Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,079
Wêne 106,401
Pirtûk PDF 19,241
Faylên peywendîdar 96,854
Video 1,377
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
بابا طاهر الهمداني (اللوري) القنديل الذي لا يخبو
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook1
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

بابا طاهر الهمداني (اللوري)

بابا طاهر الهمداني (اللوري)
نزهان محمد
قليلون أولئك الذين تُبنى باسمهم الصروح، وتُحفرُ كلماتهم في ذاكرة الشعوب، وتتحول أسماؤُهم إلى قناديل تنير غياهب العتمة، وتشق الظلام بومضاتٍ؛ تتحول فيما بعد إلى ملاحم ترددها الألسن، والأفئدة، فعندما يُذكر أي شعب يُذكر معه عظماؤه الذين أرسوا وشيدوا دعائمه السياسية والثقافية.
من الذين نحتوا أسماءَهم بحروف من ذهب في عالم الإبداع ولاسيما في الشعر الكردي، وتجاوزت سفينة إبداعهم الحدود الإقليمية ورست إلى شواطئ عالمية والذي يُعدُّ مفخرةَ الشعب الكردي، الفيلسوف والشاعر الصوفي بابا طاهر الهمداني أو بابا طاهر اللوري، وسمي بالهمداني نسبة إلى مدينة همدان المدينة الجبلية ذات الطبيعة الخلابة في كردستان الشرقية حيث يقال: إنَّه في تلك المدينة وُلِد ومات، وقد اختلف المؤرخون في تاريخ ولادته ومماته لكن الأرجح أن ولادته كانت بين أعوام 935-985م ووفاته بين الأعوام 1010-1055م، ويُقال أن شاعرنا الفذ قد لُقب ب «بابا» لعلوِّ مكانته، وكثرة تقواه وزهده فكلمة بابا لدى أهل المنطقة تعني الولي أو المرشد، وكذلك كُني بالعريان وذلك لغزارة علمه التي تقوده إلى التعرف على أصل الأشياء وحقيقتها أي «تعرية» الشيء من قشرته أو ما يحيط به لكي يكون شفافاً واضحاً وجلياً في عرض الأشياء.
خلاف على هوية بابا طاهر
المتفق عليه بين جمهرة المؤرخين الكرد أن بابا طاهر هو الأب الخالد للأدب الكلاسيكي الكردي، فقد كتب أشعاره وقصائده باللهجة اللورية هذه اللهجة التي أحدثت خصاما بين المؤرخين الكرد، والفرس فرياح التعصب القومي والنزعة الذاتية للمؤرخين الفرس أدَّت بهم إلى إنكار كردية بابا طاهر رغم قبولهم للورية أشعاره، وتحججوا بأن اللور هم جماعة فارسية ومن ناحية أخرى تذكر عيون المصادر أنَّ بابا طاهر هو كردي الأصل والمنشأ، فصاحب معجم البلدان ياقوت الحموي يقول : « إنَّ اللور جيل من الأكراد من جبال أصفهان وتلك النواحي تعرف بهم فيقال بلاد اللور ولورستان» ويشير إبن حوقل الإدريسي كذلك إلى أن «لورستان بلد غني يعيش فيه الأكراد» ومن جانب آخر فإن معظم الباحثين الأولين الأجانب أكدوا كردية أشعار بابا طاهر بل أن المستشرق الألماني أوسكار مان لم يخفِ توجُّسَه من أن يكون المُدوِّنون الفرس خلال طباعتهم لأشعار الهمداني قد أدخلوا العديد من المفردات الفارسية فيها وحتى نسب مقطوعات مزيفة لها لإثبات فارسيّتها .
رباعيات بابا طاهر
إن أشهر ما تميز به الهمداني هو الرباعيات، ونستطيع القول: إنَّه لم يصلنا من شعره سوى الرباعيات تلك الأشعار التي لاقت إعجاب الأجانب فترجموها منذ وقت مبكر إلى لغاتهم الأوربية والرباعيات:هي مذهب ونمط ولون شعري عبارة عن مقطوعة شعرية من أربعة أبيات تدور حول موضوع معين وتكوّن فكرة تامة، وفيها إما أن تتفق قافية الشطرين الأول والثاني مع الرابع أو تتفق جميع الأشطر الأربعة في القافية، ولا شكَّ أنَّ هذا اللون الشعري يُمثِّل إشراقة صوفية نابعة من قريحة نادرة وموهبة فذة تمتزج بحسٍّ مرهف، وعاطفة متوثبة شفافة لا توجد إلا عند الهمداني الشاعر والفيلسوف الذي تشير رباعياته فقد كان ينتابه القلق والتساؤل المستمر فلا شيء يرضيه سوى التمرد والبحث والخروج من دائرة المكان الذي يضيق به كي يمتد للأفلاك ويحاور القدر الإلهي يقول:
«لقد غرستْ شجرةُ الحزن جذورها في روحي، فأناجي أمام عتبةِ الملكوتِ ليلَ نهارَ، أيّها الشباب ! أدركوا قيمة حياتكم، لأن الأجلَ كالحجرِ ..والإنسانَ كالزجاجِ»
كانت هذه الأسطر المنظومة على بحر الهزج واحدة من رباعيات بابا طاهر الهمداني التي شكلت بداية منهكة من القلق الكينوني، وعميقة من حيث البناء والإيحاء للشعر الكردي الذي بدأ ينفض عن جسده غبار الارتباك بين حضارتين مختلفتين (الساسانية والاسلإمية) لقد كان ابن لورستان شاعراً حاذقاً واسع الفكر وفيلسوفاً طرق جميع أبواب الشعر في رباعياته من عشق وحب إلهي ووصف للروح والحياة والموت فأشعاره اعتبرت كنزاً أدبيا عالمياً ثرَّاً لها حضورٌ في جميع مراكز العلم والثقافة البشرية على الرغم من فوضى الصراع اللامتناهي الذي حدث ومازال يحدث على أرض كردستان ومحاولة حجب الشمس عن العيون الأدبية الكردية .
__________
المصادر :
محمد أمين زكي: مشاهير الكرد وكردستان
شاهو سعيد :رحلة الشعر الكردي[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 705 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 31-05-2018 (6 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Felsefe
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Helbest
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 14-06-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ڕۆژان نوری عەبدوڵڵا ) ve li ser 14-06-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ڕۆژان نوری عەبدوڵڵا ) ve li ser 14-06-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 705 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.135 KB 14-06-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Antolojiya xebata medenî (hewcehiyên xebata medenî) – Beşa 1em
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Birîndar hevşêweyê formek ji hebûnê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Îdolojî çi ye û axo “Kurdayetî” îdolojî ye?
Kurtelêkolîn
Rojhilatê Kurdistanê û rawestan di hember paradoksa Komara Îslamî de
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Pîlana dagîrkeran bo çêkirina nakokî di navbera Kurdan de
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Necat Baysal

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,079
Wêne 106,401
Pirtûk PDF 19,241
Faylên peywendîdar 96,854
Video 1,377
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Antolojiya xebata medenî (hewcehiyên xebata medenî) – Beşa 1em
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Birîndar hevşêweyê formek ji hebûnê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Îdolojî çi ye û axo “Kurdayetî” îdolojî ye?
Kurtelêkolîn
Rojhilatê Kurdistanê û rawestan di hember paradoksa Komara Îslamî de
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Pîlana dagîrkeran bo çêkirina nakokî di navbera Kurdan de
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Necat Baysal

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.172 çirke!