$باکووری کوردستان$
- هەزارەها خۆپیشاندەر لە شاری #ئامەد# دژی هەڕەشەکانی #ئەردۆغان# و خراپیی باری ئابووری خۆپیشاندانیان ئەنجامدا.[1]
- دادگای دەوڵەتی تورکی داگیرکەر سزای 9 ساڵ و 4 مانگ زیندانیکردنی بەسەر مستەفا بایرام هاوسەرۆک شارەوانیی شاری خەلفەتی دا سەپاند.[6]
- پۆلیسی تورک لە ناوچەی فارقینی پارێزگای ئامەد هەڵیانکوتایە سەر چەندین ماڵی هاووڵاتییان. پۆلیس لەو هەڵکوتانەدا هەر یەک لە بیلال ئەرەنفیک، عوسمان و ئامەد ئەزەری دەستگیرکرد و کەسە دەستگیرکراوەکانیان لەگەڵ خۆیان برد بۆ بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی فارقین.[6]
- لە شاری #وان# ڕۆژنامەوان #ئۆکتای جاندەمیر# لە لایەن هێزەکانی جەندەرمەی سەر بە دەوڵەتی تورک دەستگیر کرا.[6]
$باشووری کوردستان$
- بەبۆنەی ڕۆژی #ئاڵای کوردستان#ەوە لە شار و شارۆچکەکانی باشووری کوردستان هەندێک چالاکی بەڕێوەدەچێت.[4]=KTML_ImageCaption_Begin==KTML_StyleDiv=width:30%;height:20%;float:right;=KTML_ImageCaption_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2018/161313/0006.JPG=KTML_ImageCaption_Title=رۆژی ئاڵای کوردستان لە کەرکووک=KTML_ImageCaption_CaptionStyle=000000=KTML_ImageCaption_Caption=رۆژی ئاڵای کوردستان لە کەرکووک=KTML_ImageCaption_End=
- حیزبی شیوعی وەکو یەکەم حزبی کوردستانی لە #کەرکووک# ئاڵای کوردستانی لەسەر بارەگاکەی هەڵکرد.[1]
- فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا دوو ڕۆژە ژمارەیەک گوندی سنوری شارۆچکەی #ئاکرێ# بۆردومان دەکەن، بەهۆیشییەوە سێ گوند لە دەڤەری زێباری چوڵکراون.[1]
- #غانم سەباح نادر#، لێپرسیراوی گشتی هێزەکانی #پێشمەرگە#ی #یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان# لە سنووری شارەدێکانی گوێر و قەراج و دیبگه و شارۆچکەی #مەخموور#، لەلایەن هێزەکانی ئاسایشی #هەولێر#ەوە لەبازگەی بازاڕگە لەسەر ڕێگای هەولێر- مەخموور دەستگیرکراوە و ڕادەستی ئاسایشی هەولێر و لەوێشەوە ڕادەستی هێزەکانی دژە تیرۆری هەولێر کرا.[2]
- هاتووچۆی #گەرمیان# بەهۆی بارانبارین و لافاوەوە ڕێگای هاتووچۆی نێوان #کەلار#- #دەربەندیخان#ی داخست.[5]
- 317 ملیار دیناری پشکی مانگانەی هەرێمی کوردستان لەلایەن حکومەتی ناوەندیەوە ڕەوانەی هەرێم کرا.[1]=KTML_ImageCaption_Begin==KTML_StyleDiv=width:30%;height:20%;float:left;=KTML_ImageCaption_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2018/161313/0015.JPG=KTML_ImageCaption_Title=رۆژی ئاڵای کوردستان لە هەولێر=KTML_ImageCaption_CaptionStyle=000000=KTML_ImageCaption_Caption=رۆژی ئاڵای کوردستان لە هەولێر=KTML_ImageCaption_End=
- خەڵکی #شەنگال# لەدژی بڕیاری داخستنی ڕێڕەوی مرۆییی نێوان شەنگال و ڕۆژئاوای کوردستان ناڕەزاییان دەربڕی.[5]
- جارێکی تر بەهۆی بارانبارینی زۆرەوە لافاو ڕوو لەناوچەکانی #مەندەلی# و قەزانیەی سەربە پارێزگای دیالە دەکات.[5]
- دوا نیوەڕۆی ئەمڕۆ، لە گوندی شێخ لەنگەری سەر بە شارەدێی کوکسی سەر بە شارۆچکەی #کفری# ئیدارەی گەرمیان، خانوی ئەفسەرێکی وەزارەتی ناوخۆ بەهۆی باران بارینەوە ڕووخا.[2]
- لە گەرمیان هاوڵاتیەک دەستڕیژی گوللە لە براکانی دەکات و برایەکی کوژراو دوو برای دیکەی بریندار بوون.[1]
$رۆژئاوای کوردستان$
- گوتەبێژی یەکینەکانی پاراستنی گەل- #یەپەگە# دەڵێت، لەم ڕۆژانەی دواییدا هەندێک هەواڵ دەربارەی چوونی ژمارەیەک پێشمەرگەی #پارتی دیموکراتی کوردستان# بۆ ڕۆژئاوای کوردستان بڵاوکراونەتەوە، بەڵام ئەم هەواڵانە دوورن لە ڕاستییەوە.[3]
- جەیمس جێفری، نوێنەری ئەمریکا بۆ کاروباری سووریا ڕایگەیاند، پێشمەرگەی ڕۆژ بە ئاگاداری ئەمریکا و هێزەکانی هەسەدە بۆ ئارامکردنەوەی دۆخەکە چوونەتە سووریا.[3]
$دەرەوەی کوردستان$
- لەسەر ناوزەندنکردنی #تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان# بە تیرۆریست لەلایەن هاکان قاراچای، سەرکونسوڵی تورکیا لە هەرێمی کوردستان، وەزارەتی دەرەوەی عێراق هۆشداریی دەداتە قاراچای.[2]
- لە دژی گۆشەگیریی سەر #عەبدوڵڵا ئۆجەلان#، ڕێبەری پارتی کرێکارانی کورستان- #پەکەکە#، لە شاری ستراسبۆرگی فەڕەنسا 18 هاوڵاتی کورد دەستیان بە مانگرتنی بێ مەودا و بێ نۆبەت کرد.[2]

$باکووری کوردستان$
- لە 46 گوندی ناوەندی #بەدلیس# قەدەغەی هاتوچوو ڕاگەیەنرا. پارێزگاری بەدلیس لەبارەی قەدەغەکەوە ڕاگەیەنراوێکی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەدا لە 46 گوندی سەر بە ناوەندی بەدلیس تا فەرمانی دووەمین قەدەغەی هاتووچوویان ڕاگەیاندووە.[1]
- هێزەکانی پۆلیس لە مەڵەتی هەڵیانکوتایە سەر ژمارەیەک ماڵی تر و عایشە ئیشک هاوسەرۆکی پێشووی ئەسەپەی مەلەتی و ساییمە تونجەل بەرێوەبەری کۆمەڵەی کلیوری پیر سوڵیان عەبداڵ، هاتیجە زەنگین و بەتول کورناز کاندیدی پەرلەمانی #هەدەپە# و گولێ دۆغان، ڕەیهان باکیر و خاتون ئایدن ئەندامانی هەدەپەیان دەستگیرکرد.[1]
- ڕۆژنامەنووسان و ڕێکخستنە پیشەییەکان لە شاری #ئامەد#، لەسەر دەستگیرکردنی ڕۆژنامەنووس #عەزیز ئۆروچ# لێدوانیاندا و داوایانکرد کە دەستبەجێ سەربەست بکرێت.[6]
$رۆژهەڵاتی کوردستان$
- لە شاری شاباد لە پارێزگای #کرماشان#ی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، هێزێکی دەمامکدار هەڵیان کوتایە سەر ماڵی ژنە چالاکوان، #ئانیسا جەعفەری مێهر# و دەستگیریان کرد. بەپێی وتەی کەسوکارەکەی، ئەو هێزە دەمامکدارە لەکاتی هەڵکوتانە سەر ماڵی ئانیسا جەعفەری مێهر، دەستیان گرتووە بەسەر کەلوپەلی تایبەتی، مۆبایل، لابتۆپ و کتێبەکانی-دا.[6]=KTML_ImageCaption_Begin==KTML_StyleDiv=width:30%;height:20%;float:right;=KTML_ImageCaption_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2019/374865/0020.JPG=KTML_ImageCaption_Title=ئانیسا جەعفەری مێهر و دەستگیرکرا=KTML_ImageCaption_CaptionStyle=000000=KTML_ImageCaption_Caption=ئانیسا جەعفەری مێهر دەستگیرکرا=KTML_ImageCaption_End=
- تەرمی هاووڵاتییەکی خەڵکی #سەوڵاوا# بە ناوی ئێرشاد ڕەحمانیان کە لە خۆپێشاندانەکانی #مەریوان# دەستبەسەر کرابوو، لە بەنداوی گاڕان دۆزرایەوە.[2]
- والی دروودی و عومەر ئیمامی، دوو زیندانیی سیاسیی کورد، بە ڕەزامەندیی دادستانی و ئیدارەی ئیتلاعاتی یەزد لە زیندان ئازاد کران.[7]
$باشووری کوردستان$
- ڕۆژی #ئاڵای کوردستان# لە باشووری کوردستان بەرز ڕادەگیرێت. لە زۆرینەی خوێندنگا و فەرمانگەکان ئاڵای کوردستان بەرزکرایەوە.[4]
- دوو منداڵی شەهید #هوجام سورچی# ئاڵای کوردستان لە ئەنجوومەنی وەزیران بەرزدەکەنەوە.[4]
- ماوەی زیاتر لە دووساڵە لە زانکۆی #کەرکووک# ڕێگری لەخوێندکارانی کورد دەکرێت، کە بۆنە نەتەوایەتییەکانیان ئەنجام بدەن وەکو هەڵکردنی ئاڵای کوردستان و پۆشینی جلی کوردی و ڕۆژی ئاڵا و بۆنەکانی نەورۆز. [2]=KTML_ImageCaption_Begin==KTML_StyleDiv=width:30%;height:20%;float:left;=KTML_ImageCaption_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2019/374865/0005.JPG=KTML_ImageCaption_Title=دوو منداڵی شەهید هوجام سورچی ئاڵای کوردستان لە ئەنجوومەنی وەزیران بەرزدەکەنەوە=KTML_ImageCaption_CaptionStyle=000000=KTML_ImageCaption_Caption=دوو منداڵی شەهید هوجام سورچی ئاڵای کوردستان لە ئەنجوومەنی وەزیران بەرزدەکەنەوە=KTML_ImageCaption_End=
- پاش یەکلاکردنەوەی کەیسی بێسەروشوێن بوێکی دیکەی کیمیابارانی #هەڵەبجە# لە دادگا و کەرتەکانی تەندروستی لە هەرێمی کوردستان، ئەمڕۆ لە ڕێوڕەسمێکدا خەلیل ساڵح محەمەد، بەخێزانەکەی شاد بووەوە و لەلایەن پارێزگاری هەڵەبجەوە ناسنامەی پێ بەخشرا.[5]
- هاوڵاتیانی کامپی پەنابەرانی شەهید ڕۆستەم جودی لە مەخموور، خۆپیشاندانێکی فراوانیان لە دژی هەڕەشەکانی دەوڵەتی تورک بەڕێوەبرد و بانگەوازییان لە نەتەوە یەکگرتووەکان کرد هەڵوێست بنوێنن و بە ئەرکی خۆیان هەڵسن.[6]
- بەرپرسانی #بزووتنەوەی گۆڕان# دەڵێن ئامادەکارییەکان بۆ بەستنی کۆنفرانسی نیشتمانیی بزووتنەوەکە تەواو نەبوون، بۆیە ئەم مانگە فریای بەستنی کۆنفرانسەکە ناکەون کە پێشتر بڕیاریان لێ دابوو، بەرپرسێکی بزووتنەوەکەش پێشبینی دەکات کۆنفرانسەکە بکەوێتە مایسی 2020.[3]
- فەرماندەیەکی پێشمەرگە ڕایدەگەیەنێت: لە سنووری چیای #قەرەچووغ# لە شارۆچکەی #مەخموور# لەلایەن هێزەکانی هاوپەیمانانەوە، مۆڵگەی چەکدارانی #داعش# بۆردومان کران.[2]
- لە #خانەقین# لە لایەن هێزە ئەمنییەکانەوە چەکدارێکی داعش دەستگیر کرا کە پێشتر لەبەر تێوەگلانی لە چەند کردەوەیەکی تیرۆریستی لە لایەن دادگاوە داواکراوبووە.[2]
- ئەندامانی کوردی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق ڕایدەگەیەنن: کە مەترسی هەیە ڕێککەوتنی نێوان هەرێم و بەغدا لەبارەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێم لەرێگەی بەغداوە و ناردنی پشکی هەرێم لە بودجەی گشتی عێراق، هەڵبوەشێندرێتەوە.[2]
- بەشی سێیەمی شەقامی (120م)ی شاری #هەولێر#، کە بازنەییە و بە دەوری هەولێردا دەسووڕێتەوە، لە ڕێوڕەسمێکدا بە ئامادەبوونی #مەسرور بارزانی#، سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان کرایەوە.[5]=KTML_ImageCaption_Begin==KTML_StyleDiv=width:30%;height:20%;float:left;=KTML_ImageCaption_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2019/374865/0029.JPG=KTML_ImageCaption_Title=پەردە لەسەر مۆنۆمێنتی سێ شەهید لادەدرێت=KTML_ImageCaption_CaptionStyle=000000=KTML_ImageCaption_Caption=پەردە لەسەر مۆنۆمێنتی سێ شەهید لادەدرێت=KTML_ImageCaption_End=
- لە یادی 34 ساڵەی شەهیدان ئارام و سەردار و هیوادا، بە ئامادەبوونی شاناز ئیبراهیم ئەحمەد و #قوباد تاڵەبانی# و خانەوادەی شەهیدان و لێپرسراوانی حزبی و حکومی و ژمارەیەک لە کەسایەتی و مامۆستا و خوێندکارانی ئامادەیی ڕۆشنبیری کوڕان لە #سلێمانی# ڕێوڕەسمێک بۆ ڕۆژی ئاڵا ڕێکخرا.[8]
- هیمداد سەباح سەرۆکی فراکسیۆنی #بەرەی تورکمانی# لە پەرلەمانی هەرێمی کوردستان لە ڕۆژی بەرزڕاگرتنی ئاڵا، ئامادە نەبوو ئاڵای هەرێمی کوردستان لە مل بکات.[6]
- لە گەڕەکی تەیراوای شاری هەولێر پیاوێک بەناوی حەیدەر ئەسعەد تەمەن 34 ساڵ، هاوسەرەکەی خۆی و خوسووەکەی کوشتووە، دواتریش خۆی کوشتووە. هاوسەری بکوژەکە ناوی وەلا موحسین بووە و تەمەنی 26 ساڵ بووە، دایکیشی، کە دەکاتە خەسووی وەلا، ناوی سەمیرە کازم بووە و لە ساڵی 1964 لەدایکبووە.[6]
$رۆژئاوای کوردستان$
- هێرشەکانی سوپای تورکی داگیرکەر بۆ سەر باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا بەردەوامە. سوپای تورکی داگیرکەر گوندی قزەلیی #گرێ سپی# تۆپباران کرد. لە لایەکی ترەوە سوپای داگیرکەر بە چەکی قوڕس هێرشی کردە سەر گوندی خربەت کە 15 کیلۆمەتر لە #کۆبانی#ەوە دوورە.[1]
- #مەزڵوم عەبدی#، فەرماندەی گشتی هێزەکانی سووریای دیموکرات (#هەسەدە#) لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تویتەر ڕایگەیاند، خەباتی ئەوان بۆ دروستکردنی یەکڕیزی کورد لە ڕۆژئاوای کوردستان بەردەوامە و لە چەند ڕۆژی داهاتوودا، هەنگاوی دروستکردنی متمانە لەنێوان لایەنە کوردییەکانی ڕۆژئاوی کوردستان دەستپێدەکات. مەزڵوم عەبدی ئاماژەی بەوەشکرد، سەرکردایەتی هەرێمی کوردستان ڕۆڵێکی گرنگی لەمبارەیەوە هەبووە و سوپاسی هەرێمی کوردستان دەکات.[5]
- دەوڵەتی تورکی داگیرکەر لە عەین عیسا هێرشی کردە سەر ئۆتۆمبێڵیکی هێزەکانی ڕژێمی سوریای داگیرکەر.[1]
$دەرەوەی کوردستان$
- مارک ئیسپەر، وەزیری بەرگری ئەمەریکا گوتی: پێویستە من قسە لەگەڵ هاوتا تورکەکەم بکەم، بۆ ئەوەی بەڕاستی لە مەبەستی لێدوانەکانی #ڕەجەب تەیب ئەردۆغان#، سەرۆک کۆماری تورکیا تێبگەم، کە گوتبووی بنکەی سەربازی ئینجەرلیک دادەخەم، کە هێزی سەربازی ئەمەریکا له و بنکەیە جێگیرکراون.[5]
- عەبدولفەتاح سیسی، سەرۆکی میسر لە وەڵامی پرسیاری کچە کوردێک ڕایگەیاند، هیچ کەسێک ناتوانێت ناسنامەی نەتەوایەتی کورد بسڕێتەوە و گوتی: گەلی کورد بە درێژایی 60 ساڵی ڕابردوو ناڵاندوویەتی.[5]
- یاسین ڕەئووف، نوێنەری #یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان# لە قاهیرە، سوپاسنامەیەکی ئاڕاستەی عەبدولفەتاح سیسی سەرۆکی میسر کرد لەپای هەڵوێستە دیارەکانی و پشتیوانییەکانی بۆ پرسی کورد و مافە ڕەواکانی.[8]

17ی دێسیمبەر، ڕۆژی هەڵکردنی ئاڵای کوردستان و ڕۆژی دایک.
#حامید گەوهەری#
گۆڤاری k24
#12-12-2017#
[1]
=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=469562&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=کلیک بکە بۆ خوێندنەوەی 17ی دێسیمبەر، ڕۆژی هەڵکردن ئاڵای کوردستان و ڕۆژی دایک=KTML_Link_External_End=

ڤیدیۆ: ئاهەنگی ڕۆژی ئاڵای کوردستان لە هۆڵەندا
ڕۆژ و ساڵ: #17-12-2016#
شوێن: هۆڵەندا
ئەرشیفی: دیندار کۆچەر [1]

[1]

ناونیشانی پەرتووک: ئاڵای کوردستان
ناوی نووسەر: #فەرهاد پیرباڵ#
ژمارەی چاپ: یەکەم [1]

ئاڵای کوردستان

باڵت لێکدە و هەر بشنێوە،
ئاڵای پیرۆز، سۆمای چاوان،
ئەی درەختی بەژنسۆری
بە ڕووباری خوێن پاراومان!
تۆ بەری دەستی زەردەشتی
پەلکەزێڕینەی بەهەشتی



کۆیلەییمان گەلێک دیوە،
بۆیە تۆمان هەر لە بیرە.
هەڵکردنت هەڵبڕینی
قەفی تەناف و زنجیرە.
تۆ بەری دەستی زەردەشتی
پەلکەزێڕینەی بەهەشتی



تۆی تۆماری ڕابردوومان،
تیشک پرشەی ئاوێستامان.
تۆ ڕێنمای داهاتوومان،
جۆش و تەکانی ئێستامان.
تۆ بەری دەستی زەردەشتی
پەلکەزێڕینەی بەهەشتی



شنەشن و لەرینەوەت
خورپەی دڵی کوردستانە.
جێی هەر قامکێک لە تانوپۆت
مەکۆی گیانی شەهیدانە.
تۆ بەری دەستی زەردەشتی
پەلکەزێڕینەی بەهەشتی



تۆی ملیۆنان دڵۆپە ئاو
دەکیتە یەک چەمی بەخوڕ.
تۆی ملیۆنان مەچەکی خاو
تژی دەکەی لە هێز و گوڕ.
تۆ بەری دەستی زەردەشتی
پەلکەزێڕینەی بەهەشتی



ڕۆژانی جەنگ تۆ پێشەنگی.
لە ئاشتیدا هێمای دادی.
لە نسکۆدا شنەی هیوا و
ژیانەوەی شکۆی مادی..
تۆ بەری دەستی زەردەشتی
پەلکەزێڕینەی بەهشتی[1]

#عەبدوڵڵا پەشێو#
25-06-1995
هانکۆ- فینڵاند

ئاڵای کوردستان پێکاهاتووە لە سێ ڕەنگ و درووشمێک لە ناوەندی.
ئاڵای کوردستان لە لاکێشەی ئاسۆیی پێکهاتووە، لاکێشەی سەرەوە ڕەنگی =KTML_Red==KTML_Bold=سوور=KTML_End==KTML_End=ە، ئەوەی ناوەند ڕەنگی سپییە، و لاکێشەی خوارەوە ڕەنگی =KTML_Green==KTML_Bold=سەوز=KTML_End==KTML_End=ە. بەرینی ئاڵا دوو لەسەر سێ ی درێژییەکەیەتی.=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2009/1526/0017.JPG=KTML_Photo_Alt=ئاڵای کوردستان=KTML_Style=width:20%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2009/1526/0017.JPG=KTML_Photo_End=
درووشمی نەتەوەیی ئاڵای کوردستان =KTML_Mark_Begin==KTML_Bold=خۆری زێڕین=KTML_End==KTML_Mark_End=ە، ئەم خۆرە 21 پەڕ (تیشک) ی یەکسان و هاوشێوەی هەیە.
بە لەبەرچاوگرتنی دوو لەسەر سێیەتی قەبارەی ئاڵا، خۆری زێڕین بە پەڕەکانییەوە یەک (1) پێوەرە و بەبێ پەڕەکان نیو (0.5) پێوەر، ئەم پەڕانە شێوەیان ڕاستە و لە دەرەوە خالێکی تیژ درووست دەکەن. خۆرەکە دەبێت ڕێک لە چەق (ناوەندی) ئاڵای کورستان جێگیر بێت. خۆر بەشێوەیەک جێگیر کراوە کە ستوونی ناوەندی ئاڵا بە ناو خاڵی تیژی بەرزترین پەڕ (تیشک) تێدەپەڕێت.$ڕەنگەکانی ئاڵای کوردستان بەم شێوەی خوارەوەیە$
=KTML_Red==KTML_Bold=سوور=KTML_End==KTML_End=
=KTML_Green==KTML_Bold=سەوز=KTML_End==KTML_End=
=KTML_Mark_Begin==KTML_Bold=زەرد=KTML_End==KTML_Mark_End=

$شێوەکانی بەکار هێنانی ئاڵا$
هەڵواسینی بە دارا، پێویستە خۆرەکەی لە هەردوو ڕووەوە دیار بێت.
بەرز کردنەوەی لە باری پانی، ڕەنگی سوور لە سەرەوە و ڕەنگی سەوز لە خوارەوە.
بەرز کردنەوەی لە باری درێژی، ڕەنگی سوور لە لای چەپ و ڕەنگی سەوز لە لای ڕاست.
لە یەخەدانی وەک ڕۆزێت لەسەر سینگ، لە لای چەپ لەسەر دڵ هەڵ ئەگیرێت.
لە سەر مێز دانانی، پێویستە بە لای چەپدا بشکێتەوه.[1]

نووسین و ئامادەکردن: #سەباح عەلی جاف#
زانیارییەکان لەسەر ئاڵای کوردستان زۆرن، لێرەدا دەکرێت هەندێک زانیاری لەسەر ئەم ئاڵایەی ئێستا کە لای کوردان هەیە تا ڕادەیەک بخەیتەروو بە ئومێدی سوود وەرگرتن، لێرەدا تەنیا باس لەئاڵای کوردستان بە کورتی کراوە لەپاش بیستەکانی سەدەی ڕابردوودا.
لە 20 ی گوڵانی 1920 کۆمەڵەی تەشکیلاتی ئیجتیماعی کورد لەکۆمەڵەی تەعالی کوردستان جیابووەیەوە بە سەرۆکایەتی (ئەمین عالی بەدرخان) و ئەم کۆمەڵەیە خاوەن ئاڵایەک بووە کە بۆ یەکەمینجار لەلایەن(زنار سلۆپی) یەوە لە بیروەریەکاندا باس لەئاڵای ئەم کۆمەڵەیە کراوە، زنار لە بیروەریەکانیدا بەم شێوەیە باسی ئەو ئاڵایەی کردووە، کۆمەڵەی هاوبەندی کۆمەڵایەتی ئاڵای سێ ڕەنگی کوردستانی داناوە، لەسەرەوە تەختەیەکی سوور، لەناوەڕاستیدا تەختەیەکی سپی، ڕۆژێکی پرشنگداری تێدایە تەختەی خوارەوەیشی سەوزە، ئەمەش وەک ئاڵای نیشتمانی کوردان بڵاوکرایەوە.
جەمال نەبەز باس لەوە دەکات لە سەروبەندی پەیمانی سیڤەردا ئەو ئاڵایە لای شەریف پاشای خەندان بووە، سەبارەت بە درووست کاری ئاڵای کوردستان و ڕەنگەکانی باس لەوە دەکرێت کە لە لایەن کەسێکەوە بووە بە ناوی (زەینول عابدین) ئەمەیش وەک باس دەکرێت لە ئاڵای سەردەمی ماددەکانەوە وەرگیراوە کە لە سێ ڕەنگی سوورو سپی و سەوز پێکهاتووە، زەینول عابدین زانیاری لەسەر کەمە ئەوەندە هەیە لە سلێمانی نیشتەجێبووە و ئەندامی کۆمەڵەی تەعالی کوردستان بووە.
بە درێژای سەردەمەکان بە تایبەت لە کاتی بەرپابوونی شۆڕش و ڕاپەڕینی کورداندا ئاڵای تایبەت و جۆربەجۆر هەبووە، لێرەدا دەکرێت ئاماژە بە ئاڵای سەردەمی کۆرماری کوردستان لە مەهاباد بکەین، کۆماری کوردستان لەمەهاباد لە 22 ی کانونی دووەمی 1946 بە سەرۆکایەتی قازی محەمەد (1901 – 1947) ڕاگەیەنرا، لەسەردەمی کۆماری مەهاباد و لە17 ی کانونی یەکەمی ساڵی 1945 لەسەر لەبەیانیدا بە ئامادەبوونی جەماوەرێکی زۆر لە بارەگای حزبی دیموکراتی کوردستان و لە ڕێورەسمێکی شکۆداردا بەخوێندنی سرودی نەتەوەی ئاڵای کوردستان بەئامادەبوونی پێشەوا هەڵکرا، لەپاشتردا ئەم ئاڵایە لە شارەکانی تری وەک (بۆکان، نەغەدە، شنۆ...) هەڵکرا.
ئاڵای کۆمار هەمان ئاڵای کۆمەڵەی تەشکیلاتی ئیجتیماع بووە بە هەندێک دەستکاریەوە کە ئاڵای کوردستان بووە و هەڵکراوە، ئاڵاکە بریتی بووە لە و ڕەنگانەی لەسەرەوە ئاماژەی بۆ کراوە کە لەناوەندیدا دوو گوڵە گەنم کە لەقوماشێکی سوور لە دەوری ئاڵاوە، لە ناوەندی گوڵە گەنمەکەدا تیشکی هەتاوێکە نوکە قەڵەمێکی لێ دەرکەوتووە، بە پێی گێڕانەوەکان قازی محەمەد لەرۆژی هەڵکردنی ئاڵای کوردستان پیرۆزبایی لەکورد کردووە و وتویەتی هیچ میللەتێک بەبێ خوێن ڕێژی ئاڵای هەڵنەکردووە، بەڵام خۆشبەختانە بێ ئەوەی هیچ کەس خوێن لەلۆتی بێت کورد ئاڵای خۆی هەڵکردووە.
بەدرێژای مێژووی کورد، تاکی کورد بە ئاوات بووە کە ئاڵای کوردستان بشەکێتەوە و کوردان خاوەنی ئاڵای خۆیان بن، بۆیە لەم پێناوەدا (دڵداری شاعیر) گۆتەنی لاوانی کورد حازر و ئامادەبوونە و لاوان بەردەوام بەخوێنی سووریان ئاواتیان هەڵکردنی ئاڵای کوردستان بووە، لەپاش ڕاپەڕین جارێکی تر ئاڵای کوردستان کەوتەوە سەر باس هەر بۆیە بە پێی بڕیارێک بە ژمارە (26) لە #11 -11 - 1999# پەرلەرمانی کوردستان بڕیارێکی سەبارەت بە ئاڵای کوردستان دەرکردووە و پاشتریش ئەنجومەنی وەزیران بۆ ئەم مەبەستە بڕیاری گونجاوی لەبارەوە داوە، دواتر سەرۆکایەتی هەرێم بە فەرمانی ژمارە (60) شوێنی هەڵکردنی دیاری کردووە و ئەم ئاڵایەی ئێستا کە هەیە بە ڕووبارێک خوێن بەدی هاتووە، بەجۆرێک خەریکە دەبێتە ئاڵای کوردان لەهەر چوار پارچە و تا هەنوکەیش خوێن ڕشتن لەپێناو بەرز کردنەوەی ئەم ئاڵایەدا لە تەواوی کوردستاندا هەر لەخانەقینەوە تا کۆبانی بەردەوامە، دڵنیام هەڵکردنی ئاڵای کوردستان لە دیار بەکر و مەهاباد واتا لە (ڕۆژهەڵات، ڕۆژاوا، باکوور و باشوور) هەر دەبێت و ئەو ڕۆژە ئاواتی هەموو کوردێکی بەشەرەفە، شەکاوە بێت ئاڵای بەرزی کوردستان لەکوردستان و هەموو جیهان.
لەنووسینی ئەم بابەتەدا سوود لەلێکۆڵینەوەیەکی دکتۆر ئازاد عوبێد لەگۆڤاری مێژوو وەرگیراوە لەگەڵ چەند سەرچاوەیەکی تر.[1]

[1]