Its Influence on the 1920 Revolution
Biography
Abdullah Zeydan
Library
IRAQ’S DISPUTED INTERNAL BOUNDARIES AFTER ISIS HETEROGENEOUS ACTORS VYING FOR INFLUENCE
Archaeological places
Mosque (Salah al-Din al-Ayyubi) in the city of Faraqin
Image and Description
AN EXAMPLE OF BAATHS SOCIALISM AND DEMOCRACY IN KURDISTAN OF IRAQ
Biography
Shilan Fuad Hussain
Image and Description
Picture of Kurdish school children, Halabja in south Kurdistan 1965
Image and Description
A Kurdish army in Istanbul to participate in the Battle of the Dardanelles in 1918
Archaeological places
Shemzinan Bridge
Articles
After the Earthquake – Perpetual Victims
Archaeological places
The tomb of the historian Marduk Kurdistani
Library
Iraq Multiple Indiator Cluster Survery 2018
Image and Description
The Kurdish Quarter, which is located at the bottom of Mount Canaan in Safed, Palestine in 1946
Biography
Nurcan Baysal
Articles
Shahmaran tale to resonate through Mardin streets with the art of sculpture
Library
After ISIS Perspectives of displaced communities from Ninewa on return to Iraq’s disputed territory
Articles
A STUDY ON THE HUMAN RIGHTS SITUATION IN KIRKUK
Biography
Jasmin Moghbeli
Biography
Havin Al-Sindy
Biography
Ayub Nuri
Library
GENDER AND CONFLICT ANALYSIS IN ISIS AFFECTED COMMUNITIES OF IRAQ
Articles
Feminism, gender and power in Kurdish Studies: An interview with Prof. Shahrzad Mojab
Folders
Biography - Gender - Male Biography - Nation - Kurd Articles - Country - Province - South Kurdistan Library - Country - Province - Outside Articles - Country - Province - Kurdistan Biography - People type - Poet Biography - People type - Athlete Biography - People type - Religious Biography - People type - Political prisoner Articles - Document Type - Original language

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contact | CSS3 | HTML5

| Page generation time: 0.25 second(s)!