عومەر حەمەساڵەح ئەحمەد ناسراو بە عومەری خاوەر دانیشتوویەکی شاری #هەڵەبجە# بوو کە لە 16ی ئازاری 1988دا خۆی و منداڵەکەی لە باوەشیدا بوو، بوون بە قوربانیی چەکی کیمیایی. ڕەمەزان ئۆزتورک (Ramazan Öztürk) وێنەیەکی عومەری خاوەر گرت کە ئێستا وەکوو هێمای کارەساتی هەڵەبجە دەناسرێ.
$ژیانی$
عومەری خاوەر ساڵی 1934 لەدایکبووە، بنەماڵەکەی بەبنەڕەت خەڵکی ناوچەی #گەرمیان# بوون لە شارۆچکەی باوەنوور چوون بەرەو هەڵەبجە و لەوێ گیرسانەوە. عومەر لەنێو براکانیدا تەنیا ئەو بەناوی دایکییەوە ناوی براوە.=KTML_Photo_Begin=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2012/64410/0001.JPG=KTML_Photo_Alt=عومەری خاوەر=KTML_Style=width:25%;height:20%;float:right;=KTML_Photo_Target_Link=https://www.kurdipedia.org/files/relatedfiles/2012/64410/0001.JPG=KTML_Photo_End=
لە ژیانیدا دوو جار ژنی هێناوە، ژنی یەکەمی نزیکەی چوار مانگ پێکەوە دەبن و دواتر جیا دەبنەوە، لە ژنی دووەمی بەناوی سامییە 10 منداڵی دەبێت. تا نزیکەی کۆتایی تەمەنی حەوت کچی بووە کە ناویان: گەرمیان، کوێستان، تارا، شیلان، جوانە، ژیان، بەیان بووە. دوای ئەو حەوت کچە عومەر و سامییە دەبنە دایک و باوکی کوڕێک و لەخۆشیاندا ناوی دەنێن حەمەشوان، سێ ساڵ حەمەشوان کوڕیان دەبێت.بە نەخۆشییەک ژیان لەدەستدەدا؛ دەڵێن عومەری خاوەر تا مرد ئێشی ئەو کوڕەی لەدڵدا بووە.
ساڵێک دوای مردنی حەمەشوان، بەخت ڕوو دەکاتە خێزانەکەی عومەر و سامیەی ژنی بەسکێ دوو کوڕی دەبێت. . عومەر بێ سێ و دوو ناویان دەنێت ئەحمەد و محەمەد. تا ئێستا ڕوون نییە عومەرێک کەهێندە هۆگری ناوی کوردی بووە، چۆنە کوڕەکانی بە کوردیی ناونەناون، بەڵام کچەکانی هەموویان بە کوردین. لەبەر ئەوەی دوو کۆرپەکەی دوانەن تا ئێستا ڕوون نییە ئەو منداڵەی لەباوەشیدا پێکەوە مردوون ئەحمەدە یان محەمەد.
$کەسایەتی$
ئاشناو هاوڕێکانی دەڵێن عومەری خاوەر پیاوێکی گونجاو بوو لەگەڵ دەوروبەرەکەی، دڵتەڕو شیکپۆش بووە هەمیشە. لە زۆربەی بۆنە نەتەوەییەکانی شارەکەیدا بەشدارییکردووە بەوە ناسراو بووە هەڵپەرکێی بەباشی زانیوە و ئەو ئاهەنگانەی ئەوی تێدابووە چێژێکی زیاتری هەبووە، قەد و باڵا ناوەند جرپن و هەڵەشە نەبووە، بەڵام خاوو خلیچکیش نەبوو، ئەو کاتەی شارەکەی بۆمبا بارانکرا عومەری خاوەر بەیانیان کاری نانەوایی کردووە دوا نیوەڕوان پاسەوانی (باخچەی ساوایانی هەڵەبجە) بووە.
(ئەو دەرهێنەرانەی کاری شانۆییان دەکرد لە هەڵەبجە زۆر کەیف خۆش دەبوون وەختێ ڕۆڵێکیان دەدا بەعومەری خاوەر، چونکە ئەدای ڕۆڵەکەی زۆر بەجوانی دەکرد، دەیزانی دەرهێنەر چی دەوێت لەو شانۆگەرییەدا..، خۆشەویستی هەڵەبجەییەکان بوو بەگەنجی) ، حەکیمی مەلا ساڵح هاودەمی گەنجی عومەری خاوەر وا دەڵێ، کە ئێستا نیشتەجێی هەڵەبجەیە.
هێشتا بورهانی برازای خاوەر سیمای مامەی لەبەرچاوە کە بۆ دواینجار بینی، لەو وێنانەی پێشتر دەردەکەون عومەری خاوەر سمێڵێکی ڕەشی پڕ و دەموچاوێکی نەگۆشتن نە لاوازی هەیە، قەد و باڵایەکی مامناوەند، ڕووخۆش و هێمن (سیفەتێکی زۆر بەرزی ئەو پیاوە لەگەڵ پیردا دەبوو بەکەسێکی پیرو لەگەڵ گەنج و منداڵدا دەبووە و منداڵ، ئەوانە سیفاتی ئینسانی خۆشەویستن لەنێو کۆمەڵگەدا، عومەر هەموو ئەوانەی تێدابوو) حەکیمی مەلا ساڵح وایوت.
(جلەکانی هەمیشە ئەتوت ئوتوکراون، دڵتەڕبوو پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانی زۆربوون، بەڵام لەو کاتەی شەهید بوو خەریک بوو پیریی پیایدا دیاری دەدا، سمێلی مووی سپی تێکەوتبوو سەریشی سپی بوو بوو، بەڵام هێشتا دڵی تەڕ بوو بایەخی بەشیکپۆشی و خۆرازاندنەوە دەدا، کاتێک لەنانەوایی دەگەڕایەوە بە جۆرێک خۆی دەگۆڕی هەر وەکوو کاری نەکردبێت وابوو، دوانیوەڕوانیش دەچوو بۆ ڕەوزەو لەوێ پاسەوان بوو) . عومەر بەزیندوویی زۆربەی هەڵەبجەییەکان دەیانناسی، بەمردوویش هەڵەبجەییەکانی بەدنیا ناساند لە ڕێی باوەشە پڕ سۆزەکەی بە یەکێک لەکوڕەکانی. تازە هەرکە باسی هەڵەبجە کرا بێ سێ و دوو تەرمی ڕاکشاوی ئەو بەر لە هەمووشت دەکەوێتە بەر زەین.
$بەشداری سیاسی$
لەبارەی بەشداریی سیاسی لە خەباتی کوردایەتیدا، دەوترێت عومەر هیچ کاتێک پێشمەرگایەتیی نەکردووە، بەڵام ئەندامی ئەو کاتی #پارتی دیموکراتی کوردستان# بووە تا ساڵی 1974. حەکیمی مەلا ساڵح هاودەم و هاوڕێی عومەر وتی (دوایینجار بینیم ساڵی 1982 بوو، هەواڵی چالاکییە شانۆییەکانی لێپرسیم وتم من مەترسی گیرانم لەسەرە و دەمەوێ بچمە چیا تا ببمە پێشمەرگە، ئەو وتی سەد خۆزگەم بەخۆت کە دەچیتە چیا، خۆزیا منیش ببومایەتە پێشمەرگە، بەڵام چی بکەم لەماڵ و منداڵەکەم، عومەری خاوەر نیشتمانپەروەرێکی ڕاستەقینە بوو سووتابوو بۆ کوردایەتی زۆر دەرسی فێرکردین لەبارەی بەرگریی و نیشتمانپەروەریی) . بورهان غەریب برازای عومەری خاوەر دەڵێت پێکەوە لەگەڵ مامیدا ئێشکگری ئۆردوگایەک بوون. ئەو دەڵێت (مامە عومەر پێشمەرگایەتیی نەکردووە، بەڵام ماوەیەک لەسەرپێڵی زەها و پێکەوەبووین ئێشکگری ئۆردوگایەک بووین، بەدارێکەوە پاسەوانی دەکرد تفەنگی هەڵنەدەگرت، مامە عومەرم کوردپەروەربوو زۆر خەونی بەئازادیی کوردەوە دەبینی) .
بورهان تا دواین کاژێرەکانی ژیانی لەگەڵ مامی بووە، لەبارەی دواین قسەی لەگەڵ عومەری خاوەر وتی (لەسەرجادە وەستابووین پێکەوە، ڕادیۆیەکی بەدەستەوە بوو گوێی لەهەواڵ دەگرت، هەر ئەو جلانەی لەبەردا بوو ئێستا لەوێنەکەیدا هەیە هەمیشە دەتوت ئوتووکراون جلەکانی پاکوتەمیز بوو، وتی بورهان ماڵی باوکت گشتیان چوون بۆ #سلێمانی# لە ترسی تۆپباران، وتم ئەی تۆ چۆن نەچووی مامە؟ وتی: بەڕاستی مامەگیان ئەگەر مردین با گشتمان پێکەوە بمرین بۆیە هەڵەبجەم جێنەهێشت. من [بورهان] بۆ پیاسەکردن ڕۆیشتم، هەر 20 دەقیقە چارەکێک دوای ئەوەی هەڵەبجە بۆمبارانکرا) .
$سوومبوولی هەڵەبجە$
بیست دەقیقە پێشی ئەوەی یەکەم ناپاڵم بکەوێتە خوارەوە بەسەر هەڵەبجەدا، عومەری خاوەر گوێی بۆ هەواڵ هەڵخستبوو لە ڕێی ڕادیۆیەکەوە، کەچی دوای نیوکاتژمێر مردنی خۆی و منداڵەکەی بوونە گرینگترین وێنە بۆ ئەوەی دنیا بزانێت چی ڕوویداوە لەشارەکەی.[1]