پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
فایەق گوڵپی لە دیمانەیەکی تایبەتیی کۆباسدا
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دەرکەوتنی پڵنگ لە سنووری گوندەکانی سەفرە و زەرون لە شارباژێڕ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پارت و ڕێکخراوەکان
سایکۆفێر
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
خێرۆ خودێدا حسێن بشار
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خەولا عەباس حەمەد عەبدی
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خۆخێ خەلەف حسێن بشار
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خنسۆ خدر عەمەر دربۆ
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خەلیل بشار خەلەف عیدۆ
30-04-2024
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
هەولێر؛ دڵخۆشی خەڵک بە بۆنەی وەستانی جەنگی هەشت ساڵەی ئێراق-ئێران ساڵی 1988
30-04-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
وتاری جەلال تاڵەبانی لەبەردەم خوێندکارانی زانکۆی سەڵاحەدین ساڵی 1992
30-04-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 517,817
وێنە 106,204
پەرتووک PDF 19,178
فایلی پەیوەندیدار 96,680
ڤیدیۆ 1,331
ژیاننامە
هادی مەحمود
ژیاننامە
کامیل ژیر
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
کۆمەڵکوژی
گەلاوێژ محەمەد ڕەسوڵ تەلانی
ژیاننامە
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ...
الابجدية الكوردية ل عرب شمو
کوردیپێدیا، گەورەترین پڕۆژەی بەئەرشیڤکردنی زانیارییەکانمانە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عرب شمو

عرب شمو
=KTML_Bold=الابجدية الكوردية ل عرب شمو:=KTML_End=
=KTML_Bold=بمثابة مقدمة :=KTML_End=
يقول خليل الجندي : منذ منتصف القرن التاسع عشر جرت محاولة في روسيا القيصرية لوضع أبجدية باللغة الكردية بالحروف الأرمنية نتيجة تواجد عدد غير قليل من الكرد فيها ، لكنها لم تنجح بسبب عدم ملاءمة ( فونتيكا ) حروف اللغة الأرمنية مع الكردية، ورأى البروفسور ب . ليرخ الذي يُعد من الكردولوجيين الأوائل بروسيا ، أنه من الأهمية بمكان وضع أبجدية لاتينية للغة الكردية ، إلا أن محاولته لم تنجح أيضا لأن النظام القيصري لم يعر تلك الأهمية للكرد القاطنين داخل حدودها ، عكس اهتمامها بالكرد خارج حدودها .
=KTML_Bold=تكليف عرب شمو لايجاد ابجدية كوردية :=KTML_End=
بعد ان تخرج عرب شمو بتفوق في معهد الاستشراق في موسكو في العام 1924 وكان بذلك أول كردي سوفيتي يحصل على شهادة عالية، أقترحت عليه ادارة المعهد مواصلة دراسته العليا لنيل شهادة الدكتوراه في اللغة الكردية , الا انه قرر تأجيل ذلك الى حين لأن شعبه كان بأمس الحاجة اليه (في عام 1937 كان عرب شمو في اوج نشاطه العلمي والثقافي ويستعد للدفاع عن رسالته لنيل شهادة الدكتوراه في اللغة الكوردية حين تم اعتقاله ونفيه الى سيبيريا -من دون توجيه اية تهمة اليه- ويقول الكاتب الروسي الراحل ايليا اهرنبورغ ( 1893 - 1967 ) في مذكراته الشهيرة الناس والاعوام والحياة ان مصير الانسان في ظل حكم ستالين كان اشبه ببطاقة يانصيب وليس بقطعة شطرنج .اي ان القمع كان عشوائيا ويحدث لأتفه الاسباب)
عاد عرب شمو الى يريفان وسرعان ما أصبح لولب حركة التوعية الثقافية بين الكرد، بجولاته الميدانية في القرى الكوردية لتحسين الحالة الاجتماعية لهم، كما بذل جهودا مضنية لجمع وتصنيف وتحقيق ونشر التراث الشعبي الكردي، وبعد فترة قصيرة أصبح مسؤولا عن الشؤون الكردية في اللجنة المركزية للحزب البلشفي الأرمني لذا لم يكن من المستغرب أن تتجه اليه الأنظار لحل مشكلة الأبجدية الكردية خاصة بعد أن أدلى بحديث صحفي عن مشاكل الكرد في جمهوريات ما وراء القفقاس , تطرق فيه الى هذه المشكلة وحدث ما كان متوقعا ،حيث كلفته اللجنة المركزية للحزب بوضع أبجدية لاتينية للغة الكردية ، وبعد جهود دؤوبة ومضنية بذلها عرب شمو في بحث فونتيك اللغة الكردية ووصف وتصنيف وتثبيت الاصوات الكردية حسب المخارج الصوتية ومقارنتها بمثيلاتها في اللغات الايرانية , تمكن من تحديد عدد الحروف الهجائية والاصوات الصحيحة والمعتلة في اللغة الكردية بشكل دقيق ووضع أول أبجدية لاتينية متكاملة للغة الكردية، لتكون بديلة عن تلك الابجدية التي صممها اللغوي الارمني لازو، وحصلت على موافقة المراجع العلمية ومباركة المستشرق البارز أوربيلي الذي قدم له عونا علميًا كبيرًا ويذكر شمو قصة تلك الأبجدية في سيرته الروائية طريق السعادة التي صدرت في موسكو عام 1971 .
=KTML_Bold=اهمية ابجدية عرب شمو:=KTML_End=
بعد اعتماد الأبجدية الجديدة عام 1927 أصبحت نقطة انطلاق لنهوض ثقافي وعلمي وأجتماعي متعدد الجوانب لكرد ماوراء القفقاس، فقد تم استخدامها في التعليم وتم بفضلها تقليص عدد الأميين ومن ثم القضاء على الأمية بشكل تام خلال السنين اللاحقة، وصدرت بهذه الابجدية الصحف الكردية ، وحين تأسس أول معهد لاعداد المعلمين الكرد , أنتمى اليه مئات الشباب الكرد من كافة أنحاء ماوراء القفقاس الذين تلقوا تعليمهم بالابجدية الجديدة، وأصبح عرب شمو أول عميد لهذا المعهد التربوي الهام .
وكتب عرب شمو بهذه الابجدية اولى رواياته وهي رواية ( الراعي الكردي ) والمترجمة الى العديد من لغات الاتحاد السوفيتي السابق واللغات الاوروبية وهي أول رواية – بالمعنى المعاصر لمفهوم الرواية – في تأريخ الادب الكردي الحديث، وأصبحت هذه الابجدية اللاتينية المتكاملة والتي تتفق تماما مع خصائص النطق الكردي الحي وقواعد اللغة الكردية هي المستخدمة في مجالات العلم والادب والفن والفلسفة وغيرها .
ولم يقتصر هذا التأثير على الاتحاد السوفيتي ( حيث ظهرت مقالات عديدة في الصحافة المحلية حولها ) , بل أمتد ليشمل كردستان نفسها، فقد رحب الأمير كاميران بدرخان بهذه الابجدية وكتب عدة مقالات حولها وبتأثير أبجدية عرب شمو قام المير جلادت بدرخان بوضع ابجدية لاتينية للغة الكردية والتي اصبحت الابجدية المعتمدة كورديا بشكل واسع.
=KTML_Bold=المصادر :=KTML_End=
كتاب الاكراد واللغة والسياسة ل عقيل سعيد محفوض
مقالة ل جودت هوشيار
جريدة التآخي[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 487 جار بینراوە
هاشتاگ
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 8
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 29-04-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: زمانەوانی و ڕێزمان
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 17-04-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 18-04-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 487 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
کورتەباس
بنەماکانی داڕشتنی زاراوەی یاسایی لە زمانی کوردیدا
ژیاننامە
بەناز عەلی
کورتەباس
خەون لای فرۆید
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
نەخۆشی ی ملەخڕێ (گوێ ڕەپە)
پەرتووکخانە
ناکرێت لە توندوتیژی بێدەنگ بین
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
کورتەباس
دیسانەوەو، هەمیشە نیازی پاک ئەبێ ڕێی ڕاست بگرێ
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
هاوکار ئاسۆ
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
پەرستاری ئاسانکراو
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
پەرتووکخانە
کەلاوەکەی سەر دەریای ڕەش
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
کورتەباس
پانکریاس
کورتەباس
هونەری وێنەکێشانی نوێ لەسەدەی بیستەمدا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
هادی مەحمود
20-10-2009
هاوڕێ باخەوان
هادی مەحمود
ژیاننامە
کامیل ژیر
03-11-2009
هاوڕێ باخەوان
کامیل ژیر
ژیاننامە
زیاد ئەسعەد
02-06-2014
هاوڕێ باخەوان
زیاد ئەسعەد
کۆمەڵکوژی
گەلاوێژ محەمەد ڕەسوڵ تەلانی
12-12-2021
هاوڕێ باخەوان
گەلاوێژ محەمەد ڕەسوڵ تەلانی
ژیاننامە
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ئاغا
30-04-2022
سروشت بەکر
نیعمەت محەمەد عەبدولڕەحمان ئاغا
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
فایەق گوڵپی لە دیمانەیەکی تایبەتیی کۆباسدا
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دەرکەوتنی پڵنگ لە سنووری گوندەکانی سەفرە و زەرون لە شارباژێڕ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پارت و ڕێکخراوەکان
سایکۆفێر
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
خێرۆ خودێدا حسێن بشار
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خەولا عەباس حەمەد عەبدی
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خۆخێ خەلەف حسێن بشار
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خنسۆ خدر عەمەر دربۆ
30-04-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
خەلیل بشار خەلەف عیدۆ
30-04-2024
سروشت بەکر
ڤیدیۆ
هەولێر؛ دڵخۆشی خەڵک بە بۆنەی وەستانی جەنگی هەشت ساڵەی ئێراق-ئێران ساڵی 1988
30-04-2024
زریان عەلی
ڤیدیۆ
وتاری جەلال تاڵەبانی لەبەردەم خوێندکارانی زانکۆی سەڵاحەدین ساڵی 1992
30-04-2024
زریان عەلی
ئامار
بابەت 517,817
وێنە 106,204
پەرتووک PDF 19,178
فایلی پەیوەندیدار 96,680
ڤیدیۆ 1,331
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
مەریوان زەنگەنە
کورتەباس
بنەماکانی داڕشتنی زاراوەی یاسایی لە زمانی کوردیدا
ژیاننامە
بەناز عەلی
کورتەباس
خەون لای فرۆید
ژیاننامە
محەمەد باوەکر
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
ژیاننامە
عەبدولخالق ئەحمەد 2
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
کورتەباس
نەخۆشی ی ملەخڕێ (گوێ ڕەپە)
پەرتووکخانە
ناکرێت لە توندوتیژی بێدەنگ بین
شوێنەوار و کۆنینە
گەرماوی موفتی
کورتەباس
دیسانەوەو، هەمیشە نیازی پاک ئەبێ ڕێی ڕاست بگرێ
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
هاوکار ئاسۆ
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
پەرستاری ئاسانکراو
وێنە و پێناس
چوار گەنجی شارۆچکەی شێخان ساڵی 1999
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
مهناز کاوانی
ژیاننامە
کریڤان سالار عەبدولڕەحمان
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
پەرتووکخانە
کەلاوەکەی سەر دەریای ڕەش
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە گەنجانی هەولێر لە هاوینەهەواری شێرەسوار ساڵی 1995
وێنە و پێناس
گەنجانی گوندی نەیبەسەرەی شارەدێی شوان ساڵی 1983
کورتەباس
پانکریاس
کورتەباس
هونەری وێنەکێشانی نوێ لەسەدەی بیستەمدا
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.422 چرکە!