سقووت
نویستەی: #سابیر عەزیزی#
سقووت، نامې یۊ جە وەرویرە بەرزەکاو ئالبرکامۆینە، ئینە وەسېن؛ سارتێر ماچۊ: ئی کتېبە عالتەرین کتېبوو کامۆیا.
داستانێ فەلسەفیەی بەرزە. دلیگیروو ئی داستانێنە وانەر چەنی دوې چەمک و ڕەهەندا بە وردی ئاشنا بۊ. ئەوەڵ باسو قەزاوەت و تەرسە، زویر چینەی یۊتەر قەزاوەتش کەرۊ. داستانە چاگەوە دەس پەنە کەرۊ؛ ڕاویارێ وەڵتەر پېسە قازی دادی بېیەن؛ سەرو پردێوە تاپۆ کەسێ وینۆ، پاسە دیارا ئی کەسە چېرو لچانە، بوڵەش مەی، گلەی و بنداشتێ کەرۊ، بەڵام ڕاوېیارەکە بەبې موبالاتی پاڵشەنە گوزەر کەرۊ، دماو ماوێوە دەنگو شڵپەی مەی، کاتارێ تەماشە کەرۊ، ئا کەسە کەوتەن دلې ئاوێ و خەریکا خنیکیای خنیکیۆ؛ گېیان مسپارۆ. دماو دیەی ئی قۊمیایە، ڕاوېیارە قازیەکە دەروونەنە چەنی وېش گنۊ چنگەپڕچێ؛ چی؟ نەلانێ سەردەمشەوە، نەجاتم نەدا و... کەمکاری و بې موبالاتی وېش، پاساو مدۆوە؛ خەریکو تۊجی و پینه و پەڕۆیا؛ دەی خۊ نەجاتوو خەڵکی هەرمانەو من نییەنە، ئانە کارو کەسانێ پێوەندیداریا، قەرار نییا ناجی گرڎ لایەن و دەسێ و تاکێ بوو. ئەپی قسا گەرەکشا وېش جە وەرپرسیارەتی ڕەنۆرە. بەڵام ژێڵه و ئېنسان بېیەی جە دەروونشەنە تینی مسانۆوه، دیسان ھۆرگیسیۆنه، نمەتاوۊ چەنی ھەرەسەی زاڵه و کڵپه و ئېنسانیەتی ململانێ کەرۊ. ئاکامەنە هاواری دەروونیش ئینەن: کاش من لوێنا دەمو ئا کەسیوە، هەرچن مەلێ نمەزانو، بەڵام هەر هەست بە وەرپەرسایم کەرڎایە، وېم وستایە دلې ئاوەکې پەی نەجاتیش، با پێوەرە خنیکیێنمێ. من ئەپا شێوە ڕۊحم ئارام گېرێ و سەیێناوە، ڕەسالەتی ئېنسانی وېم بەگا ئاردە بې. نەک دروێ چەنی دەروونوو وېم و پاساو ئاردەیوە پەی بې سەلێقەیی و کەم کاریم. چا یاگېنە مەشییایە چراوکیلێ و شیرجێم بەرڎایە، نەبەرڎېنەم، ئینە بېیەن بایس، ڕەنج و ئازارێوە فرە ڕۊح و دەروونمەنە پەی ھەمیشەی مەنۆوە.
بەشی دوونه، چەنی ئەرکی کۊمەڵایەتی ئاشنێما کەرۊ. بەخشنای پەیم لەززەت و ئارامش مارۆ. ئەسڵەنە ژیوای یانې خزمەت و فیڎاکاری و ئەنجامو ڕەسالەتێ پەی ئاسووڎەی و ئاسایېشی، وەشی و وەشەسیایی و... دلې گلێرگاینه پەرە بدۆ پەنە. ئەرکوو من: پاکی، سەداقەت، نیشتمان دۆسی، چەنەۋېیەردەی، فیداکاری، لایەنگیری مافی و ، وەشەویسی، عەوداڵی پەی خزمەتی، چېوەتەر غەیر جە ئینیشا شکە نمەبەرو. دایېم مڵاس گېروو، چکۆوە کۊرێ عاسا بەدەس وینوو، یاردەیش دەو، ماشینەنە یاگېم بڎەو بە پیرێ، کەسێ ماشینش خرابېیان، بۊقە بنیۆ ماشینەکەیشەوە، وارانەنە، چەترەکېم بڎەو بە زاڕۊڵێوە و... من پەڕ بېنا جە خزمەت و فیداکاری، بەڵام هیچکات تەژناییم نەمەڕیا چی ھەرمانێ.
وەشتەرین ساتەکاتەکاو من، ئا ساتا بېنې: خەریکوو بازی بېنا دلې زەمینو فوتباڵینە، یام ئا کاتېو بېنې: تەماشه و شانۆی کەرېنا، چوون ئەچی دوە کاتانە زۆڵم و زۊر، جەنایەت، دروێ و خیانەت بنجەزەنە ماناشا نەبې و دیارێ نەبېنې.
ئېنسانو ئارۊی فره و چېوا دەهۊرشا تەنان: تێکەڵی جە ڕادەبەدەر چەنی ئەلکوولی و نیگایە جنسیەتی فراوان بە ژەنې، تۊڕەو و دامه و سەرمایەی و زەڕی، گرڎ چېوی جە ڕۊخساروو زەڕینە وینۆ، وێ بە زل زانای و دەماربەرزی، وشەو من من منی، ئەر کارێچ کەرۊ پەی کەسێ، بۊنەو ئانەیوە کەرۊش وېش دیار گنۊ، ئېنسان ھەقێقەتش گوم کەرڎەن، جە ئێستەیوە ھەقێقەتی ھەژار و زاییفا.
ئەوداڵ و عاشقی ھەقەتین فرە تاییبەتتا، هەر قڕنێوەنە یۊ یام دوې جارێ زېیاتەر عاشق بېیەی نمێ وەرەوە، ماباقی وێ خەڵەتنایا، دەردیسەرشا فرەن، گنای گنا دلې ڕوودەربایسی و لاسایێ کەرڎەیوە.
گۆرەتەرین ئازارەو ئېنسانی ئانێنە چېرو سەیەو نەبیەو قانوونینە مەحکەمەش کەرا، بوختانیش پەی تاشا. خاستەر ئانەن هیچ ڕازێوەت پەی شارتەیوە نەبۊ، تاکو جە دروێ دووری گېری، مەجبوور نەبی پا بنیەی پەشتەو ملو ھەقێقەتیرە.
پەنەوازا ئېنسان تەلاش کەرۊ، دەسەڵات وزۆ دەسو وېش، ئەگینا تەوانیایی، لەم ئاوەرد، بە هیچ لۆنێ قابیل بە ڕېزی و ستاییشی نیا. ھێز و قودرەت گرڎ چېوی حەل و فەسڵ کەرۊ، باڵانس وەش کەرۊ. سەرەڕاو ئی گرڎە نکولی و مەرارەتیا، بې ڕېزیا، دەر حەق بە من پېسە ئېنسانێ کریەنێ، جە دەروونەوە ئا کەسا بەخشوونە و ئازادێشا کەروو، بەڵام هیچکات ئی ناهەقیا جە یاد نمەبەرو و فەراموششا نمەکەروو.
کۆتا قسێ: خانم دیسان وېت وزەوە دلې ئاوه و ئا چەمەیە تاکو ئی شانسمە پەی گېڵۆوە ھەردویما ڕزگار کەروو.[1]