پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
28-04-2024
سەریاس ئەحمەد
شوێنەکان
تەلان
27-04-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
27-04-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەکتەران چۆن باسی شاژنی کۆمیدیا بەیان بۆمبا دەکەن؟
27-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
سوورداش
26-04-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
ژنێک بە جلی کوردییەوە
26-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
26-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 517,417
وێنە 105,714
پەرتووک PDF 19,160
فایلی پەیوەندیدار 96,493
ڤیدیۆ 1,307
ژیاننامە
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنام...
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت؛ کێ، کێیە! کوێ، کوێیە! چی، چییە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کورتەباس

تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کورتەباس

قاسم مرزا الجندي

الاسم الصحيح للقرية هو إيسيا وليست ايسيان، وتم تحريفه في العهد البائد الى ايسيان مثل باقي القرى #الايزيدية# مثل قرية بوزا كانت في الاصل وتحولت الى بوزان، وقضاء الشيخا كانت في الاصل نسبة الى (ولات شيخ) تحولت الى شيخان فتغيرت معناها كثيراً .
تقع قرية ايسيا في شمال مدينة الموصل على بعد (50) كم، وهي قرية تابعة لمركز القضاء عين سفني، تبعد عن مركز قضاء الشيخان ب (5)كم الى الجهة الغربية منها، في أسفل منحدر سلسلة جبلية تسمى بجبل(سبلوت)(سبروت)(سمروت)وسمي بهذا الاسم لعدم وجود اشجار عليه في الجهة المقابلة للشمس، وهي سلسلة جبلية بمحاذاة الشارع الذي يربط مركز القضاء عين سفني بناحية باعدري مروراً بقرية ايسيان.
تعود تسمية قرية ايسيا حسب الميثولوجيا الايزيدية، عندما غادر آدم عليه السلام (كلي لالش), وسكن آدم وحواء فيها، سميت بقرية ايسيا لان الحياة البشرية بدأ وانطلق منها، هذا ما ذكر في كتاب الايزيدية المقدس بشارة الشمس (مزدةها روز)، ولكن إن محتوى هذا الكتاب قد تم تحريفه بشكل كبير.
إن مصطلح ايسيا كلمة كُردية تعني أضاءت مثل سراج، يقال إن نوراً كان يظهر ليلاً في سماء القرية عند مزار ممي أيسيا، وهذا المزار هو مزار(نيشانا) أدم(غ)، ولهذا السبب لا تأتي ذكر إسم آدم او (ممي ايسيا) في دروز الخاسين (دروزا خاسا)، لان مزار آدم هو مزار(ممي ايسيا) كان موجوداً قبل ظهور الخاسين بآلاف السنين، ويقال إن آدم عليه السلام هو الذي بنى القبة على العين البيضاء (كانيا سبى) في كلي لالش.
إن اسم ايس، ايسي، ايسيا، ايسو، آسيا، هي اسماء الفتيات والنساء الايزيديات، هي اسماء تشير الى النور والاشراق، و هنا نجد أن اسم والدة الشيخ هادي الثاني ابو البركات، كانت ستيا ايس(ستيا ئيس) وهي اشارة الى قرية ايسيا، وهذه الاسماء قديمة ترجع الى العهد السومري والبابلي إنه تأكيد لقدسية النور لدى الديانة الايزيدية .
عندما جاء آدم وحواء الى هذه البقعة واستقر فيها، يسمى (ليس او ليسيا) أي سكن فيها، تسمى كلمة (ليسيا) باللغة الكُردية بمعنى التجئ اليها، عندما ترجع الطيور الى اعشاشها في الغروب تسمى هذه العودة ب (ليسيا) وهي كلمة كُردية تعني الاستقرار والسكون.
حسب الكتب والنصوص( الاقوال) الدينية الايزيدية تعود تاريخ قرية ايسيا الى آلاف السنين، والى أبعد من ذلك بكثير، اشارة الى اول بقعة من الارض سكنها البشر، أما قرية ايسيا من الناحية التاريخية نلخصها في النقاط التالية :
1 توجد في قرية ايسيان آثار قصر المير بداغ بك يعود تاريخه إلى سنة (1771 1788)م, وكان له اخ اسمه الامير بدرخان بك تولى الامارة من بعده في سنة( 1789 1790)م، يقال قتله خنجر بك، وكان لبداغ بك ثلاثة ابناء (جول بك ، خنجر بك ، فرز بك)، كانت فترة امارتهما في قرية ايسيان.
2 في سنة (1788 1790) تولى الامارة في قرية ايسيان الامير جول بك، وفي عام 1790م وبأمر من الاستانة زحف إسماعيل باشا والي العمادية وبجيش جرار وبمساعدة عساكر الدولة العثمانية على قرى منطقة الشيخان ومنها قرية ايسيان مركز الامارة الايزيدية انذاك، وقتل الامير جول بك والكثير من الايزيدية
3 نصب خنجر بك اميراً عى الايزيدية في سنة (1790 1792) في قصر والده بداغ بك، في قرية ايسيان، و في سنة ( 1792م) قاد إسماعيل باشا والي العمادية فرماناً آخر على الإيزيدية وقتل أميرهم خنجر بك، ودمر القرى وقتل الكثير من الايزيدية.
يقال إن جيش اسماعيل باشا كانت تطلق المدافع على قصر خنجر بك وكانت مدفعهم على بعد (600) متر فوق تلة صغيرة جنوب قرية ايسيان، وسميّ بتل المدفع، وكانت تطلق القذائف على قصر الامارة على سفح الجبل، وتم تدمير القصر وقرية ايسيا و قتل الامير خنجر بك .
4 في سنة (1792 1809) نصب الامير حسن بك اميراً على الايزيدية، وتحول مركز الامارة من قرية ايسيا الى قرية باعدرة في عهده، وكان له اربعة ابناء وهم (سليمان بك وعلي بك وصالح بك وهادي بك) ومن بعده تولى الامارة علي بك الكبير، ومنذ ذلك التاريخ اصبحت باعدري مركزاً للامارة الايزيدية.
5 في سنة (1787) كان شيخ رشكي بابا شيخ في قرية ايسيان في زمن المير جول بك وخنجر بك، وفي سنة (1807 1889) شيخ ناسر شيخ رشكي، كان بابا شيخ الايزيدية بعد كوجك بريم، في زمن المير حسين بك، وهم من سلالة الشيخ فخر من شيوخ الشمسانية في القرية.
6 عائلة البيشيمام (بيشيمام البابا شيخ) من شيوخ الشرفدين في قرية ايسيان ويجب أن يكون بيشيمام البابا شيخ من هذه العائلة فقط وهي محصورة فيها منذ زمن طويل يعود تاريخه الى مئات السنين. في سنة (1885) كان بيشيمام البابا شيخ هو (الشيخ اودي) في زمن البابا شيخ (شيخ ناسر) ومن بعده تولى منصب بيشيمام البابا شيخ الاسماء التالية وهم( شيخ اسماعيل ، شيخ ايزدين ، شيخ الياس) والآن بيشيمام البابا شيخ (شيخ علي) هو شيخ نعمان شيخ الياس.
7 الثائر داؤود الداؤود (1884 – 1954) رفض الخدمة الإلزامية في شنكال، وقاد الحكومة الملكية حملة عسكرية ضد شنكال، قتل الكثير من الايزيدية والقي القبض عليه, ونفيّه الى قرية ايسيان بناءً على رغبته وعاش فيها لسنوات.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 940 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | http://www.bahzani.net/
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 11
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 27-11-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: جوگرافیا
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
شار و شارۆچکەکان: شێخان
وڵات - هەرێم: باشووری کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 86%
86%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 01-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 03-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 03-01-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 940 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
کورتەباس
جیاوازی نێوان مۆرفیم و وشە
ژیاننامە
بەناز عەلی
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
ڕۆشنایی یەک بۆ مێژوو
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
ڕەمزی نافیع و بۆچوونەکانی کاک مەسعود محەمەد و کاک محەمەدی مەلای کەریم
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
وێنە و پێناس
سێ گەنجی کەلار لە بەغدا
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
ژیاننامە
عەبدولکەریم بەرزنجی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
کورتەباس
ئامرازی (لە) لە تەرازووی بەراورددا
کورتەباس
جێناوی کەسیی لکاو لە دیالێکتی کرمانجیی ژووروودا
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
دانا جەلال
03-10-2010
هاوڕێ باخەوان
دانا جەلال
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
02-06-2014
هاوڕێ باخەوان
زیاد ئەسعەد
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
یادنامە
16-12-2021
هاوڕێ باخەوان
یادنامە
ژیاننامە
سامان عوسمان دەروێش
14-04-2023
سەریاس ئەحمەد
سامان عوسمان دەروێش
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
17-04-2024
زریان عەلی
فەیروز ئازاد
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
28-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
28-04-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
28-04-2024
زریان سەرچناری
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
28-04-2024
سەریاس ئەحمەد
شوێنەکان
تەلان
27-04-2024
سەریاس ئەحمەد
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
27-04-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
ئەکتەران چۆن باسی شاژنی کۆمیدیا بەیان بۆمبا دەکەن؟
27-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
سوورداش
26-04-2024
سەریاس ئەحمەد
کارە هونەرییەکان
ژنێک بە جلی کوردییەوە
26-04-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
26-04-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 517,417
وێنە 105,714
پەرتووک PDF 19,160
فایلی پەیوەندیدار 96,493
ڤیدیۆ 1,307
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
کورتەباس
جیاوازی نێوان مۆرفیم و وشە
ژیاننامە
بەناز عەلی
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
پەرتووکخانە
دێڕگەلێک لە نەقڵ و عەقڵ و هزردا
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
کورتەباس
ڕۆشنایی یەک بۆ مێژوو
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
ڕەمزی نافیع و بۆچوونەکانی کاک مەسعود محەمەد و کاک محەمەدی مەلای کەریم
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
وێنە و پێناس
چوار گەنجی گوندی پێباز لە کەلار ساڵی 1987
پەرتووکخانە
ژیان و پێویستی سۆزوەرگرتن و سۆزبەخشین
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
وێنە و پێناس
سێ گەنجی کەلار لە بەغدا
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
عەبدولکریم یونس
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
ژیاننامە
عەبدولکەریم بەرزنجی
پەرتووکخانە
ناوم گوناحە
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
کورتەباس
ئامرازی (لە) لە تەرازووی بەراورددا
کورتەباس
جێناوی کەسیی لکاو لە دیالێکتی کرمانجیی ژووروودا
پەرتووکخانە
ڕۆمۆلۆسی گەورە
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
ئەو قاچەی بەجێماوە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.203 چرکە!