وەرەقێ جە تاریخی
دانیاڵی مۆعەببێر چا وەختنە، تەختە سەنگو حەمووڕابی[تەختە سەنگێ گەۆرێ کە بە دەسوروو وەڵین پاشای گەۆرەۆ قۆرەتمەڼو وەڵاتو بابێلی، (حمورابی) تەموشەۆ یاسای عەداڵەت مێحوەروو ماقوڵ حەک کریابێ و بە دەسورو بەختونەسری کریێ بۍ چېروو خاکیوە] پەی دەفعەۆ دۆهەمی هۊر سپاریان بابێلنە[بابل] بە دەسورو پاشاو دەۆڵەتو نۆقرەی، یانی [ذوالقرنین] حەزرەتوو کۊرۆشی نەۆەی (کۊرۆشی گەورە کۆڕەزاو کۊرۆشی وەڵینی کۆڕو کەمبوجییەی) بە ئیحترامەۆ وە بە عۆنوانوو عەزیزوکۊرۆشی ئامان وەڵاتوو شوشی، جە وەڵاتو بابێلینە وەروو دەسو[ نبوکت نصَّر] ینه به عُنوانو دوێ ژیرا هۊر چنیێنێ چەنی حەزرەتوو عۆزەیری.، دۆی زارۆڵێ کە چەنوو بەقیەۆ خەڵکۆ ئورشەلیمی بە دیل گیریێنێ بە دەسورو[ بخت النصر] ی وئارێنېشا پەی بابێلی، وە هەروێچ حافیزوو تۆراتی بېیېنۍ، وەلی پەرسەۆجۆشا بە خاتروو زارۆڵەیشا چەنە نەکریان وە بە دەسورو ژەنەکێۆ بخت النصری یانێ [آمیتیدا ] کناچۍۆهوەخشتَرەی کۊروو دیاکۆی پاشاو هێگمەتانەی، کاخۆ پاشاینە گەۆری کریەێنێ. ئی دۆە پێغەممەرە چن وەختێ بابێلنە کاربەدەسو تەختو بەختۆنەسری [نَبوکَت نَصَّر ]بېیېنۍ.
وەرمەکەۆ نبوکت نصّری کە چن کەڕەتێ جە شەۆێ چڵاکناشرەۆ شڵێۆناش حافێزەشنە پڕابێو هۊشش نەمەنەبۍ، دانیاڵی نەبی واخۆا کەرۊ وە تٲویلش کەر واتش:
تۆ تاپۆێوەت ۋینان وەرم کە تەوەنێ ئاڤیرینەش کەۆتە ۆ ورڎ بۍ یانێ: سەرەۆ مۆجەسەمەی تەڵاینی تاکو شانېش، دەۆڵەتوو تۆن بۍ ئاژاوە گنۆ دەسو ژەنەکێت، وێچت شێویەی ملی دلێۆ گاوا ژیۆی، وە سووک بی کەس مەژناسۆتوو تەوێڵەۆ حەیواناتینە مری، ملو مۆجەسەمەکی تاکو سەرو نەهەیش کە نۆقرەن، دەۆڵەتوو دماو تۆن بۍ ئاژاوە مەێ بابێلی گېرۆ خۆڎا پرێساو عادڵا (کۊرۆشی کەبیر یام کۆڕەزا ) نەهەۆ مۆجەسەمەکەی (تاپۆکەی) تاکو شەرمینگاش کە مسا دەۆڵەتوو ڕۊمین کە سێلاحوو تەنپۊشوو سوارەیش جە مسی وەش کریان، پەیێو مۆجەسەمەکەی کە جە بڕۊنزی بێنێۆ تۊ ۋینان وەرموو تەۆەنێ ئاڤیرینەش کەۆتەۆ سەرەش پەی پەیا ورڎ بی دەۆڵەتی زاڵوو زاڵمی وەڵاتوو یۆنانین کە مەێ ۋێگەیچ وە دۆنیێ داگیر کەرۊ یانێ ئەسکەڼەری مەقدونی (سردمداری سلوکیان دولت برنز) ئی تٲویلە پەی پاشای سەرەسڕکەر بۍ، دانیاڵی نەبی مۆعەببێرەکېش نەجات دێ جە کەمینوو شېرە دڕندەکاو بەختۆنەسری، وە پاشا شۆنو تٲویلوو وەرمەکەیشرە ئختیارشدا بە هەردۆەی پێغەممەرەکا چا نیشا بە عێززەت، یام بلاوە پەی بەیتۆلمۆقەددەسی[ بیت المقدس]، [عزیر نبی] لواۋەۆ یاوا ناسێرەی و بەقیەۆ وەڵاتە کاوڵ بیەکا بەدەسو سۆپاو بخت النَصَّری، دماو جەریانێ توولی: یانێ سەڎ ساڵا مەررەی وهەم دیسان زیینە بېیەیشەۆ بە تەئیدوو قۆرعانی، وه دوبارە ۋینایۆ تەغییروو وەزعوو وەڵاتەکەی وە یاوای بە ژەنکېشوو زاوڵە پیرەکاش وە ئاوەڎانی ناسێرەی، وە دماو ئی وەزعە عەجایبێ کە ئامێبێ ملو عُزَیریرە ، دەسش کەر بە نویسەیۆ گررو تۆراتی بە دەسی مۆبارەکیش، خەڵکوو شارو ناسێرەی وات: تۆراتوو حافێزێش، گر کۊشیێ بێنێ، ئینە خۆڎان جە جسموو بەشەرینە حلوولش کەررەن. ئاها نصارا ماچا عُزَیر خوڎان و یام بەعزێشا ماچا کۆڕوو خۆڎاین.
خەڵکو وەڵاتو ئورشەلیمی کە وەڵتەرنە بە خاترو ناسپاسیۆ کۊشتەی پێغەممەرەکاشا، خۆڎای وەعدەۆ سەختیۆ سەخڵەتی دەێ پەنە جە کتېبە وەڵینەکانە نزیکوو پەنجا ساڵا بە دەسورو بخت النصَّر ی گیریێنێ بە دیل وە وەڵاتشا وېران کریان وە عالمەکێچشا سەرە بڕیێنێ، خۆڎای ذی الجلال ئینەش واخۆا کەررەنەۆ پەی ئېمە جە سورەۆ ٲسرائینه:{ وَقَضَیۡنَاۤ إِلَىٰ بَنِیۤ إِسۡرَ ٰۤءِیلَ فِی ٱلۡکِتَٰبِ لَتُفۡسِدُنَّ فِی ٱلۡأَرۡضِ مَرَّتَیۡنِ وَلَتَعۡلُنَّ عُلُوࣰّا کَبِیرࣰا (4) فَإِذَا جَاۤءَ وَعۡدُ أُولَىٰهُمَا بَعَثۡنَا عَلَیۡکُمۡ عِبَادࣰا لَّنَاۤ أُو۟لِی بَأۡسࣲ شَدِیدࣲ فَجَاسُوا۟ خِلَٰلَ ٱلدِّیَارِۚ وَکَانَ وَعۡدࣰا مَّفۡعُولࣰا.
[سُورَةُ الإِسۡرَاءِ: 4-5]
جا تاکو ئاوەختە کە دەس نیشانو ۆێشا یانێ سەددامی فاسێد (صدّام حسین) مەرامیشا بەرێ ڕاوە، هۆرشا خزناو بەرزشا کەررەۆ هەۆڵش دێنێ پەێ مەرامە پیسە کەیشا:
کیمیا وارانوو هەڵەبجەیۆ ئەنفالو کۊردە کاو وەڵاتی :﴿وَ لَنْ تَرْضی عَنْکَ الْیهُودُ وَ لاَالنَّصاری حَتّی تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَی اللّهِ هُوَ الْهُدی﴾
، جا وەختێ بووش[جورج بوش] خەبەروو سەرۆازەکاش جە بەسرەنە یاواوە لا کە: صدّام تەموو دیوارەکاو شارو بصرەیوە نویسته نش: دەۆڵەتوو صدام حسین ی مرامش یەک لای کەررەیۆەۆ عێراقیۆ وەڵاتە هەمساکاشا پېسە حاکم [نبوکت نصّر]ی، واتشابۊۋەۆ نبوکت نصَّری مڎۆ، بە بەهانەۆ کیمیاییوە : داشا ملو عێراقیرەۆ حەققەشا کەررەۆ.
فیلموو [ماتریکس]ی کە کارگەردانەکەش دانێ یەهوودی بۍ وە چی فیلمنە ناخۆداو فیلمەکەی یانێ کەشتی مُرفئوسی کە تەموشەۆ نویسیان: NABOKAT NASSAR
سۆچناش .
بە تەخڵیەت چی نۆێشتەۆ تەوەنە گەۆرێ پاشاو دەۆڵەتو نۆقرەی یانێ کۊرۆشی گەورە (کُڕەزاو کۊرشیی وەڵینی) دەسورش دا تەموو تەختە تەۆەنێ گەۆرێوە جە وەڵاتوو بابێلینە ئانە کە قانوونو دەۆڵەتیشا کە عەداڵەتوو بەرانبرین بنۋیساشو هۆرش سپارنا وەسەتو شارینه، جا دمائیی جه ئی مەنشوورە جامێعەی چن وەڵاتێ تەروو ئێرانینە تەموو تەختە تەۆەناوە حەک کریانوو هۊر سپاریان، وە ئیسەیچ سازمانوو میلەلینە ئا نۆێشتە هۊر سپاریان، کە خۆلاسەۆ نویشتەکەی ئینەن:
«منم کوروش، شاه بزرگ شاه نیرومند، شاه بابل، شاه سرزمین سومر و اکد، شاه چهار گوشه جهان، پسر کمبوجیه شاه بزرگ، شاه انشان، نواده کوروش شاه بزرگ، شاه انشان، از نژاد چیش پیش، از دودمان سلطنتی. هنگامی که من بابل ڕا به آرامش تصرف کردم با سرور و شادانی کاخ شاهی ڕا جایگاه فرمانروایی قرار دادم...»«من برای همه انسان‌ها آزادی پرستش خدایانشان ڕا برقرار کردم و فرمان دادم که هیچ کس حق ندارد به این دلیل مورد بدرفتاری قرار بگیرد. من فرمان دادم که هیچ خانەای ویران نشود. من صلح و آسایش ڕا برای تمام انسان‌ها تضمین کردم». از زمان نگارش این فرمان تاکو به امروز 2550 سال میگذرد.[1]