Bibliothèque Bibliothèque
Rechercher

Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!


Search Options





Recherche avancée      Clavier


Rechercher
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
Outils
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Langues
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mon compte
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
Rechercher Envoyer Outils Langues Mon compte
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 À propos
 Élément aléatoire!
 Conditions d'utilisation
 Kurdipedia Archivists
 Vos commentaires
 Collections de l'utilisateur
 Chronologie des événements
 Activités - Kurdipedia
 Aide
Nouvel élément
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
09-09-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biographie
Auguste de Jaba
29-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d\'Orhan Pamuk
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
L\'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Temps et espaces de la violence interne: revisiter les conflits kurdes en Turquie à l\'échelle locale
07-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
La révolution kurde. Le PKK et la fabrique d\'une utopie
05-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Osman Sebrî (Apo): Analyse Bio-bibliographique
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Quelles Frontières Pour Le Moyen-Orient ? - II
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Statistiques
Articles 518,668
Images 105,493
Livres 19,438
Fichiers associés 97,472
Video 1,394
Bibliothèque
L'Arménie dans le folklore ...
Bibliothèque
Documents du VIème Congres ...
Bibliothèque
Les Kurdes d'Irak
Bibliothèque
L' Homme Debout
Bibliothèque
Documents du VIIème Congres...
GELO “ÊZÎDÎTÎ BERDEWAMÎYA ÊZÎDAYA BABILÊ YE“?
Groupe: Articles | Articles langue: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Classement point
Excellente
Très bon
Moyenne
Mauvais
Mauvais
Ajouter à mes collections
Donnez votre avis sur ce produit!
Histoire des Articles
Metadata
RSS
Recherche dans Google pour les images liées à l'élément sélectionné!
Recherche dans Google pour l'élément sélectionné!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

GELO “ÊZÎDÎTÎ BERDEWAMÎYA ÊZÎDAYA BABILÊ YE“?

GELO “ÊZÎDÎTÎ BERDEWAMÎYA ÊZÎDAYA BABILÊ YE“?
GELO “ÊZÎDÎTÎ BERDEWAMÎYA ÊZÎDAYA BABILÊ YE“?
#Ezîzê Cewo#

K’î – çawa dizane, k’î – çawa dixwaze!
Van r’ojên dawîyê di medya civakî da nivîsek hatibû parvekirin – a Ali Husein Kerim a bi sernivîsa “Êzîdîtî berdewamîya Êzîdaya Babilê ye”, çavkanî jî ev dabûn xuyan:  http://dirokakurdistan.com/krd/2019/01/12/eziditi-berdewamiya-ezidaya-babile-ye/ . Û hinek beşdarên medya civakî jî ev nivîs bi baldarî p’ejirandibûn û ji nûva p’arvekiribûn…
Û evê yekê di nava xwendevan da p’êleke pirsan r’akiribû. Û xwendevan bi wan pirsên xwe va berbir’î me bibûn. Ew dixazin bizanibin, k’a gelo çiqas r’ast e, xwedêgiravî navê ola kevnar a gelê k’urd destpêka xwe ji nave xwedaya cîhana kevnar Îsîdayê (Îzîda) digire? Hinek jî dixwazin, ku em hinek agahî di derbarê vê xwedayê da bidin… Û me jî, wek ku di nav gel da tê gotin, gotina wan neşkênand…___________________
Helbet, nivîsên weha dem bi dem di nava her civakekê da jî dertên holê, eger ji bo wan di nava wê civakê da binaxeyek heye… Hema li vira, dibe ku, pêwîst jî nake, ku mirov bipirse, k’a, gelo tiştên weha k’engê û di nava k’îjan civakekan da dikarin pêk bên?
Ji xwe, eger pêk hatine, wê demê sedem û bingehên xwe hene. Lê ya sereke, eger mirov p’ir’î-hindikî dîroka kevnar, an bi giştî, dîrokê bizanibe, an haş ji wê hebe, k’a di  dîroka mirovahîyê da bawerî û ol çawa pêk hatine, dê li ser mijarên weha hinekî bi awayekî dinê bê axavtin. Lê, eger hatye an tê axavtin, ew tê wat’eya ku pêdivîya wê civakê hê jî bi xiyalan heye… Lê, berovajî vê, eger civakek ji bo r’ûdanên weha amade be, eger  yek binivîse jî, dê di nava wê civakê da helwesteke zanistî r’û bide… Û, eger helwesteke wisa r’û nedaye, wê demê an ji bo civakê ev pirsana zêde giringîya xwe nînin, an asta zanînên dîrokî di nav wê da nimiz e, an jî yên ku xwedî zanebûnê dîrokî ne, zimanê k’urdî ji bo wan bîyanî ye… 
Lewra jî, emê li vir li ser naveroka vê nivîsê ya giştî r’anewestin (ew bi sere xwe mijareke dine ye!) û her hinek agahîyên dîrokî yên here seretayî û sade bînin, ên ku her mirovek, ê ku li ser vê mijarê tiştekî diaxive an dinivîse, dê ji bo wê/î xerîb nînbin…
Wekî dinê, ji vir û pêva, piştî van adgahîyan jî bila her xwendevanek bi xwe ji bo xwe bir’yarekê bide, k’a … 
Weha:
 Ya yekem – ji dîroka kevnar tê zanîn, ku Îsîda (Îzîda) gewretrin xwedaya ola Yêgîpta kevnar bûye (Misir), a ku ewê nûnerîya kesayetîya jin û dayîkê kirye… Û tu p’êwendîya xwe bi Babilê r’a nine!
Ya duyem – di Babilê da di dema xwe da t’evahîya pant’êona (qube) xwedayên sûmerî-ak’adî p’ejirandine – yên wek: Şamaşa, Sîna, Îştar û yê dinê. Û dîsa di nav van da Îsîda (Îzîda) nine. 
Û ev agahîyana di her p’irtûkeke dîroka kevnar an êntsîklopêdîyan da hene, di vê derbarê da mirov dikare agahîyên cihêr’eng di întêrnêtê da jî bibîne.
Dema mirov gotarên vî r’engî dixwîne, bê r’ayê wî di serê wî da pirs p’eyda dibin, k’a gelo sedemên p’eydabûna wan ji k’u tên? 
Dibe ku ya sereke ew e, ku xudanên van nivîsanan bi vê dixwazin kevnarbûna ola gelê kurd – êzdîtîyê bidin xuyan, û ji ber sedemên jorgotî di nava civaka xwendevanên p’ir’î-hindikî ji dîrokê agahdar da r’ewşeke weha ya matmayînê disêwirînin…
Divê sêrî da bê gotin, ku ji bo kevnarbûna êzdîtîyê bidin xuyan, hîç pêwîst nake, ku mirov berê xwe bide dîroka gelên dinê, di vê olê bi xwe da hemû bingeh, dane û r’astîyên dîrokî hene, yên ku govenîya kevnarbûna wê ya r’esen didin xuyan…
Di dema xwe da me li ser vê pirsê di gotarên xwe yên cuda da bi berfirehî û hûrbînî nivîsye, û ew hemû jî bi znistî di p’irtûka me ya “Êzdîtî: divê mirov r’astîya wê li k’u biger’e” da bi zanistî hatye t’omarkirin: 
Weha, p’arç’eyek ji wê:
“ … Îro di weşanên cuda û di çapemanîyê da (di nava wan da wisa jî di yên kurdî da) navê ola gelê kurd a kevnar bi çewtî wek êzîdîtî, ola êzîd, û terefdarên wê jî wek yên êzîdî didin xuyan.
Li ber çavan e, ku danasîneke weha, ya ku li ser bingeha dîtinên lêpovajî û çewt saz bûne, li ser rêya rasttêgihîştin û naskirina rastîya vê olê û bîrûbawerîya wê bûye asteng.
Gava yekem a li ser rêya têgihîştina rastîn a taybetîyên ola êzdî, dikare bi zanistî ravekirin û dazanîna wan têgeh, nav û têrmînan be, yên ku di nav vê olê û bîrûbawerîya wê da hatine sêwirandin û bikaranîn.
Û ji bo wê jî, divê bê zanîn, ku bawermendên vê olê bi xwe ji vê bawerîyê ra nabêjin êzîdîtî, ji ber ku navê ola wan – êzdîtî ye. Xwenavkirina bawermendên vê olê ne ku êzîdî, lê êzdî ye. Nûnerên vê civaka êtnîkî-bawerî (êzdîtî/êzdîyatî) bi xwe ola xwe wek ola êzdî nav dikin. Gelên cînar, xasma, ermenî, ji êzdîyan ra yêzdî dibêjin, lê yên dinê – yêzîd, an jî Yezidien.
Li bal hinek lêgerîner û nivîskaran şêwazên îêzîd an yazîd jî heye.
Ji bo ku hemû rastîya pirsê bê têgihîjtin, divê bê zanîn, ku navê ola êzdî ji navekî Xwedê tê. Di qewlekî ola êzdî da tê gotin: “Hezar û yek navên Xwedê hene, Êzdî jî navekî Xwedê ye!” Her navekî Xwedê tê ravekirin: Peyva Êzdî ji peyverêza “Yê ez dayî” tê. Paşê, hê dereng (di nava hezarê salan da), ev peyverêz di axavtina zêndî da hey hatîye gotin û di wê da guhartin çê bûne, hinek deng jê werîyane, beşên wê gihîştine hev û ew bûye peyveke têkel – Êzdî. Ango. peyverêza “yê ez dayî” bûye Yêzdî, ev jî ji hêla xwe va bûye Êzdî (Êzdîêzdî”, di destpêkê da hatîye wateya “xwedêperest”, ango, ên ku bawerîya wan bi Xwedê heye, ango yên ku Xwedê diperêzin. Hê jî di navçeyên Kurdistanê yên cuda da, di nav kurdan da, û wisa jî di nav êzdîyan bixwe da, ji bawermendên vê olê ra dibêjin êzdayî/ezdayî…
Lê Yêzîd bên-Mûawîya bên-Ebî-Sifyan benî–Ûmeyya ji eşîra ereban a Qurêşî ya li Mekkayê û pismamê Muhemmed Pêxember ê dûr bûye, ew yek ji xelîfên (sultan) cîhana îslamê bûye.
Yezîd (an jî, wek yên êzdî ji wî ra dibêjin, Sultan Êzîd) kurê Mûawîya bên Ebî – Sifyan e. Berî Êzîd (Yezîd) xelîftî di dest malbata Pêxember da bûye. Ji vê malbatê Elî xelîfê 4-em ê dawîyê bûye.Tê gotin, ku kuştina wî bi destê emewîyan çê bûye. Hesenê kurê Elî tê jehrdayîkirin, ê dinê – Huseyn û hemû malbata wan, bi giştî 22 kes, di Kerbelayê da ji hêla alîgirên Yêzîd va tên kuştin. Û, bi vî awahî, dawî bi desthilatdarîya malbata Pêxember tê û pismamên wan ên dûr-emewîyan desthilatdarîyê hiltînin destê xwe. Û Êzîd (Yêzîd) dibe Xelîf (Sultan).
Lê çi pêwendîya van hemûyan bi ola gelê kurd a kevnar – êzdîtîyê ra heye?
Ev herdu sîstêmên ji hev cuda çawa tevî hev kirine?– Bersîvên van û pirsên dinê yên bingehîn divê hê ji hêla zanîyaran va bên dayîn. Lê belê, vê demê mirov vekirî û bi bawer dikare bibêje, ku di navbera navê vê ola kevnar a gelê kurd û navê Sultan Êzîd da tu pêwendî jî nîne. Her yek ji wana awirekî cuda ye ser sêwirandina gerdûnê, olên vana li ser bîrûbawerîyên cuda, û, bi giştî, têgehên Xwedê yên cuda ava bûne!?
Li vira mirov dikare bibêje, ji bo vê tevlîhevîyê wisa jî ewê yekê rola xwe lîstîye, ku peyvên Êzdî û Êzîd ji hêla bilêvkirinê û bihîstinê va bi şêwazî nêzîkî hev in. Lê ev herdu peyv hem ji hêla peyvsazîyê (morphology) û jêdera sazbûna xwe va, hem jî bi wateyên xwe va du peyvên ji hev cuda ne”. (Ezîz ê Cewo: “Êzdîtî: divê mirov rastîya wê li ku bigere”, Amed – 2017, rûpelên 14 – 16)
Û hema ev r’ewş, ku peyvên Êzdî û Êzîd ji hêla bilêvkirinê û bihîstinê va bi şêwazî nêzîkî hev bûne, bûye sedem, ku piranîya êzdîya bi vê rêy hemû têrmîn, nav, ferz û drozgeyên îslamê wergirtine, û bi xwe jî hajpênînin, k’a çawa bi berekê va bûne “êzîdî-sofî”.
... Mirov li vira jî li ser wê pirsê, ku, xwedêgiravî, “Êzîdîtî berdewamîya Êzîdaya Babilê ye” dikare heman tiştî bibêje; “...ji bo vê tevlîhevîyê wisa jî ewê yekê r’ola xwe lîstîye, ku peyvên Êzdî, Êzîd û Îzîda (Îsîda) ji hêla bilêvkirinê û bihîstinê va bi şêwazî nêzîkî hev in. Lê ev p’eyvan hem ji hêla p’eyvsazîyê (morphology) û jêdera sazbûna xwe va, hem jî bi wat’eyên xwe va p’eyvên ji hev cuda ne”...
[1]
Cet article a été écrit en (Kurmancî - Kurdîy Serû) langue, cliquez sur l'icône pour ouvrir l'élément dans la langue originale!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Cet article a été lu fois 634
HashTag
Sources
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://www.amidakurd.net/ - 12-10-2023
Les éléments liés: 11
Groupe: Articles
Articles langue: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 16-01-2019 (5 Année)
Province: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Type de document: Langue originale
Technical Metadata
Point qualité: 99%
99%
Ajouté par ( ئاراس حسۆ ) sur 12-10-2023
Cet article a été examiné et publié par ( سارا ک ) sur 13-10-2023
Cet article a récemment mis à jour par ( سارا ک ) sur: 12-10-2023
URL
Cet article selon Kurdipedia de Normes n'est pas encore finalisé!
Cet article a été lu fois 634
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Biographie
Hamit Bozarslan
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)

Actual
Bibliothèque
L\'Arménie dans le folklore Kurde
17-02-2014
هاوڕێ باخەوان
L\'Arménie dans le folklore Kurde
Bibliothèque
Documents du VIème Congres du PDK-I
28-01-2014
هاوڕێ باخەوان
Documents du VIème Congres du PDK-I
Bibliothèque
Les Kurdes d\'Irak
11-04-2014
هاوڕێ باخەوان
Les Kurdes d\'Irak
Bibliothèque
L\' Homme Debout
14-10-2016
هاوڕێ باخەوان
L\' Homme Debout
Bibliothèque
Documents du VIIème Congres du PDK-I
31-08-2017
هاوڕێ باخەوان
Documents du VIIème Congres du PDK-I
Nouvel élément
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
09-09-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biographie
Auguste de Jaba
29-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d\'Orhan Pamuk
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
L\'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Temps et espaces de la violence interne: revisiter les conflits kurdes en Turquie à l\'échelle locale
07-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
La révolution kurde. Le PKK et la fabrique d\'une utopie
05-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Osman Sebrî (Apo): Analyse Bio-bibliographique
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Quelles Frontières Pour Le Moyen-Orient ? - II
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Statistiques
Articles 518,668
Images 105,493
Livres 19,438
Fichiers associés 97,472
Video 1,394
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Biographie
Hamit Bozarslan
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)
Folders
Biographie - Education level - Doctorat (PHD) Biographie - Political trend - Nationalist Biographie - Education - Langue kurde Biographie - Les gens de type - Linguistique Biographie - Les gens de type - Écrivain Biographie - Sexe - Homme Biographie - Dialect - Arabe Biographie - Dialect - Française Biographie - Dialect - Kurde - Kurmanji - Latin Biographie - Lieu de naissance - Qameeshly

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contactez | CSS3 | HTML5

| Page temps de génération: 0.422 seconde(s)!