پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
بە (سودۆکو) مێشکت چالاکتر بکە!
04-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
شرناخ
04-05-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عەیشان خودێدا خەلەف دربۆ
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عیسا هادی شکور فارس
04-05-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت 518,327
وێنە 106,265
پەرتووک PDF 19,198
فایلی پەیوەندیدار 96,776
ڤیدیۆ 1,359
ژیاننامە
حەیدەر شێخ عەلی غوڵام - حەی...
ژیاننامە
ئیرەج عەندەلیبیی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی شانەدەر
شەهیدان
ژینا ئەمینی
کورتەباس
پەردەلادان لەسەر ڕوخساری دو...
مكانة المرأة في المجتمع الكوردستاني قبل ظهور الكتابة
کوردیپێدیا، گەورەترین پڕۆژەی بەئەرشیڤکردنی زانیارییەکانمانە..
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

د. مهدي كاكه يي

د. مهدي كاكه يي
مكانة المرأة في المجتمع الكوردستاني قبل ظهور الكتابة
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 6694 - 2020-10-04
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (1)

أثارت الصديقة (Nazdar Akreyi) موضوعاً مهماً جديراً بالإهتمام والدراسة. لأهمية الموضوع، أكتب هنا نص رسالتها وثم أواصل الحديث عن الموضوع.
نص الرسالة
لقد تابعتُ وقرأتُ منشوراتك التاريخية والدينية منذ أكثر من عام وتشدني اليها بسبب حبي واهتمامي بالتاريخ. تراودني في الآونة الاخيرة السؤال عن المرأة ومكانتها اجتماعيا وسياسيا ومسائل الميراث وما حظيت بها او حرمت منها في مجتمعاتنا الكوردية في تلك الاديان وقبل الاسلام بالتحديد. كيف عاشت جداتنا وامهاتهن؟ هل كانت المرأة مظلومة ومستغلة في المجتمعات الكوردية ايضا حالها حال باقي المجتمعات ام كانت لها مكانة أفضل مقارنة بأخواتها نساء العرب او حتى الغرب مثلا؟ وهل هناك ادلة او مخطوطات تثبت ذلك في كتبهم الدينية كالزردشتية واليارسانيه وغيرها من الاديان التي كانت موجودة ونظمت حياة الناس بموجبها؟ الاسلام يدّعي بأنه الدين الوحيد الذي أكرم المرأة وجعل لها نصيبا من الميراث بالرغم من ذكورية هذا الدين وخدمته للرجل وتلبيته لطلباته ورغباته وجعل الرجل السيد الآمر والناهي وكما هو الحال بالنسبة للمسيحيه واليهوديه ايضا.
في البداية أشكر الصديقة العزيزة (Nazdar Akreyi) على إثارتها لهذا الموضوع المهم ولولاها لما كنتُ أكتب هذه الدراسة في الوقت الحاضر، حيث كنتُ مخططاً أن أكتبها في وقت آخر لتكون جزءاً من دراستي عن الأديان الكوردية التي أأمل أن أصدرها ككتاب بعد إكمالها. كما أود أن أشكر الأستاذ (صباح كنجي) على جهوده الكبيرة في تزويدي بمعلومات مهمة عن مكانة المرأة في الدين الإيزيدي. أوجّه شكري الكثير أيضاً للباحث محمود خضر (أبو آزاد) على إرساله لي معلومات قيّمة عن مكانة المرأة الإيزيدية. شكري وإمتناني العميقَين للأساتذة الأفاضل التالية أسماؤهم حسب أبجدية أسمائهم: (فهمي كاكەيي) و(هاشم كاكەيي) و(هاوار رفيق) الذين قدّموا لي معلومات قيّمة جداً عن مكانة المرأة في الدين اليارساني، والتي أثْرَت هذه الدراسة. كما أود أن أشير بأنني من الآن فصاعداً لا أقوم بنشر المصادر المعتمدة مع دراساتي تجنباً لتعرضها للسرقة، حيث سأقوم بنشرها في الكتب التي سأصدرها. قبل عدة سنوات قام شخص بإسم (علي حجي كرم الحاج علي) بِسرقة الدراسات التي نشرتُها عن الفيليين (17 مقال) وأصدرها في كتاب بإسم (الباحث علي حجي كرم الحاج علي) في بغداد!!، إلا أنني قمتُ بإضافة الكثير من المعلومات الى تلك الدراسة وقمتُ كذلك بإجراء تغييرات كثيرة فيها والتي أأمل أن أنشرها ككتاب.
مكانة المرأة في المجتمع الكوردستاني قبل ظهور الكتابة
الآن سنعود الى الموضوع الذي نحن بصدده. في المجتمع الكوردستاني، في العصور ما قبل التدوين، كانت المرأة سرّاً أصغر مرتبطاً بِسرٍّ أكبر، سرّ كامن خلف كل التغيرات التي تحدث في الطبيعة والكون، حيث أن وراء كل ذلك أنثى كونية عظيمة، هي منشأ الأشياء ومردها، عنها تصدر الموجودات والى رحمها يؤول كل شيء. لذلك لعبت المكانة الاجتماعية للمرأة في كوردستان دوراً كبيراً في رسم التصور الديني والغيبي الأول و في ولادة الأسطورة الأولى، حيث كانت المرأة في هذه المراحل من حياة الإنسان القديم موضع حب ورغبة، موضع خوف ورهبة في نفس الوقت، فمن جسدها تنشأ حياة جديدة ومن صدرها ينبع حليب الحياة وأنّ دورتها الشهرية المنتظمة في ثمانية وعشرين أو تسعة وعشرين يوماً، تتبع دورة القمر، وخصبها وما تفيض بها على أطفالها هو خصب الطبيعة التي تهبّ العشب غذاءً لقطعان الصيد، وثمار الشجر لغذاء البشر، وعندما تعلم الإنسان الزراعة في الموقع الآثاري (زاوي جمي شانيدار) الواقع في جنوب كوردستان، وجد صنواً للمرأة، فهي تحبل بالبذور وتطلق من رحمها الزرع الجديد.
كانت الديانات القديمة ترى أنّ المرأة أكثر قدسية من الرجل وأن الرجل من خلال الممارسة الجنسية معها فإنه يقوم بالتطّهر من ذنوبه وخطاياه. المرأة مقدسّة لأنها تقوم بالحمل والولادة وبذلك فإنها تساهم بشكل رئيسي في التكاثر البشري. كان يتم تقديس الممارسة الجنسية وتتم ممارستها بشكل يومي وحتى بشكل جماعي في معابد الأديان القديمة وهذا التقديس كان في ذلك نوعاً من عبادة الأنثى ورؤيتها على أنها مُحرّك من مُحرّكات الحياة في هذا الكون. هكذا كان الجنس شيئاً مقدّساً مرتبطاً بالوجود.
” المرأة الإلهة ” سميت في عدة أديان قديمة بإلهة الخصوبة بإعتبارها سبباً في إعمار الكون وزرع الحياة فيه، دون حضورها سيكون الوجود منعدماً وسيحل الخراب ثم الفناء النهائي ولذلك كانت مكانتها أعلى من بقية الآلهة. في حوالي سنة (8000) قبل الميلاد، تمّ إكتشاف الزراعة في شمال بلاد ما بين النهرَين (جنوب كوردستان)، حيث أنّ المرأة إكتشفت الزراعة، ولذلك أصبحت زعيمة المجتمع الفلاحي هناك لإعتقاد الناس بأنّ في جسد المرأة قوة خارقة تجعلها تنجب وتزرع. ظهرت أولى الآلهة وهي (الإلهة الأم) التي ترمز للخصوبة، وكانت توضع صورتها في الحقول تبركاً. هكذا قادت المرأة المجتمع الكوردستاني سياسياَ وإجتماعياَ ودينياً في شمال بلاد ما بين النهرَين.
في شمال كوردستان، في كهوف جبال (شت) في مقاطعة (هكاري) وكهف (پالانلو) قرب أديامان، تمّ العثور على تماثيل أكثرها عبارة عن تماثيل نسائية، حيث كانت الوجوه والأيدي والأرجل لعدد كبير من هذه التماثيل، ليست بارزة بروزاً خاصاً، بينما الصدر والبطن والفخذ كان بارزاً والذي هو العلامات المميزة لشكل المرأة بِطابعها الديني والذي يشكّل دليلاً على عبادة قديمة، ترتبط بالخصب، تطورت في العصر الحجري الحديث (العصر النيوليثي) (9000 – 4500 قبل الميلاد)، حيث كانت الديانة النيوليثية الأولى كانت ديانة زراعية في إعتقادها وطقوسها وأن الأسطورة الأولى هي أسطورة زراعية تتركز حول إلهة واحدة التي هي سيدة الطبيعة في شكلها الوحشي وشكلها المُدجّن الجديد الذي تشارك يد الزارع في قولبته وتأليهه.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 28 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 22
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
کورتەباس
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 04-10-2020 (4 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
پۆلێنی ناوەڕۆک: ژنان
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 12-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 24-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 24-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 28 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
ئاهەنگێکی هاوسەرگیری شاری سلێمانی، ساڵی 1972
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
وێنە و پێناس
گۆڕستانی چراغ لە هەولێر ساڵی 1920
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
کورتەباس
بنەماکانی داڕشتنی زاراوەی یاسایی لە زمانی کوردیدا
کورتەباس
پەردەلادان لەسەر ڕوخساری دووبارە دروستکراوەی ژنە نیاندەرتاڵەکەی ئەشکەوتی شانەدەر
پەرتووکخانە
فەرهەنگی کەلەپووری
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
کورتەباس
ئەنفالی چوار
ژیاننامە
مهناز کاوانی
پەرتووکخانە
پەرستاری ئاسانکراو
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
لە کاکی هیرانەوە بۆ حاجی خدری باپیرم
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
بە (سودۆکو) مێشکت چالاکتر بکە!
کورتەباس
پانکریاس
ژیاننامە
هاوکار ئاسۆ
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
بەناز عەلی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
دیسانەوەو، هەمیشە نیازی پاک ئەبێ ڕێی ڕاست بگرێ
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
حەیدەر شێخ عەلی غوڵام - حەیدەر فەیلی
06-11-2008
هاوڕێ باخەوان
حەیدەر شێخ عەلی غوڵام - حەیدەر فەیلی
ژیاننامە
ئیرەج عەندەلیبیی
26-11-2008
هاوڕێ باخەوان
ئیرەج عەندەلیبیی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی شانەدەر
16-12-2008
هاوڕێ باخەوان
ئەشکەوتی شانەدەر
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
کورتەباس
پەردەلادان لەسەر ڕوخساری دووبارە دروستکراوەی ژنە نیاندەرتاڵەکەی ئەشکەوتی شانەدەر
02-05-2024
سارا سەردار
پەردەلادان لەسەر ڕوخساری دووبارە دروستکراوەی ژنە نیاندەرتاڵەکەی ئەشکەوتی شانەدەر
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
پەرتووکخانە
بە (سودۆکو) مێشکت چالاکتر بکە!
04-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
شرناخ
04-05-2024
شادی ئاکۆیی
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عەیشان خودێدا خەلەف دربۆ
04-05-2024
سروشت بەکر
ژیاننامە
عیسا هادی شکور فارس
04-05-2024
سروشت بەکر
ئامار
بابەت 518,327
وێنە 106,265
پەرتووک PDF 19,198
فایلی پەیوەندیدار 96,776
ڤیدیۆ 1,359
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
وێنە و پێناس
ئاهەنگێکی هاوسەرگیری شاری سلێمانی، ساڵی 1972
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
وێنە و پێناس
میرزا محەمەد مەجید قازی مامی پێشەوا قازی محەمەد
ژیاننامە
بڕوا عەبدوڵڵا عەلی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
یەسنا حەبیب
وێنە و پێناس
قوتابییانی پۆلی شەشەمی سەرەتایی قوتابخانەی خالیدیە، ساڵی 1963
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
وێنە و پێناس
سنە لە ساڵی 1874
ژیاننامە
فەیروز ئازاد
وێنە و پێناس
گۆڕستانی چراغ لە هەولێر ساڵی 1920
شوێنەوار و کۆنینە
کۆشکی کەلات
کورتەباس
بنەماکانی داڕشتنی زاراوەی یاسایی لە زمانی کوردیدا
کورتەباس
پەردەلادان لەسەر ڕوخساری دووبارە دروستکراوەی ژنە نیاندەرتاڵەکەی ئەشکەوتی شانەدەر
پەرتووکخانە
فەرهەنگی کەلەپووری
پەرتووکخانە
شانۆنامەی کەرێک لەسەر پرد
کورتەباس
ئەنفالی چوار
ژیاننامە
مهناز کاوانی
پەرتووکخانە
پەرستاری ئاسانکراو
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
لە کاکی هیرانەوە بۆ حاجی خدری باپیرم
ژیاننامە
داستان محەمەد قادر
ژیاننامە
ڕێکان بێستون ئەسعەد
پەرتووکخانە
بە (سودۆکو) مێشکت چالاکتر بکە!
کورتەباس
پانکریاس
ژیاننامە
هاوکار ئاسۆ
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
ژیاننامە
ڕێناس ڕزگار
ژیاننامە
بەناز عەلی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
دیسانەوەو، هەمیشە نیازی پاک ئەبێ ڕێی ڕاست بگرێ
ژیاننامە
ڕەحیم مەعروف محەمەدئەمین کافرۆشی
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 2.687 چرکە!