پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی بەهارەی باڵەکایەتی ساڵی 2024
11-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
11-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
09-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ساتی کوژرانی کارزان کەریم مەغدید لە ڕۆژی 07-05-2024
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
09-05-2024
زریان سەرچناری
ڤیدیۆ
ئەشکەوتی شانەدەر نیشتمانی نهێنیی و ڕاستەقینەی ژیانی مرۆڤایەتیی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
قەرەخەرمان خواردنێکی دێرینی کوردەواریی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
08-05-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی پەیمانگای ماد
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 519,042
وێنە 106,411
پەرتووک PDF 19,244
فایلی پەیوەندیدار 96,889
ڤیدیۆ 1,377
ژیاننامە
ناشاد
ژیاننامە
شێخ لەتیفی حەفید
ژیاننامە
ڕێبەر زەندی
ژیاننامە
ئیسماعیل حەقی شاوەیس
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (55) – الآشوريون.. تأسيس مملكة آشور
بەهۆی کوردیپێدیاوە دەزانیت هەر ڕۆژێکی ڕۆژژمێرەکەمان چیی تیادا ڕوویداوە!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم

نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم
نبذة تأريخية عن الكورد والآشوريين والعلاقة بينهم (55) – الآشوريون.. تأسيس مملكة آشور
د. مهدي كاكه يي

قبل التحدث عن الموضوع الذي نحن بِصدده، أود أن أوضّح بأنّ غالبية الشعب الآشوري القديم كانت تتألف من السكان الزاگروسيين الأصليين من سومريين وسوباريين (خوريين - ميتانيين، كاشيين، لولويين) وميديين، بينما كانت الأقوام السامية الغازية لِشمال ميزوپوتاميا (جنوب كوردستان الحالية) تُشكّل أقلية سُكّانية آشورية، حيث يذكر الدكتور إبراهيم الفنّي بِأن أسلاف الكورد الخوريين هم الذين أعطوا الآشوريين تلك الملامح التي كانت تميّزهم عن الساميين1. هذا يؤكد ذوبان العناصر الآشورية السامية في الأقوام الزاگروسية. بعد تأسيس مملكة آشور، تمّ إطلاق إسم (الآشوريين) على الأقوام الزاگروسية من سكّان بلاد سوبارتو (جنوب كوردستان الحالية) وكذلك على الأقوام الأمّورية الغازية التي إستقرت هناك. في عهد الملك الآشوري (آشور باليت الأول Assur ballet I) (سنة 1363 – 1328 قبل الميلاد)، وخلال حُكمه تحوّلت (آشور) من دولة - مدينة إلى عاصمة مملكة سُمّيت (مملكة آشور). كما كان قسم من الحُكّام الآشوريين، زاگروسيين، وخاصة الملوك الأوائل والقسم الباقي كانوا أمّوريين. كما نرى أن إسم هذه الدولة الجديدة وإسم شعبها (آشور) مُقتبسان من إسم الإله السوباري (آسور) الذي كان يلفظه البابليون (آشور) ولذلك تحوّل الإسم من (آسور) الى (آشور).
هاجر الأمّوريون والبابليون الى بلاد سوبارتو في حوالي سنة 2000 قبل الميلاد، حيث عاشوا تحت الحكم السوبارتي. يذكر (هاري ساغز) أن سرجون الأول الأكادي (حكم بين سنة 2350 – 2294 ق.م) هاجم منطقة سوبارتو2.
الأقوام البابلية المهاجرة من جنوب ميزوپوتاميا والأقوام الأمّورية القادمة من الصحراء السورية الحالية، بعد إستقرارها في بلاد سوبارتو، تأثرت بحضارة السوباريين من لغة ودين وعبادة الآلهة وإقتبست منهم الطقوس الدينية وأسماء بعض المواقع3. بلاد آشور حتى حوالي سنة 1100 قبل الميلاد، كانت مؤلفة من عدة دويلات ضعيفة يتحكم بها أسلاف الكورد الزاگروسيين، حيث حكم الميتانيون بلاد آشور لفترة طويلة من الزمن4.
هاجر البابليون من بابل الى شمال ميزوپوتاميا بقيادة (شمشي أَدَد الأوّل Shamshi- Adad 1) (سنة 1813 – 1781 ق.م) وإبنه (إشْمي داگان Ishmi Dagan) (سنة 1780 – 1741 قبل الميلاد) وغزوا بلاد سوبارتو، وأسّسوا سُلالة حُكم هناك. في هذا المقال نواصل الحديث عن تأسيس مملكة آشور التي ستتألف سكانها من الأقوام الزاگروسية التي كانت السكان الأصليين لِجنوب كوردستان الحالية والأقوام البابلية والأمّورية التي هاجرت الى شمال ميزوپوتاميا (جنوب كوردستان الحالية) والتي إستقرّت بين شرق وشمال نهر دجلة والزابَين وعلى جانبَي خط عرض 37 تقريباً. هذه الأقوام الزاگروسية و البابلية والأمّورية ستتم تسميتها فيما بعد بالآشوريين.
عند إستقرار الأقوام البابلية والأمّورية الغازية في شمال ميزوپوتاميا، تَمَكَّنت مِن الإستحواذ على منطقةٍ مُحاذية لشمال المملكة البابلية وإستولت على مدينة ( ايكالاتIkalat ) المبنية فوقَ قلعةٍ على الساحل الشرقي لنهر دجلة واتخذتها مَقراً لحُكمها. بعد ثلاثة أعوام مِن استقرارها، في عام 1813 قبل الميلاد، إحتلت قوات (شمشي أَدَد الأوّل) مدينة آشور، الواقعة على الساحل الغربي لنهر دجلة ونصّب نفسه ملِكاً على مدينة آشور بإسم ( شمشي أدد الأول).
كانت مدينة آشور تتمتع بِموقعٍ إستراتيجي هام بسبب سيطرتها على مرور السفن والطوَّافات المارّة في نهر دجلة وهي في طريقها الى مدن سومر وأكد، ولذلك كانت تُشكّل مرفأً تجارياً تربط بين الشرق والغرب حسبما يُشير لوحٌ مكتوبةٌ عليه بنود مُعاهدة عُثِرَت عليها في تل مرديخ (إبلا).
بعد أن أتَمِّ شمشي أدد سيطرته على اقليم آشور، أعلن نفسَه ملكاً على آشور باسم ( شمشي أدَد الأول Shamshi-Adad the First) (1813 - 1781 قبل الميلاد) وبعد إستتباب أمره، عزم على القيام بتوسيع رقعة مملكتِه الفتية، فقادَ جيشَه نحو مدينة (ماري) واحتلَّها، فأصبحت مملكتُه تشمُل (آشور) و(ايكالات) على نهر دجلة و(ماري) على نهر الفرات. نصّب (شمشي أدَد الأول) إبنه ( يَسمَج أدو Yasmah-Addu ) حاكماً على مدينة (ماري) و وإبنه الثاني (إشمي داگان Ishmi-Dagan) حاكماً على مدينة (ايكالات) و الذي خلفه على عرش آشور سنة 1780 قبل الميلاد. بعد مرور ثلاث سنواتٍ على احتلاله لمدينة آشور، قام الملك (شمشي أدَد الأول) بإحتلال ثلاث أقاليم في شرق دجلة وهي إقليم (نينوى Nineveh ) وإقليم ( أرابخا Arrapkha) (كركوك الحالية) وإقليم (أربل Arbil-) (أربيل الحالية).
يذكر الدكتور فتوحي بأنّه بعد إستقرار (شمشي أدد الأّول) في شمال ميزوپوتاميا، قام بِنقل مقر الدويلة التي أسسها، إلى مدينة (إيكالات Ikallate) للإبتعاد عن السورباريين الذين كانوا يُشكّلون الأغلبية السُكّانية في مدينة آشور5. إنتقل (شمشي أدد الأّول) فيما بعد الى مدينة نِينوى التي قام بِتعميرها وجعلها مدينة كبيرة. بعد ذلك نشأت الدولة الجديدة حول أربع مُدن ترويها مياه نهر دجلة وروافده، وهي مدينة آشور (قلعة شرگات الحالية)، ومدينة أربل (أربيل الحالية) ومدينة الكلف ( نمرود) ومدينة نينوى (قويونجك).
المصادر
1. الدكتور إبراهيم الفني. التوراة. دار اليازوري للنشر والتوزيع، ، عمّان، المملكة الأردنية الهاشمية، 2009، صفحة 101.
2. هاري ساغز. عظمة آشور. ترجمة وتحقيق خالد اسعد عيسى و احمد غسان سبانو، دار رسلان للطباعة والنشر والتوزيع، 2011، صفحة 29.
3. طه باقر. مقدمة في تاريخ الحضارات القديمة. الجزء الأول، بغداد، 1973، صفحة 77.
4. محمد امين زكي. خلاصة تاريخ الكرد وكردستان من أقدم العصور التارخية حتى الآن. ترجمة محمد علي عوني، الجزء الأول، الطبعة الثانية، 1961، صفحة 91.
5. عامر حنا فتوحي. الكلديون / الكلدان منذ بدء الزمان. 2004، صفحة 99.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 51 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://akhbaar.org/ - 07-03-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 62
ژیاننامە
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 01-05-2018 (6 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 07-03-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 08-03-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 51 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
هەولێر لە ساڵى 1955
کورتەباس
فەرمانبەرانی بادینان لە ئەرشیفی عوسمانیدا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
مۆزەخانەی قەڵای هەولێر لە ساڵی 1983
کورتەباس
جینۆسایدی گەلی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان و پڕۆژەکەی (محەمەد تەڵەب هیلال)
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
پەرتووکخانە
نەخۆشی شێرپەنجە
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گۆڕستانی شێخ ئۆمەر لە هەولێر، ساڵی 1960
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
وێنە و پێناس
هەولێر لە ساڵی 1979
ژیاننامە
شانەدەر Z
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
زاراوەسازی لە زمانی کوردیدا
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
ژیاننامە
نەسرین کوردە
کورتەباس
سیناتۆر ڤان هۆڵن: داوا لە سەرکردەکانی کوردستان دەکەم رێگەی پێکەوە کارکردن بدۆزنەوە
کورتەباس
ئارامگەی شەیدا لەمەملەکەتی خێڵەکیدا

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ناشاد
19-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ناشاد
ژیاننامە
شێخ لەتیفی حەفید
14-05-2014
هاوڕێ باخەوان
شێخ لەتیفی حەفید
ژیاننامە
ڕێبەر زەندی
12-05-2020
سەریاس ئەحمەد
ڕێبەر زەندی
ژیاننامە
ئیسماعیل حەقی شاوەیس
10-07-2022
زریان عەلی
ئیسماعیل حەقی شاوەیس
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
نیشتمان سەعید
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی بەهارەی باڵەکایەتی ساڵی 2024
11-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
11-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
09-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
ساتی کوژرانی کارزان کەریم مەغدید لە ڕۆژی 07-05-2024
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
09-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
09-05-2024
زریان سەرچناری
ڤیدیۆ
ئەشکەوتی شانەدەر نیشتمانی نهێنیی و ڕاستەقینەی ژیانی مرۆڤایەتیی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
ڤیدیۆ
قەرەخەرمان خواردنێکی دێرینی کوردەواریی
09-05-2024
شادی ئاکۆیی
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
08-05-2024
ئاراس ئیلنجاغی
ڤیدیۆ
فیستیڤاڵی ساڵانەی پەیمانگای ماد
08-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 519,042
وێنە 106,411
پەرتووک PDF 19,244
فایلی پەیوەندیدار 96,889
ڤیدیۆ 1,377
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
جووتیاران پلە و هەڵوێستیان لە شۆڕشی دیموکراسی نیشتمانیدا
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
پەرتووکخانە
هیچ بڵندێک بە ئەو ناگات
پەرتووکخانە
چەمکی ئەنفال لەفەرهەنگ و مێژووی ئیسلامدا
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
هەولێر لە ساڵى 1955
کورتەباس
فەرمانبەرانی بادینان لە ئەرشیفی عوسمانیدا
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
مۆزەخانەی قەڵای هەولێر لە ساڵی 1983
کورتەباس
جینۆسایدی گەلی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان و پڕۆژەکەی (محەمەد تەڵەب هیلال)
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
پەرتووکخانە
نەخۆشی شێرپەنجە
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
وێنە و پێناس
گۆڕستانی شێخ ئۆمەر لە هەولێر، ساڵی 1960
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
دیوانی شیبلی
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
وێنە و پێناس
هەولێر لە ساڵی 1979
ژیاننامە
شانەدەر Z
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
کورتەباس
زاراوەسازی لە زمانی کوردیدا
ژیاننامە
کارزان کەریم مەغدید
ژیاننامە
نیشتمان سەعید
ژیاننامە
نەسرین کوردە
کورتەباس
سیناتۆر ڤان هۆڵن: داوا لە سەرکردەکانی کوردستان دەکەم رێگەی پێکەوە کارکردن بدۆزنەوە
کورتەباس
ئارامگەی شەیدا لەمەملەکەتی خێڵەکیدا

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.266 چرکە!