Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Feqiyê teyran 5
18-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,785
Wêne 106,333
Pirtûk PDF 19,228
Faylên peywendîdar 96,805
Video 1,358
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
مكانة المرأة الإيزيدية (3)
Zanyarîya me ji bo hemî dem û cihan e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة الإيزيدية

مكانة المرأة الإيزيدية
مكانة المرأة الإيزيدية (3)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6968 - 2021-07-24 - 16:23
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (22)

ليست هناك نصوص دينية في الأدب الشفاهي الإيزيدي التي تنتقص من دور المرأة وكرامتها. كما أنّ الدين الإيزيدي لا يفرض الحجاب على المرأة ولا يعزلها أو يمنعها من مخالطة الرجُل، حيث أنها تشترك مع الرجُل في حضور المناسبات المختلفة وتشارك بِنشاط في الطقوس الدينية ولها النصيب الأكبر في حمل مشاعل الفوانيس (چرا) والبخور في معبد (لالش) وغيره من الأماكن وكذلك تشارك بفعالية في إحتفالات نصب السنجق الطاووس و في الدبكات والرقصات التي تُجرى في المناسبات الدينية والإجتماعية.
الزواج
ينقسم الزواج عند الإيزيديين الى زواج طبيعي وزواج الخطف. الزواج الطبيعي يُراعي السسن الاجتماعية الإيزيدية، حيث أن المجتمع الإيزيدي هو مجتمع طبقي وأنّ الطبقات ظهرت بعد (شيخ آدي) (1). إذا كانت هناك معارضة لزواج الشاب أو الشابة، يجوز للشاب أن يختطف الفتاة، فيهرب بها الى إحدى القرى المجاورة، فيتزوجها شرعياً حسب السنن والآداب الإيزيدية (2) (3)، حيث أنّ خطف الفتاة ليس عاراً عند الإيزيديين ويبدو أنه يدخل في عادات وطقوس الزواج الإيزيدي.
في المجتمع الإيزيدي يُسمَح للرجُل أن يتزوج أربع نساء، كما هو الحال بالنسبة للمسلمين، رغم أنّ الشريعة الإيزيدية تعتبر الزواج من أكثر من إمرأة واحدة، أمراً مكروهاً. يسمح الدين الإيزيدي بالطلاق ويحقّ للرجُل أن يستعيد علاقته الزوجية بمُطلقته، إذا وافقت الزوجة. في حالة طلاقها، لا تتمتع المرأة الإيزيدية بحقوقها المشروعة، حيث يتم حرمانها من النفقة، لأنه ليس هناك نص شرعي يُلزِم الرجُل بِدفع نفقة لزوجته المُطلّقة. كما أنّ المرأة المُطلّقة لا يحق لها التمتع بِحق الأمومة وحضانة الأطفال وتربيتهم.
خيارات المرأة محدودة في الزواج بسبب تحريم الزواج بين الطبقات الدينية الإيزيدية (1)، بل يصل الأمر الى تحريم زواج المرأة الإيزيدية ضمن صفوف الطبقات الدينية نفسها. تحريم زواج الرجُل الإيزيدي والمرأة الإيزيدية من أفراد أتباع الأديان الأخرى، يُقلل أيضاً فرصة زواج المرأة الإيزيدية، حيث أنّ الدين الإيزيدي هو دين غير تبشيري. إذا خالفت الفتاة الإيزيدية هذا التحريم، فأنها يتم سلخها من الدين الإيزيدي، ولا يمكنها أن تعتنق الدين الإيزيدي من جديد حتى فيما لو فسخت عقد زواجها. نفس الحالة تكون بالنسبة للرجُل الإيزيدي الذي يتزوج من فتاة غير إيزيدية.
فيما يتعلق بتحديد المهر، جاء في الفقرة السادسة من قرارات إجتماع أحد المحافل الإيزيدية ما يلي (4):
فقرة 6. يكون المهر ثمانية مثاقيل ذهب، ثلاثة منها للأب وثلاثة للأم، ومثقال واحد للصندوق العام، ومثقال واحد لِمركز المقاطعة.
مع الأسف فأنّ المجتمع الإيزيدي لا يلتزم بِقرار إجتماع المحفل الإيزيدي أعلاه، حيث أنّ أهل الفتاة يطلبون مهوراً مرتفعة جداً، تؤدي الى حُرمان الفتيات الإيزيديات من فرص الزواج والذي بِدوره يرفع نسبة العنوسة في المجتمع الإيزيدي. لهذا السبب نرى هناك الكثير من النساء العانسات اللواتي يُشكلن نسبة كبيرة من المجتمع الايزيدي. إنّ ظاهرة العنوسة في المجتمع الإيزيدي تعود لِعدة أسباب، إلا أنّ أبرز هذه الأسباب هي المهور المرتفعة التي تدفع الشباب الى العزوف عن الزواج، خاصة في ظل الظروف الإقتصادية المتردية والوضع الأمني غير المستقر في البلاد والتي تتسبب في ترك آلاف الشباب الوطن، متوجهين الى الدول الغربية، بحثاً عن ملاذٍ آمن وحلاً لمشكلاتهم الاقتصادية، مولّين ظهورهم لمسألة الزواج، مُخلّفين وراءهم آلاف الشابات ومهورهن الغالية. على سبيل المثال، الكثير من الايزيديين الساكنين في ألمانيا يبالغون في طلب المهور والتي تبلغ مبالغ خيالية تتجاوز أحياناً (000 50) خمسين ألف يورو!! هكذا فأنّ ضخامة مبلغ المَهْر تأتي في مقدمة أسباب عنوسة الفتيات الإيزيديات، الى جانب تحريم الزواج بين أفراد الطبقات الدينية الإيزيدية وعدم جواز زواج الإيزيديين والإيزيديات من أفراد الأديان الأخرى. هذه الظواهر مجتمعةً تتسبب في بقاء الكثير من النساء الإيزيديات دون زواج ويفوتهّن قطار العُمر ويبقين عانسات.
في مراسيم الزواج، كان من المعتاد في السابق أن تُقدّم عائلة الفتاة التي تتزوج، هدايا خاصة من ذهب وأموال لِبنتها والتي تكون مُلكاً لها لِوحدها ولا يحق للزوج التصرّف بها، التي هي بمثابة حصتها من الميراث بعد تركها عائلتها ودخولها كعضوة في أسرة زوجها. هذا الحق تمّ إغتصابه في الآونة الأخيرة بِحُكم العادات والمستجدات التي حصلت نتيجة التغيرات التي حدثت في محيط المجتمع الإيزيدي بمرور الزمن. مع ذلك، فإن ما يعود للزوجة من ممتلكات وأموال بعد وفاتها، يذهب لأولادها فقط ولا يحقّ للزوج التصرّف بها. أما في حالة عدم وجود أطفال للزوجة المتوفية، فتعود ممتلكاتها لِأفراد أسرة أبيها.
من الجدير بالذكر أنّ الدين الإيزيدي يُحرّم الزواج من أُخت الزوجة بعد وفاة الزوجة أو طلاقها وكذلك من زوجة الأخ بعد موته أو طلاقه وزوجة إبن العم بعد وفاته أو طلاقه.
من الأعراف التي يتمسك بها الإيزيديون هي عدم إجراء مراسيم الزفاف في ليلة الأربعاء، بالإضافة الى عدم جواز إجراء الزواج في شهر نيسان الذي يُعتبَر شهراً مُقدساً لأنه أبو الورود وأنّ الأنبياء قد تزوجوا في هذا الشهر (5)، كما أنه في الدين الإيزيدي، فأنّ ممارسة الجنس في أيام الأربعاء والجمعة، غير مسموح بها، ماعدا أفراد طبقة الكواجك، حيث أنهم يُباح لهم الزواج في أي وقت يشاؤون [6].
العزاء
تقوم المرأة الإيزيدية بإقامة المناحات حزناً على المتوفين من أهلها وتُقيم مجالس العزاء في بيتها، حيث يكون مجلس العزاء للنساء منفصلاً عن مجلس عزاء الرجال. تلتزم المرأة الإيزيدية بِترك الزينة والثياب الملونة والكحل والعطر مدة أربعين يوماً بعد وفاة قريب لها، والتي تعتمد على درجة قرابة المتوفي.
أختتم هذه الحلقة بِعرض نص رسالة صديقي الأستاذ (Pir Xi-dir- Çêlki) التي بعثها لي مشكوراً عن حقوق المرأة الإيزيدية. ينتمي (Pir Xi-dir-)، كما هو مُبيّن من إسمه، الى طبقة (پیر PÎR) التي هي إحدى الطبقات الدينية الإيزيدية.
نص الرسالة
(بالنسبة إلى حقوق المرأة الايزيدية..... ليس هناك شيء رسمي وموثوق، لكن المرأة محترمة وحُرّة في الملبس وحضانة أطفالها عند الترمّل وليست هناك شريعة أو فرض أن تتزوج من شقيق زوجها المتوفي مثل المسلمون..... ليست لها حصة رسمية من الميراث بعد الزواج بإستثناء قرارات فردية أو قرارات محاكم حكومية...... بالنسبة الى حرية الزواج..... هناك قيود ومحرّمات خطيرة لأنّ الايزيديين يتكونون من ثلاث طبقات وكل طبقة من عدة طبقات والزواج محرّم بينهم، مثلآ أنا من طبقة (پیر) وليس من حقي الزواج من طبقة الشيخ أو المُريد. هناك پیر الاپيار الذي لا يمكنه الزواج من البقية ومثلهم الشيوخ وطبقة المُريد من الجميع. بالنسبة الى الطلاق فهو شبيه بتقليد المسلمين..... تُطلّق بالثلاث وتُحرّم وسواء كانت في جلسة عشائرية أو المحاكم. الشهود..... تقبل شهادة جميع الحضور وسواء كانت امرأة أو رجُل. حضانة الأطفال...... 90% يتم أخذ الأطفال من المُطلّقة بإستثناء بعض الحالات).
المصادر
1. شيخ زيدو باعذري. نتف من المراسيم الاجتماعية لدى الايزيدية. مجلة لالش، العدد 1، 1993، صفحة 60.
2. صديق الدملوجي. اليزيدية. مطبعة الاتحاد، الموصل، 1949، صفحة 299.
3. الدكتور خلف الجراد. اليزيدية واليزيديون. دار الحوار. اللاذقية، سورية، 1995، صفحة 124.
4. الدكتور سامي سعيد الأحمد. اليزيديون - احوالهم ومعتقداتهم. الجزء الأول، بغداد 1971.
5. إسماعيل بيك چول. اليزيدية قديماَ وحديثاً. 1934، صفحة 81.
6. الأب أنطونيوس شبلي اللبناني. مقالة في اليزيدية. المشرق، السنة 45، ج1، كانون الثاني/جانفي – آذار/مارس 1951، صفحة 34.
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 49 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
Gotarên Girêdayî: 22
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 24-07-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Jinan
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 11-03-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-03-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 11-03-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 49 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Bend di wêjeya devkî de
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
Şanonameya Mişko
Kurtelêkolîn
Kulav û Peyk: Têkçûna fikriyata azad li hemberî civakeke famkor
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
Felsefekirin
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Ji bîreweriya Kurdan stranên gelêrî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Çêkirina Kilê Sibhanî li cem jinên Kurdan

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin
23-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Feqiyê teyran 5
18-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,785
Wêne 106,333
Pirtûk PDF 19,228
Faylên peywendîdar 96,805
Video 1,358
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Bend di wêjeya devkî de
Jiyaname
Necat Baysal
Kurtelêkolîn
Şanonameya Mişko
Kurtelêkolîn
Kulav û Peyk: Têkçûna fikriyata azad li hemberî civakeke famkor
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
Felsefekirin
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Ji bîreweriya Kurdan stranên gelêrî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Çêkirina Kilê Sibhanî li cem jinên Kurdan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.922 çirke!