پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان
  

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
گەڕان بە کرتە
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
Dark Mode
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2025
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
چارە و خەندە؛ کامێرای شاراوە لەگەڵ ئیلایدە مەتین
15-07-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چارە و خەندە؛ کامێرای شاراوە لەگەڵ دیدار حامید
15-07-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چارە و خەندە؛ کامێرای شاراوە لەگەڵ ئۆزلەم دەرسیم
15-07-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ئەبتەهاج ئەمین بەرەکات ڕەشۆ
15-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیوان ماهر مەحمود حەسەن
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەنەد عومەر کرتان هوسام
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەدیە عەبدوڵڵا عاسی حەسەن
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
نینار ئەلیاس عەبدوڵڵا
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەسرین سەعدۆ شڤان قاسم
14-07-2025
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
زەماوەندێکی کوردی، لە شاری بۆکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، ساڵی 1993
14-07-2025
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  562,272
وێنە
  119,440
پەرتووک PDF
  21,561
فایلی پەیوەندیدار
  116,887
ڤیدیۆ
  2,035
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
304,084
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
93,647
هەورامی - Kurdish Hawrami 
67,126
عربي - Arabic 
38,913
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
25,891
فارسی - Farsi 
14,095
English - English 
8,308
Türkçe - Turkish 
3,784
Deutsch - German 
1,958
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
356
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
92
Svenska - Swedish 
75
Español - Spanish 
60
Italiano - Italian 
59
Polski - Polish 
59
Հայերեն - Armenian 
56
لەکی - Kurdish Laki 
38
Azərbaycanca - Azerbaijani 
33
日本人 - Japanese 
23
Norsk - Norwegian 
21
中国的 - Chinese 
20
עברית - Hebrew 
19
Ελληνική - Greek 
18
Fins - Finnish 
13
Português - Portuguese 
11
Catalana - Catalana 
11
Ozbek - Uzbek 
9
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Esperanto - Esperanto 
8
ქართველი - Georgian 
6
Čeština - Czech 
5
Srpski - Serbian 
5
Lietuvių - Lithuanian 
4
балгарская - Bulgarian 
3
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
हिन्दी - Hindi 
2
Cebuano - Cebuano 
1
қазақ - Kazakh 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,255
ژیاننامە 
28,287
پەرتووکخانە 
26,666
کورتەباس 
21,071
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,539
شوێنەکان 
15,507
پەند 
13,746
شەهیدان 
11,769
کۆمەڵکوژی 
11,338
هۆنراوە 
10,600
وێنە و پێناس 
8,635
بەڵگەنامەکان 
8,621
ئامار و ڕاپرسی 
4,629
کلتوور - مەتەڵ 
3,148
ناوی کوردی 
2,601
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
2,427
ڤیدیۆ 
1,905
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,520
فەرمانگەکان  
1,122
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
838
کارە هونەرییەکان 
792
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
765
شوێنەوار و کۆنینە 
709
گیانلەبەرانی کوردستان 
674
ئیدیۆم 
585
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
227
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
204
نەریت 
161
ژینگەی کوردستان 
102
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
45
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
579
PDF 
33,855
MP4 
3,340
IMG 
221,792
∑   تێکڕا 
259,566
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
ژیاننامە
شێخ محەمەدی خاڵ
ژیاننامە
جافر زەلکەیی
ژیاننامە
عەونی یوسف
ژیاننامە
دابان وەهاب سوارە
ژیاننامە
ئارین هەبوون
هەولێر
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: شوێنەکان | زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish
بەشکردن
Copy Link2
E-Mail0
Facebook9
LinkedIn0
Messenger0
Pinterest0
SMS0
Telegram2
Twitter0
Viber2
WhatsApp0
نرخاندنی بابەت
3 دەنگ 3
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)2
English - English3
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi1
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French1
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

هەولێر

هەولێر
زانایان بۆ ئەوە دەچن #هەولێر# لە سنووری (6000) ساڵ بەر لە زایینەوە نشینگەیەکی ئاوەدان بووبێ تا ئەمڕۆش هەر بەردەوامە.
لە ساڵەکانی (2371-2316 پ.ز) و بە مەبەستی دەست بەسەرداگرتنی داهات و فرە سامانێتی دەڤەرەکە، پەلاماری هێرشەکانی سەرگۆنی ئەکەدی گەیشتوونەتە هەولێر و دەستی بەسەرداگیراوە.
لە ساڵانی (2150-2050پ.ز) بووە بە بنکەیەکی سەرەکی لە دەوڵەتی گووتییەکان کە لە نەتەوە دێرینەکانی زاگرۆسن.=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/594/0013.JPG=KTML_Photo_Alt=هەولێر، 1924=KTML_Style=width:30%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/594/0013.JPG=KTML_Photo_End=
لە ساڵانی (2050-1950 پ.ز) کەوتووەتە ژێر دەسەڵاتی خانەوادەی سێیەمی ئیمپراتۆریەتی ئووری سۆمەرییەوە.
لە ساڵی (1600-پ.ز) و دواتر کەوتووەتە ژێر دەسەڵاتی کاشییەکانەوە، کە مەزەندە وایە لە هۆزە دێرینەکانی کورد بووبن.
هاوکات دەوڵەتی ئاشووریش لە باکوور دامەزرا و چەند هۆزێکی تری وەکومیتانی و خۆرییەکان دەسەڵاتیان لەو ناوەدا پەیدا کرد لە ناوچەکانی ئاشوور و هەولێر و #کەرکووک# لەژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی میتانییەکاندا بوون.
لە ڕۆژگاری فەرمانڕەوایی ئاشوورییەکانەوە لە (2500-612 پ.ز) هەولێر لە ئەوپەڕی گەشەسەندن و پێشکەوتنی دابوو، ئەو کاتە پایتەختی ئایینی ئاشوورییەکان و تەختی خوداوەندی عەشتار (عەشتار ئەربیلا) پەرستگای ئاشوورییەکان بووە، ناوی هەولێر لە نووسراوە مێخیەکانەوە بە شێوەی (ئی-کشان-کلاما) هاتووە کە دەکاتە (ماڵی خانمەکەی هەرێم) کە سەرچاوە و هێمای سەرکەوتن بووە و (عەشتاری نەینەوا) ش خوداوەندی ئەڤین و ڕابواردن بووە.
ساڵانی (705-681 پ.ز) ، لە دوای سەرگونی ئەکەدی سەنحاریبی کوڕی بووە بە فەرمانڕەوا، ئەو پادشایە لە دووری (20) کیلۆمەترەوە لە ڕووباری بەستۆڕەوە ئاوی بۆ شار وقەڵای هەولێر ڕاکێشاوە، کە بە جۆگەی سەنحاریب ناسراوە و بۆ ئەو سەردەم کارێکی دەگمەن و مەزن بووە.
ساڵی (612پ. ز) ئیمپراتۆریەتی میدیا دامەزرا و هەولێریش کەوتە نێو ئەو ئیمپراتۆرییەتەوە و بووە بە بەشێک لە بنکە و ناوەندی دەسەڵاتی ئەو ئیمپراتۆرییە.
دوای ئەمە هەولێر بووە بە بەشێک لە دەوڵەتی هەخامەنشی (هەخامەنی) .
لە ساڵی (331پ ز) و بە فەرماندەی ئەسکەندەری مەکدۆنی و لە شەڕی (ئەربیلا) ئیمپراتۆریەتی یۆنانی بەسەر هەخامەنییەکان زاڵبوون و هەولێر بووە بەشێک لە مولکەکانی ئەو ئیمپراتۆرییەتە.
لە پاش مردنی ئەسکەندەر لە ساڵی (323-پ.ز) لە شاری بابل، هەولێر (تێکڕای ئێراق و سووریا) ش کەوتنە ژێر دەسەڵاتی (سلۆقس) کە یەکێک بووە لە فەرماندەکانی ئەسکەندەر، ئەم فەرمانڕەوایە هەولێری زۆر ئاوەدانکردووەتەوە و خزمەتی کردووە.
لە ساڵانی (148.پ.ز-226ز) فارسەکان توانیان بەسەر سلوقییەکاندا زاڵ بن کە بەر لەو کاتە حوکمڕانی هەولێر بوون، ئەم فارسانە دەوڵەتێکی فیدراڵییان دامەزراند کە لە چەند میرنشینێک پێکهاتبوو وەک میرنشیینەکانی (ڕەها، تەدمور، شنگار، حەزەر، دواتریش حەدیاب) ، هەولێر گرنگترینی شارەکانی میرنشینی حەدیاب بووە. ئەم میرنشینە (لەنێوان هەردوو زێی گەورە و گچکە دامەزراوە) میرەکەی (ئیزات) بووە، لە میرە بە ناو و مەزنەکانی فارسان بووە، مافی لەسەرکردنی تاجی بەرز و خەوتنی نێو چوار پایەی زێڕینی هەبووە، ئەم پلەوپایەی بە خەڵات پێدرابوو لەلایەن پادشا (ئورتەبانی سێیەم) ، کە هاوکاریی بووە بۆ گەیشتن بە تەختی پادشایی.
ساڵی (83پ.ز) و بۆ ماوەی (10) ساڵێک لە ڕۆژگاری (نیگران شا) ی ئەرمەنی هەولێر کەوتە ژێر ڕکێفی سوپای ئەرمەنەوە.
لە دوای چەند پەلامار و هێرشێکی ڕۆمانەکان و بەناوبانگترینیان هێرشی پادشا (کەراکولا) بوو ساڵی (2167ز) هەولێر داگیرکراو، فارسەکانی وەدەرناو لە ناوی بردوون، ئەو پادشایە ستەمکارە ئەوەندە دڵڕەق بوو گۆڕی میر وپادشاکانی فارسەکانیشی هەڵتەکاندوون، ساڵی (226ز) لە ڕۆژگاری (شا ئەردە شێر) ی ساسانی، لە مەدائینەوە پەلاماری هەلێر دراو، هەولێر کەوتە ژێر دەسەڵاتی ساسانییەکان و پەرستگای ئایینی زەردەشتیی لێ درووستکرا، هەندێک لە پادشاکانی ساسانی جەور و ستەمیان دەرهەق بە گاور و فەلەکان کردوون، لە دوایین ساڵەکانی فەرمانڕەوایی ئەم دەوڵەتە، هەولێر و زۆربەی ناوچەکانی دەوروبەر گۆڕەپانی شەڕ و پێکدادانی توند و خوێناوی بوون، تا هەڵکەوتنی بانگی پیرۆزی ئیسلام.
ساڵی (612 ز) لە ترسی پەلاماری سوپای ئیسلام، ساسانییەکان مەدائین و هەولێر و زۆربەی ناوچەکەیان جێهێشتن.
ساڵی (16ی کۆچی) و لە ڕۆژگاری (خەلیفە) جێنشین (عومەری کوڕی خەتاب) بە فەرماندەی (عوقبەی کوڕی فەرقەد) لەشکری ئیسلام گەیشتە ئەو هەرێمە و هەولێر و نەینەوا و زۆربەی هەرە زۆری ناوچەکانی دەوروبەر کەوتنە ژێر ئاڵای دەوڵەتی ئیسلام.
ساڵی (132ی کۆچی) و لە نزیک هەولێر و لە شەڕی (زاب) ی یەکلاکەرەوە، عەباسییەکان سەرکەوتن بەسەر ئەمەویەکاندا و هەولێر کەوتە ژێر فەرمانڕەوایی عەباسییەکانەوە.
لە ڕۆژگاری دەسەڵاتدارێتی بوەیەییەکان لە بەغدا (333-447ی کۆچی) کوردە هەزبانییەکان توانیان میرنشینێکی بەدەسەڵات لە هەولێر دابمەزرێنن، هەولێر لەم سەردەمەدا پێگە و بایەخی شایستەی خۆی وەرگرتەوە و پەیوەندی دۆستایەتی و ئاڵووێری بازرگانیی پتەوی لەگەڵ میرنشینەکانی حەمدانیەکان و عوقڵییەکاندا لە #موسڵ# و شام هەبوون.
ئەم میرنشینە درێژەی کێشا تا هەڵکەوتنی (عیمادەدینی زەنگی) لە موسڵ لە ساڵی (521ی کۆچی) کە توانی کۆتایی بەم میرنشینە بهێنێت و تەواوی ناوچەکەی خستە ژێر دەسەڵاتی خۆیەوە.
ساڵی (539ی کۆچی/1144 زێنەدینی عەلی کوچک کوڕی بەکتەکین کە فەرمانداری قەڵای موسڵ بوو لە سایەی عیمادەدینی زەنگی، توانی میرنشینێکی سەربەخۆ لە هەولێر و دەوروبەریدا دابمەزرێنێت و بە میرنشینی بە کتیکی ناسرا.
ساڵی 1168 زێنەدین عەلی کوچک کۆچی دوایی کرد و کوڕە بچووکەکەی (زێنەدین یوسف) دەسەڵاتی وەرگرت، پاشتر لە ساڵی (568ی کۆچی/1190 مزەفەرەدینی گورگە بۆری کوکبری برای بوو بە فەرمانڕەوای میرنشینی هەولێر، لە سایەی حوکمڕانی میر مزەفەری ئەتابەگ میرنشینی هەولێر بوو بە بەهێزترین و ناودارترینی میرنشینەکانی ئیسلامی و ئەو پەڕی پێشکەوتن و گەشەی زانستی و ئاوەدانی و دەسەڵاتی هەبوو، ماوەی حوکم#ڕانیە#تی لەنێوان (586ک-630ک/1190ز -1233ز) درێژەی کێشا، مزەفەرەدین بەیعەتی دا بە پێشەوای کوردیی سەڵاحەدینی ئەیوبی و پتر لێی نزیک بووەوە بە خواستنی (ڕەبیعە خاتوون) ی خوشکی سەڵاحەدین، لە ڕۆژگاری شا موزەفەردەین فەرماندارێتی میرنشینی هەولێر گەیشتە ئەوپەڕی هێز و دەسەڵات و تەواوی ناوچەی #شارەزوور# کەوتنە نێو دەسەڵاتی ئەو میرنشینە کە هەر لە زێی گەورەوە تا #سلێمانی# و #داقوق# دەگرێتەوە. سوڵتان موزەفەر پیاوێکی خێرخواز و زانست پەروەر و دادپەروەرێکی لە خواترس و خزمەتکاربووە، لە ڕۆژگاری ئەودا یادە ئاهەنگەکانی مەولوودی پێغەمبەر کراوە و شەوانە تا بەرەبەیان چراخان هەڵکراون و ئاهەنگ و خێروشادی بەردەوام بووە، هەولێر بووە بە ڕووگەی زانا و دانا و ەزرەوان و پیاوانی زانست و فەلسەفە و مێژووناسان و دەیان فێرگە و قوتابخانە و فەرمانگەی خزمەتگوزاری و چاودێری کۆمەڵایەتی لەو شارەدا کراوەتەوە، خزمەتێکی زۆری هەولێر کراوە و ئەو پەڕی ئاوەدانی و پێشکەوتنی بەخۆوە بینیوە، هەولێر لەو ڕۆژگارەدا لە چەرخی زێڕینیدا بووە. دیاریترین شوێنەوارەکانی ئەو سەردەم منارەی چۆلی و قوتابخانەی موزەفەرییە و بازاڕگاکانی قەیساریەی هەولێرن. =KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/594/0015.JPG=KTML_Photo_Alt=هەولێر=KTML_Style=width:30%;height:20%;float:left;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2008/594/0015.JPG=KTML_Photo_End=
دوای وەفاتی سوڵتان موزەفەرەدین لە ساڵی 1233 میرنشینی هەولێر چووەوە ژێر سایەی خەلیفە موستەنسیر بیلالی عەباسی و لە ساڵی 1235 لەشکرێکی بە فەرماندەیی (ئەبوفەزیل ئیقبالیشەڕابی) ناردە سەر هەولێر و داگیری کرد.
هەولێر لە ڕۆژگاری موزەفەردەین و لە دوای وەفاتیشی دوچاری پەلاماری مەغۆلەکان بووە و خۆڕاگرانە لە بەرانبەر ئەو دوو پەلامارەدا خەڵکی هەولێر وەستاون و داکۆکی جوامێرانەیان لە شارەکە کردووە و نەبەزیون، هەر بۆیەش هەولێر بە شاری هۆلاکۆ بەزێن ناسراوە.
دواتر لە دوای ڕووخانی دەوڵەتی عەباسی بەدەست مەغۆلەکانەوە، لە ساڵی (656ی کۆچی/ 1258 ئیتر هەولێر کەوتە ژێر فەرمانڕەوای مەغۆلەکانەوە.
لە ساڵی 1337 کەوتە ژێر دەسەڵاتی ئیلخانییەکانەوە دواتریش جەلائیریەکان.
پاشان کەوتە ژێر ڕکێفی فەرمانڕەوایی دەوڵەتی بەرخە ڕەش وئینجا لە ساڵی (1410 کەوتە ژێر دەوڵەتی بەرخە سپی.
ساڵی 1508 کەوتە ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی سەفەویەکان، تا شکانی سوپای فارس لە بەرانبەر هێرشی سوپای سوڵتان سەلیمی دووەمی عوسمانلی.
ساڵی 1514 لە دوای شەڕی چالدێران و سەرکەوتنی لەشکری سوڵتان سەلیمی دووەمی عوسمانلی، هەولێر و ئینجا هەموو ئێراق کەوتە ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی عوسمانلییەوە.
ئەم هەرێمانە تا ساڵی (1917 لەژێر دەسەڵاتی عوسمانلییەکان مانەوە، کە لە سەردەمی ئەواندا دان بە نیمچە سەربەخۆیی میرنشینەکانی کورد نرابوو، لەوانە میرنشینی #سۆران# لە ناوچەی هەولێر، لە سەرەتای سەدەی نۆزدەیەم بەهێزترین و پێشکەوتووترینی میرنشینەکانی کورد بوو.
لە دوای هەڵگیرسانی جەنگی یەکەمی جیهانی و لەپاش پەیمانی سایکس-پیکۆ و لە بەهاری ساڵی (1916 بە فەرماندەیی لیوا (پاراشۆف) هێزەکانی ڕووسیای هاوپەیمانی لە ڕێگەی #خانەقین# و #ورمێ# بە مەبەستی داگیرکردنی بەغدا ڕەواندزیان داگیر کرد. پاشان بەهۆی هەڵگیرسانی شۆڕشی ئۆکتۆبەر لە ڕووسیا لەو هەرێمە کشانەوە.
ساڵی (1918ی زایین) و لە دوای داگیرکردنی بەغدا لەلایەن ئینگلیزەوە هەولێر کەوتە ژێر دەسەڵاتی ئینگلیز و کابتن های بوو بە حوکمڕانی هەولێر.
ساڵی (1921ی زایین) لە دوای درووستبوونی حکومەتی ئێراق و لکاندنی کوردستانی باشوور بە دەوڵەتی ئێراق، هەولێر کرایە موتەسەرفییەت و (ئەحمەدە فەندی عوسمان) یەکەم موتەسەریف (پارێزگار) ی هەولێر بووە.
ساڵی (1858 شارەوانی هەولێر دامەزراوە و یەکەم سەرۆکی شارەوانی (حاجی ئەحمەد ئاغای عەبدولوەهاب) بووە.
ساڵی 1913 یەکەم شەقام لەنێو شاری هەولێر قیرتاوکراوە.
ساڵی 1928 یەکەم یانەی فەرمانبەران لە هەولێر کراوەتەوە.
ساڵی 1932 و بۆ یەکەمجار کارەبا گەیشتۆتە شاری هەولێر.
ساڵی 1775 گەرماوی قەڵاتی هەولێر درووستکراوە و خەڵکی هەولێر لەم گەرماوەدا خۆیان شتووە و بۆ ئەم مەبەستە بیرێک لە قەڵات لێدراوە کە قووڵییەکەی 60مەتر و کەمەرەکەی 5 مەتر بووە.
ئەم بابەتە 147,066 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی هەولێر
فایلی پەیوەندیدار: 90
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 932
2. ژیاننامە عوسمان دەشتی
4. ژیاننامە سازان مەندەلاوی
5. ژیاننامە هێمن مەهدی
7. ژیاننامە حاجی محەمەد عەتار
8. ژیاننامە شەهاب ئەربیلی
9. ژیاننامە سالار عومەر
10. ژیاننامە دانەر نەبەز
11. ژیاننامە ڕەمزیە کەریم
12. ژیاننامە ئومێد نامیق
13. ژیاننامە جەواهیر خالید
14. ژیاننامە بیرهات ئەمین
15. ژیاننامە مەسعود بوڵدز
16. ژیاننامە ئەحمەد یاسین عەڕەب
17. ژیاننامە خەدیجە یونس ڕەسوڵ
18. ژیاننامە ئامینە کەریم
19. ژیاننامە ڕەسوڵ جومعە
20. ژیاننامە ئیسرا موحسین
22. ژیاننامە ئەحمەد فەرخۆ
23. ژیاننامە مەلا بەهادینی خەتێ
24. ژیاننامە عەبدوڵڵا یونس
26. ژیاننامە دانا جومعە
29. ژیاننامە مازیچن خۆشناو
30. ژیاننامە محەمەد یاسین سەباح
32. ژیاننامە بەهار دارا
33. ژیاننامە هەکار محەمەد
34. ژیاننامە تارا غەفور
35. ژیاننامە دونیا نەبی
38. ژیاننامە ئارۆ دانا
39. ژیاننامە داهات کاوە قادر
40. ژیاننامە هەدیر نەعمە
41. ژیاننامە ڕێباز محەمەد
42. ژیاننامە شەهلا فەیزوڵڵا
43. ژیاننامە هۆگر حسێن
44. ژیاننامە ئایار حەمەسدیق
45. ژیاننامە هیمداد جەلال
46. ژیاننامە ئەحمەد نەبەز
47. ژیاننامە ئاڵا عەلی
48. ژیاننامە فاتیح حەمەخان
50. ژیاننامە لێلاڤ سەمیر
زمانی بابەت: کوردیی ناوەڕاست
تۆپۆگرافی: گردۆڵگەیی
تۆپۆگرافی: دەشت
جۆری شوێن / شوێنەوار: شار
زمان - شێوەزار: کرمانجیی ناوەڕاست
ژمارەی دانیشتووان: زۆرتر لە یەک ملیۆن
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
خاوەنی ئەم بابەتە بەسوپاسەوە، مافی بڵاوکردنەوەیی بە کوردیپێدیا بەخشیوە! یان بابەتەکە کۆنە، یاخود بابەتەکە موڵکی گشتییە.
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 09-12-2008 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 11-03-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 147,066 جار بینراوە
QR Code
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.131 KB 28-10-2009 هاوڕێ باخەوانهـ.ب.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
زمانی گەشتاریی
کورتەباس
ڕۆڵی شەهید ئیدریس بارزانی لە هزری نەتەوەیی و مرۆڤدۆستی و ئاشتەواییی حزبە کوردستانییەکاندا، بەرچاوە
ژیاننامە
ئالیا ئەحمەد محەمەد ئەمین
ژیاننامە
محەمەد زارعی
شوێنەوار و کۆنینە
تەل زیندان
کورتەباس
پهلویان کتێبێک پڕ لە چەواشەکاریی مێژوویی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
ئاتەشکەدەی چوارقاپی... دوایین و گەورەترین بینای سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
ئەمین خەلیفە فەریق گلی
ژیاننامە
ئارین هەبوون
پەرتووکخانە
ڕێنموی چارەسەر؛ تدابیر القدر
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
مامۆستا حەمید ساڵح بێتووشی و قوتابییانی قوتابخانەی ڕایاتی سەرەتایی لە باڵەکایەتی لە ساڵی 1942دا
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
ژیاننامە
جەلال محەمەد سدیق
ژیاننامە
نەوال سامی نوورەدین
وێنە و پێناس
محەمەد ئیسماعیل و عەبدولوەهاب حەکیم و ئەحمەد نیزام نەجمەدین و محەمەد قەرەداغی لە ساڵی 1963دا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سام
وێنە و پێناس
مام جەلال و باقر جەبر لە کۆشکی سەلام لە ساڵی 2006دا
کورتەباس
د.نەسرین فەخری: مەلا مستەفا کەسایەتییەکی زۆر بەڕێز بوو حورمەتی گەورەی بۆ ئافرەت هەبوو
پەرتووکخانە
مەملەکەتی عیشق؛ کتێبی دووەم
پەرتووکخانە
ڕێبەری گەشتیاری شارباژێڕ
ژیاننامە
گەشبین هەمزە
وێنە و پێناس
پێشمەرگەکانی کەرتی 1ی تیپی 86ی دەشتی هەولێری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە ساڵی 1981دا
وێنە و پێناس
مام جەلال و باقر جەبر زوبەیدی لە ساڵی 2006دا
ژیاننامە
دابان وەهاب سوارە
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
مرۆڤایەتی و پێکهاتەکانی
ژیاننامە
یارا گوڵ
ژیاننامە
ئالان هەمزە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەمەنگان
کورتەباس
شەهید فەتاح ئاغا.. ئەستێرەیەکی گەش بە ئاسمانی کوردایەتییەوە
کورتەباس
ئیدریس بارزانی لە ڕێبازدا
شوێنەوار و کۆنینە
لە کۆیە، ئەو خانووە 21 ساڵ لە سلێمانی کۆنترە!

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
شێخ محەمەدی خاڵ
18-11-2008
هاوڕێ باخەوان
شێخ محەمەدی خاڵ
ژیاننامە
جافر زەلکەیی
23-08-2021
هاوڕێ باخەوان
جافر زەلکەیی
ژیاننامە
عەونی یوسف
09-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
عەونی یوسف
ژیاننامە
دابان وەهاب سوارە
11-07-2025
ئاراس ئیلنجاغی
دابان وەهاب سوارە
ژیاننامە
ئارین هەبوون
12-07-2025
سەریاس ئەحمەد
ئارین هەبوون
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
چارە و خەندە؛ کامێرای شاراوە لەگەڵ ئیلایدە مەتین
15-07-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چارە و خەندە؛ کامێرای شاراوە لەگەڵ دیدار حامید
15-07-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چارە و خەندە؛ کامێرای شاراوە لەگەڵ ئۆزلەم دەرسیم
15-07-2025
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ئەبتەهاج ئەمین بەرەکات ڕەشۆ
15-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هیوان ماهر مەحمود حەسەن
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەنەد عومەر کرتان هوسام
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەدیە عەبدوڵڵا عاسی حەسەن
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
نینار ئەلیاس عەبدوڵڵا
14-07-2025
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەسرین سەعدۆ شڤان قاسم
14-07-2025
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
زەماوەندێکی کوردی، لە شاری بۆکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، ساڵی 1993
14-07-2025
کشمیر کەریم
ئامار
بابەت
  562,272
وێنە
  119,440
پەرتووک PDF
  21,561
فایلی پەیوەندیدار
  116,887
ڤیدیۆ
  2,035
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
304,084
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
93,647
هەورامی - Kurdish Hawrami 
67,126
عربي - Arabic 
38,913
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
25,891
فارسی - Farsi 
14,095
English - English 
8,308
Türkçe - Turkish 
3,784
Deutsch - German 
1,958
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,144
Français - French 
356
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
92
Svenska - Swedish 
75
Español - Spanish 
60
Italiano - Italian 
59
Polski - Polish 
59
Հայերեն - Armenian 
56
لەکی - Kurdish Laki 
38
Azərbaycanca - Azerbaijani 
33
日本人 - Japanese 
23
Norsk - Norwegian 
21
中国的 - Chinese 
20
עברית - Hebrew 
19
Ελληνική - Greek 
18
Fins - Finnish 
13
Português - Portuguese 
11
Catalana - Catalana 
11
Ozbek - Uzbek 
9
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Esperanto - Esperanto 
8
ქართველი - Georgian 
6
Čeština - Czech 
5
Srpski - Serbian 
5
Lietuvių - Lithuanian 
4
балгарская - Bulgarian 
3
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
हिन्दी - Hindi 
2
Cebuano - Cebuano 
1
қазақ - Kazakh 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
109,255
ژیاننامە 
28,287
پەرتووکخانە 
26,666
کورتەباس 
21,071
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
15,539
شوێنەکان 
15,507
پەند 
13,746
شەهیدان 
11,769
کۆمەڵکوژی 
11,338
هۆنراوە 
10,600
وێنە و پێناس 
8,635
بەڵگەنامەکان 
8,621
ئامار و ڕاپرسی 
4,629
کلتوور - مەتەڵ 
3,148
ناوی کوردی 
2,601
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
2,427
ڤیدیۆ 
1,905
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,520
فەرمانگەکان  
1,122
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
838
کارە هونەرییەکان 
792
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
765
شوێنەوار و کۆنینە 
709
گیانلەبەرانی کوردستان 
674
ئیدیۆم 
585
یارییە کوردەوارییەکان 
279
نەخشەکان 
227
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
204
نەریت 
161
ژینگەی کوردستان 
102
خواردنی کوردی 
95
زانستە سروشتییەکان 
80
دۆزی ژن 
58
مۆزەخانە 
54
بەرهەمە کوردستانییەکان 
45
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
28
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
579
PDF 
33,855
MP4 
3,340
IMG 
221,792
∑   تێکڕا 
259,566
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
زمانی گەشتاریی
کورتەباس
ڕۆڵی شەهید ئیدریس بارزانی لە هزری نەتەوەیی و مرۆڤدۆستی و ئاشتەواییی حزبە کوردستانییەکاندا، بەرچاوە
ژیاننامە
ئالیا ئەحمەد محەمەد ئەمین
ژیاننامە
محەمەد زارعی
شوێنەوار و کۆنینە
تەل زیندان
کورتەباس
پهلویان کتێبێک پڕ لە چەواشەکاریی مێژوویی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
ئاتەشکەدەی چوارقاپی... دوایین و گەورەترین بینای سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
ئەمین خەلیفە فەریق گلی
ژیاننامە
ئارین هەبوون
پەرتووکخانە
ڕێنموی چارەسەر؛ تدابیر القدر
پەرتووکخانە
زمانی کورد، بگونجێنە بۆ 0 و 1
وێنە و پێناس
مامۆستا حەمید ساڵح بێتووشی و قوتابییانی قوتابخانەی ڕایاتی سەرەتایی لە باڵەکایەتی لە ساڵی 1942دا
پەرتووکخانە
ئەتڵەسنامە (وەشانی 2)
ژیاننامە
جەلال محەمەد سدیق
ژیاننامە
نەوال سامی نوورەدین
وێنە و پێناس
محەمەد ئیسماعیل و عەبدولوەهاب حەکیم و ئەحمەد نیزام نەجمەدین و محەمەد قەرەداغی لە ساڵی 1963دا
پەرتووکخانە
فەیلی-نامە (وەشانی 1)
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سام
وێنە و پێناس
مام جەلال و باقر جەبر لە کۆشکی سەلام لە ساڵی 2006دا
کورتەباس
د.نەسرین فەخری: مەلا مستەفا کەسایەتییەکی زۆر بەڕێز بوو حورمەتی گەورەی بۆ ئافرەت هەبوو
پەرتووکخانە
مەملەکەتی عیشق؛ کتێبی دووەم
پەرتووکخانە
ڕێبەری گەشتیاری شارباژێڕ
ژیاننامە
گەشبین هەمزە
وێنە و پێناس
پێشمەرگەکانی کەرتی 1ی تیپی 86ی دەشتی هەولێری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە ساڵی 1981دا
وێنە و پێناس
مام جەلال و باقر جەبر زوبەیدی لە ساڵی 2006دا
ژیاننامە
دابان وەهاب سوارە
پەرتووکخانە
ڕۆڵی ڕووداوەکانی شنگال لە پێشخستنی دۆزی کورد
پەرتووکخانە
مرۆڤایەتی و پێکهاتەکانی
ژیاننامە
یارا گوڵ
ژیاننامە
ئالان هەمزە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای سەمەنگان
کورتەباس
شەهید فەتاح ئاغا.. ئەستێرەیەکی گەش بە ئاسمانی کوردایەتییەوە
کورتەباس
ئیدریس بارزانی لە ڕێبازدا
شوێنەوار و کۆنینە
لە کۆیە، ئەو خانووە 21 ساڵ لە سلێمانی کۆنترە!

Kurdipedia.org (2008 - 2025) version: 16.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.938 چرکە!