پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە خاوەن کار و کرێکارانی بازاڕی عەلوەی هەولێر ساڵی 1997
24-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
24-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
ناسر فەتحی
24-07-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
وەحید کەماڵی
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
تیپی بەشی کۆمەڵایەتی پەیمانگەی مامۆستایانی هەولێر ساڵی 1997
23-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
محەمەد جەلیزادە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سەیری بەچکە سەگەکانی تورکیا بکەن چۆن هەوڵدەدەن ئاڵای پیرۆزی کوردستان بسڕنەوە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
23-07-2024
زریان سەرچناری
شوێنەکان
ئەشکەوتی جۆجار ، ئەشکەوتە سەرسوڕهێنەرەکەی کرماشان
23-07-2024
سارا سەردار
ئامار
بابەت 525,848
وێنە 106,495
پەرتووک PDF 19,791
فایلی پەیوەندیدار 99,674
ڤیدیۆ 1,449
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست 
301,397
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,757
هەورامی 
65,751
عربي 
28,867
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,308
فارسی 
8,548
English 
7,169
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,219
ژیاننامە 
24,293
کورتەباس 
17,147
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,495
پەند و ئیدیۆم 
12,400
شەهیدان 
11,553
شوێنەکان 
11,493
کۆمەڵکوژی 
10,879
هۆنراوە 
10,201
بەڵگەنامەکان 
8,316
وێنە و پێناس 
7,251
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,824
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,355
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
628
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
24-07-1923
ژیاننامە
زارا محەمەدی
ژیاننامە
مەلا محەمەدی شارەزووری
ژیاننامە
شانیا شەهاب
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
انحسار نهر الفرات يكشف عن ثمانين موقعاً أثرياً مغموراً في العراق
زانیارییەکان لە هەردوو باری بابەتی و زمانەوانیدا پوخت و پۆلێن دەکەین و بەشێوازێکی سەردەمییانە دەیانخەینە بەردەست!
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

انحسار نهر الفرات يكشف عن ثمانين موقعاً أثرياً مغموراً في العراق

انحسار نهر الفرات يكشف عن ثمانين موقعاً أثرياً مغموراً في العراق
شهدت مدينة عانة في محافظة الأنبار، غربي العراق ظهور مواقع أثرية، بعد انخفاض مناسيب مياه #نهر الفرات#، ومن بينها سجون ومقابر مملكة “تلبس” التي تعود إلى حقبة ما قبل الميلاد.
ويزخر العراق بآلاف المواقع والمدن التاريخية، فضلا عن تلك، التي ما تزال متوارية تحت مياه البلاد، وترابها بانتظار فرق التنقيب المتخصصة.
مواقع أثرية
وعن ذلك، يقول محمد جاسم، مسؤول فريق إعادة بناء مئذنة عانة الأثرية: إن ظهور هذه المواقع في هذا الوقت، هو نتيجة لانحسار مياه بحيرة سدّ حديثة، بسبب قلة الإطلاقات المائية في نهر الفرات من قبل تركيا.
وبين جاسم لموقع “الجزيرة نت”: أن انحسار المياه وتراجعها إلى حوض الفرات، كما كان قبل إنشاء سدّ حديثة، أدى لظهور عدد من المواقع الأثرية التي يتجاوز عددها 80 موقعا.
ويعرب عن اعتقاده بأن ما يسمى “سجون تلبس” هي في الحقيقة عبارة عن مجموعة قبور للدفن تعود للفترة الآشورية الحديثة، حيث مرّ الآشوريون من خلال تلك المنطقة أثناء حملاتهم العسكرية، التي سيطروا بها على بلاد الشام وصولا إلى مصر.
ويؤكد محمد جاسم وجود اهتمام من قبل الهيئة العامة للآثار والتراث بالمواقع الأثرية، خصوصا المواقع الشاخصة، حيث باشرت العام الماضي عملية إعادة بناء مئذنة عانة الأثرية، التي لا تبعد سوى بضعة كيلومترات من هذا الموقع.
وينبّه إلى أن ظهور هذا الموقع هو مؤقت نتيجة انحسار مياه بحيرة سد حديثة، وبالتالي لا يمكن الجزم بأن المياه سوف تستمر بالانحسار حتى إن كانت هذه المواقع غير مكتملة التنقيب، إذ إن معظم هذه المواقع لم تكتمل فيها أعمال التنقيب بشكل كامل بسبب قلة الفترة الزمنية، التي بوشر فيها التنقيب في ذلك الوقت، والتي بدأت تقريبا منذ عام 1978 واستمرت حتى عام 1988، حيث غطت مياه بحيرة سد حديثة تلك المنطقة كاملة.
ويشير جاسم إلى أن الموقع عبارة عن مجموعة من القبور، محفورة في الحجر، وهناك “مغاور مجْول” المشابهة لموقع تلبس، وقد اشتغلت فيه البعثة الإيطالية، وسمي هذا النوع من القبور (كتاكومب)، وهي عبارة عن غرف صغيرة الحجم محفورة بالصخور، حيث قام العراقيون القدماء، وسكان تلك المنطقة بحفر هذه القبور، وهي ليست عادية، وإنما كانت تعود لأشخاص مهمين في تلك الفترة.
ويلفت إلى أن من بين تلك المواقع، التي شملها الاهتمام الأخير من قبل الهيئة العامة للآثار والتراث، موقع قلعة هيت ومئذنة الفاروق عمر الأثرية في هيت، وبرج المعمورة وقصر علي الفارس في آلوس، والعديد من المواقع الغنية بالآثار على امتداد نهر الفرات.
المدينة المغرَقة
وتقع مدينة عانة القديمة على بعد 350 كلم غرب بغداد ضمن مناطق أعالي الفرات، وهي من أقدم مدن العالم، ويتجاوز عمرها أربعة آلاف عام، كما تشير المصادر التاريخية، حيث ورد ذكرها في المخطوطات البابلية والآشورية، وذكرها مؤرخون مثل أميانوس، مارسيليانوس، والقديس إيسيدور وغيرهم.
ويقول أستاذ التاريخ الدكتور خالد حسن الجمعة: إن سكان مدينة عانة أرسلوا الوفود إلى رئيس الجمهورية آنذاك أحمد حسن البكر، ومسؤولي الحكومة في بغداد للتريث بإنشاء السد، حتى لا يؤثر على المدينة العريقة، لكن الحكومة أصرّت على بناء السد؛ لأنها ترى أن إيجابياته أكثر من سلبياته، ولا يهمها غرق مدينة تحمل من الآثار الكثير.
ويلفت إلى أن المدينة المغرقة، كانت تضمّ الكثير من المباني والآثار، التي تعود إلى قرون من الزمن، كما سكنها كثير من الأقوام السومرية والبابلية، وكذلك فيها آثار رومانية كانت شاخصة قبل الغرق.
ويذكر أستاذ التاريخ: أن هذه المدينة تغنى بها الشعراء عبر التاريخ، ودونوا الكثير من الشعر حولها، وحول أهلها والعادات والتقاليد، التي يحملونها، ويعتزون بها.
موقع تلبس
من جانبه، يقول الوثائقي عبد السلام الدزدار، إن “تلبس” جزيرة في نهر الفرات على مسافة 65 كيلومترا من مدينة عانة الجديدة الحالية، ونحو 14 كيلومترا إلى الجنوب من المدينة المغرقة، وكانت هذه الجزيرة محصنة في القديم، ولعل اسمها الحالي محرف عن “تلبوتا”، وقد وردت في الكتابات المسمارية بشكل “تلمش” أو “تلبش” و”تلباش”، فقد ورد هذا الاسم في حملة الملك الآشوري “أكلوتي” من عام 884 إلى 889 قبل الميلاد.
ويضيف أن تلبس وعانة وغيرهما من مدن أعالي الفرات تقع في إقليم ذكرته المصادر البابلية والآشورية باسم “سوخي”، وهو اسم إحدى القبائل الآرامية، التي حلت أعالي وسط نهر الفرات في منتصف الألف الثاني قبل الميلاد.
ويبين الدزدار أن موقع تلبس الأثري يعد من أقدم المواقع ضمن الحدود الجغرافية لقضاء عانة، وقد أعلن عن أثريته عام 1955، وهذه الشقوق الصخرية هي عبارة عن مدافن تقع على تل صخري في الجهة الشرقية لنهر الفرات، ويوجد في كل مجموعة ثمانية قبور مجموعة، منها قبر كبير يحتمل أن يكون لشخص ذي مكانة رفيعة. لكن الباحث رعد نوري العاني يقول: إن آثار تلبس الأثرية هي عبارة عن سجون كان يحبس فيها الخارجون عن قوانين هذه المملكة، حيث يكون ارتفاع فتحة السجن 115 سم، وعرضها 50 سم تقريبا، ويمكث السجين في هذا السجن جالسا ومنحنيا، ويتم حبسه عدة أيام حتى تزهق روحه، وهي منحوتة في جبل يحاذي نهر الفرات، وفوق الجبل توجد قبور كبيرة مبنية من الحجر والرصاص.
معالم مندثرة
بدوره، يقول الباحث والتربوي حاتم القدسي: “بعد انحسار بحيرة القادسية، وانخفاض كمية المياه من غرب العراق، بدأت معالم مدينة عانة القديمة تظهر بشيء لا يسرّ الناظر إليها، فقد باتت بعد انغمارها بالماء، لا تعدو أن تكون كثبانا رملية، ولم يكن هناك معلم يشير إلى أن هذا المكان كان فيه المدينة العامرة بسكانها”.
ويكمل في حديثه للجزيرة نت، معتبرا أن رمال النهر غطت مساحات كبيرة، ولم نعد نرى سوى بقايا مساكن، أو قباب مآذن، أو هياكل لبناء الناعور، أو أرصفة أو جزر، وما إلى ذلك.
ويوضح القدسي أن ما ظهر للعيان من الآثار هو بعض المقابر، التي كشف عنها الماء على حافتي التلال المحاذية للمدينة، كما طمست المياه معالم جزيرة القلعة، وتلبس والخليلية وباقي الجزر الصغيرة الواقعة وسط النهر.
ومن أهم الأثار التي كانت تضمّها المدينة المغرقة -بحسب القدسي-هي قلعة عانة ومئذنتها، وجسر القلعة، وجامع ومئذنة الخليلية، ومشهد عانة، والجامع الكبير في قلعة عانة.
تضافر الجهود
ويفيد مدير دائرة آثار عانة يحيى عبد المجيد جميل، بأن ظهور هذه الآثار يعود إلى انحسار مياه سد حديثة، بسبب عدم إطلاق الحصص المائية التي تأتي من تركيا، وكذلك حلول موسم جفاف الذي أدى إلى انخفاض منسوب السد.
ويؤكد جميل أن حوض سد حديثة يضم أكثر من 80 موقعا أثريا، أغلبها غمرت بمياه السد، وقد جرت عمليات تنقيب إنقاذاً للمواقع الأثرية من عام 1980، وحتى عام 1986، لكن عمليات التنقيب المنقذة لم تعطِ الموقع حقه في التنقيب، وذلك لقصر الوقت المخصص.
ويدعو جميل إلى تضافر الجهود من قبل وزارة الثقافة وبقية الوزارات، من أجل تهيئة هذه المواقع لتكون مناطق جذب للسياح من العراق وخارجه.
أهميتها السياحية
ويشير قائم مقام مدينة عانة سعيد فياض، إلى أن انحسار المياه في مدينة عانة من الظواهر الطبيعية منذ القدم، حيث ينحسر النهر في أشهر الصيف فتظهر المواقع الأثرية، ثم تعود لتغمرها المياه في بقية الأشهر وخاصة موسم الشتاء.
وفي حديثه للجزيرة نت، يعرب فياض عن اعتقاده عدم وجود ما يمكن استغلاله من الناحية السياحية عند انحسار المياه، لأن الآثار أصبحت عبارة عن ركام من الطين لا ملامح واضحة له يمكن الاستفادة منها في هذا المجال، سوى منطقة صغيرة تسمى تلبس، تظهر عند الانحسار.
ويشير إلى أن تلبس عبارة عن قبور محفورة في الصخور وعليها كتابات مسمارية، وقد تعاقبت عليها الكثير من الحضارات منها الحضارة البابلية والآشورية، والبارثية والرومانية، والساسانية والإسلامية.
ويكشف فياض عن استعدادات المدينة لافتتاح متحف عانة التاريخي إلى جانب مئذنة القلعة، والذي يمكن أن يكون عنصرا جاذبا للسياحة التاريخية الأثرية.
وكالات[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 1,110 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://ronahi.net/
فایلی پەیوەندیدار: 2
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 7
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 22-08-2022 (2 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
فۆڵدەرەکان: مێژووی کۆن
وڵات - هەرێم: ئێڕاق
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 27-08-2022 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( هاوڕێ باخەوان )ەوە لە: 27-08-2022 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 11-02-2023 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 1,110 جار بینراوە
فایلی پەیوەستکراو - ڤێرشن
جۆر ڤێرشن ناوی تۆمارکار
فایلی وێنە 1.0.3158 KB 27-08-2022 ئاراس حسۆئـ.ح.
فایلی وێنە 1.0.213 KB 27-08-2022 ئاراس حسۆئـ.ح.
فایلی وێنە 1.0.117 KB 27-08-2022 ئاراس حسۆئـ.ح.
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
کورتەباس
چارەسەرکردنی دەروونی هۆیەکە بۆ رزگاربوون لە ترسە دەروونی یەکان-بەشی یەکەم
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە خاوەن کار و کرێکارانی بازاڕی عەلوەی هەولێر ساڵی 1997
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
ژیاننامە
محەمەد سامان ڕەئوف
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
کورتەباس
ئەرشیف و مێژووی و چەشنەکانی-بەشی پێنجەم
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
کورتەباس
ڕاستی هیندۆکی یەکان
وێنە و پێناس
دانیشتووانی شارەدێی دیانا لە ئاهەنگی جەژنی نەورۆزی ساڵی 1987
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
محەمەد جەلیزادە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ناسر فەتحی
ژیاننامە
وەحید کەماڵی
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
ژیاننامە
شانیا شەهاب
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 04
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شارۆچکەی پیرمام ساڵی 1988
وێنە و پێناس
بەشێک لە مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی قانع لە تەقتەق ساڵی 1998
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
قوتابییانی ئامادەیی ئیبن خەلەکانی کوڕان لە هەولێر ساڵی 1993
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین

ڕۆژەڤ
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
24-07-1923
30-08-2010
هاوڕێ باخەوان
24-07-1923
ژیاننامە
زارا محەمەدی
28-05-2019
هاوڕێ باخەوان
زارا محەمەدی
ژیاننامە
مەلا محەمەدی شارەزووری
26-07-2013
هاوڕێ باخەوان
مەلا محەمەدی شارەزووری
ژیاننامە
شانیا شەهاب
23-07-2024
سەریاس ئەحمەد
شانیا شەهاب
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
24-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
سەربەست بامەڕنی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە خاوەن کار و کرێکارانی بازاڕی عەلوەی هەولێر ساڵی 1997
24-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
24-07-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ژیاننامە
ناسر فەتحی
24-07-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
وەحید کەماڵی
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
وێنە و پێناس
تیپی بەشی کۆمەڵایەتی پەیمانگەی مامۆستایانی هەولێر ساڵی 1997
23-07-2024
زریان عەلی
ژیاننامە
محەمەد جەلیزادە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ڤیدیۆ
سەیری بەچکە سەگەکانی تورکیا بکەن چۆن هەوڵدەدەن ئاڵای پیرۆزی کوردستان بسڕنەوە
23-07-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
23-07-2024
زریان سەرچناری
شوێنەکان
ئەشکەوتی جۆجار ، ئەشکەوتە سەرسوڕهێنەرەکەی کرماشان
23-07-2024
سارا سەردار
ئامار
بابەت 525,848
وێنە 106,495
پەرتووک PDF 19,791
فایلی پەیوەندیدار 99,674
ڤیدیۆ 1,449
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست 
301,397
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,757
هەورامی 
65,751
عربي 
28,867
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,308
فارسی 
8,548
English 
7,169
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پۆل
کوردیی ناوەڕاست
وشە و دەستەواژە 
130,241
پەرتووکخانە 
25,219
ژیاننامە 
24,293
کورتەباس 
17,147
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) 
14,495
پەند و ئیدیۆم 
12,400
شەهیدان 
11,553
شوێنەکان 
11,493
کۆمەڵکوژی 
10,879
هۆنراوە 
10,201
بەڵگەنامەکان 
8,316
وێنە و پێناس 
7,251
ئامار و ڕاپرسی 
4,624
کلتوور - مەتەڵ 
3,150
ناوی کوردی 
1,824
پارت و ڕێکخراوەکان 
1,444
ڤیدیۆ 
1,355
پۆلێننەکراو 
990
بڵاوکراوەکان (گۆڤار، ڕۆژنامە و ...) 
815
کلتوور - گاڵتەوگەپ 
776
کارە هونەرییەکان 
723
شوێنەوار و کۆنینە 
628
فەرمانگەکان  
269
گیانلەبەرانی کوردستان 
243
هۆز - تیرە - بنەماڵە 
188
نەخشەکان 
182
نەریت 
160
ڕووه‌كی كورده‌واری (گژوگیا و دار) 
101
ژینگەی کوردستان 
94
زانستە سروشتییەکان 
80
خواردنی کوردی 
79
دۆزی ژن 
55
مۆزەخانە 
50
یارییە کوردەوارییەکان 
39
بەرهەمە کوردستانییەکان 
38
کەلوپەلی سەربازیی بەکارهاتوو لە کوردستان 
21
گەشتوگوزار 
2
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
پەرتووکخانە
لەمپەرەکانی بەردەم ناسیۆنالیزمی کوردی چین؟
کورتەباس
چارەسەرکردنی دەروونی هۆیەکە بۆ رزگاربوون لە ترسە دەروونی یەکان-بەشی یەکەم
کورتەباس
لادانی مناڵ هۆیەکانی و چارەسەرکردنی
وێنە و پێناس
کۆمەڵێک لە خاوەن کار و کرێکارانی بازاڕی عەلوەی هەولێر ساڵی 1997
ژیاننامە
سایە ئیبراهیم خەلیل
ژیاننامە
محەمەد سامان ڕەئوف
ژیاننامە
ڕەوا جەلیزادە
پەرتووکخانە
ئەرکی مێژوونووس و بایەخی مێژوو
کورتەباس
ئەرشیف و مێژووی و چەشنەکانی-بەشی پێنجەم
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
ژیاننامە
سەربەست بامەڕنی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 05
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
کورتەباس
ئۆچین دیلاکرۆ پێشەوای ڕۆمانسیەت
کورتەباس
ڕاستی هیندۆکی یەکان
وێنە و پێناس
دانیشتووانی شارەدێی دیانا لە ئاهەنگی جەژنی نەورۆزی ساڵی 1987
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
ژیاننامە
محەمەد جەلیزادە
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
ژیاننامە
ناسر فەتحی
ژیاننامە
وەحید کەماڵی
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
ژیاننامە
لیڤا شاخەوان عەلی
ژیاننامە
شانیا شەهاب
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 06
پەرتووکخانە
سەرجەم بەرهەمەکانی دکتۆر کەمال مەزهەر؛ بەرگی 04
ژیاننامە
شیلان شەماڵ مستەفا
وێنە و پێناس
سێ گەنجی شارۆچکەی پیرمام ساڵی 1988
وێنە و پێناس
بەشێک لە مامۆستا و قوتابییانی قوتابخانەی قانع لە تەقتەق ساڵی 1998
شوێنەوار و کۆنینە
کاروانسەرای قەسری شیرین
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
وێنە و پێناس
قوتابییانی ئامادەیی ئیبن خەلەکانی کوڕان لە هەولێر ساڵی 1993
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
فۆڵدەرەکان
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) - شار و شارۆچکەکان - مەهاباد ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا) - وڵات - هەرێم - ئێران وشە و دەستەواژە - وڵات - هەرێم - ڕۆژهەڵاتی کوردستان ژیاننامە - ڕەگەزی کەس - نێر ژیاننامە - نەتەوە - کورد ژیاننامە - وڵات - هەرێم (لەدایکبوون) - باشووری کوردستان ژیاننامە - جۆری کەس - زیندانی سیاسی ژیاننامە - شار و شارۆچکەکان (لەدایکبوون) - هەڵەبجە ژیاننامە - زمان - شێوەزار - کرمانجیی ناوەڕاست

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 0.516 چرکە!