پەڕتووکخانە پەڕتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان

جۆری گەڕان





گەڕان

گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەڕتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
بیروڕاکانتان
ڕاپرسی
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
هاوکارانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەڕتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
بیروڕاکانتان
ڕاپرسی
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
هاوکارانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2023
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 هاوکارانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان
 یارمەتی
بابەتی نوێ
فایەق نامیق محەمەد - شێخ فایەق
ناو: فایەق
نازناو: شێخ فایەق
ناوی باوک: نامیق
ساڵی لەدایکبوون: 1943
شوێنی لەدایکبوون: کەرکووک
ژیاننامە
ڕاگەیاندکار، خاوەنی بڕوانامەی بەکالۆریوس لە بەڕێوەبردن، بەڕێوەبەربووە لە فەرمانگەی ڕەگەزن
فایەق نامیق محەمەد - شێخ فایەق
مەکتووب بۆ ئەتاتورک
ناونیشانی پەڕتووک: مەکتووب بۆ ئەتاتورک
ناوی نووسەر: جەلادەت عالی بەدرخان
ناوی وەرگێڕ: محەمەد عزەدین
وەرگێڕان لە زمانی: تورکی عوسمانی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: فام FAM
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی
مەکتووب بۆ ئەتاتورک
کورتەی ژیانم
ناونیشانی پەڕتووک: کورتەی ژیانم
ناوی نووسەر: ئەکرەم جەمیل پاشا
ناوی وەرگێڕ: محەمەد عزەدین
وەرگێڕان لە زمانی: تورکی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: فام FAM
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم
کورتەی ژیانم
میر بەدرخان - بەدرخان بەگی عەبدوڵڵا
ناو: بەدرخان
نازناو: میر بەدرخان - بەدرخان ئەودال
ناوی باوک: عەبدوڵڵا
ساڵی لەدایکبوون: 1803
ساڵی کۆچی دوایی: 1869
شوێنی لەدایکبوون: بۆتان
شوێنی کۆچی دوایی: شام
ژیاننامە
بەدرخان ئەودال” یان بەد
میر بەدرخان - بەدرخان بەگی عەبدوڵڵا
گوڵی ئارتیشۆک
ناوی کارەکە: گوڵی ئارتیشۆک
ناوی هونەرمەند: ڕها موحسینی کرماشانی
قەبارە: cm50x65
تەکنیک: ئەکریلیک و بۆیەی زەیتی
ساڵی دروستکردن: 2017
[1]
گوڵی ئارتیشۆک
خێزانێکی شاری سلێمانی دوای بۆردومانی فڕۆکەکانی ئینگلیز، ساڵی 1924
شوێن: سلێمانی
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1924
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (خێزانێکی شاری سلێمانی دوای بۆردومانی دڕندانەی فڕۆکەکانی ئینگلیز)
ناوی وێنەگر: نەزانراو
[1]
خێزانێکی شاری سلێمانی دوای بۆردومانی فڕۆکەکانی ئینگلیز، ساڵی 1924
کەیهان محەمەد نەژاد
ناو: کەیهان
ناوی باوک: محەمەد نەژاد
کەیهان محەمەد نەژاد
ڕۆژیار خاڵە حەسۆ
ناو: ڕۆژیار
ناوی باوک: خاڵە حەسۆ
ڕۆژیار خاڵە حەسۆ
بەنداۆچکەی ژاڵەی مەملەحە
پۆندی ژاڵەی مەملەحە لە گوندی ژاڵەی مەملەحە درووستکراوە، لە شارەدێی (سەنگاو) سەربە شارۆچکەی چەمچەماڵی شاری سلێمانی، لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی ئاودێری سلێمانیەوە جێبەجێکراوە لە ساڵی (2014) بە گوژمەی (749,2
بەنداۆچکەی ژاڵەی مەملەحە
سەگدڵ
ناونیشانی پەڕتووک: سەگدڵ
ناوی نووسەر: میخاییڵ بوڵگاکەف
ناوی وەرگێڕ: کەیوان هەورامی
شوێنی چاپ: سلێمانی
دەزگای پەخش: ناوەندی ڕۆشنبیری ئەدیبان
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
سەگدڵ
ژیوەر حسێن
ناو: ژیوەر
ناوی باوک: حسێن
ساڵی لەدایکبوون: 2003
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
ژیاننامە
ژیوەر حسێن لە ساڵی 2003 لە گەڕەکی سابوونکەرانی شاری سلێمانی لەدایکبووە، لە تەمەنی 4 ساڵیدا لە کازیوەی سەرا دەست
ژیوەر حسێن
تیپی مۆسیقای سەفینی شەقڵاوا لە ساڵی 1978دا
شوێن: شەقڵاوا
ڕۆژیان ساڵی گیرانی وێنەکە: 1978
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە:
دانیشتووەکان: خۆشەوی محەمەد - ئۆکۆردیۆن، موئەید عەبدالمسیح - ئۆکۆردیۆن، ئامانج ئەسعەد - کەمانچ، وشیار یوسف - کەمانچ، فەرها
تیپی مۆسیقای سەفینی شەقڵاوا لە ساڵی 1978دا
فرەنسیس شێر
ناو: فرەنسیس
نازناو: فرەنسیس شێر
ناوی باوک: شێر
ڕۆژی لەدایکبوون: 01-07-1929
ڕۆژی کۆچی دوایی:04-06-2023 شوێنی لەدایکبوون: شەقڵاوا
شوێنی کۆچی دوایی: شەقڵاوا
ژیاننامە
فرەنسیس شێر، قەشە و نووسەر و
فرەنسیس شێر
موعجیزەی بەیانیان
ناونیشانی پەڕتووک: موعجیزەی بەیانیان؛ 6 خوو، کە دەبنە هۆی گۆڕینی ژیانت بەر لە کاتژمێر 8ی بەیانی.
ناوی نووسەر: هال نێڵڕۆد
ناوی وەرگێڕ: سێبەر قەرەنی
وەرگێڕان لە زمانی: ئینگلیزی
شوێنی چاپ: هەولێر
دە
موعجیزەی بەیانیان
وێردەکانی ئەیوبی پاسەوان
ناونیشانی پەڕتووک: وێردەکانی ئەیوبی پاسەوان
ناوی نووسەر: ئەحمەد ئەلعەتییە
ناوی وەرگێڕ: سەباح ئیسماعیل
وەرگێڕان لە زمانی: عەرەبی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: دەزگای فام FAM
ساڵی چاپ: 2023
ژمار
وێردەکانی ئەیوبی پاسەوان
پشتئاشان
ناونیشانی پەڕتووک: پشتئاشان
ناوی نووسەر: عامر حسێن
ناوی وەرگێڕ: ڕابەر ڕەشید
وەرگێڕان لە زمانی: عەرەبی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: فام
ساڵی چاپ: 2023 [1]
پشتئاشان
چەند خانمێکی کوردی خێڵێ برۆکی یەریڤان، ساڵی 1890
شوێن: یەریڤان
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1890
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (چەند خانمێکی کوردی خێڵی برۆکی).
ناوی وێنەگر: نەزانراو [1]
چەند خانمێکی کوردی خێڵێ برۆکی یەریڤان، ساڵی 1890
خانمێکی کوردی جوولەکە، لە ساڵی 1950
شوێن: باشووری کوردستان
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1950
کەسایەتی ناو وێنەکە: (خانمێکی کوردی جوولەکە بە جلوبەرگی ڕەسەنی کوردییەوە)
ناوی وێنەگر: نەزانراو
[1]
خانمێکی کوردی جوولەکە، لە ساڵی 1950
زوبێر سوورچی
ناو: زوبێر
نازناو: زوبێر سوورچی
ڕۆژی کۆچی دوایی: 13-05-2023
شوێنی لەدایکبوون: ئاکرێ
شوێنی کۆچی دوایی: دهۆک
ژیاننامە
زوبێر سوورچی گۆرانیبێژی میللی دەڤەری بادینانی شارۆچکەی ئاکرێ بووە، ماوەی چەندی
زوبێر سوورچی
ڤانیا سالار
ناو: ڤانیا
ناوی باوک: سالار
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
پیشە: ئەکتەر
ژیاننامە
خانمە ئەکتەری بواری سینەما و دراما لە ساڵی 2021 وەک یەکەم فیلمی سینەمای (ئەزموون) بەشداری کردووە چەندی خەڵاتیان بەدەست
ڤانیا سالار
گەنجینەیەکی شاراوە مەلا ڕەئوفی خادم سووجادە
ناونیشانی پەڕتووک: گەنجینەیەکی شاراوە مەلا ڕەئوفی خادم سووجادە
ناوی نووسەر: ڕەهبەری سەید برایم
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: یەکەم[1]
گەنجینەیەکی شاراوە مەلا ڕەئوفی خادم سووجادە
موحسین عەلیڕەزایی
ناو: موحسین
ناوی باوک: عەلیڕەزایی [1]
موحسین عەلیڕەزایی
مەحموود بابان
ناو: مەحموود
ناوی باوک: بابان
ژیاننامە
ڕۆژنامەنووسە، نووسەر و لێکۆڵەرە، ئەندامی ناوەندی لێکۆڵینەوەی دەزگای میدیای ڕووداوە، هەڵگری بڕوانامەی ماستەرە لە بواری نەوت و گاز لە زانکۆی کوردستان هەولێر، هە
مەحموود بابان
بەرنامەو پێڕەوی نێو خۆی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران - کۆنگرەی 6
ناونیشانی پەڕتووک: بەرنامە و پێڕەوی نێوخۆی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران
پەسنەدکراوی کۆنگرەی شەشەم
بڵاوکار: بەشی ئینتیشارات و تەبلیغاتی کۆمیتەی مەرکەزیی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران
ساڵ: سەرما
بەرنامەو پێڕەوی نێو خۆی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران - کۆنگرەی 6
زریان فاتیح قەرەداغی
ناو: زریان
ناوی باوک: فاتیح
زریان فاتیح قەرەداغی، نووسەرە خاوەنی چەندین وتار و نووسراوە لە بوارە جیاجیاکان لەنێو ماڵپەڕە کوردییەکان. [1]
زریان فاتیح قەرەداغی
ئامار
بابەت 455,642
وێنە 93,359
پەڕتووک PDF 16,714
فایلی پەیوەندیدار 77,430
ڤیدیۆ 829
میوانی ئامادە 11
ئەمڕۆ 2,602
ڕاپرسی
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!
بۆ پێشخستنی کارەکانی ڕێکخراوەکەمان و باشترکردنی ماڵپەڕەکەمان تکایە وەڵامی پرسیارەکانی ئەم ڕاپرسییەمان بدەرەوە..
زۆر سوپاس بۆ هاوکاریتان!
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!
ژیاننامە
ژیلا حسێنی
ژیاننامە
عوسمان عەزیز عەلاف
ژیاننامە
شەم جاف
ژیاننامە
فرەنسیس شێر
ژیاننامە
میر بەدرخان
يزيديّة منطقة عفرين وجبل سمعان في كتاب روجيه ليسكو (1936م)
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت هەر ڕۆژێکی کەلێندەرەکەمان چیی تیادا ڕوویداوە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

يزيديّة منطقة عفرين وجبل سمعان في كتاب روجيه ليسكو (1936م)

يزيديّة منطقة عفرين وجبل سمعان في كتاب روجيه ليسكو (1936م)
يزيديّة منطقة عفرينعفرين وجبل سمعان في كتاب روجيه ليسكو (1936م)
إعداد: ب. علي

روجيه ليسكو(1914-1975م) مستشرقٌ وباحث ودبلوماسي فرنسي. أهتم بالآداب الشرقية، وبشكل خاص الأدب الفارسي والأدب الكردي. جمع الكثير من القصص والمرويات الشفاهية الكردية ونشرها، كما كان له إسهامٌ كبير في كتابة قواعد اللغة الكردية مع المثقف الكردي المعروف جلادت بدرخان، من خلال مؤلفهما الشهير « قواعد اللغة الكردية، اللهجة الكرمانجية» بالفرنسية، والذي ترجم إلى العربية أيضاً.
في كتابه الصادر بالفرنسية عام 1938، والمترجم للعربية بعنوان « اليزيدية في سورية وجبل سنجار» (دار المدى، ترجمة أحمد حسن، ط1 2007)، يستند المؤلف إلى رحلة ميدانية بحثية قام بها عام 1936 إلى الجزيرة العليا، وإلى منطقة إعزاز وجبل سمعان ووادي عفرين. فجاء الكتاب مليئاً بالمعلومات الميدانية عن معتقدات الإيزديين وعاداتهم وتقاليدهم، خصوصاً أنه يجيد اللغة الكردية، بالإضافة إلى معلومات تاريخية تنم عن اهتمام المؤلف بالديانة الإيزيدية والكرد. كذلك له مؤلف آخر يتعلق بجبل الأكراد، عن الحركة المريدية في كرداغ.
نقتصر في هذه السطور ما تطرق إليه المؤلف الفرنسي عن إيزيدية منطقة جبل سمعان وجبل الأكراد (عفرين) كملاحظات ميدانية عيانية مهمة عن المجتمع اليزيدي الكردي في شمال غرب حلب.
يقول المؤلف أن استقرار اليزيدية في جبل سمعان قديم نسبياً، ويعيده إلى نحو سنة 1200 م، استناداً إلى أعمال المؤرخين (ابن العبري، و لامان، وشرفخان البدليسي)، ومرويات شعبية إيزيدية في المنطقة.
يقول المؤلف: يبدو من خلال التعارض الذي يقيمه «شرف خان» / البدليسي 1543-1601م / بين يزيدية قصير أنطاكية وأكراد جومة المسلمين، أنه في القرن الثالث عشر كان هؤلاء اليزيدية يتمركزون في القسم الجنوبي من وادي عفرين على مقربة من غزاوية بينما كانت العناصر المسلمة تشمل القسم الشمالي منه.
خلال فترة ليست بقصيرة بقي يزيدية جبل سمعان مرهوبي الجانب، إذ تروي لنا «الشرفنامة» تفاصيل الصراعات الطويلة التي واجه فيها الأمير مند[1] قبائل قصير وبعض شيوخ اليزيدية الذين كانوا يقيمون بين حماة ومرعش. وعندما حل المماليك محل الأيوبيين في أوساط القرن 13 رفض أمراء كلّس الاعتراف بهم وثاروا عليهم. وقد تم عزلهم عن الإمارة حوالي سنة 1500 م لصالح زعيم يزيدي يدعى عزالدين.
يشير المؤلف إلى ظاهرة تناقص أعداد اليزيديين الكبيرة حتى القرن الثامن عشر، بفعل تأسلم بدأ منذ زمن طويل كما يقول. واليوم، يقول المؤلف، فإن اليزيدية لا يشكلون الأغلبية سوى في تسع قرى من أصل اثنتين وعشرين قرية لا يزالون موجودين فيها. ومنذ رحلة لامان (1903) أسلَمَت ثلاث قرى، كان هذا الكاتب قد اعتبرها قرى يزيدية، وحذت حذوها ثلاث أخرى لم يأت الكاتب على ذكرها. ويقول إن المصاهرات بين اليزيدية والمسلمين كثيرة، وكانت إحدى العوامل الرئيسية في التحول من اليزيدية للإسلام، خصوصاً بعد الحرب العالمية الأولى.
يقول المؤلف أن السلوك اليومي ليزيدية سورية تغيّر عميقاً بسبب حالة التساهل التي يعيشونها. فمنذ أمد طويل تخلوا عن إظهار خصوصيتهم بصورة بادية للعيان. وقد تركوا لباسهم التقليدي ولم يعد هناك أي شيء في لباسهم يميزهم عن باقي أكراد المنطقة. ويقول إنه على عكس يزيدية سنجار الذين حافظوا على أصالتهم بفضل العزلة التي يعيشون فيها، فإن يزيدية جبل سمعان قلّما يتميزون عن بقية فلاحي المنطقة. ورغم أنه لم يمض وقت طويل على تحضرهم بصورة تامة، فإنهم لا يحتفظون إلا بذكرى غامضة عن تنظيمهم القبلي السابق.
تجمع يزيدية جبل سمعان يضم نحو عشرين قرية منتشرة على نطاق واسع جداً بين الحدود التركية ودير سمعان، ومعظمها يتركز بين جبل سمعان ووادي عفرين الذي يكاد يكون يزيدياً بأكمله وحتى منعطف غزاوية. وفي الشمال ثمة أربع بلدات صغيرة هي قسطل وسنكلة وبافلون وقطمة.
في ملاحق الكتاب، وضع المؤلف وثيقة عربية تتعلق بالشيخ عدي وخليفته، وأربعة نصوص كردية حصل عليها من يزيدية جبل سمعان. وكذلك معلومات عن القرى اليزيدية وكذلك التي أسلمت حديثاً، وعن مزاراتهم الدينية.
مزارات اليزيديين:
بارسا هانوم (قسطل) parsa hanûm، شيخ همت (قسطل)، شيخ غريب (سنكله)، بريم صادق وعبد الممان (بين مشعلة وقطمه)، جب رابي (اعزاز)، جيل خاني (قرب عرش قيبار) çêl Xanê ، ملك هادي، شيخ سفيل (قرب ترنده)، شي عبدالقادر(ترنده)،شيخ سفيل( كره باش) شيخ سعيدي(كره باش) شيخ محمد( كره باش)،شيخ عبدالرحمن بن عوفي ( كره باش)، شيخ حليف خليفة الشيخ هادي( باسوطا)، برج عبدالو، شيخ محمد( فوق غزاوية)، شيخ ركيب الشادري(الشيخ خضر) şêx rikkêbê şaderê، أبو كعب، شيخ علي (باسوفان)، شيخ بركات (على قمة الجبل الذي يحمل الاسم ذاته)، شيخ قصاب (كوندي مزن gundê mezin ) .
بالإضافة إلى هذه المزارات، يكتب المؤلف عن مزار ككي عزيز KEKÊ EZÎZ، الذي يقع خارج المنطقة، داخل الحدود التركية في قره داغ وتحديداً في قوشطانه وبني على مغارة من ثلاث حجرات كبيرة، وعلى بعد مسيرة ساعة من هذا المزار كانت توجد مغارة أخرى مخصصة لشيخ مند، تحفظ فيها ملابسه. وفي عام 1925 عندما دمر الأتراك هذين المزارين نقلت محتوياتهما من رفات أو بقايا، سراً إلى بيت درويش آغا في سورية، وقد أصبحت هذه المحتويات ملكاً لجميل آغا.
ملاحظة: يبدو هناك تغيير في لفظ بعض مسميات القرى والمزارات، بسبب النقل من الكردية إلى الفرنسية ومن ثم ترجمتها إلى العربية، وتوخياً للدقة والمقارنة، نقتبس هذه الفقرة من كتاب « الديانة الإيزيدية والإيزيديون في شمال غرب سوريا» لمؤلفه د. محمد عبدو علي[2]:
(المزارات التي يمكن القول بأنها خاصة الإيزيديين، فهي: 1- پارسه خاتون Parse Xatûnê 2- شيخ حميد. وهما موجودان بجوار قرية قسطل علي جندو. 2- شيخ شرف الدين في قرية بافلون. 3- حه جه ركي Hecerkê. 4- ملك آدي Melek Adî. 5- چيل خانه Çêlxane. وثلاثتها بجانب قرية عرشقيبار. 6- شيخ ركاب: في قرية شيح الدير. 7- شيخ سيدي: في قرية فقيران. 8- زيارة شيخ علي: في قرية باصوفان. 9- شيخ بركات: على جبل شيخ بركات. 10- زيارة پير جعفر Pîr Cefar: بجانب زيارة عبد الحنان. 11- زيارة أبو كعبة: بجانب قرية أبو كعبة. 12- زيارة منان على المرتفع المشرف على قرية كفرجنة.).
قرى اليزيديين في جبل سمعان:
قسطل: يزيدية 51 بيتاً، مسلمون :3 بيوت
سنكلة: يزيدية 20 بيتاً، ملسمون 80 بيتاً
بافلون: يزيدية: 7 بيوت
قطمة: يزيدية :25 بيتاً، مسلمون 40 بيتاً
عرشي قيبار: يزيدية 55-60 بيتاً، مسلمون: 30 بيتاً.
ترنده: يزيدية: 15 بيتاً، مسلمون: 15 بيتاً
جديدة: قرية صغيرة مؤلفة من 4 أو 5 بيوت لمزارعين يزديين.
باسوطة: يزيدية 2 بيت، مسلمون 50 بيتاً.
كيمار: يزيدية :20 بيتاً، مسلمون 20 بيتاً.
برج عبدالو: يزيدية: 20 بيتاً، مسلمون: 25 بيتاً
براد: 7-8 بيوت يزيدية متأسلمة، 15 بيتاً مسلمون من أصول مختلفة.
كفر زيت: يزيدية: 20 بيتاً
قره باش: يزيدية 30 بيتاً
غزوية: يزيدية: 15 بيتاً، مسلمون 20 بيتاً
شيخ خضر: يزيدية: 12 بيتاً، بعض المسلمين
إسكان: يزيدية: 2-3 بيوت، العديد من المسلمين
جقلان: يزيدية: 2 بيت، العديد من المسلمين
بعي: يزيدية 2 بيت، مسلمون :3 بيوت
بوسوفان: يزيدية 20 بيتاً، مسلمون 2 بيت. جميع يزيدية هذه القرية هم شيوخ من عائلة الشيخ ناسردين وعائلة الشيخ مند.
كبيشين: يزيدية 5-6 بيوت، بعض المسلمين.
فافارتين:5 عائلات يزيدية أسلمت من 5 سنوات.
كفرشين: 20 بيت، 4 بيوت يزيدية
كوندي مزن (زوق الكبير): يزيدية 25 بيتاً، مسلمون 2 بيت
باشمرة: يزيدية 4 بيوت، مسلمون 10 بيوت
برج القاس: يزيدية 10 بيوت، مسلمون بيت واحد
أخيراً: تنبأ المؤلف بانحلال اليزيدية الكامل في الإسلام، وأن إسلامهم لم يعد سوى مسألة وقت! بيدَ أن الأيام أخطأت قراءته هذه، فمازال سكان القرى والبلدات التي سماها المؤلف في زمن رحلته، 1936م، مُحافظين على معتقداتهم وخصوصيتهم الدينية ضمن محيط اجتماعي متسامح ومندمج، من دون توترات اجتماعية على أساس الدين أو المذهب أو العشيرة، رغم الهجرة الكثيفة إلى أوربا في العقود الأخيرة. ويبدو أن موجة التحول نحو الإسلام قد توقفت منذ ذلك الحين الذي أنجز فيه المؤلف بحثه. لكن هناك مخاوف جديّة على اليزيديين في منطقة جبل الأكراد (عفرين) بعد الاحتلال التركي وأعوانه المتمردين السوريين للمنطقة في آذار 2018، حيث نزح غالبية اليزيديين عن ديارهم بسبب الممارسات والانتهاكات التي تعرضوا لها على يد مسلحي الفصائل السورية المعارضة العاملة بإمرة الاحتلال التركي، والاعتداءات على مزاراتهم الدينية و تحقير ديانتهم وإجبارهم على الدخول في الإسلام ، واحتُلّت بيوتهم وقراهم ومزاراتهم الدينية التي تم العبث بها وتخريبها ونُهبت من قبل الميليشيات الإسلامية المرافقة للاحتلال التركي ، فاختار السكّان اليزيديون الهجرة والنزوح من أرض آباءهم وأجدادهم و ديارهم التاريخية العريقة التي تمتد زمنياً إلى قرون مضت، ومن بقي منهم في أرضه لا يجرؤ على ممارسة معتقداته وإعلانها، تحت تهديد التكفير !
(أدناه بعض الصور من أرشيف روجيه ليسكو، وردت في النسخة الفرنسية من كتابه ولم تدرج في الترجمة العربية)
1- من أجل قراءة موسعة في هذا الموضوع، يراجع دراسة إمارة الأكراد المنديّة – الجنبلاطيّة في ولاية حلب (إمارة كلّس)، في مجلة الحوار، العدد 72.[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 87 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | موقع https://yek-dem.net/- 10-03-2023
فایلی پەیوەندیدار: 2
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 3
پۆل: کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 08-02-2019 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: لێکۆڵینەوە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
پۆلێنی ناوەڕۆک: بەڵگەنامەیی
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
شار و شارۆچکەکان: عەفرین
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 10-03-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 11-03-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 10-03-2023 باشترکراوە
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 87 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.115 KB 10-03-2023 ئاراس حسۆئـ.ح.

ڕۆژەڤ
ژیلا حسێنی
لە ڕۆژی 31ی مانگی خەرمانانی ساڵی 1343ی هەتاوی لە شاری سەقز لە بنەماڵەیەکی ئایینی سەربە شێخانی دۆزەغەرە لەدایکبووە، لەگەرمەی شۆڕشی گەلانی ئێراندا لە ساڵەکانی 57 بەدواوە بە تەمەنێکی کەمەوە زۆر زوو تێکەڵ بەدنیای ژیانی هاوبەشی ماڵ و منداڵ و ماڵداری ئەبێت کە سەرەڕای ئەوانەش بەردەوام لە کۆڕ و کۆبوونەوە ئەدەبی و فەرهەنگییەکاندا دەوری بەرچاو ئەبینێت، بەتایبەت لە ئەنجوومەنەکانی شاری سنە و سەقز کە دواین چالاکی لە شاری سەقز بە وتارێکی ئەدەبی و توێژینەوە لە کۆنگرەی مەولەوی کوردا بەشداری چالاکانەی بوو.
هەرو
ژیلا حسێنی
عوسمان عەزیز عەلاف
ناو: عوسمان
ناوی باوک: عەزیز
ساڵی لەدایکبوون: 1944
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
ڕۆژی کۆچی دوایی: 24-08-2017
ژیاننامە
مامۆستا عوسمان عەزیز عەلاف لە ساڵی 1944 لە گەڕەکی شێخانی شاری سلێمانی لەدایکبووە. سەرەتای خوێندنی لە قوتابخانەی گۆیژەی سەرەتایی تەواوکردووە، قۆناغی ئامادەیی لە ئامادەیی سلێمانی کوڕان خوێندووە. لەسەرەتای ساڵی شەستەکان لەگەڵ خانەوادەکەی لە شاری بەغدا نیشتەجێ دەبن. لە ساڵی 1962 عدادیە مەرکەزی بەغدا تەواو دەکات و ساڵی 1969 بڕوانامەی بەکالۆریۆس لە کولیەی ئاداب بەشی مێژوو بەدەست دەهێ
عوسمان عەزیز عەلاف
شەم جاف
ناو: شەم
نازناو: شەم جاف
شەم جاف ڕۆژنامەنووسێکی کار-ئازادە، لە بەرلین، ئەڵمانیا دادەنیشێت. هەفتەنامەکەی بە ناوی «هەفتەی پێشو چی ڕویدا» (What happened last week) نوچە نێودەوڵەتییەکان بۆ زیاتر لە 6000 خوێنەری نێودەوڵەتی ڕوندەکاتەوە. هەروەها یەکەم پۆدکاستی ئینگلیزی سەبارەت بە کوردستان بۆ شیکردنەوەی هەواڵ دەربارەی کوردستان بۆ کەسانی بیانی ئامادە و پێشکەشدەکات. شەم خاوەنی بڕوانامەی ماستەرە لە زانستی سیاسیی و ئابووریی نێودەوڵەتیی. [1]
شەم جاف
فرەنسیس شێر
ناو: فرەنسیس
نازناو: فرەنسیس شێر
ناوی باوک: شێر
ڕۆژی لەدایکبوون: 01-07-1929
ڕۆژی کۆچی دوایی:04-06-2023 شوێنی لەدایکبوون: شەقڵاوا
شوێنی کۆچی دوایی: شەقڵاوا
ژیاننامە
فرەنسیس شێر، قەشە و نووسەر و شاعیر و کەسایەتی ڕیش سپی دیاری کریستانەکانی شەقڵاوا و کوردستان، لە ساڵی (1929) لە شارۆچکەی شەقڵاوا لە دایکبووە، لە تەمەنی (94) نەوەد و چوار ساڵیدا لە ڕێکەوتی (04-06-2023) دا لە شارۆچکەی شەقڵاوا کۆچی دوایی کرد.[1]
ساڵی لەدایکبوون: 1929
ساڵی کۆچی دوایی: 04-06-2023
فرەنسیس شێر
میر بەدرخان
ناو: بەدرخان
نازناو: میر بەدرخان - بەدرخان ئەودال
ناوی باوک: عەبدوڵڵا
ساڵی لەدایکبوون: 1803
ساڵی کۆچی دوایی: 1869
شوێنی لەدایکبوون: بۆتان
شوێنی کۆچی دوایی: شام
ژیاننامە
بەدرخان ئەودال” یان بەدرخان بەگی کوڕی “عەبدوڵڵا بەگ”، لە ساڵی 1803 دا لە شاری جەزیرەی بۆتان سەر بە باکووری کوردستان لەدایکبووە. بەڵام سەبارەت بە ڕێککەوتی لە دایکبوونی، بۆچوونی جیاواز هەن. هەندێک لە مێژوونووسان دەڵێن “بەدرخان” لەنێوان ساڵانی 1803 هەتا 1806 لەدایک بووە. لە بنەماڵەی “عەزیزان” بوو. “شەرەفخان بەدلیسی” لە شەرەف
میر بەدرخان
بابەتی نوێ
فایەق نامیق محەمەد - شێخ فایەق
ناو: فایەق
نازناو: شێخ فایەق
ناوی باوک: نامیق
ساڵی لەدایکبوون: 1943
شوێنی لەدایکبوون: کەرکووک
ژیاننامە
ڕاگەیاندکار، خاوەنی بڕوانامەی بەکالۆریوس لە بەڕێوەبردن، بەڕێوەبەربووە لە فەرمانگەی ڕەگەزن
فایەق نامیق محەمەد - شێخ فایەق
مەکتووب بۆ ئەتاتورک
ناونیشانی پەڕتووک: مەکتووب بۆ ئەتاتورک
ناوی نووسەر: جەلادەت عالی بەدرخان
ناوی وەرگێڕ: محەمەد عزەدین
وەرگێڕان لە زمانی: تورکی عوسمانی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: فام FAM
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی
مەکتووب بۆ ئەتاتورک
کورتەی ژیانم
ناونیشانی پەڕتووک: کورتەی ژیانم
ناوی نووسەر: ئەکرەم جەمیل پاشا
ناوی وەرگێڕ: محەمەد عزەدین
وەرگێڕان لە زمانی: تورکی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: فام FAM
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم
کورتەی ژیانم
میر بەدرخان - بەدرخان بەگی عەبدوڵڵا
ناو: بەدرخان
نازناو: میر بەدرخان - بەدرخان ئەودال
ناوی باوک: عەبدوڵڵا
ساڵی لەدایکبوون: 1803
ساڵی کۆچی دوایی: 1869
شوێنی لەدایکبوون: بۆتان
شوێنی کۆچی دوایی: شام
ژیاننامە
بەدرخان ئەودال” یان بەد
میر بەدرخان - بەدرخان بەگی عەبدوڵڵا
گوڵی ئارتیشۆک
ناوی کارەکە: گوڵی ئارتیشۆک
ناوی هونەرمەند: ڕها موحسینی کرماشانی
قەبارە: cm50x65
تەکنیک: ئەکریلیک و بۆیەی زەیتی
ساڵی دروستکردن: 2017
[1]
گوڵی ئارتیشۆک
خێزانێکی شاری سلێمانی دوای بۆردومانی فڕۆکەکانی ئینگلیز، ساڵی 1924
شوێن: سلێمانی
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1924
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (خێزانێکی شاری سلێمانی دوای بۆردومانی دڕندانەی فڕۆکەکانی ئینگلیز)
ناوی وێنەگر: نەزانراو
[1]
خێزانێکی شاری سلێمانی دوای بۆردومانی فڕۆکەکانی ئینگلیز، ساڵی 1924
کەیهان محەمەد نەژاد
ناو: کەیهان
ناوی باوک: محەمەد نەژاد
کەیهان محەمەد نەژاد
ڕۆژیار خاڵە حەسۆ
ناو: ڕۆژیار
ناوی باوک: خاڵە حەسۆ
ڕۆژیار خاڵە حەسۆ
بەنداۆچکەی ژاڵەی مەملەحە
پۆندی ژاڵەی مەملەحە لە گوندی ژاڵەی مەملەحە درووستکراوە، لە شارەدێی (سەنگاو) سەربە شارۆچکەی چەمچەماڵی شاری سلێمانی، لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی ئاودێری سلێمانیەوە جێبەجێکراوە لە ساڵی (2014) بە گوژمەی (749,2
بەنداۆچکەی ژاڵەی مەملەحە
سەگدڵ
ناونیشانی پەڕتووک: سەگدڵ
ناوی نووسەر: میخاییڵ بوڵگاکەف
ناوی وەرگێڕ: کەیوان هەورامی
شوێنی چاپ: سلێمانی
دەزگای پەخش: ناوەندی ڕۆشنبیری ئەدیبان
ژمارەی چاپ: چاپی یەکەم [1]
سەگدڵ
ژیوەر حسێن
ناو: ژیوەر
ناوی باوک: حسێن
ساڵی لەدایکبوون: 2003
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
ژیاننامە
ژیوەر حسێن لە ساڵی 2003 لە گەڕەکی سابوونکەرانی شاری سلێمانی لەدایکبووە، لە تەمەنی 4 ساڵیدا لە کازیوەی سەرا دەست
ژیوەر حسێن
تیپی مۆسیقای سەفینی شەقڵاوا لە ساڵی 1978دا
شوێن: شەقڵاوا
ڕۆژیان ساڵی گیرانی وێنەکە: 1978
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە:
دانیشتووەکان: خۆشەوی محەمەد - ئۆکۆردیۆن، موئەید عەبدالمسیح - ئۆکۆردیۆن، ئامانج ئەسعەد - کەمانچ، وشیار یوسف - کەمانچ، فەرها
تیپی مۆسیقای سەفینی شەقڵاوا لە ساڵی 1978دا
فرەنسیس شێر
ناو: فرەنسیس
نازناو: فرەنسیس شێر
ناوی باوک: شێر
ڕۆژی لەدایکبوون: 01-07-1929
ڕۆژی کۆچی دوایی:04-06-2023 شوێنی لەدایکبوون: شەقڵاوا
شوێنی کۆچی دوایی: شەقڵاوا
ژیاننامە
فرەنسیس شێر، قەشە و نووسەر و
فرەنسیس شێر
موعجیزەی بەیانیان
ناونیشانی پەڕتووک: موعجیزەی بەیانیان؛ 6 خوو، کە دەبنە هۆی گۆڕینی ژیانت بەر لە کاتژمێر 8ی بەیانی.
ناوی نووسەر: هال نێڵڕۆد
ناوی وەرگێڕ: سێبەر قەرەنی
وەرگێڕان لە زمانی: ئینگلیزی
شوێنی چاپ: هەولێر
دە
موعجیزەی بەیانیان
وێردەکانی ئەیوبی پاسەوان
ناونیشانی پەڕتووک: وێردەکانی ئەیوبی پاسەوان
ناوی نووسەر: ئەحمەد ئەلعەتییە
ناوی وەرگێڕ: سەباح ئیسماعیل
وەرگێڕان لە زمانی: عەرەبی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: دەزگای فام FAM
ساڵی چاپ: 2023
ژمار
وێردەکانی ئەیوبی پاسەوان
پشتئاشان
ناونیشانی پەڕتووک: پشتئاشان
ناوی نووسەر: عامر حسێن
ناوی وەرگێڕ: ڕابەر ڕەشید
وەرگێڕان لە زمانی: عەرەبی
شوێنی چاپ: هەولێر
دەزگای پەخش: فام
ساڵی چاپ: 2023 [1]
پشتئاشان
چەند خانمێکی کوردی خێڵێ برۆکی یەریڤان، ساڵی 1890
شوێن: یەریڤان
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1890
کەسایەتییەکانی ناو وێنەکە: (چەند خانمێکی کوردی خێڵی برۆکی).
ناوی وێنەگر: نەزانراو [1]
چەند خانمێکی کوردی خێڵێ برۆکی یەریڤان، ساڵی 1890
خانمێکی کوردی جوولەکە، لە ساڵی 1950
شوێن: باشووری کوردستان
ساڵی گیرانی وێنەکە: 1950
کەسایەتی ناو وێنەکە: (خانمێکی کوردی جوولەکە بە جلوبەرگی ڕەسەنی کوردییەوە)
ناوی وێنەگر: نەزانراو
[1]
خانمێکی کوردی جوولەکە، لە ساڵی 1950
زوبێر سوورچی
ناو: زوبێر
نازناو: زوبێر سوورچی
ڕۆژی کۆچی دوایی: 13-05-2023
شوێنی لەدایکبوون: ئاکرێ
شوێنی کۆچی دوایی: دهۆک
ژیاننامە
زوبێر سوورچی گۆرانیبێژی میللی دەڤەری بادینانی شارۆچکەی ئاکرێ بووە، ماوەی چەندی
زوبێر سوورچی
ڤانیا سالار
ناو: ڤانیا
ناوی باوک: سالار
شوێنی لەدایکبوون: سلێمانی
پیشە: ئەکتەر
ژیاننامە
خانمە ئەکتەری بواری سینەما و دراما لە ساڵی 2021 وەک یەکەم فیلمی سینەمای (ئەزموون) بەشداری کردووە چەندی خەڵاتیان بەدەست
ڤانیا سالار
گەنجینەیەکی شاراوە مەلا ڕەئوفی خادم سووجادە
ناونیشانی پەڕتووک: گەنجینەیەکی شاراوە مەلا ڕەئوفی خادم سووجادە
ناوی نووسەر: ڕەهبەری سەید برایم
ساڵی چاپ: 2023
ژمارەی چاپ: یەکەم[1]
گەنجینەیەکی شاراوە مەلا ڕەئوفی خادم سووجادە
موحسین عەلیڕەزایی
ناو: موحسین
ناوی باوک: عەلیڕەزایی [1]
موحسین عەلیڕەزایی
مەحموود بابان
ناو: مەحموود
ناوی باوک: بابان
ژیاننامە
ڕۆژنامەنووسە، نووسەر و لێکۆڵەرە، ئەندامی ناوەندی لێکۆڵینەوەی دەزگای میدیای ڕووداوە، هەڵگری بڕوانامەی ماستەرە لە بواری نەوت و گاز لە زانکۆی کوردستان هەولێر، هە
مەحموود بابان
بەرنامەو پێڕەوی نێو خۆی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران - کۆنگرەی 6
ناونیشانی پەڕتووک: بەرنامە و پێڕەوی نێوخۆی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران
پەسنەدکراوی کۆنگرەی شەشەم
بڵاوکار: بەشی ئینتیشارات و تەبلیغاتی کۆمیتەی مەرکەزیی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران
ساڵ: سەرما
بەرنامەو پێڕەوی نێو خۆی حیزبی دێمۆکڕاتی کوردستانی ئێران - کۆنگرەی 6
زریان فاتیح قەرەداغی
ناو: زریان
ناوی باوک: فاتیح
زریان فاتیح قەرەداغی، نووسەرە خاوەنی چەندین وتار و نووسراوە لە بوارە جیاجیاکان لەنێو ماڵپەڕە کوردییەکان. [1]
زریان فاتیح قەرەداغی
ئامار
بابەت 455,642
وێنە 93,359
پەڕتووک PDF 16,714
فایلی پەیوەندیدار 77,430
ڤیدیۆ 829
میوانی ئامادە 11
ئەمڕۆ 2,602
ڕاپرسی
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!
بۆ پێشخستنی کارەکانی ڕێکخراوەکەمان و باشترکردنی ماڵپەڕەکەمان تکایە وەڵامی پرسیارەکانی ئەم ڕاپرسییەمان بدەرەوە..
زۆر سوپاس بۆ هاوکاریتان!
   ڕاپرسی دەربارەی ڕێکخراوی کوردیپێدیا و ماڵپەڕەکەی!

Kurdipedia.org (2008 - 2023) version: 14.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.61 چرکە!