Bibliothèque Bibliothèque
Rechercher

Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!


Search Options





Recherche avancée      Clavier


Rechercher
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
Outils
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Langues
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mon compte
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
Rechercher Envoyer Outils Langues Mon compte
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 À propos
 Élément aléatoire!
 Conditions d'utilisation
 Kurdipedia Archivists
 Vos commentaires
 Collections de l'utilisateur
 Chronologie des événements
 Activités - Kurdipedia
 Aide
Nouvel élément
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
09-09-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biographie
Auguste de Jaba
29-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d\'Orhan Pamuk
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
L\'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Temps et espaces de la violence interne: revisiter les conflits kurdes en Turquie à l\'échelle locale
07-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
La révolution kurde. Le PKK et la fabrique d\'une utopie
05-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Osman Sebrî (Apo): Analyse Bio-bibliographique
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Quelles Frontières Pour Le Moyen-Orient ? - II
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Statistiques
Articles 518,667
Images 105,764
Livres 19,400
Fichiers associés 97,511
Video 1,396
Bibliothèque
L'Arménie dans le folklore ...
Bibliothèque
Documents du VIème Congres ...
Bibliothèque
Les Kurdes d'Irak
Bibliothèque
L' Homme Debout
Bibliothèque
Documents du VIIème Congres...
Hin encamên kedîkirinê û numûneyên sosretê / Peymana Sevrê û tevlîhevîya civata kurdî
Groupe: Articles | Articles langue: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Classement point
Excellente
Très bon
Moyenne
Mauvais
Mauvais
Ajouter à mes collections
Donnez votre avis sur ce produit!
Histoire des Articles
Metadata
RSS
Recherche dans Google pour les images liées à l'élément sélectionné!
Recherche dans Google pour l'élément sélectionné!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Peymana Sevrê û tevlîhevîya civata kurdî

Peymana Sevrê û tevlîhevîya civata kurdî
=KTML_Bold=Hin encamên kedîkirinê û numûneyên sosretê / Peymana Sevrê û tevlîhevîya civata kurdî=KTML_End=
=KTML_Underline=Siddik BOZARSLAN=KTML_End=

”Şerîf Paşa, dema domkirina Konferansa Parisê, ji alîyek ve bi temsîlkarên dewletên Ewrûpî ra peyivîye û doza gelê Kurd bi wan daye zanîn, di heqê doza gelê Kurd da ew serwext kirine; ji alîyekî dî ve jî bi temsîlkarê Ermenîyan Nobar Paşa ra peyivîye û sazkirina dewleteka xweser jibo gelê Kurd bi wî jî daye qebûlkirin û her duyan di heqê sazkirina dewleta Kurdistanê ya xweser da beyaneka tevayî îmza kirîye û daye konferansê. Bi wî awayî, ew xebata Şerîf Paşa ya diplomasî jî berdar bûye.” (Jîn, Cild I, r. 34, ji tîpên erebî bo latinî û tirkî û kurdîya xweser, M. Emîn Bozarslan)
Di dûwayîya konferansê da, di tarîxa 10-08-1920î da li derê Parisê di Koşka Sêvres da ”Peymana Sevrê” hatîye îmzakirin. Li gora wê peymanê, ji çemê Ferat heta sînorê Ermenistanê û Îranê Kurdistan hatîye naskirin û heqê kifşkirina pêşedema xwe bi xwe ji neteweyê Kurd ra hatîye qebûlkirin. Her weha hatîye qebûlkirin ku, eger gelê Kurd bixwaze dikare li ser axa xwe dewleta xwe ya xweser jî saz bike.(Z. Silopî, Doza Kurdistan, r. 56- 58)
Bi wê peymanê, di dîroka Kurdistanê da cara pêşîn heqê gelê Kurd di meydana navberneteweyî da hatîye naskirin û hem dewleta Osmanî, hem jî dewletên Ewrupî jibo naskirina heqê gelê Kurd îmza dane. Ji ber wê yekê, Peymana Sevrê di tarîxa neteweyê Kurd da belge û wesîqeyeka pir giring e, welew ew wesîqe di arşîvên dewletên îmzakirox da mabe jî û nehatibe pêkanîn jî.
Qet guman tune ku Peymana Sevrê li Kurdistanê di nava kîtleyên gelê Kurd da şayî û kêfxweşîyeka bêsînor afirandîye. Dr. Nurî Dêrsimî di vî babetî da weha nivîsîye:
”Ew roja ku dewletên hevgirtî di heqê sazkirina Kurdistaneka xweser da li Sevrê amade kiribûn, di nava tebeqên gelê Kurd ên fire da şayî û heyecaneka kûr afirandibû û ew neteweyê ku ji sedsalan virda di binê nîrê bîyanîyan da dinalîyan, rakiribû ser lingan.” (Dr. Nurî Dêrsimî, Di Dîroka Kurdistanê da Dêrsim-Kurdistan Tarihinde Dersim- r. 171)
Lê mixabin rewşa civata ma ya wê demê, tevlîhevîyeke mezin jî nîşanê me dide. Ji alîyek ve ew nuqteya ku li jor me bi rîya pênûsa Zinnar Silopî raxist ser kaxid, ew kêfxweşîya kurdan jibo Peymana Sevrê û lihevhatina kurd û ermenan nîşan dide; lê ji alîyeke dî da jî nerehetî û protestoyên ji nava civata kurd û di TBMM da xwedêgiravî gelwekîlên kurdan bi nutqên xwe yên xulamîyê jibo sistema nû ya Ankarayê raxistine pêşîya me. Ez pêwist dibînim ku pêşî piçek behsa wan protestoyên ku ji hin herêmên Kurdistanê hatine kirin û paşê jî gengeşeyên li TBMM jî raxînim pêşberî we hêjayan.
Nerehetî û protestoyên hin derdorên kurdan tên merhaleyek ku hin ji wan Şerîf Paşa wek xaînek îlan dikin, ji ber ku wî bi ermenan ra peyman çêkirîye û dixwaze ji osmanîyan cîyê bibe. Di vî derbarî da hin telgrafên ku xwedêgiravî li ser navên serok eşîran hatine şandin, nawerokên wan ên wek hev nîşan didin ku ew ji alîyê rêvebirên dewletê ve hatine organîzekirin. Telgrafa ewil li ser navê hin eşîrên kurd di 1ê çirîya paşîn 1919an da ji Sêrtê hatîye şandin bo Wezareta Derve (Dahiliye Nazirligi). Di telgrafê da hewildana KTC (Kurdistan Tealî Cemîyetî) jibo ku dixwaze Kurdistanê ji Împaratorîya Osmanî cîye bike, hatîye gunehbarkirin û protestokirin. Yek ji vê telgrafê jî dîsa di 1ê çira paşîn 1919an da di rojnameya Îfhamê da hatîye weşandin. Heman telgrafan di rojnameyên cuda yên Stanbolê da di navbera rojên 1-6ê çirîya paşîn 1919an da hatine weşandin.
Bê guman van telgrafan, kêfa wezareta derve anîye û loma wezaretê di 10yê çirîya paşîn 1919an da spasîyên xwe jibo wan eşîrên kurdan bi telgrafên cîyê dane zanîn û bi cîanîne.
Van hewildan û telgrafên kurdan jibo ”Biratîya Kurd-Tirk”, li Stanbolê ji alîyê çapemenîyê ve dibe semedê heskirin û coşeka mezin ku ew hemî girêdayê dewletê bûne. Di 11yê çirîya paşîn 1919an da di rojnameya Îlerîyê da nivîsareka ”Ji kurdan ra spas” dertê û di rojên piştî wê da di gelek rojnameyan da nivîsarên spasdarîyê û heskirinê tên weşandin. Di 12yê çirîya paşîn da jî di rojnameya Îfhamê da bi îmzeya Ahmet Ferît Beg makaleyek tê çapkirin. Di wê nivîsarê da behsa Peymana Îdris-î Bidlîsî û Yavuz Sultan Selîm tê kirin ku di 1514an da çêbûye û di bin sernivîsara ”Sedeqata Kurdan” da tespîteka balkêş heye. Ew tespît weha ye:
”Tirk û kurdan çarsed sal berê ne bi îradeya şûr, dibe ku bi îradeya dil yekbûyîya du neteweyan bûne yek û çarsed sal paşê di derdora heman tac û text da jibo pêkvejîyanê ev wefa û sedeqata ku nîşan dane, jibo bextewarîya mustaqbela (serbixwe) me tirk-kurdan dibe mizgînîyeka bilind.”
Tê gotin ku wê demê di navbera Hukumeta Bab-î Alî û KTC da gengeşe li ser şola kurdî çêdibe û encameka baş an heyînî dernakeve meydanê. Loma piştî wan gengeşeyên neyînî di rojnameya Vakitê da nivîsareka balkêş derçûye ku ew rojname girêdayê hukumetê bûye. Nivîsara ku di 17yê çirîya paşîn 1919an da derçûye, binê xalek hatîye çixêzkirin ku ”behskirina serxwebûna Kurdistanê, ji alîkarîya ermenan ra dike û yên ku di van bawerîyan da ne, têkilîyên wan bi kurdan ra tunene. Eger weha bibûya, yên ku li Stanbolê rudinin û leqleqîyê dikin, ew dê biçûna Kurdistanê û gelê xwe yê nexwenda hişîyar bikirana û kultûra wan pêşta bibirana. Di van mercan da yên ku serxwebûna Kurdistanê dixwazin, dijminê herî mezin ên kurdan in û wd.”
Di aynê rojê da di Kovara Jînê da jî nivîsareka di çarçoveya bersivdayînê da derçûye û rexne li hukumetê hatîye xistin. Di wê nivîsarê da hatîye balkişandin ku ”dema kurd çareserkirina mafên xwe xwestine ku wan şolan bi sedsalane hatine domandin û çareser nebûne, hukumet li dijê wan daxwazan rawestîyaye û wan daxwazan wek serhildan bi navkirîye ku ev şaş e, ne tesbîteka rast e û loma ew bêdengkirina van gilînameyan dixwazin û wd.”
Di wê çarçoveyê da gengeşe didomin. Mesela, di 2yê kanûna paşîn (an çileya paşîn) 1920an da li ser navê ”Maqulên (an pêşevayên) Kurdên Bidlîsê)” telgirafek jibo hukumeta Stanbolê tê rêkirin û tê da hatîye behskirin ku ”Hin kesên xwedî nîyeta xirab bi daxwaznameyek beyan kirine ku ew Kurdistaneka di bin parastina dewleteka bîyanî dixwazin, ev daxwazname ne rast e, em lanetê li wan tînin.”
Di 2yê kanûna paşîn 1920an da M. Kemal bi telgrafek spasîyên xwe jibo Serekê Eşîra Mutkî Hacî Musa Beg û Cemalettin Efendî yê li Hacîbektaşê rêkirîye, ku wan alîkarîya ”Mistoyê Kor” kiribûn û H. Mûsa Beg jî jibo ku Kurdên Balayê (Ankara) alîkarîya M. Kemal bikin, xebitîye û wd…
Di 5ê kanûna paşîn 1920an da jî li ser navên eşîrên kurd yên Dêrsimê û Erzincanê jî xwedêgiravî telgrafeke piştgirîya TBMM kirîye ku ew li Sêwasê di rojnameya Îrade-i Millîye da çap bûye ku ew rojname ji alîyê M. Kemal ve hatîye neşirkirin. Di telgrafê da hatîye nivîsîn ku kurd tu car naxwazin ji tirkan cîyê bibib û 1000 sal e ku biratîya kurd û tirkan dimeşe û ew li dijê veqetandinê û û wan dîtinan bi nefretê red dikin. Yên ku wê telgrafê şandine jî ev in: Reîsê Eşîra Abbasuşagiyê Seyît Alî, Reîsê Eşîra Keçilî Gazî Beko û ji Eşîra Keçîlî Yusuf, ji Eşîra Kureyşan (Korişli) Dursun, Reîsê Eşîra Hişanli Şêxê Bogasa Dêrsimê Alî, Reîsê Aşuran (Avşanli) Çeko Îsmaîl, Reîsê Eşîra Balabanê Paşo.
Di 6ê kanûna paşîn 1920an da Kazim Karabekir nivîsek rêdike Stanbolê û baldikşîne ser hewildanên kurdan û dîyar dike ku divê xebatên kurdan li Stanbolê werin qedexekirin û dema kurd û tirk ji hev cîyê bibin, ew dê kêrî ermenan were û wd.. (Celal Temel, 1918-1923 Mondros´tan Lozan´a Kürtler, İBV Vakfı Yayınları, s. 142-145, İstanbul 2017) [1]
Cet article a été écrit en (Kurmancî - Kurdîy Serû) langue, cliquez sur l'icône pour ouvrir l'élément dans la langue originale!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Cet article a été lu fois 1,196
HashTag
Sources
[1] Social Media | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://portal.netewe.com/- 21-04-2023
Les éléments liés: 14
Groupe: Articles
Articles langue: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 20-09-2022 (2 Année)
Livre: Histoire
Province: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Type de document: Langue originale
Technical Metadata
Point qualité: 99%
99%
Ajouté par ( ئاراس حسۆ ) sur 21-04-2023
Cet article a été examiné et publié par ( سارا ک ) sur 24-04-2023
Cet article a récemment mis à jour par ( سارا ک ) sur: 24-04-2023
URL
Cet article selon Kurdipedia de Normes n'est pas encore finalisé!
Cet article a été lu fois 1,196
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)
Biographie
Hamit Bozarslan
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale

Actual
Bibliothèque
L\'Arménie dans le folklore Kurde
17-02-2014
هاوڕێ باخەوان
L\'Arménie dans le folklore Kurde
Bibliothèque
Documents du VIème Congres du PDK-I
28-01-2014
هاوڕێ باخەوان
Documents du VIème Congres du PDK-I
Bibliothèque
Les Kurdes d\'Irak
11-04-2014
هاوڕێ باخەوان
Les Kurdes d\'Irak
Bibliothèque
L\' Homme Debout
14-10-2016
هاوڕێ باخەوان
L\' Homme Debout
Bibliothèque
Documents du VIIème Congres du PDK-I
31-08-2017
هاوڕێ باخەوان
Documents du VIIème Congres du PDK-I
Nouvel élément
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
09-09-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biographie
Auguste de Jaba
29-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d\'Orhan Pamuk
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
L\'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Temps et espaces de la violence interne: revisiter les conflits kurdes en Turquie à l\'échelle locale
07-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
La révolution kurde. Le PKK et la fabrique d\'une utopie
05-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Osman Sebrî (Apo): Analyse Bio-bibliographique
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Quelles Frontières Pour Le Moyen-Orient ? - II
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Statistiques
Articles 518,667
Images 105,764
Livres 19,400
Fichiers associés 97,511
Video 1,396
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)
Biographie
Hamit Bozarslan
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale
Folders
Bibliothèque - Province - À l'extérieur Bibliothèque - Livre - Linguistique Bibliothèque - Dialect - Française Bibliothèque - PDF - Oui Bibliothèque - Livre - Histoire Bibliothèque - Livre - Kurde émission Bibliothèque - Type de document - Langue originale Bibliothèque - Publication Type - Scanned Document Bibliothèque - Villes - Badlees Bibliothèque - Published more than once - Yes

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contactez | CSS3 | HTML5

| Page temps de génération: 0.625 seconde(s)!