پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,831
وێنە 104,284
پەرتووک PDF 18,893
فایلی پەیوەندیدار 94,732
ڤیدیۆ 1,235
شەهیدان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
Meryem Xan, Pêşenga Karwanê Sitranbêjiya jina Kurd
بەداخین بۆ قەدەغەکردنی کوردیپێدیا لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی وڵات لەلایەن داگیرکەرانی تورک و فارسەوە
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: Kurmancî - Kurdîy Serû
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Meryem Xan

Meryem Xan
$Meryem Xan, Pêşenga Karwanê Sitranbêjiya jina Kurd$
#Kakşar Oremar#
Çandên cûr bi cûr û bihêz li ser vî erdî şîn bûne û li her dera cîhanê, belav bûne. Tofana hezretê Nûh(Nûh pêxember) li ser gotina gelek nivîskar, lêkolîner û dîrokzanan di xaka Kurdistanê de (herêma Botan an jî Agirî li Serheda bakurê Kurdistanê) çêbûye. Îbrahîm pêxember di çaxên gelek pêşîn de li herêma Rihayê, gel vexwendiye ser ol û riya xwe ya dînî. Ji bo wê jî Riha bi “Bajarê Pêxemberan” jî navdar e. Herwiha gelek bûyerên din yên dîrokî li cihwarê bav û kalên me qewmîne ku tev nîşanên kevnariya jiyana mirovan di Kurdistanê de radigihînin.
Ji bo wê jî çanda gelê kurd ji aliyê Folklorê (stran, beyt, çîvanok, destan û hwd…) ve, xwedî dewlemendiyeke taybet e.
Di hunera kilam û stranên kurdî de ji ber hebûna siruşta rengîn û çar werzî, gul û çîçekên reng bi reng, çiyayên bilind û bedew, gelê hunerperwer û herdem şadê Kurdistanê, zengîniyek taybet tê dîtin. Kurdistan mîna dergûşa bajarvaniya (şaristaniya) kevnar di Rojhilata Navîn de tê nasandin.
Bindestiya gelê kurd, dagirkirin û perçekirina axa Kurdistanê ji sedsala 19’an pê de bûye sebebê talankirina gelek mîratên neteweyî ku zêdetir ji hemû nirxan kilam û stranên kurdî ji aliyê gelên serdest ve, hatine dizîn û talankirin. Stran, ziman, huner, xak û dîroka her neteweyekê nîşanên xembar ji bo pênaseya wan a netewî.
Dagirkeran ji bo ji navbirina van nirxên neteweyî pir xebat kirin, lê bi hemû zordarî û zehmetiyên bêdawî ku ji kurdan re çêkirin, di hemû warên civakî, hunerî, ramyarî, aborî û hwd… xort û keçên kurd jî mîna erkeke mirovanetiyê şiyan û liyaqeta xwe di van qadên cûr bi cûr ên xebatê de, xuya kirine. Pisporên mezin ji nava wan derkertine qada vê xebata bi şan û şeref.
Di vir da armanc ew e ku li ser jiyana xanimek hunermend ku gelek perdeyên reş li ber çavên jina kurd hildan, (ger bi kûrtî jî be), hinek zanyarî bên pêşkêşkirin. Pir kesan derheqa jiyan û hunera Meryem Xanê de nivîsandine, lê hê jî lêkolîneke berfireh li ser jiyana wê nehatiye kirin. Ev di rewşekê de ye ku gelên din li ser kesayetiyên xwe rêzefilm û filmên sînemayê durist dikin. Berî çend salan rejîsorekî misrî rêzefilmeke dûr û dirêj li ser jiyana hunermenda Ereb Omkelsûmê çêkiribû. Dema ku ji wî pirs kirin:” tu derheqa vê filma xwe de çi dibêjî, wiha bersiv dabû:” Ev kêmtirîn karê mumkin bû ku min ji bo hurmeta huner û kesayetiya Omkelsûmê pêkanî.” Gelo em çiqas deyndarên Dayikî Cemal, M. Xan, Nesrîn Şêrwan, Elmas Xan, Fewziye Mihemed, Gulbihar û yên din in?
Ev nivîs ji xeynî çavkanî û jêderên ku mifa jê hatiye standin, li ser bingehê zanyariyên gelek kesên pîr, kal û bi temen ku heta Meryem Xan ji nêzîk ve jî dîtine, hatiye amadekirin. Bi wê hêviyê ku ev nivîsa kurt, hinek aliyên tarî yên jiyana Meryem Xanê, aşkera bike.
$Stêrka geş a asîmanê huner û kûzikê Kurdistanê$
Belê Meryem Xan ew jina kurd e ku di dîroka hunera Kurdistanê da bo yekemîn car hat nava qada xizmeta huner û strana kurdî û nav û xebata wê ket nava rûpelên dîroka hunera welatê me. Ji bo wê jî dengê wê ket nava hemû mal û xanedanên kurdan. Wê di temenê xwe yê kurt lê pirbar de, karî şûpekê li pey xwe bihêle ku heya roja îro jî gelek heyranên deng û rêya wê dane ser şopa wê ya bêmirin.
$Meryem Xan kî ye?$
Meryem Xan keça Mihemedê kurê Ehmedê Botîye. Ew di 1904’an de li gundê Dêrgolê(1) yê girêdayî navçeya Bêrtê li Botanê hatiye dinê. Hinek jêder jî dibêjin ew ji Nisêbîn (Misibîn)ê ye û li wir hatiye dinê.
Di bihara 1992’an de, kalekî 80 salî yê bi navê (Hecî Ehmed ji gundekî herêma Şemzînan) (2) di bareya Meryem Xanê de ji min re wiha got:
“Min ji nêzîk ve ew dîtiye. Ez di çaxê desthilatdariya Seyîd Teha Gîlanîzade (ji aliyê Îngilîzan ve bibû hakimê Herîr û Batas) li Herîr û Batas ê (3) rojekê çûm xizmeta Gulîzar Xanima(3) xêzana Seyîd Tehayê Gîlanîzade. Dema ez ketim hundirî dîwanxaneyê, min xanimeke maqûl û bi hurmet dît ku li cem Gulîzar Xanimê rûniştibû. Poşiyeke bi gîfî û rîşî li serê wê bû. Mîna jinên e´şîreta biskên xwe jî berdabûn, kiras û kurtek kiribûn ber xwe, bejna wê bilind û rûyê wê jî pir bedew bû. Jinek medenî (bajarî) û rengê jinên bajaran li ser bû.
Ez bêhnekê rûniştim û piştî bersivdayîna çend pirsên Gulîzar Xanimê, wê ji min pirsî: Ehmed tu vê jinê nas dikî?”
Min jî jê re got:” Xêr, ezbenî, min heta niha ev xûşk nedîtiye”.
Gulîzar Xanimê bi ken dîsa ji min pirsî: Te dengê wê jî nebihîstiye”?…
Wê demê min zanî ev xanima bi hurmet hunermenda kurd Meryem Xan e. Ji ber ku di wan salan de tenê dengê jinek stranbêj li ser qewanan hatibû tomarkirin û herkes bi bihîstina dengê wê mest dibû. Ger li meclisekê hizar kes rûniştî bûna, dema dengê Mihemed Arifê Cizîrî, Mereyem Xan, Seîd Axa û Kawîs Axa ji radioyê dihat, herkes bêdeng dibû. Ez qet ji bîr nakem, wê rojê li ser daxwaza Gulîzar Xanimê Meryem Xanê strana (Mihemedo Ronî) ji me re got. Baş tê bîra min dema distirî hêsir bi ser rûyên wê de hatin xwarê. Bi bihîstina awaza dengê wê haya me jî ji me nemabû. Dema stran xilas bû, me dît ku li binder û berê pencerên dîwanxaneyê, jin, mêr û zarok kombûne. Ew bêdeng rawestiyabûn û li dengê Meryem Xanê guhdarî dikirin. Baş nayê bîra min lê wek ez dizanim ew ji Kerboranê ye…”
Wek tê dîtin mamê Hecî Ehmed jî cihê ji dayikbûna Meryem Xanê wekî Kerboran dizane. Kerboranê dikeve rex çemê mezin li bakurê Kurdistanê. Hinek jêder jî cihê jidayîkbûna wê gundekî derdora Batmanê didin diyarkirin.
Bi her awayî ji xeynî li berçavgirtina van têbînîyên wiha, xala herî girîng ew e ku Meryem Xan ji malbatek Botanî ye. Wek gelek kes dibêjin wê di jiyana xwe da gelek zehmetî dîtine.
$Botan û huner$
Bi giştî xuya dibe ku li ser cihê ji dayikbûna hunermenda nemir Meryem Xanê, çend gotin hene lê bi giştî pêwîste em bizanin ku ew ji herêma Botanê ye. Botan ku di dîroka azadîxwaziya gelê Kurdistanê da, cihekî girîng û berçav digire ber xwe, di sedsala 19’an û despêka sedsala 20’an de bi hêztirîn mîrekdariya kurdan, desthilatdarya xwe tê de damezrandiye. Bedirxaniyên navdar, Cizîr(5) kirin paytexta herêma desthilatdariya xwe. Wê malbata mezin di hemû waran de, xizmetên mezin ji bo gelê kurd kirin. Di qesr û dîwanxaneyên wan de helbestvan, nivîskar, dengbêj û kilambêjan, cihekî taybet girtiye. Qîmeta huner û hunermendên dengbêj li cem wan pir zêde bûye.
Meryem Xan di herêmek wiha da, hatiye rûyê dinê. Çav û guhên wê bi stran û kilamên kurdî yên resen vebûne. Li gor lêkolîna akademîsyenên biyanî, Botan heta roja îro jî çavkaniya herî sereke ye ji bo kilam û stranên kurdî yên otantîk. Jin di herêma jiyana Meryem Xanê da heta radeyekê di kar û barên civakî da mil bi milê mêran xebitîne, ew serbest bûne û dengbêjan (çi jin an çi mêr), di şahî û dewatan da bi serbestî stran gotine.
Meryem Xanê perwerdeya xwe ya hunerî di germiyan, zozan, şahî û şîniyên Botanê de, di nava gelê xwedî çandeke dewlemend de, stend.
Dema mirov guhê xwe dide dengê wê yê tejî soz, ji fonîtîka ziman û edakirina peyvên wê, zû pêdihese ku ew ji kurdên herêma Botanê ye.
Cizîra Botan mîna kaniya belavbûna gelê kurd li hemû herêmên din yên Kurdistanê jî hatiye binav kirin. Dema mirov ji koka malbatên bi esil û nesebên kurd di Kurdistanê de, dipirse, koka piraniya wan vedigere ser kurdên Cizîra Botan. Bo nimune rûspiyên êl û eşîretên Şikak ku niha bi piranî li herêma Selmas (Dîleman) û Urmiyê bi cîhwar in, dibêjin eslê wan ji Cizîra Botan e. Axiftin û diyaloga wan jî vê gotinê bêtir nêzîkî rastiyê dike. Ji ber wê jî hinek kes dibêjin Meryem Xan Şikakî ye. Lê xuya dibe ku wê jiyana xwe ya dema zarokatiyê li herêma Botan, bihurandiye. Li ser gotina her du hunermendên nemir Mihemmed Arifê Cizîrî û Nesrîn Şêrwan Meryem Xan li gundê Dêrgolê hatiye dinê. Her du hunermendên navbirî jî bi eslê xwe ji herêma Botanê tên û ji nêz ve hunermenda kurd Meryem Xan nasdikirin. Wiha tê kifşê ku gundê Dêrgolê cihê ji dayikbûna wê ye û ev gotin ji tevan bêtir nêzîkî rastiyê ye.
$Mercên destpêka jiyanê û meşa ber bi rojavayê Kurdistanê$
Despêka jiyana Meryem Xanê vedigere wan salên ku rewşa cîhanê bi giştî û ya Kurdistanê jî bi taybetî ber bi xirabûnê ve diçû. Meryem Xanê dema dikeve deh saliya xwe, şerê cîhanê yê yekem dest pê dike. Împiratoriya Osmanî ber bi belavbûnê ve diçe û fermana kuştina cîranên kevnar û dîrokî yên kurdan (gelê Ermen) jî dest pêkiriye. Di wan salan de gelê kurd jî ji bo bi destveanîna mafê xwe û damezirandina Kurdistanek serbixwe, hêdî-hêdî dest bi serhildanan kiriye. Şerê cîhanê yê yekem, rewşa tevliheva împratoriya Osmanî, serhildanên kurdan û Qirkirina Asurî û Ermenan, rewşa jiyana civakî û siyasî li herêmê dişêwînin. Hejarî, tengdestî û xizanî di nava malbatên kurdan de, zêde dibe. Ji ber van sebeban, di 1915’an de malbata Meryem Xanê mîna bi sedan malbatên din, ji Dêrgolê û herêmên din yên bakurê Kurdistanê, koçî Rojava dike.
Ji aliyek din ve, kurd û asûriyan ji ber zordestiya dijmin, gelek caran bi hevre cihwarê jiyana xwe terikandine. Malbata Meryem Xanê jî di wê sala ku fermana ermeniyan hatiye diyarkirin, ji Dêrgolê ber bi başûrê rojavayê Kurdistanê, çûne. Ji bo wê jî hinek kes dibêjin Meryem Xan ermenî yan jî asûrî ye. Lê heta niha li ser vê hindê, lêkolînek baş nehatiye kirin û tu goman tê de nîne ku tiştekî ne rast e. Çimkî ji paşnav an jî ya rastir navê bavê wê Mihemed (kurê Ehmed) e, eşkere dibe ku ew kurd û bi ola xwe jî misilman e. Rewşa jiyana kurdan li wê para Kurdistanê ya di bin destê komara Tirkiyê de, berê gelek kurdan ber bi rojavayê Kurdistanê dide û wan dikişîne wira. Herwiha tê gotin ku bav û birayên Meryem Xanê ji ber helwesta xwe ya li dijî Osmaniyan û hevkarî nekirina wan ya di qirkirina ermenî û asûriyan de, ji rûyê neçariyê ji cihwarê jiyana xwe, koç dikin. Malbata wan li Qamişlo bi cih dibe. Meryem Xan li wir bi xurtekî malbata Bedirxanî yên navdar re dizewice. Min pir pirs kir ku navê wî xurtê kurd bi dest bêxim, lê me kesek ji malbata Bedirxaniyan ne li Ewropa û ne jî li Kurdistanê, peyda nekir ku navê wî bizanibin.
Lê hinek kes dibêjin nave wî xortî Mihemed bûye û piştre Meryem Xanê starana “ Mihemedo Ronî” li ser wî gotiye. Tu jêder jî behsa vê xala girîng di jiyana Meryem Xanê de nakin ka ew çawa û kengî bi xortê malbata Bedirxanî re zewicîye an jî sedemên cudabûna wan çine!..
Heta rewşenbîrên mîna Celadet û xanima wî Emîre Rewşen Bedirxan jî di tu nivîsên xwe da behsa vê hunermendê nakin. Lê li rojavayê Kurdistanê, Meryem Xanê çûn- hatina mala rewşenbîr û kurdperwerê mezin (Mîr Celadet Bedirxan) kiriye. Wê bi dengê xwe yê bi şewat di hizura Emîre Rewşen Bedirxanê û malxê wê de straye. Li vir xûya dibe ku despêka naskirina wê bi xurtê malbata Bedirxanî û zewaca wan li mala Emîr Celadet Bedirxan, dest pêkiriye. “Xan” jî piştî zewaca bi xortê malbata Bedirxanî re dibe paşnavê wê yê hunerî.
Sedemên wê hindî ku di wan kovar û nivîsên ku endamên malbata Bedirxaniyan weşandine û li ser huner, jiyan û mirina Meryem Xanê tiştek nehatiye weşandin, pir bala mirovan dikişîne. Min li hemû hejmarên Ronahî û Hawarê nêrî. Lê tiştek di der barê Meryem Xanê de di rûpelên wan kovarên bi nirx de, nehatiye nivîsandin!.. (Dê bidome)[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (Kurmancî - Kurdîy Serû) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە 581 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | Kurmancî - Kurdîy Serû | موقع https://rewanbej.com/- 25-01-2023
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 6
زمانی بابەت: Kurmancî - Kurdîy Serû
ڕۆژی دەرچوون: 12-04-2015 (9 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: بیبلۆگرافیا
پۆلێنی ناوەڕۆک: موزیک
پۆلێنی ناوەڕۆک: کلتوور / فۆلکلۆر
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 25-01-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 26-01-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( سارا ک )ەوە لە: 25-01-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 581 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
14-03-2024
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
سەید ئەحمەد حەسەنی فەرد
ژیاننامە
ژیان عەلادین
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
29-01-2024
ژیاننامە
بەرزان بەلەسۆیی
ژیاننامە
کەمال محەمەد ڕەمزی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
19-03-2024
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
پەرتووکخانە
شارستانیی کۆلاپس، ژیان و خۆ...
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
27-01-2024
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێ...
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
04-03-2024
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی دارا بەگ
ژیاننامە
مژدە جەمال کەمالەدین
ژیاننامە
درەخشان فەرەج سەعدون
ژیاننامە
مەلا عەبدوڵڵای وەڕازی
پەرتووکخانە
دووبارە پێناسەکردنەوەی کورد...
پەرتووکخانە
بە تیشکی ئیشقت ئەدرەوشێمەوە
شوێنەوار و کۆنینە
خانووی کەلەپووریی شێخ عەلی ...
پەرتووکخانە
بە ئەوینت ڕابردووم بسڕەوە
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
ژیاننامە
مەیان خاتوون
پەرتووکخانە
فلاشباک؛ لە دەفتەری بیرەوەر...

ڕۆژەڤ
شەهیدان
موسا عەنتەر
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
موسا عەنتەر
ژیاننامە
کەرەمێ سەیاد
08-03-2015
هاوڕێ باخەوان
کەرەمێ سەیاد
ژیاننامە
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
29-05-2022
شەنە ئەحمەد
مونیرە ساڵح عەبدولڕەحمان
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە ئەحمەد
ژینا ئەمینی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
قەڵای حەسەن ئاباد
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
ناسر ئیسماعیل حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەشوان نایف عەزیز سلێمان
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
نەواف ئیسماعیل حەسەن سەعید
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هاڤین خێرۆ حەسەن
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هەزار موراد معکۆ عەنۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
هوەیدە ئیلیاس خرمش شێخۆ
28-03-2024
سروشت بەکر
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی موشیر دیوان،
28-03-2024
سارا سەردار
پارت و ڕێکخراوەکان
کارۆ
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
28-03-2024
سارا سەردار
ژیاننامە
هیدایەت عەبدوڵڵا حەیران
28-03-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ئامار
بابەت 514,831
وێنە 104,284
پەرتووک PDF 18,893
فایلی پەیوەندیدار 94,732
ڤیدیۆ 1,235

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.33
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.204 چرکە!