پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
17-05-2024
ئەوین کامەران
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
17-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن لەماڵەوە بەتەنیا بین؟
16-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن نهێنی بپارێزین؟
16-05-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
چەندین نهێنی ژیانی ئەردەڵان بەکر لەزاری خۆیەوە
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
کۆمەڵێک خانمی سلێمانی گرووپێکی گەشتکردنیان بۆ خۆیان درووستکردووە
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دوپشک ئەو پیاوەی جیهان بەدوایدا دەگەڕا و لە سلێمانی دەستگیرکرا
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چیرۆکی سەرکەوتنی ژنە ئەفسەرێکی کورد مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
شەم سامان
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 519,510
وێنە 106,556
پەرتووک PDF 19,263
فایلی پەیوەندیدار 97,083
ڤیدیۆ 1,385
ژیاننامە
مشکۆ هەولێری
ژیاننامە
ئەحمەد تورک
شوێنەکان
بەندینخانەی نوگرە سەلمان
ژیاننامە
فیگەن یوکسەکداغ
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنام...
تاراوگە
الطواحين المائية
زانیارییەکان لە هەردوو باری بابەتی و زمانەوانیدا پوخت و پۆلێن دەکەین و بەشێوازێکی سەردەمییانە دەیانخەینە بەردەست!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الطواحين المائية

الطواحين المائية
الطواحين المائية
وليد حاج عبد القادر
2 من 2
استكمالاً لِما ورد في القسم الأول لهذا العرض والمنشور بجريدة يكيتي عدد شهر آذار الماضي ، حول طواحين الماء ودورها في السياق التاريخي ، كواحدةٍ من أهمّ عوامل الاستقرار ومن ثم التوجّه لبناء القرى والتجمّعات السكنية ، والتي تركّزت على ضفاف ومحيط السواقي والجداول المائية والينابيع الجارية ، والتي عُدّت عاملاً رئيسياً في اختيار المواقع ، كون الماء هو العنصر الحيوي الأهمّ لاستمرار الحياة ، ودائماً كان عامل سلاسة الحصول عليه وبشكلٍ شبه دائم من الأولويات ، كضمانٍ أساس ومساهمٍ في دعمٍ لبقاء مستدام من جهة ، وكعامل أساس في بناء وتطوير التجمعات ، وفي واقع مناطقنا الكُردية و ( كأنموذجٍ خاص منطقتي ديريك وعفرين ) ، يمكننا الاستدلال – كمثال – في غالبية تجمعات بوطان الإقليم – سنلاحظ أنّ خط الاستقرار الدائم منه وشبه المستقرّ، وبما فيه المتنقّل ( الكوجر ) بقيت محطاتها تلتفّ وتتحوّط في الغالب على حزم سواقٍ ومجاري نهرية سواءً منها السواقي ( جم ) الصغيرة ولكن دائمة الجريان ( سفان ) ، أو أنهار رئيسة مثل ( دجلة ) ، هذه المجاري النهرية التي استُخدِمت للسقاية والتنقل وما شابه ، وأيضاً بُنِيت على ضفافها سلسلة من التجمعات السكنية البشرية التي سهّلت ووفّرت لها كلّ إمكانات دعم الإستقرار السكني .
وعود على بدء ، وفي وقفةٍ مع الذات والمشاهدات العينية ، والتي تمتدّ لأكثر من نصف قرنٍ ، إضافةً إلى السرديات الشفهية المتناقلة عن سلسلة الطواحين المائية التي طوّقت بوطان المدينة ومحيطها ، وبالأخصّ تلك السلسلة المتتالية التي غطّت جنوبها ، حتى قبل تطبيق اتفاق سايكس بيكو ، حيث نشاهد في القرى التابعة لمنطقة ديريك مثلاً طواحين عديدة تكاد أن تكون متقاربة من حيث المسافة مثل :
– طاحونة – بركي – والتي تقع جنوب القرية والتي كانت تستفيد من -جمي قسر ديبي –
– طاحونة – بره بيظا – : ويُعتقد بأنها الأقدم وتجاور الكنيسة القديمة جداً في المنطقة وهي تتغذّى أيضاً – على ما أعتقد – من جم قسر ديب- طاحونة – بانه قسر – : وتقع في جنوب بانه قسر على جم باجريق .
– طاحونة كاساني ..
– طاحونة ديرشوي – في ديريك : كانت تقع في شمال غرب ديريك على جمّها – – طاحونة زغات على جمّ زغات
– طاحونة موزلان على نهر سفان .
وكذلك سلسلة من الطواحين المبنية كانت على خط نهر سفان ، ويؤكّد المعمّرون على أنّ هذه الطواحين بُنيت منذ أكثر من قرنٍ ، وتكاد أن تتشابه في هيكليتها البنائية وطرازها كما هندستها وطريقة عملها ومجرى الدفع المائي ، لا بل حتى في توزيع الغرف والإسطبلات وكذلك مجاري جلب الماء وصرفها ، وفي ميكانيكية العمل وتطبيقاته ، وفي دردشة أواخر تموز عام 1980 مع الراحل ملا أمين حاجي زاكر الجزيري والمتوفّى سنة 1992 ( والذي كان تلميذا ومن ثم نائباً لمفتي بوطان وعالمها المشهور وواحد من أشهر الكتاب في مجلة شمس كُردستان الملا شمس الدين الزفنكي ) ، حيث ذكر – ملا أمين – اثناء جولةٍ لي معه في محيط قلعة بوطان ، ووقف فجأةً أمام القسم الأعلى من جدارها وبالضبط عند مآخذ لجرّ المياه من دجلة الى القلعة وكانت مسارب أنابيب للصرف الصحي وأخرى للماء النظيف لاتزال ظاهرةً للعيان ، والتي كانت تخترق الجدار وبطريقةٍ هندسية بارعة ترفع المياه النظيفة إلى المسارب ومنها إلى مواضع في جدار القلعة ومن ثم كانت تتفرّع من الداخل -حسب وصفه – كما شبكات المياه الحالية ، وربطها حاجي زاكر كلّها بإبداعات واختراعات بديع الزمان الجزيري ، واستطرد بأنّ هذه الآلية – تطبيقات الجزيري – كانت من أهمّ عوامل تطور وانتشار الطواحين المائية أيضاً في المنطقة ، ومن وحي إبداعاته كانت هذه الآلية في إيصال الماء بسلاسةٍ الى الأراضي المرتفعة عن منسوب ومجرى المياه ، هذه المعلومات والمشاهد العينية كان لها دور كبير – لي شخصياً – لأعود إلى لحظات (الدهشة الكبرى ) ، وأتذكّر لحظات تأمّلي الطفولي ، وأنا أتأمّل مجرى الماء القادم من – جمّ – ديريك المنخفض نسبياً وهو يتدرّج بسلاسةٍ من الشرق صوب الطاحونة ( شرقي منزلين فقط كانا لعائلتين من الشرابية ) وهي تتّجه نحو الغرب ، وفي جدولٍ منتظم لأكثر من خمسمائة متر ليصل إلى المجرى الحجري المبني على ظهر بناء الطاحونة وتندفع إلى الرحى الفوقي وتخرج بعد أداء دورها من مسربٍ خاص وإلى جدولٍ يسري بذلك الماء إلى الساقية من جديد غرباً وفي الوسط ما بين – كهنيا چنا – و – كهنيا عسكريي – .. ( كما سنرى في الصور المرفقة ) .
وفي تقصٍّ ميداني لتقدير العمر الزمني لغالبية هذه الطواحين المنتشرة في المنطقة ، كان لابدّ لنا من العودة إلى السيد أبو شفان مؤسّس وصاحب متحف ديريك ، والذي أكّد على أنه سمع من الراحل سامي كنو بأنّ عمه الراحل كان يعمل مساعداً للقرّاش في طاحونة ديريك سنة 1929 لأكثر من عشرة سنين ، ويقدّر معمّرون آخرون طواحين برك وبربيظة لأكثر من قرنٍ . *
وفي هذا السياق أيضاً تكاد الطواحين المائية في جيايي كرمينج – عفرين أن تتطابق في منهجة البناء والهندسة وحتى آلية العمل وكذلك السياق الزمني مع مثيلاتها في المنطقة عموماً ، وذكر الزميل رمزي عفريني مشكوراً ( أهمّ الطواحين التي كانت تُدار بالمياه الجارية في منطقة عفرين ) هي :
1 _ طاحونة ميدانكي كانت بجانب نهر عفرين وتُدار بواسطة مياه نهر عفرين أنا رأيتها بعيني قبل أن تطمرها مياه بحيرة سد ميدانكي في عام 2005 م .
حيث كانت تغطّي حاجيات ناحية شران وريفها، عفرين . لطحن كافة أنواع الحبوب .
2 _ طاحونة مستكا . تابعة لناحية شيه ( شيخ الحديد ) . عفرين .كانت تُدار بواسطة مياه نهر وادي شيه وقد رأيت ٱثار الطاحونة منذ عدة سنواتٍ وقد اختفت ٱثارها حالياً ، بعد أن أخذ مواطنو القرى المجاورة حجارتها .
3 _ طاحونة علوش الواقعة على نهر وادي شيه أيضاً ، وقد رأيتها بعيني كانت تُدار بواسطة المياه الجارية لنهر وادي شيه وقد أخذ أهالي القرى المجاورة حجارتها قبل عدة سنوات .
بقي أن ننوّه بأنّ الذهاب الى الطواحين إياها كانت تستغرق عدة أيام وروّادها كانوا يأتونها على شكل قوافل ، وكان هناك فترات فصلية تتوقّف فيها الطاحونة عن طحن الحبوب وتحدّد فترةً مثلاً لطحن – السمسم – أو حتى الجرش ، حيث ينادي منادٍ خاص في التجمعات المحيطة يحدّد الفترة الزمنية تلك .
والصور أدناه تمثّل الهيكلية التي ذكرناها في شكل وطرز البناء :
… * كل الشكر والتقدير للسيد سردار اوسي وزوجته الزميلة ليلى قمر وللصديق رمزي عفريني للجهد الميداني والكم الكبير من الصور والإضافات .[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 313 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
فایلی پەیوەندیدار: 3
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 1
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 03-06-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: جوگرافیا
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 17-02-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 17-02-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 17-02-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 313 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.110 KB 17-02-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
کورتەباس
مۆزەخانەیەکی هاوشێوەی لۆڤەر لە هەرێمی کوردستان دروست دەکرێت
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
فەرمانبەرانی بادینان لە ئەرشیفی عوسمانیدا
کورتەباس
گرەیەم بارکەر بۆ رووداو: لە شانەدەردا دۆزیمانەوە نیاندەرتاڵەکان بە ئاگر چێشتیان لێناوە و پێکەوە نانیان خواردووە
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
وێنە و پێناس
قەڵاتی هەولێر ساڵی 1940
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن نهێنی بپارێزین؟
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 10
وێنە و پێناس
شەقامی باتا لە هەولێر ساڵی 1960
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو ئافرەتی گەڕەکێکی قەڵاتی هەولێر ساڵی 1963
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن لەماڵەوە بەتەنیا بین؟
وێنە و پێناس
هەولێر؛ فولکەی شێخ مەحموود ساڵی 1959
کورتەباس
دارەسووتاوەکە ... مێژووی بازاڕێک لە بازرگانی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەم سامان
وێنە و پێناس
کرماشان ساڵی 1960
کورتەباس
ڕێوڕەسمی کۆمسای.. 909 ساڵ لە کولتوور و دابونەریتی رەسەنی کوردی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
مشکۆ هەولێری
20-12-2008
هاوڕێ باخەوان
مشکۆ هەولێری
ژیاننامە
ئەحمەد تورک
24-02-2009
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد تورک
شوێنەکان
بەندینخانەی نوگرە سەلمان
08-02-2014
هاوڕێ باخەوان
بەندینخانەی نوگرە سەلمان
ژیاننامە
فیگەن یوکسەکداغ
22-06-2014
هاوڕێ باخەوان
فیگەن یوکسەکداغ
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...)
تاراوگە
02-06-2018
هاوڕێ باخەوان
تاراوگە
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
17-05-2024
ئەوین کامەران
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
17-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن لەماڵەوە بەتەنیا بین؟
16-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن نهێنی بپارێزین؟
16-05-2024
کشمیر کەریم
ڤیدیۆ
چەندین نهێنی ژیانی ئەردەڵان بەکر لەزاری خۆیەوە
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
کۆمەڵێک خانمی سلێمانی گرووپێکی گەشتکردنیان بۆ خۆیان درووستکردووە
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دوپشک ئەو پیاوەی جیهان بەدوایدا دەگەڕا و لە سلێمانی دەستگیرکرا
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چیرۆکی سەرکەوتنی ژنە ئەفسەرێکی کورد مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
شەم سامان
14-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 519,510
وێنە 106,556
پەرتووک PDF 19,263
فایلی پەیوەندیدار 97,083
ڤیدیۆ 1,385
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
پەرتووکخانە
کورد و کیسنجەر، سەرەتایەکی کێشەدار و کۆتاییەکی کارەساتبار
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
کورتەباس
مۆزەخانەیەکی هاوشێوەی لۆڤەر لە هەرێمی کوردستان دروست دەکرێت
ژیاننامە
کەوسەر ئەحمەد
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
فەرمانبەرانی بادینان لە ئەرشیفی عوسمانیدا
کورتەباس
گرەیەم بارکەر بۆ رووداو: لە شانەدەردا دۆزیمانەوە نیاندەرتاڵەکان بە ئاگر چێشتیان لێناوە و پێکەوە نانیان خواردووە
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
وێنە و پێناس
قەڵاتی هەولێر ساڵی 1940
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن نهێنی بپارێزین؟
پەرتووکخانە
خۆم و ئەستێرە گەشەکان؛ بەرگی 10
وێنە و پێناس
شەقامی باتا لە هەولێر ساڵی 1960
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
وێنە و پێناس
دوو ئافرەتی گەڕەکێکی قەڵاتی هەولێر ساڵی 1963
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
ڕێبەری کچە زیرەکەکان؛ چۆن لەماڵەوە بەتەنیا بین؟
وێنە و پێناس
هەولێر؛ فولکەی شێخ مەحموود ساڵی 1959
کورتەباس
دارەسووتاوەکە ... مێژووی بازاڕێک لە بازرگانی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەم سامان
وێنە و پێناس
کرماشان ساڵی 1960
کورتەباس
ڕێوڕەسمی کۆمسای.. 909 ساڵ لە کولتوور و دابونەریتی رەسەنی کوردی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.281 چرکە!