پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
وتووێژ لەگەڵ جەلال تاڵەبانی سەبارەت بە ژیان و بەسەرهاتی عەبدولڕەحمان زەبیحی
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مام جەلال بۆ ستافی بەرنامەی کەشکۆڵ مەترسن و ڕەخنە بگرن لە خۆمانەوە دەستپێبکەن!
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
شەوانی شاری ئامەد ساڵی 2024
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
کۆسرەت ڕەسوڵ چۆن باسی پارتی و هێنانی حکومەتی بەعس دەکات لە ساڵی 1996
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دکتۆر عوسمان نوێنەری شاری بۆکان لە پەڕڵەمانی ئێران چی بە دوژمن گوت؟
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئەو تیپە هونەرییەی لە دڵی شاخدا لەدایکبوو تیپی مۆزیکی شەهید کارزان
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چەند دیمەنێک لە بەخاک سپاردنی هونەرمەند و پێشمەرگە حەمە جەزا
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
لە زاری مام جەلال خۆیەوە چۆن یەکێتی دامەزرا
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مارشی هەر کورد بوین و هەر کورد دەبین چۆن هاتە بەرهەم؟
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
گۆران سەعید
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  534,138
وێنە
  110,501
پەرتووک PDF
  20,322
فایلی پەیوەندیدار
  104,758
ڤیدیۆ
  1,577
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
299,776
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,388
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,117
عربي - Arabic 
31,100
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,809
فارسی - Farsi 
10,259
English - English 
7,648
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
121,081
ژیاننامە 
26,103
پەرتووکخانە 
25,713
کورتەباس 
18,469
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,833
پەند و ئیدیۆم 
13,726
شوێنەکان 
12,004
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,916
هۆنراوە 
10,450
بەڵگەنامەکان 
8,352
وێنە و پێناس 
7,366
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,404
ڤیدیۆ 
1,463
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
765
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
367
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,522
MP4 
2,576
IMG 
202,438
∑   تێکڕا 
236,859
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
شەهیدان
لەیلا قاسم
ژیاننامە
محەمەد عومەر عوسمان
ژیاننامە
جەلال ڕۆستەم لامیع بابان (ج...
ژیاننامە
شەکیب سەعید شەریف ڕەشید
ژیاننامە
فەرامەرز جلی باقوو
الكورد الفيلية.. وإشكالية الأقلية
کوردیپێدیا، (مافی گەییشتن بە زانیاریی گشتی) بۆ هەموو تاکێکی کورد دەستەبەردەکات!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي - Arabic
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

سعد الدين ابراهيم

سعد الدين ابراهيم
سعد الدين ابراهيم
منُذ ثلاثة أسابيع كتب الدكتور سعد الدين ابراهيم، وهو الخبير بإشكالية الأقليات فى العالم، موضوعاً تعريفياً تحت عنوان «ماذا تعرف عن الكُرد الفيلية»
ورغم حُسن النية الواضحة فى التنبيه إلى مشكلة لا يعرف أغلب القرّاء العرب عنها كثيراً.. إلا أن الهوية التعريفية جاءت مُشوّشة اختلطت فيها أمور عديدة.. وربما أن أحد أهم أسباب هذا التعريف غير الدقيق هو ما ذكره الدكتور سعد الدين فى المقالة ذاتها، وهى حقيقة عدم معرفته بالقضية وحدودها وتاريخها، ولذلك فقد تكوّنت لديه صورة ذِهنية اختطلت فيها ملامح القضية مع قضايا كثيرة ومختلفة، وبالتالى حصل التشويش.

ورغم أن قضية الكورد الفيلية قضية لها أبعاد تاريخية تتعلق بنشوء الحضارات فى منطقة ما بين النهرين وبدايات بناء الإمارات والإمبراطوريات، ومن ثم الفتح الإسلامى، حيث تمتد جذور الكورد الفيلية إلى «الحضارة الإيلامية»، ولاحقاً وفق بعض الدراسات إلى الدولة الساسانية، والتى كانت عاصمتها «المدائن»، على بُعد 30 كيلومترا من مدينة بغداد، التى تحولت فيما بعد إلى عاصمة الخلافة العباسية، حيث إن بغداد كما نعرف ليست تسمية عربية، وإنما تسمية تعود إلى اللغات الآرية (الفارسية والكوردية)، وتعنى «عطاء البساتين» لأنها كانت فى منطقة غنية بأشجار النخيل والفواكه. وقد اتخذها تُجار الإمبراطورية الساسانية مركزاً تِجارياً قبل الفتح الإسلامى وحتى بعده.. كانت بغداد محوراً رئيسياً من محاور طريق الحرير، التى امتدت من الصين وإلى داخل الآراضى التركية الحالية.

بشكل ما فإن هذه الحقيقة قد لعبت دوراً كبيراً فى تطور الأحداث، ليس فقط بين الدولتين الصفوية والعثمانية، وصراعهما المستمر على السيطرة على هذه المنطقة، خاصة بغداد.. ولكن أيضاً بعد نشوء الدولة القومية (الوطنية)، فى كل من العِراق وإيران، شأنهما فى ذلك شأن كل دول الشرق الأوسط التى قسّمها ووضع حدودها الإنكليز والفرنسيين، دون أن يسألوا أحداً من أبنائها.

مع تصاعد الفكر القومى العربى وتحوله إلى سياسة دولة فى العِراق الحديث، خاصة فى عهد البعث، فإن الكورد الفيلية وتاريخهم أصبحوا هدفاً مُباشراً لسياسات الإقصاء والهيمنة، فقد عمدت الحكومات العِراقية المتعاقبة إلى تهجير الكورد الفيلية من مناطقهم الجغرافية، والعمل على تعريب تِلك المناطق من خلال سياسة مُمنهجة، وفى سنة 1980، وقبيل اندلاع الحرب العِراقية الإيرانية، قامت الحكومة بتهجير أعداد هائلة من عائلات الكورد الفيلية إلى إيران، خاصة أولئك الذين كانوا يسكنون بغداد، بعد تجريدهم من وثائقهم العِراقية والاستيلاء على كل أموالهم المنقولة وغير المنقولة.. عمليات التهجير استمرت ما يقرب من عشرة سنوات، وأحدثت دماراً فى النبية الاقتصادية والثقافية، وشكّلت تهديداً وجودياً مُباشراً للكورد الفيلية.

ولعل قيام الحكومة العِراقية باحتجاز مئات الآلاف من الشباب واستخدامهم كفئران تجارب فى مختبرات صناعة الأسلحة الكيمياوية، دليلاً واضحاً لأهداف ومنهج مشروع جديد، بذل الرئيس صدام حسين جُهداً كبيراً فيه، وهو مشروع «تعريب التاريخ العِراقى ما قبل الإسلام»، حيث صدرت كُتب كثيرة تؤكد أن الإمبراطورية الآشورية كانت عربية.. هكذا بجرة قلم دون أية دراسات أنثروبولوجية!!

المهم أنه عِند حصول التهجير الجماعى للكورد الفيلية إلى إيران، فإن السُلطات هناك وفّرت لهم الحد الأدنى من الحماية، والطعام باعتبارهم لاجئين عِراقيين، ولم تمنح أحداً منهم الجنسية الإيرانية، لأنهم وفق قوانين الدولة الحديثة فهم ليسوا مواطنين إيرانيين. وهكذا بقى هؤلاء دون أوراق ثبوتية، رغم مرور عقود. وللأسف فإنه رغم سقوط الحكومة العِراقية السابقة نتيجة التدخل الأمريكى، فإن مصير مئات الآلاف من الكورد الفيلية ما زال مُعلقاً، كما أن هناك حقيقة مؤلمة أخرى، وهى أنه رغم اعتراف البرلمان العِراقى والمحكمة العِراقية العُليا باعتبار مأساة الكورد الفيلية قضية إبادة جماعية، (جينوسايد) ارتكبها النظام السابق دون وجه حق، فإن مصير الشباب منهم الذين اختفوا فى غياهب السجون العِراقية ما زال مجهولاً، ولا تتعاون حكومات ما بعد السقوط لحل لُغز هذه التراجيديا.

والخُلاصة، هى أن الكورد الفيلية، واستناداً إلى جذورهم التاريخية إلى «الإيلاميين»، وهم إحدى أولى حضارات منطقة ما بين النهرين، فهم يُشكلون البنية الأنثروبولوجية الأولية للقومية الكُردية.. وتُعتبر لهجتهم هى أساس اللغة الكُردية التى تطورت فى المناطق الأخرى شمالاً وغرباً، إلى لهجات مختلفة، بفعل تفاعلها مع لغات الأقوام الأخرى.

وهذه الحقيقة الأنثروبولوجية يعترف بها كل المثقفين والقادة السياسيين الكُرد، وهم بذلك يستخدمون تاريخ التطور السياسى فى مناطق الكُرد الفيلية المُقسمة الآن بين العِراق وإيران أساساً لفهم تطور الفكر القومى الكُردى.. لكن فى المقابل فإن تمركز الاهتمام الدولى على مناطق إقليم كوردستان الحالى بسبب بُعدها عن العاصمة بغداد، وحصانتها الجغرافية (الطبيعة الطوبغرافية الجبلية والطقس البارد والحفاظ على التراث الكوردى)، جعلت هذه المناطق تظهر وكأنها شبه مستقلة عن مناطق الكُرد الفيلية التى تقع فى مناطق سهول، وذات طقس أقرب إلى باقى مناطق العِراق، إذ إنها مناطق تقع فى وسط شرق العِراق، ابتداءً من مدينة خانقين ومروراً بمُدن شهربان، وجلولاء ومندلى والبدرة والحى والنعمانية وغيرها، هى موزعة فى ثلاث محافظات عِراقية هى ديالى، وواسط وميسان، بالإضافة إلى العاصمة بغداد.

وفى تاريخ العِراق الحديث فإن الحقيقة التى يعرفها كل الكُرد فى العالم، وهى أن الكُرد الفيلين كان لهم الدور البارز والمُباشر فى تطور مفهوم القومية الكوردية، وأنهم ساهموا بشكل رئيسى فى تأسيس الحزبين الرئيسين فى كوردستان العِراق، وهما الحزب الديمقراطى الكُردستانى بقيادة مصطفى البرزانى، وحزب الاتحاد الوطنى الكوردستانى بقيادة الرئيس الراحل جلال الطالبانى، ولا يزال الكُرد الفيلية يشغلون عدداً كبيراً من أعلى قيادات الحزبين الحاكمين فى إقليم كوردستان.. وفى الحقيقة فإن الفقرة 140 من الدستور العِراقى كان الهدف منها توسيع مناطق إقليم كوردستان، ليشمل مناطق الكورد الفيلية، لكن هذه الفقرة ما تزال تنتظر التطبيق، والحكومة العِراقية لا تزال لا تُبدى المرونة فى إيجاد آلية ممكنة لتطبيقها.. وليس لديها بديل واقعى ولا مشروع جامع لكل العِراق فى ظل الطائفية والتشرذم.

نتيجة كل هذا يُبقى الكورد الفيلية، يُعانون من الإقصاء والهيمنة، وتُبقى قضيتهم أقرب إلى قضية أقلية، ضمن البنية الاجتماعية والسياسية فى العِراقى.. وهذا كان موضوع المؤتمر الثالث للكُرد الفيلية، الذى انعقد فى مقر برلمان الاتحاد الأوروبى فى بروكسل بتاريخ 12 أبريل هذا العام، حيث كانت للدكتور سعد الدين إبراهيم مشاركة مُهمة إلى جانب باحثين قانونيين من هولندا والنمسا والعِراق.

وتعليقى على هذه الإيضاحات من الأخ أكرم حواس، يُقر د. سعد الدين إبراهيم بأن الكُرد أدرى بتاريخهم، وبشؤون دُنياهم فى الوقت الحاضر، وأعتذر عن أى أخطاء أو توصيفات غير دقيقة فى مقالى الذى نشرته «المصرى اليوم» القاهرية، بتاريخ 21-04-2018، بعنوان «ماذا تعرفون عن الكُرد الفيلية؟» وأشكر الدكتور أكرم حواس، وزُملاء كُرد آخرين أسهموا فى توضيح جوانب إضافية لإسهامات ونضال الكُرد الفيلية فى تاريخ العِراق الحديث.. فلهم كل شكرى وتقديرى..

وعلى الله قصد السبيل.[1]

کوردیپێدیا بەرپرس نییە لە ناوەڕۆکی ئەم تۆمارە و خاوەنەکەی لێی بەرپرسیارە. کوردیپێدیا بە مەبەستی ئەرشیڤکردن تۆماری کردووە.
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 1,071 جار بینراوە
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | www.almasryalyoum.com 19-05-2018
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 78
1. ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 19-05-2018
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 19-05-2018 (6 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
فۆڵدەرەکان: کوردانی فەیلی
وڵات - هەرێم: ئێڕاق
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 08-05-2023 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-05-2023 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( هەژار کامەلا )ەوە لە: 08-05-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,071 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.112 KB 08-05-2023 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
کورتەباس
لە سۆران پارێزگاریی لە سەدان پارچە شوێنەواری مێژوویی و کەلەپووری کراوە
ژیاننامە
دکتۆر گەلاوێژ عوبەید
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
شوێنەواری گوندی بنپەرێزە لە دەڤەری برادۆست
پەرتووکخانە
گوڵاڵەی بەهاری جوانیم
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
داوای دەرەنجام و لێکۆڵینەوە لە تابووتی گۆڕە شوێنەوارییەکەی باڵەکایەتی دەکرێت
پەرتووکخانە
دیاسپۆرا و نیشتمان
ژیاننامە
ئەحمەد عەبدوڵڵا سورچی
وێنە و پێناس
ژووری بلیت فرۆشی سینەما ڕەشید، ساڵی 1965
ژیاننامە
هۆشیار سدیق ئەفەندی
کورتەباس
بازرگانانی گەنجینە و شوێنەوار نووسینی بزماری سەردەمی ئورارتی دەشێوێنن
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
ژیاننامە
هۆزان قادر گرێزەیی
ژیاننامە
کەلسوم شێخ ئەحمەد مەحمود
کورتەباس
چەن سەرنجێک لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنەکانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
عەزیز حسێن عەزیز
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
گۆران سەعید
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سێوجل کەمال توتنچی
پەرتووکخانە
دەستووری شیکردنەوە لە زمانی کوردیدا
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
مرواری محەمەد جاف
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
چۆن دەستم پێکرد؟
ژیاننامە
فائیزە عەلی ئەحمەد
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)

ڕۆژەڤ
شەهیدان
لەیلا قاسم
10-11-2008
هاوڕێ باخەوان
لەیلا قاسم
ژیاننامە
محەمەد عومەر عوسمان
11-08-2009
هاوڕێ باخەوان
محەمەد عومەر عوسمان
ژیاننامە
جەلال ڕۆستەم لامیع بابان (جەلال بابان)
15-01-2018
هاوڕێ باخەوان
جەلال ڕۆستەم لامیع بابان (جەلال بابان)
ژیاننامە
شەکیب سەعید شەریف ڕەشید
05-01-2023
سەریاس ئەحمەد
شەکیب سەعید شەریف ڕەشید
ژیاننامە
فەرامەرز جلی باقوو
03-10-2024
شادی ئاکۆیی
فەرامەرز جلی باقوو
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
وتووێژ لەگەڵ جەلال تاڵەبانی سەبارەت بە ژیان و بەسەرهاتی عەبدولڕەحمان زەبیحی
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مام جەلال بۆ ستافی بەرنامەی کەشکۆڵ مەترسن و ڕەخنە بگرن لە خۆمانەوە دەستپێبکەن!
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
شەوانی شاری ئامەد ساڵی 2024
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
کۆسرەت ڕەسوڵ چۆن باسی پارتی و هێنانی حکومەتی بەعس دەکات لە ساڵی 1996
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
دکتۆر عوسمان نوێنەری شاری بۆکان لە پەڕڵەمانی ئێران چی بە دوژمن گوت؟
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
ئەو تیپە هونەرییەی لە دڵی شاخدا لەدایکبوو تیپی مۆزیکی شەهید کارزان
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
چەند دیمەنێک لە بەخاک سپاردنی هونەرمەند و پێشمەرگە حەمە جەزا
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
لە زاری مام جەلال خۆیەوە چۆن یەکێتی دامەزرا
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
مارشی هەر کورد بوین و هەر کورد دەبین چۆن هاتە بەرهەم؟
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
گۆران سەعید
23-10-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت
  534,138
وێنە
  110,501
پەرتووک PDF
  20,322
فایلی پەیوەندیدار
  104,758
ڤیدیۆ
  1,577
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
299,776
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,388
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,117
عربي - Arabic 
31,100
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,809
فارسی - Farsi 
10,259
English - English 
7,648
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
121,081
ژیاننامە 
26,103
پەرتووکخانە 
25,713
کورتەباس 
18,469
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,833
پەند و ئیدیۆم 
13,726
شوێنەکان 
12,004
شەهیدان 
11,924
کۆمەڵکوژی 
10,916
هۆنراوە 
10,450
بەڵگەنامەکان 
8,352
وێنە و پێناس 
7,366
ئامار و ڕاپرسی 
4,627
کلتوور - مەتەڵ 
3,149
ناوی کوردی 
2,404
ڤیدیۆ 
1,463
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,461
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
823
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
777
کارە هونەرییەکان 
765
شوێنەوار و کۆنینە 
637
فەرمانگەکان  
367
گیانلەبەرانی کوردستان 
277
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
185
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
80
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
27
گەشتوگوزار 
2
کۆگای فایلەکان
MP3 
323
PDF 
31,522
MP4 
2,576
IMG 
202,438
∑   تێکڕا 
236,859
گەڕان بەدوای ناوەڕۆکدا
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای ئامەد
وێنە و پێناس
خولی بەخێوکردنی هەنگ ساڵی 2001 ڕێنمایی کشتوکاڵی شارباژێڕ
کورتەباس
لە سۆران پارێزگاریی لە سەدان پارچە شوێنەواری مێژوویی و کەلەپووری کراوە
ژیاننامە
دکتۆر گەلاوێژ عوبەید
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
شوێنەواری گوندی بنپەرێزە لە دەڤەری برادۆست
پەرتووکخانە
گوڵاڵەی بەهاری جوانیم
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
شوێنەوارنامە - وەشانی 3
کورتەباس
داوای دەرەنجام و لێکۆڵینەوە لە تابووتی گۆڕە شوێنەوارییەکەی باڵەکایەتی دەکرێت
پەرتووکخانە
دیاسپۆرا و نیشتمان
ژیاننامە
ئەحمەد عەبدوڵڵا سورچی
وێنە و پێناس
ژووری بلیت فرۆشی سینەما ڕەشید، ساڵی 1965
ژیاننامە
هۆشیار سدیق ئەفەندی
کورتەباس
بازرگانانی گەنجینە و شوێنەوار نووسینی بزماری سەردەمی ئورارتی دەشێوێنن
وێنە و پێناس
چەند کەسایەتییەکی کورد لە کۆلێژی یاسا لە بەغدا ساڵی 1973
ژیاننامە
هۆزان قادر گرێزەیی
ژیاننامە
کەلسوم شێخ ئەحمەد مەحمود
کورتەباس
چەن سەرنجێک لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنەکانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان
شوێنەوار و کۆنینە
پردی دیجلە
ژیاننامە
عەزیز حسێن عەزیز
وێنە و پێناس
دوو خوێندکاری شاری سلێمانی لە ڕۆمانیا ساڵانی حەفتاکانی سەدەی بیستەم
شوێنەوار و کۆنینە
زیندان سلێمان... شوێنی تەقوای زەردەشتییەکان
ژیاننامە
گۆران سەعید
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 2
ژیاننامە
سێوجل کەمال توتنچی
پەرتووکخانە
دەستووری شیکردنەوە لە زمانی کوردیدا
وێنە و پێناس
وێنەی خانووەکانی دەوروبەری قەڵای هەولێر
پەرتووکخانە
مەتەڵنامە (وەشانی 2، بەشی 1 لە 2 )
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی حەوش کوروو
ژیاننامە
مرواری محەمەد جاف
شوێنەوار و کۆنینە
گۆڕدخمە سان ڕۆستەم
پەرتووکخانە
چۆن دەستم پێکرد؟
ژیاننامە
فائیزە عەلی ئەحمەد
پەرتووکخانە
تەنز لەڕۆژنامەنووسیی باشووری کوردستاندا ( 1920-1950)

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.344 چرکە!