پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
شەڕی دەنگی نێوان کاکە حەمە و براکەی عەبدوڵڵای حاجی مەحمود
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
کەلاوەکەی سەر دەریای ڕەش
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ناکرێت لە توندوتیژی بێدەنگ بین
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
پێرفۆرمانس و گێڕانەوە
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
گوڵێکی سوور بۆ ئێمیلی
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
28-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت 517,476
وێنە 106,120
پەرتووک PDF 19,168
فایلی پەیوەندیدار 96,500
ڤیدیۆ 1,308
ژیاننامە
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنام...
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
التقويم الئيزدي
هەر وێنەیەک بەرامبەر سەدان وشەیە! تکایە پارێزگاری لە وێنە مێژووییەکان بکەن..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
التقويم الئيزدي
کورتەباس

التقويم الئيزدي
کورتەباس

حاجي علو

لقد أصبح الجهل والدجل سمة الثقافة الدينية الئيزدية وسرطاناً أصاب أقلامهم, لقد أصبحت المغالات وضرب الأخماس بالأسداس منهجاً شاملاً للجميع, ومع ذلك فقد تأكد لنا أن شعبنا هو أعرق شعب وأسبق الناس إلى الحضارة و ديننا هو أقدم الأديان وأدومها على الإطلاق لكن يجب أن يكون البحث فيه بالطرق العلمية الطبيعية فديننا الشمسي هو دين الطبيعة أولاً وأخيراً وشعبنا هو شعب كوردستان شمال العراق منبع الحضارة الأول الذي بدأت فيه قبل السومريين بكثير: أولاً بإكتشاف النار قبل 40 ألف سنة ق م , وفيه بدأت الزراعة قبل 15 ألف سنة ثانياً , وتدجين الحيوان قبل 12 ألف سنة ق م ثالثاً وبنى المآوي والبيوت والقرى البدائية قبل 10 ألاف سنة ق م رابعاً, وصنع أواني الفخار وطبخ وخبز خامساً, ومنها بدأ زحف الحضارة جنوباً حتى وصل بلاد سومر قبل 5 آلاف سنة فقط ق م حيث نضجت وتمخضت عن التدوين وتخليد الحضارة السومرية في 2900 سنة ق م , هذه حقائق لا يُمكن لأحد إنكارها , لكن بسبب النقص في وثائقنا التاريخية نتيجة الإضطهاد العنيف المستمر, وعجزنا عن إثبات عراقتنا وتلهُّف شبابنا لسد العجز, جعلهم يتبارون في التطرف وإختلاق شتى الإجتهادات لإكتشاف تاريخهم العريق المطمور ورفع معنويات الثقافة الئيزدية وإن كانت بطرقٍ غير علميّة.
من هذه المحاولات ما قدمه أحد الشباب الغيورين قبل أيام من مقترح حول تقويم ئيزدي, إنه إندفاعٌ مشكور لكنه جهدٌ يُصرف سدىً, فالزمن ليس في يدنا والمُدد هي من وضع الطبيعة ولا يُمكن التلاعب بها في تحديد الفترات والوحدات الزمنية المختلفة مهما كان, الطبيعة هي التي حدّدت مُددها وسرعتها ومقدارها, الإنسان فقط يُحاول جاهداً أن يُنظم حياته بموجبها فيسمي الوحدات الزمنية ويُقسمها في جداول وتقاويم على مر العصور, هو يستطيع أن يقيس لكنه لا يستطيع أن يُحددها على مزاجه, فهولا يستطيع أن يُحدد الزمن الذي يستغرقه كوكب الأرض حول الشمس أو حول نفسه ولا دوران القمر حول الأرض كلها بيد الطبيعة, وقد سبق للبشر أن قدّم عشرات بل مئات التقاويم لضبط وتحديد تلك الفترات سرعان ما تظهر بعد حين أنّها ليست مُطابقة للطبيعة فتزحف المواقيت التي عينها عن مواقعها من العام , فيتراحع ويُعيد حساب الشهور والأيام في تقويم جديد وسرعان ما يكتشف خللاً آخر فيكون تعديلاً آخر وهكذا عشرات المرات كان آخرها تعديل البابا كريكوري قبل خمسة قرون فقدم الشهر 13يوماً لتغطية كسورالسنة الطبيعية فكان التقويم الغربي الحالي الذي لم يتبعه الأرثدوكس الشرقيون كما هو الآن, فلا البابا ولا غيره يتمكن من تغيير سرعة دوران الأرض حول الشمس البالغة 365 يوم وخمس ساعات و48 دقيقة وعدد من الثواني قد يقل أو يزيد في بعض السنين, أي أقل من ربع اليوم بقليل فكان الحل البشري في حساب السنين هو إضافة يوم كل أربعة سنين وهذا أيضاً غير دقيق ففي كل 120 سنة يفيض يوم واحد (1440) دقيقة حاصل ضرب الدقائق المضافة لتكملة ربع اليوم ( 12×120 ) ولذلك توجَّب أن يكون كل عام يقبل القسمة على 120 بدون باقي تكون الكبيسة فيه ملغاة, هذا علم فلك وليس مزاج إنسان كي يجعل الكبيسة كل ست سنوات أو أو أربع سنوات أو أنَّ 2000 كبيسة و2100 بحذف الأصفار ليست كبيسة , نحن نسخر من أنفسنا بهكذا حسابات ضد الطبيعة , ومع ذلك صوم الفقراء يبقى سابقاً صوم المركه بأسبوع دائماً وهذه في حد ذاتها معجزة أخرى تستوجب تفسيراً آخر, فكيف يُمكن أن يسير التقويمان بالتوازي أحدهما يكبس السنة كل ست سنوات والآخر كل أربع سنوات دون أن تلتقيان وتتباعدان بمقدار كبير؟ إنها مجرد مقترحات تفتقر إلى المنطق بل وحتى خرافية نشوه بها تاريخنا ونشطب المصداقية .
في بداية السبعينات من القرن الماضي كنت معلماً في قرية ماميسي/ كرسي وكنت أعلم أنّ تقويم المركًه ليس تقويماً ئيزدياً أبداً وكنت أبحث عمن يرينا تقويماً غيره ولما سمعت أن الفقراء يتبعون غيره فرحت كثيراً آملاً أن يكون هو التقويم الخاص بنا وحاولت زيارة قرية ملّك القريبة مصدر تقويم الفقراء مستعيناً ببعض المعارف من سكنة ماميسي لكنهم صدوني عن ذلك قائلين هو نفسه تقويم المركًه , حدث في أحد المرات أن أخطأ الحسيبدار في تحديد حلول شهر كانون الأول الشرقي الذي يتبعه المركًه فقال : بهذه الخرقة الجمعة القادمة هي من كانون وسيحل العيد وكان تشريناً يسبق المركًه بسبعة أيام وساروا على ذلك النهج حتى اليوم دون عدد السنين ولا أساس تاريخي, حتى الكبيسة هي ليست ست سنوات كما يدعون بل كلما تقارب عيدا الفقراء والمركه ليصادفان نفس اليوم يعمدون إلى تقديمه أسبوعاً ويحسبونه تكبيساً وهذا شيءٌ غير صحيح وخطأٌ فظيع مُخل بقانون توقيت العيد أن يكون أول جمعة من شهر كانون وليس آخر جمعة من تشرين هذا لا يجوز أبداً ولا يمكن أن يُعتبر تقويماً يُعتمد عليه .
و نحن بدورنا حاولنا تقديم مقترح تقويم مستحدث قبل عدة سنوات آخذين في الإعتبار مواقيت أعيادنا مثبّة باليوم المحدد في الأسبوع والشهر لا يتغيّر على مدار السنين لكنه لم يُلق آذاناً صاغية من الئيزديين فتركته, التقويم يُقسّم السنة الشمسية إلى 13 شهر ب28 يوم لكل منه , تبدأ السنة فيه من يوم الأربعاء المقدس 1 /1 / دائماً , تكون السنة كبيسة بأسبوع 35 يوم للشهر الأخير عندما تقبل القسمة على سبعة أو على 29 تفادياً لتأرجح العيد وتكملة لربع اليوم في السنة , على أن يبدأ تعداد التقويم من يوم وضع الحد والسد والشهادة للدين الئيزدي في 630 ه, والآن أنا لا أُفضّل هذا التقويم لأن الصحيح والحقيقي هو التقويم الميدي الكوردي يوم تأسّست الدولة الميدية وأنتخب دياكو أول زعيم بإتفاق (ريش سفيدان) باستان إيران, وكان ذلك في 728 سنة قبل الميلاد في عيد السرصال وليس 700 سنة المعمول به الآن في كوردستان , المعتمد على التقريب بسبعة قرون وهو ليس دقيقاً , كان المفروض أن يكون هذا العام 2750 كوردي وليس 2722 .[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 676 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | کوردیی ناوەڕاست | http://www.bahzani.net/
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 5
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 03-03-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: ئایین و ئاتەیزم
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
پۆلێنی ناوەڕۆک: گەشەپێدان
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 86%
86%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 26-09-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 27-09-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 26-09-2022 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 676 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
ڤایرۆسی رووەکی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
پێرفۆرمانس و گێڕانەوە
پەرتووکخانە
گوڵێکی سوور بۆ ئێمیلی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
کورتەباس
غەڵبە غەڵب
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
گۆرانی ی کوردی زازاکی
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مهناز کاوانی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
پەرتووکخانە
ناکرێت لە توندوتیژی بێدەنگ بین
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
کورتەباس
دوو گۆرانی ی فۆلکلۆری-خەلیل بەگ-دینەکەم دینێ
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
کورتەباس
توانای ناوەکی تاک و کاریگەریی دەوروبەر
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
پەرتووکخانە
کەلاوەکەی سەر دەریای ڕەش
ژیاننامە
بەناز عەلی
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
دانا جەلال
03-10-2010
هاوڕێ باخەوان
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
02-06-2014
هاوڕێ باخەوان
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
یادنامە
16-12-2021
هاوڕێ باخەوان
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
14-04-2023
سەریاس ئەحمەد
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
17-04-2024
زریان عەلی
فەیروز ئازاد
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
شەڕی دەنگی نێوان کاکە حەمە و براکەی عەبدوڵڵای حاجی مەحمود
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
کەلاوەکەی سەر دەریای ڕەش
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ناکرێت لە توندوتیژی بێدەنگ بین
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
پێرفۆرمانس و گێڕانەوە
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
گوڵێکی سوور بۆ ئێمیلی
29-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
28-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
ئامار
بابەت 517,476
وێنە 106,120
پەرتووک PDF 19,168
فایلی پەیوەندیدار 96,500
ڤیدیۆ 1,308
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
کورتەباس
ڤایرۆسی رووەکی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
پێرفۆرمانس و گێڕانەوە
پەرتووکخانە
گوڵێکی سوور بۆ ئێمیلی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
کورتەباس
غەڵبە غەڵب
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
کورتەباس
گۆرانی ی کوردی زازاکی
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
مهناز کاوانی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
پەرتووکخانە
ناکرێت لە توندوتیژی بێدەنگ بین
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
کورتەباس
دوو گۆرانی ی فۆلکلۆری-خەلیل بەگ-دینەکەم دینێ
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
کورتەباس
توانای ناوەکی تاک و کاریگەریی دەوروبەر
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
پەرتووکخانە
کەلاوەکەی سەر دەریای ڕەش
ژیاننامە
بەناز عەلی
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.344 چرکە!