یک قرن از تأسیس اولین مدرسه در رواندز به نام شاه بزرگ می گذرد. در اوایل قرن گذشته دانش‌آموزان شهرستانهای #کویە# و #شقلاوه# نیز در این مدرسه تحصیل کردەاند و دانش اموزان از همه گروه‌های قومی و مذهبی در آنجا ثبت نام کردند.
احمد قدیر حمد امین، والی بخش #رواندز# به باسکورد گفت: بنا به منابع تاریخی و سخنان سالمندان و فرهیختگان رواندز، مدرسه پادشاه بزرگ منطقە رواندز به عنوان اولین مدرسه در اداره مستقل #سوران# میباشد.
سید طاهای شمزینی، والی وقت بخش رواندز گفت که این مدرسه ابتدا در خانه یکی از شهروندان به نام حاجی بیگ در نزدیکی مسجد خانقاه در بازار ساخته شده است. بطوریکه نواحی (سوران، میرگەسور، #چومان# و برخی شهرهای خارج از اداره خودمختار سوران مانند: شقلاوە و کویە) در این مدرسه تحصیل کردند.
اولین مدیر مدرسه عبدالرحمن شرف بود که اهل حیران و نازنین منطقه شقلاوە و ساکن کویە بود. مانند احمد آویز در سال 1930 شفیع افندی از نوادگان ملا خطه با چند معلم دیگر در مدرسه شاه بزرگ رواندز تدریس می کرد.
این مدرسه از بدو پیدایش تاکنون شخصیت‌های مشهور مذهبی، اجتماعی، سیاسی و هنری بسیاری را پدید آورده است که در گذشته یکی از ویژگی‌های آن مدرسه همزیستی ادیان مختلف در بودن آن بود که کە تا کنون هم این خاصیت زبانزد خاص و عام میباشد. این مدرسە به نام میرمحمد رواندزی معروف به پادشاه بزرگ نامگذاری شده است زیرا کە او هم در این امر (همزیستی ادیان) نقش مهمی در ایجاد همبستگی و برادری در میان ادیان داشتە است. این مدرسه از بدو تأسیس تا کنون (یعنی در 100 سال گذشتە) چندین مرحله آموزشی را پشت سر گذاشته است و روش های متعددی از نظام آموزشی در این مدرسه دنبال شده است.[1]